وضعیت صنعت حمل‌ونقل قزاقستان در نیمه نخست سال جاری میلادی

در نیمه اول سال جاری میلادی تردد مسافر از طرق هوایی نسبت به سال گذشته 15 درصد افزایش یافته و به 6.8 میلیون نفر رسیده ‌است. فرودگاه‌های قزاقستان به 11.3 میلیون مسافر خدمات‌رسانی‌کرده‌اند که 21.5 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته ‌است. حجم صادرات غیرموادخام از طرق حمل‌ونقل ریلی به 10 میلیون تن افزایش یافت که نسبت به سال گذشته 7 درصد افزایش داشته ‌است. حجم حمل‌ونقل محموله در طول TITR طی 6 ماه 65 درصد افزایش یافت و به 2.1 میلیون تن رسید.

بزرگراه‌ها: رکوردها و پروژه‌های بزرگ

امروزه طول کل راه‌های قزاقستان 95 هزار کیلومتر است که 25 هزار کیلومتر آن بخشی از شبکه ملی و 70 هزار کیلومتر باقی‌مانده‌راه‌های محلی است. عملیات راهسازی 12 هزار کیلومتر راه‌را در بر می‌گیرد که ‌رکوردی برای‌کشور محسوب می‌شود. از این تعداد 8 هزار کیلومتر مربوط به شبکه سراسری و 4 هزار کیلومتر آن محلی است. قرار است تا پایان سال 7 هزار کیلومتر کار به‌اتمام برسد.

کار برای بازسازی چهار پروژه بزرگ جاده‌ای به طول کل حدود 2000 کیلومتر در حال انجام است: کاراگاندا - آلماتی، تالدیکورقان - اوست‌کامنوگورسک، آتیرائو - آستاراخان و آکتوبه - کندیاقاش. برخی از بخش‌های این مسیرها از اواسط تابستان به بهره‌برداری رسیده‌اند و قرار است تا پایان سال تمام پروژه‌ها تکمیل شود.

وزارت حمل‌ونقل به طور سیستماتیک بخش‌های جاده‌ای از کریدور مرکز-جنوب، مسیر اصلی بین آستانه و آلماتی را راه‌اندازی می‌کند. بدین ترتیب تردد چهار بانده در بخش بزرگراه کاراگاندا - بالخاش از شهر کاراگاندا تا روستای آکبستاو باز شده‌است.

علاوه بر این، یک جاده چهاربانده جدید در محور تالدیکورقان-کالباتائو-اوستکامِنوگورسک به صورت مرحله‌ای راه‌اندازی می‌شود. 38 کیلومتر ارتباط تالدیکورقان با روستای قیزیلاقاش افتتاح شد.

شرکت‌های‌کره‌ای دانگ‌سانگ انجینیریگ[1] و آیسان کورپوریشن[2] بر کیفیت ساخت جاده بین آلماتی و آستانه نظارت دارند. مهندسان نظارت فنی را انجام می‌دهند، دائماً در محل هستند و بر کیفیت کار در حال انجام نظارت دارند.

علاوه بر این، چندین پروژه مهم برای تکمیل در سال جاری برنامه‌ریزی شده ‌است؛ مانند ساخت تونل جاده‌ای‌در گردنه شکپاک بابا در منطقه ترکستان، یک روگذر جاده‌ای‌ در ایستگاه شامالگان و یک پل بر روی مخزن بخارما در شرق قزاقستان.

این وزارتخانه همچنین در حال اجرای یک برنامه جدید در مقیاس بزرگ برای تعمیر جاده‌های متوسط با تقویت ساختاری با استفاده‌ از فناوری بازیافت است. اولویت با جاده‌هایی است که ‌از زمان ساخت آنها تعمیراتی انجام نشده ‌است. امسال تعمیرات متوسط در 2.5 هزار کیلومتر جاده با اعتبارات بانک توسعه قزاقستان آغاز شد و در سال آینده کار در 4.5 هزار کیلومتر باقی مانده‌ ادامه خواهد یافت. این فناوری امکان کاهش 7 برابری هزینه‌های پروژه در مقایسه با بازسازی و دو برابر سرعت تعمیرات را فراهم می‌کند.

این پروژه‌ها شامل جاده‌های اصلی ژزکازگان-پتروپاولوسک، شالقار-کَندیاقاش، قره‌قاندی-کارکالینسک، سِمِی-قاینار و سِمِی-بارنائول بود که 20 سال است تعمیر نشده‌اند.

مرکز ملی‌ کیفیت دارایی‌های راهداری‌ در نیمه ‌اول سال با بررسی کل امکانات شبکه سراسری، 5 هزار بازدید و حدود 11 هزار نمونه مصالح را بررسی‌کرد. پوشش امکانات شبکه محلی به 84 درصد رسید. "موسسه تحقیقات راه قزاقستان" در حال انجام دیجیتالی‌سازی‌ کامل صنعت جاده، ایجاد یک پایگاه داده دیجیتالی یکپارچه برای اطمینان از شفافیت و ارزیابی اثربخشی مصالح و فناوری‌های ساختمانی است. پایگاه داده در حال حاضر شامل 642 معدن، 382 کارخانه ‌اسفالت و 98 فناوری جدید است.

برای حل مشکل کمبود نیرو در صنعت راه، امسال حدود 1000 کمک هزینه تحصیلی ‌دولتی برای تربیت متخصصان واجد شرایط اختصاص یافت.

هواپیمایی کشوری: گسترش ناوگان هواپیما و افزایش پروازها

در سال 2024، هواپیمایی‌کشوری قزاقستان رشد قابل توجهی را نشان می‌دهد. تردد مسافر نسبت به سال گذشته 15 درصد افزایش یافته و به 6.8 میلیون نفر رسیده ‌است. فرودگاه‌های قزاقستان به 11.3 میلیون مسافر خدمات‌رسانی‌کرده‌اند که 21.5 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته ‌است. 

امسال ناوگان خطوط هوایی ‌داخلی با 5 فروند هواپیما افزایش یافته ‌است. جغرافیای پروازهای بین‌المللی به 33 کشور با 132 مسیر و فرکانس 760 پرواز در هفته گسترش یافته ‌است. از جمله مقاصد جدید می‌توان به ‌انگلستان، ویتنام، آلمان، گرجستان، مصر، قطر، چین، مالزی، امارات، تایلند و غیره ‌اشاره کرد.

حمل‌ونقل هوایی‌ داخلی توسط شش شرکت ‌هواپیمایی انجام می‌شود: Air Astana، FlyArystan، SCAT، Qazaq Air، Yuzhnoe Nebo و Zhetysu. آنها در 53 مسیر با تعداد 640 پرواز در هفته پرواز دارند.

برای اطمینان از دسترسی حمل‌ونقل به مقاصد مهم اجتماعی و توسعه گردشگری ‌داخلی، دولت در 19 مسیر هوایی ‌داخلی ‌در 9 منطقه به مبلغ 6.6 میلیارد تنگه (12.79 میلیون یورو) یارانه می‌دهد: ترکستان، قزاقستان شمالی، آقمولا، آبای، ژتیسو، پاولودار، ژامبیل، قزاقستان شرقی و اولیتائو.

به عنوان بخشی از نوسازی زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی، ساخت ترمینال مسافربری جدید در فرودگاه آلماتی تکمیل شده ‌است. کار در فرودگاه‌های Kyzylorda و Shymkent در حال انجام است که توسط بودجه خصوصی تامین می‌شود. در ماه مه سال جاری به دستور رئیس دولت، بازسازی فرودگاه بالخاش آغاز شد. همچنین در سال جاری بازسازی باند فرودگاه پاولودار آغاز شد که در سال 2025 تکمیل می‌شود.

این پروژه‌های زیرساختی تمامی فرودگاه‌های‌کشور را با استانداردهای سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو) منطبق کرده و ایمنی پرواز و کیفیت خدمات را بهبود می‌بخشد. سرمایه‌گذاران باتجربه برای نوسازی زیرساخت‌های فرودگاهی و توسعه صنعت‌هوانوردی جذب می‌شوند.

امسال مسیر جدید 916T با عبور از حریم هوایی قزاقستان و ازبکستان افتتاح شد که یک مسیر اضافی برای پروازهای اروپا به جنوب شرق آسیا است. از زمان افتتاح این مسیر تاکنون 19 پرواز انجام شده ‌است. طول کل کریدور هوایی مذکور بیش از 2 هزار کیلومتر است که 437 کیلومتر آن بر فراز ازبکستان و 1.7 هزار کیلومتر باقی مانده بر فراز قزاقستان می‌گذرد.

حمل‌ونقل ریلی: رشد صادرات محموله‌های غیرموادخام، تجدید ناوگان واگن‌ها، کار در مقیاس بزرگ

در شش ماهه نخست امسال، حجم صادرات غیرموادخام حمل‌ونقل ریلی به 10 میلیون تن افزایش یافت که نسبت به سال گذشته 7 درصد افزایش داشته ‌است. حمل‌ونقل کودهای شیمیایی و معدنی 11 درصد، فلزات غیرآهنی 9 درصد، فلزات آهنی 15 درصد و سایر کالاها مانند آرد، نمک، روغن نباتی و خوراک مرکب 11 درصد افزایش یافته ‌است. رشد صادرات به چین به ویژه قابل‌توجه بود و با افزایش 19 درصدی به 6.8 میلیون تن رسید.

در سال 2024، وزارت حمل‌ونقل قصد دارد 140 واگن مسافری جدید تحویل شبکه دهد که 22 واگن بیشتر از سال گذشته ‌است. تاکنون 50 واگن تحویل داده شده و مابقی تا پایان سال تحویل داده خواهد شد. واگن‌های جدید در مسیرهای‌ قیزیلوردا-سمی، پاولودار-آلماتی، آکتوبه-آتیرائو و آلماتی-ساریاقاش مورد استفاده قرار خواهند گرفت. واگن‌ها در مسیرهای پاولودار-ترکستان، قره‌قاندی-سامارا، قره‌قاندی -اُمسک و قوستانای-آلماتی نیز به‌روز خواهند شد.

چهار پروژه زیربنایی بزرگ در حال اجرا هستند: دوستیق-معینتی، دربازا-مکتارال، بختی-آیاغوز و کنارگذر آلماتی. امسال تعمیرات گسترده‌ای‌در شبکه‌ریلی‌کشور به طول 1.4 هزار کیلومتر در حال انجام است که 570 کیلومتر آن نیاز به تعویض کامل ریل دارد. نیمی از کار قبلاً انجام شده‌است.

روند انتقال جاده‌های‌دسترسی به مالکیت دولتی‌در حال تکمیل است. بیش از 600 راه دسترسی ریلی به طول کل 241 کیلومتر به مدیریت امانت "مرکز خدمات حمل‌ونقل" JSC واگذار شده‌است. یک برنامه عملیاتی تهیه و تصویب شده ‌است تا راه‌های ‌دسترسی را با الزامات قوانین عملیات فنی مطابقت دهد.

 

طرح جدید توسعه بندر، ایجاد خوشه حمل‌ونقل دریایی و لجستیک

برنامه جامع توسعه زیرساخت‌های‌دریایی برای سال های 2028-2024 تصویب شده ‌است. این سند ایجاد یک خوشه بزرگ حمل‌ونقل دریایی و لجستیک بر اساس بنادر آکتائو و کوریک را فراهم می‌کند. این امر ظرفیت کانتینری را افزایش داده، پایانه‌های حمل بار و لجستیک حمل‌ونقل بین المللی را توسعه و موانع اداری را کاهش می‌دهد. این طرح شامل لایروبی بندر کوریک و ساخت یک هاب کانتینری‌ در بندر آکتائو است. بخش عمده‌ای از پروژه‌ها از طریق سرمایه‌گذاری خصوصی، از جمله به عنوان بخشی از توسعه مسیر حمل‌ونقل بین‌المللی ترانس‌خزر (کریدور میانی) اجرا خواهد شد. به هر حال، حجم حمل‌ونقل محموله در طول TITR طی 6 ماه 65 درصد افزایش یافت و به 2.1 میلیون تن رسید.

فرصت‌های جدید برای حمل‌ونقل صادرات و واردات

در نیمه‌اول سال 2024، حجم حمل‌ونقل کالای صادراتی-وارداتی از طریق جاده در ترافیک بین‌المللی بالغ بر 3.8 میلیون تن و حجم حمل‌ونقل ترانزیتی 2.4 میلیون تن بوده‌ است. یکی از رویدادهای مهم، تصویب توافقنامه با چین در مورد حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی بود. اکنون شرکت‌های حمل‌ونقل قزاقستانی می‌توانند کالا را به شهرهای صنعتی و بندری چین رسانده و از طریق سایر کشورها ترانزیت کنند.

امسال برای اولین بار حمل‌ونقل جاده‌ای ترانزیت آزمایشی از چین به ‌اروپا از طریق قزاقستان و دریای خزر در مسیر چین - قزاقستان - آذربایجان - گرجستان از طریق بنادر دریایی‌کوریک و باکو سازماندهی شد.

همچنین تغییراتی‌در قوانین اعمال سیستم مجوز برای حمل‌ونقل بین‌المللی خودرو ایجاد شد و عامل انسانی هنگام صدور مجوز حذف شد. 231 هزار فرم مجوز با 42 کشور مبادله شد.

[1] Dongsung Engineering

[2] ISAN Corporation