جایگاه تحقیق و توسعه در سوئد
سوئد یکی از کشورهای پیشرو در حوزه تحقیق و توسعه بوده و سرمایه گذاری‌های زیادی در این خصوص انجام داده و تمایل به همکاری بین دانشگاهها، بخش های دولتی، صنعت و تجارت زیاد است.
در سوئد شرکتها و جوامع صنعتی به آموزش عالی باکیفیت و همچنین تحقیقات پیشرفته، به عنوان منبع مهم تامین شایستگی‌های خود در عرصه رقابت های جهانی می نگرند. سیاست های تحقیقاتی، مزایای رقابتی بزرگی را برای سوئد به ارمغان آورده و تمرکز طولانی مدت سوئد بر آموزش و تحقیقات، تاثیر عمده ای در ظرفیت این کشور در امر نوآوری ایجاد کرده است.
سهم بخش تحقیق و توسعه در بودجه سال 2021 سوئد با 3.6 میلیارد کرون افزایش نسبت به سال قبل از 39 میلیارد کرون به 42 میلیارد کرون (حدود 4.2 میلیارد یورو) رسید. حدود 50 درصد این بودجه به دانشگاهها اختصاص خواهد داشت.
در عین حال سوئد معتقد است نه سابقه تاریخی موفق در حوزه آموزش و تحقیقات و نه جایگاه علمی و نوآوری هیچ کدام نمی‌تواند تضمینی کافی برای رشد و شکوفایی آتی باشد مگر اینکه پا به پای سایر کشورها مانند سوئیس، اتریش، دانمارک و غیره، اقدامات و سرمایه گذاری‌های استراتژیکی در این حوزه خصوصا در بخش دیجیتال سازی و هوش مصنوعی انجام دهد.
پایداری خصوصا در حوزه تحقیق و توسعه در رأس دستور کار دولت سوئد و اهدف برنامه 2030 قرار دارد و از این طریق قصد دارد با تحقیقات گسترده و تخصصی به یکی از پرتحرک ترین کشورها در حوزه R&D تبدیل شود.
رویکرد تحقیقاتی فعال سوئد، باعث شده است این کشور در چندین زمینه پیشرو باشد. مهمترین این زمینه‌ها عبارتند از: فناوریهای زیست محیطی، علوم زیستی و نانو فن‌آوری.
سرمایه گذاری‌های عمده در R&D ؛ نقش دولت و بخش خصوصی :
به طور معمول ، حدود 3.3 درصد از تولید ناخالص داخلی سوئد به سرمایه گذاری در حوزه تحقیق و توسعه اختصاص می یابد. آنچه که در این خصوص بسیار مهم هست این است که جامعه تجاری تقریبا 70درصد از کل تحقیق و توسعه را در سوئد تامین مالی می‌کند. در این میان شرکتهایی همچون ولوو ، اسکانیا ، ABB ، اریکسون و سندویک نقش مهمی ایفا می‌کنند. این سرمایه گذاریها به شرکتهای فوق کمک کرده تا در پروژه‌های تحقیقاتی خود پیشرو باشند. 30 درصد باقی مانده به صورت عمومی و عمدتا توسط دولت تامین مالی می‌شود. دانشگاهها نیز نقش مهمی در تحقیق و نوآوری دارند که به نوبه خود به رشد اقتصادی کمک می‌کنند.
بودجه دولت برای تحقیقات و چرخه سوم آموزش به چند روش اختصاص می یابد: از طریق بودجه مستقیم دولت، به صورت غیر مستقیم و از طریق آژانس های دولتی و شوراهای تحقیقات و همچنین از طریق شهرداریها، شورای‌های شهرستان و بنیادهای تحقیقات عمومی.
نهادهای مهم تحقیقاتی:
برای کارهای تحقیقاتی در دانشگاهها، دولت اساسا مهمترین منبع تامین بودجه است که از طریق چهار نهاد دولتی زیر انجام می‌شود:
- شورای تحقیقات سوئد (Vetenskapsrådet) که بودجه لازم برای تحقیقات در حوزه علوم طبیعی، فناوری، پزشکی و بهداشت،علوم انسانی و اجتماعی و سایر زمینه‌ها اختصاص می دهد.
https://www.vr.se/english
- Formas که یک شورای تحقیقاتی برای توسعه پایدار است و بودجه‌های لازم برای تحقیق در حوزه محیط زیست، علوم کشاورزی و برنامه ریزی فضایی اختصاص می‌دهد.
https://www.formas.se/en/
- Forte ، شورای تحقیقات سوئد برای بهداشت، رفاه و زندگی کاری که بودجه لازم برای تحقیق در زمینه مسائل بازار کار، کار و بهداشت، بهداشت عمومی، خدمات اجتماعی و روابط اجتماعی اختصاص می دهد. https://forte.se/en/
- Vinnova که همان آژانس نوآوری سوئد است و بودجه‌های لازم در زمینه فناوری ، حمل و نقل و فناوری اطلاعات و ارتباطات اختصاص می دهد. https://www.vinnova.se/en/
بنیادها :
تعداد 5 بنیاد دولتی وجود دارد که بودجه لازم برای تحقیق و توسعه در سوئد ارائه می دهند و به عنوان مکمل مهم برای بودجه مستقیم دولت به این حوزه عمل می‌کنند. این بنیاد ها عبارتند از :
- بنیاد تحقیقات استراتژیک سوئد، SSF )https://strategiska.se/en)
- بنیاد تحقیقات استراتژیک در حوزه محیط زیست (Mistra)
https://www.mistra.org/en/ این بنیاد در خصوص نقش نانوفناوری‌ها در توسعه پایدار محیط زیست، کمک های قابل توجهی ارایه می دهد.
- بنیاد دانش : https://www.kks.se/om-oss/in-english/
- بنیاد مطالعات بالتیک و اروپای شرقی https://ostersjostiftelsen.se/in-english/
- بنیاد همکاریهای بین المللی سوئد در حوزه تحقیقات و آموزش عالی (STINT)
https://www.stint.se/en/
همچنین بنیاد Riksbankens Jubileumsfond که بنیادی مستقل بوده و توسط بانک مرکزی سوئد تامین مالی می‌شود.
بنیاد های خصوصی :
تعدادی بنیاد مهم خصوصی وجود دارد که سهم قابل توجهی در بودجه تحقیقات دارند که مهمترین آنها عبارتند از : بنیاد Knut و والنبرگ
(https://kaw.wallenberg.org/en )