اخبار اقتصادی سوئد

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی سوئد در هفتۀ دوم مهر ماه 1404 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

درخواست برای تقویت تاب‌آوری دیجیتال سوئد

گزارشی تازه از آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد خواستار اتخاذ تدابیری برای تقویت تاب‌آوری دیجیتال کشور در برابر تهدیدات سایبری، اختلالات فنی و ریسک‌های ژئوپولیتیکی شده است. این گزارش با اشاره به آسیب‌پذیری زیرساخت‌های حیاتی شامل انرژی، لجستیک، بهداشت و نظام مالی، بر ضرورت اقدام هماهنگ میان بازیگران دولتی و خصوصی تأکید می‌کند. از جمله توصیه‌های اصلی می‌توان به ساده‌سازی مقررات، شفاف‌سازی مسئولیت‌ها در مدیریت اطلاعات، تقویت حفاظت و نظارت بر شبکه‌های فیبر نوری و همچنین ترویج تمرین‌ها و همکاری‌های عملیاتی میان بخش‌های مختلف اشاره کرد. به گفته این آکادمی، نظارت پیش‌دستانه، همکاری داوطلبانه و ایجاد مشوق‌ها، از ارکان مهم در صیانت از زیرساخت‌های دیجیتال هستند. 

افزایش قیمت‌های داخلی در اوت ۲۰۲۵

در حوزه اقتصاد، شاخص قیمت تولیدکننده در سوئد در ماه اوت ۲۰۲۵ نسبت به ژوئیه ۰.۵ درصد افزایش یافت. در حالی که قیمت‌ها در بازار صادراتی ۰.۲ درصد کاهش پیدا کردند، در بازار داخلی ۱.۱ درصد رشد داشتند. در مقایسه با اوت ۲۰۲۴، این شاخص در مجموع ۰.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. نرخ سالانه تجارت برق به ۸۲.۷ درصد رسید که بالاترین میزان از دسامبر ۲۰۲۲ تاکنون است. قیمت محصولات پالایش‌شده نفتی در همه بازارها کاهش یافت و شاخص قیمت تولیدکننده (بدون احتساب کالاهای انرژی‌محور) از منفی ۰.۶ درصد در ژوئیه به منفی ۲.۲ درصد در اوت سقوط کرد. همچنین قیمت کالاهای مصرفی عرضه‌شده در بازار داخلی روندی کاهشی داشت و نرخ سالانه آن از ۳.۳ درصد در ژوئیه به ۱.۶ درصد در اوت رسید.

اهمیت روزافزون بازارهای نوظهور آسیایی برای سوئد و اتحادیه اروپا

در عرصه تجارت خارجی نیز گزارشی جدید از هیئت ملی بازرگانی سوئد با عنوان «بازنگری در تجارت با آسیا – راهبردهایی برای سوئد و اتحادیه اروپا» بر اهمیت روزافزون بازارهای نوظهور آسیایی برای این کشور و اتحادیه اروپا تأکید دارد. رشد سریع اقتصادی در کشورهایی نظیر هند، مالزی و ویتنام فرصت‌های تازه‌ای برای تجارت ایجاد کرده، اما همزمان چالش‌هایی نیز به همراه دارد. در عین حال، تنش‌های ژئوپولیتیکی – از جمله سیاست‌های حمایت‌گرایانه آمریکا و فشارهای چین – ضرورت تقویت شراکت‌های موجود و توسعه روابط جدید را آشکارتر می‌سازد. صادرات سوئد به این بازارها در حال حاضر تنها حدود دو درصد از کل صادرات کالا را تشکیل می‌دهد که نشان‌دهنده ظرفیت بالقوه برای رشد بلندمدت است، نه سود آنی. این گزارش بر ارزش توافق‌های تجارت آزاد تأکید کرده و خواستار اتخاذ یک استراتژی تجاری منعطف و دقیق متناسب با شرایط هر بازار، پیوندهای منطقه‌ای و واقعیت‌های ژئوپولیتیکی شده است.

سوئد در اوت کسری تجاری ۸.۹ میلیارد کرونی ثبت کرد

در ماه اوت ۲۰۲۵، سوئد با کسری تجاری ۸.۹ میلیارد کرون مواجه شد. طبق داده‌های مقدماتی اداره آمار سوئد، صادرات کالا در این ماه به ۱۴۴.۰ میلیارد کرون و واردات به ۱۵۲.۹ میلیارد کرون رسید. این رقم در مقایسه با اوت ۲۰۲۴ که کسری ۶.۳ میلیارد کرونی ثبت شده بود، افزایش نشان می‌دهد.

صادرات در مقایسه سالانه ۵ درصد و واردات ۳ درصد کاهش داشت که بخشی از آن به دلیل یک روز کاری کمتر بود. در مبادلات با کشورهای خارج از اتحادیه اروپا، سوئد مازاد تجاری ۱۱.۳ میلیارد کرون داشت، اما تجارت درون اتحادیه اروپا به کسری ۲۰.۲ میلیارد کرون منجر شد.

پیشرفت سوئد در حوزه هوش مصنوعی

سوئد که هم‌اکنون یکی از دیجیتالی‌ترین کشورهای جهان است، استفاده از هوش مصنوعی در بخش دولتی را برای افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت خدمات گسترش می‌دهد. در مقاله‌ای از سوی وزارت دارایی و دفتر نخست‌وزیری، روند این کار تشریح شده است. دولت در ماه مه ۲۰۲۵ استراتژی دیجیتالی‌سازی برای دوره ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ را ارائه کرد و قرار است در بهار ۲۰۲۶ یک استراتژی ویژه برای هوش مصنوعی معرفی کند.

با این حال، کاربردهای عملی هوش مصنوعی هم‌اکنون در حال اجراست؛ از جمله در مقابله با بیماری طاعون خوکی آفریقایی و پایش جنگل‌ها برای شناسایی آفات سوسک پوست‌خوار. همچنین نهادهایی مانند اداره مالیات،  سازمان بازنشستگی و سازمان بیمه اجتماعی از هوش مصنوعی برای تسهیل رسیدگی به پرونده‌ها، بهبود خدمات مشتری و شناسایی تخلفات استفاده می‌کنند.

کتابخانه ملی سوئد و آرشیو ملی نیز مدل‌های هوش مصنوعی ساخته‌اند که قادر به رونویسی گویش‌های سوئدی و دیجیتالی‌کردن اسناد دست‌نویس چندصد ساله هستند. به گفته اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، به‌کارگیری گسترده فناوری‌های نوین موجب تقویت رقابت‌پذیری سوئد، ارتقای خدمات رفاهی و ایجاد رفاه بلندمدت ملی خواهد شد.

لایحه بودجه ۲۰۲۶ سوئد

دولت سوئد هفته گذشته لایحه بودجه ۲۰۲۶ را ارائه کرد. این لایحه با تکیه بر وضعیت قوی مالی عمومی‌کشور، مجموعه‌ای از اصلاحات را برای تقویت اقتصاد خانوارها، بازگرداندن اعتماد به آینده و تسریع روند خروج از رکود طولانی‌مدت در بر می‌گیرد. حجم کل اصلاحات پیشنهادی نزدیک به ۸۰ میلیارد کرون است. دولت سه حوزه اصلی را در اولویت قرار داده است: تقویت قدرت خرید خانوارها، بازگرداندن اصل «اول کار» و مقابله با طرد اجتماعی، و سرمایه‌گذاری در رفاه و امنیت.

سرمایه‌گذاری شرکت اوکلو (مرتبط با سم آلتمن) در استارتاپ هسته‌ای سوئدی بلیکالا

استارتاپ انرژی هسته‌ای سوئدی بلیکالا[1] حدود ۵۰ میلیون کرون سرمایه از شرکت آمریکایی اوکلو[2] جذب کرده است؛ شرکتی که توسط سم آلتمن، هم‌بنیان‌گذار  OpenAI، پشتیبانی می‌شود. این همکاری با هدف تسریع توسعه راکتورهای ماژولار کوچک با خنک‌سازی سربی (SMRs) انجام می‌شود تا پاسخگوی تقاضای رو به رشد جهانی برای انرژی، به‌ویژه در مراکز داده مبتنی بر هوش مصنوعی، باشد. اوکلو که ارزش آن در بورس نیویورک حدود ۱۶ میلیارد دلار برآورد می‌شود، به جمع سرمایه‌گذاران بلیکالا پیوسته است؛ سرمایه‌گذارانی که پیش‌تر شامل ABB و حمایت مالی اتحادیه اروپا بودند.

مدیرعامل بلیکالا، یاکوب استدمن، این همکاری را یکی از نخستین مشارکت‌های واقعی فراآتلانتیک در حوزه راکتورهای پیشرفته هسته‌ای توصیف کرده و بر همکاری مشترک در زمینه مقررات، زنجیره تأمین و تهیه قطعات تأکید نمود. اوکلو همچنین ممکن است در زمینه سوخت و سخت‌افزار نیز پشتیبانی کند. استدمن گفت راکتورهای فشرده و ایمن بلیکالا به‌ویژه برای تأمین انرژی مراکز داده، صنایع سنگین و کارخانه‌های فولاد مناسب هستند. با احداث تأسیسات آزمایشی در اوسکارسهام، بلیکالا قصد دارد تا اواخر دهه ۲۰۲۰ به یکی از رهبران اروپایی انرژی هسته‌ای پیشرفته تبدیل شود.

مصرف برق سوئد در سطح سال ۱۹۸۶ ثابت مانده است

طبق گزارش شرکت انرژی فنلاندی فورتوم، مصرف برق سوئد در سال ۲۰۲۵ تقریباً برابر با سطح مصرف در سال ۱۹۸۶ است. این در حالی است که دولت سوئد برنامه دارد مصرف برق را تا سال ۲۰۴۵ دو برابر کند تا برق‌رسانی به صنایع و بخش حمل‌ونقل الکتریکی را تضمین کند. در عین حال، تولید برق – به‌ویژه از طریق انرژی بادی – افزایش یافته و سوئد را در سال گذشته به دومین صادرکننده خالص برق اروپا تبدیل کرده است.

پیتر استرانگورد، رئیس فورتوم سوئد، هشدار داد که توقف روند الکتریکی‌سازی، گذار اقلیمی و تعهدات سوئد در توافق پاریس را تهدید می‌کند. کارشناسان عواملی چون ابهام در اهداف اقلیمی اتحادیه اروپا، روند کند صدور مجوزها، ضعف در توسعه فناوری هیدروژن و چالش‌های اتصال به شبکه را از دلایل تأخیر پروژه‌های صنعتی می‌دانند. تحلیلگران هشدار می‌دهند اگر تقاضا افزایش نیابد، سرمایه‌گذاری‌های جدید در تولید برق صورت نخواهد گرفت و این امر می‌تواند در آینده هنگام تسریع روند الکتریکی‌سازی گلوگاه ایجاد کند. در حالی که شرکت دولتی واتن‌فال برنامه دارد راکتورهای کوچک ماژولار هسته‌ای را تا سال ۲۰۳۵ در نیروگاه رینگ‌هالس راه‌اندازی کند، تمرکز کنونی بر افزایش عرضه بدون رشد تقاضا خطر آن را دارد که سوئد برای پاسخگویی به نیازهای انرژی آینده آماده نباشد.

افزایش دستمزدها در ماه ژوئیه به میزان ۳.۶ درصد

به گزارش  TT/Omni، دستمزدها در سراسر اقتصاد سوئد در ژوئیه ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ حدود ۳.۶ درصد افزایش یافته است. این آمار بر اساس داده‌های مؤسسه میانجیگری[3] و با تعدیل مدل آماری دستمزدهای معوق محاسبه شده است.

طبق این گزارش، دستمزدها در بخش خصوصی ۳.۱ درصد و در بخش عمومی ۳.۵ درصد افزایش یافته است. دستمزدهای توافقی در کل اقتصاد در ژوئیه ۳.۰ درصد رشد داشت، در حالی که معیار جدید صنعتی بر رقم ۳.۴ درصد قرار دارد.

سایمون تورستنسون، اقتصاددان ارشد موسسه میانجیگری سوئد، توضیح داد که تفاوت بین ارزش کل توافق‌شده و افزایش دستمزدهای توافقی ناشی از این است که بخشی از توافق‌ها به اقداماتی مانند کاهش ساعات کاری و بازنشستگی‌های جزئی اختصاص داده می‌شود؛ امری که باعث می‌شود رشد دستمزد توافقی کمتر از سطح هزینه‌های مرجع باشد.

افزایش فروش تسلا در سوئد همزمان با رشد در بازار اروپا

شرکت تسلا در چندین بازار اروپایی با رشد قابل توجهی در فروش مواجه شده است، به‌ویژه در فرانسه و دانمارک که برای نخستین بار در سال ۲۰۲۵ افزایش سالانه فروش ثبت شده است. به گزارش رویترز، در دانمارک، مدل Y تسلا به پرفروش‌ترین خودروی برقی تبدیل شده است.

در سوئد نیز فروش تسلا بهبود یافته و از تنها ۲۱۶ دستگاه در ماه گذشته به ۱,۷۲۶ دستگاه رسیده است. با این حال، این رقم همچنان ۶۴ درصد کمتر از مدت مشابه در سال گذشته است.

در همین حال، تسلا در نروژ به عملکرد قوی خود ادامه داده و روند فروش پرقدرتش را حفظ کرده است.

قرارداد ۳۰۰ میلیون کرونی شرکت کندلا برای فروش کشتی‌های برقی در تایلند

شرکت سوئدی کندلا[4]، تولیدکننده قایق‌های برقی، قراردادی برای تحویل ۱۰ فروند کشتی برقی P-12 به شرکت حمل‌ونقل دریایی سودامگو[5] در تایلند امضا کرده است. ارزش این قرارداد حدود ۳۰۰ میلیون کرون برآورد می‌شود.

این سفارش بخشی از پرتفوی رو به رشد کندلاست که پیش‌تر شامل تحویل کشتی به عربستان سعودی و هند بوده و مجموع فروش آن را به حدود ۴۰ فروند کشتی به ارزش بیش از ۱ میلیارد کرون رسانده است.

کشتی‌های جدید به‌عنوان نسخه «بیزینس کلاس» سری P-12 طراحی شده‌اند و دارای کابین‌های مجهز به تهویه مطبوع، صندلی‌های ارتقایافته و فضای بار بیشتر خواهند بود. این شناورها قرار است بین جزیره کوه کود[6] و سرزمین اصلی تایلند به‌ویژه برای بخش گردشگری فعالیت کنند.

تولید در حال حاضر در کارخانه روتبرو[7] در حومه استکهلم انجام می‌شود، اما برنامه‌هایی برای گسترش به کارخانه‌های جدید، احتمالا در لهستان و ایالات متحده، نیز در دست اجراست.

[1] Blykalla

[2] Oklo

[3] Mediation Institute

[4] Candela

[5] Seudamgo

[6] Koh Kood

[7] Koh Kood