اولویت‌های سوئد برای رقابت‌پذیری و سرمایه‌گذاری

در تاریخ ۲۹ سپتامبر، آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد گزارشی منتشر کرد که به بررسی ۴۸ فناوری راهبردی کلیدی[1] و جایگاه سوئد در هر یک از آن‌ها می‌پردازد. نتایج این گزارش نشان می‌دهد که سوئد همچنان در چندین حوزه فناورانه در سطح جهانی پیشتاز است، اما برتری آن در زمینه رباتیک در حال کاهش است و سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی هنوز ناکافی به نظر می‌رسد. گزارش جدید آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد با بررسی جایگاه این کشور در ۴۸ فناوری راهبردی کلیدی نشان می‌دهد که سوئد همچنان یکی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری است، اما در برخی بخش‌های حیاتی مانند هوش مصنوعی، رباتیک و فناوری‌های بنیادی از سرعت رشد کافی برخوردار نیست.

گزارش جدید درباره فناوری‌های راهبردی کلیدی

سوئد شهرتی دیرینه در حوزه نوآوری دارد و در سراسر جهان به عنوان جامعه‌ای فناورمحور و نوآور شناخته می‌شود که فراتر از اندازه اقتصادی خود، در ارائه راهکارهای فناورانه برای حل مسائل روز نقش ایفا می‌کند. از شرکت‌های فین‌تک مانند کلارنا[2] گرفته تا پلتفرم‌های استریمینگ نظیر اسپاتیفای[3]، و از تولیدکنندگان تجهیزات پیشرفته پرتودرمانی مانند الکتا[4] تا شرکت‌های باسابقه الکترونیک همچون الکترولوکس[5] که همچنان در حال نوآوری‌اند، بخش صنعتی سوئد در خط مقدم بسیاری از تحولات فناورانه جهانی قرار دارد؛ تحولاتی که زندگی انسان‌ها را آسان‌تر و سالم‌تر کرده‌اند.

اما پرسش اصلی این است که جایگاه کنونی سوئد در مقایسه با سایر کشورها چیست، و آیا این کشور می‌تواند این شهرت را در آینده نیز حفظ کند؟ این دقیقاً همان سؤالی است که آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد[6] در قالب گزارشی تازه با عنوان «رقابت‌پذیری و اولویت‌های سرمایه‌گذاری سوئد: ترسیم جایگاه رقابتی و اولویت‌های سرمایه‌گذاری در فناوری‌های راهبردی کلیدی»[7] به دنبال پاسخ به آن بوده است.

این گزارش که در سپتامبر منتشر شد، به قلم پی‌یر-الکساندر بالاند و آندریا رندا از مرکز مطالعات سیاست اروپایی [8]در بروکسل تدوین شده است. این پژوهش در واقع بر پایه گزارش معروف «آینده رقابت‌پذیری اروپا» نوشته ماریو دراگی، رئیس پیشین بانک مرکزی اروپا (۲۰۱۱ تا ۲۰۱۹) و نخست‌وزیر سابق ایتالیا (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲)، که به درخواست کمیسیون اروپا تهیه شده بود، بنا شده است.

نویسندگان گزارش، که خود غیرسوئدی و مقیم بروکسل‌اند، موفق شده‌اند نگاهی جامع و مبتنی بر داده‌های گسترده به موضوع بیندازند و با فاصله‌گیری از روایت‌های محدود و درون‌نگرانه‌ای که معمولا در گفتمان داخلی سوئد درباره چالش‌ها و راه‌حل‌ها حاکم است، تصویری واقع‌گرایانه‌تر از وضعیت ارائه دهند. این نکته در سخنرانی آن‌ها در سمینار رونمایی از گزارش در استکهلم در ۲۹ سپتامبر نیز مورد تأکید قرار گرفت.

در این نشست، رندا در تشبیهی جالب گفت تحلیل‌های مرسوم درباره سوئد مانند تلاش برای دیدن پاریس از برج ایفل است؛ از آن‌جا نمی‌توان خود برج ایفل را دید، بلکه باید از ساختمانی بیرون از مرکز شهر، مانند برج مونپارناس، نظاره کرد تا نمایی کامل و بی‌طرفانه از کل شهر به دست آید. این دقیقاً همان کاری است که این گزارش انجام می‌دهد: با فاصله گرفتن از نگاه درون‌زا، تصویری جامع از جایگاه سوئد در میان ۴۸ فناوری راهبردی کلیدی ارائه می‌کند، نقاط قوت را برجسته می‌سازد، هشدارهای اولیه درباره ضعف‌های نوظهور را مطرح می‌نماید و در عین حال مسیرهای ممکن برای پیشرفت را پیشنهاد می‌کند.

از نظر تجربی، گزارش یادشده غنی از داده‌های آماری و تجربی است و بر مجموعه‌ای گسترده از اطلاعات مربوط به حق اختراع‌ها، انتشارات علمی و سرمایه‌گذاری‌ها تکیه دارد. این ترکیب داده‌ها، تصویری جامع از خروجی صنعتی، پیشرفت علمی و جریان‌های مالی در نظام نوآوری سوئد ارائه می‌دهد و زمینه‌ای برای تحلیل سیاست‌گذاری در سطوح ملی و اروپایی فراهم می‌سازد.

یافته‌های اصلی در بستر تحلیلی

گزارش آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد  حاوی حجم قابل‌توجهی از اخبار امیدوارکننده برای این کشور است و تأیید می‌کند که اعتبار سوئد به‌عنوان یکی از پیشتازان جهانی فناوری همچنان پابرجاست.

به‌گفته نویسندگان، سوئد همچنان در حوزه‌های متعددی از فناوری‌های راهبردی کلیدی  جایگاه رهبری جهانی خود را حفظ کرده است؛ از جمله در فناوری‌های فضایی، وسایل نقلیه خودران، انرژی هسته‌ای، فناوری‌های باتری و سامانه‌های پیشران.

در گزارش آمده است که سوئد در حال حاضر به‌سرعت جایگاه خود را به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی حوزه فضایی در اروپا تحکیم می‌بخشد و این امر از طریق تقویت راهبردی ظرفیت‌های فضایی غیرنظامی و دفاعی صورت می‌گیرد.

نویسندگان گزارش، پایه صنعتی نیرومند و شبکه گسترده همکاری‌های بین‌المللی سوئد را از عوامل کلیدی موفقیت این کشور در صنعت فضایی می‌دانند و تأکید می‌کنند که این ظرفیت‌ها، سوئد را در موقعیتی منحصربه‌فرد برای دستیابی به دسترسی مستقل به فضا طی دهه آینده قرار می‌دهد. در همین راستا، گزارش به توافق بزرگ اخیر میان سوئد و ایالات متحده اشاره می‌کند که بر اساس آن، پرتاب‌های فضایی از مرکز کیرونا[9] در شمال سوئد انجام خواهد شد؛ توافقی که از دید تحلیلگران، نشانه‌ای از نقش رو‌به‌رشد سوئد در زنجیره تأمین و پرتاب فضایی اروپا است.

گزارش به‌صورت عمیق به بررسی صنعت فناوری فضایی سوئد پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه این کشور از نظر علمی، صنعتی و زیرساختی در موقعیتی ممتاز برای حفظ برتری در چشم‌انداز فناوری فضایی اروپا در سال‌های آینده قرار دارد.

در کنار این حوزه، گزارش به سایر نقاط قوت فناورانه سوئد نیز اشاره دارد؛ با این حال، حتی در این بخش‌ها نیز به برخی «نقاط تاریک» بالقوه هشدار داده می‌شود. برای مثال، در گزارش به شکست پروژه تولید باتری شرکت نورث‌ولت[10] اشاره شده است که روزگاری یکی از نمادهای صنعتی شدن سبز در اروپا محسوب می‌شد. این مورد از دید نویسندگان، نمونه‌ای از چالش‌های ساختاری در مسیر تبدیل نوآوری به پایداری اقتصادی است که می‌تواند در سایر بخش‌ها نیز تکرار شود.

در کنار نقاط قوت، گزارش آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد تأکید ویژه‌ای بر کندی پیشرفت کشور در حوزه «فناوری‌های بنیادی» دارد؛ حوزه‌هایی همچون هوش مصنوعی، پزشکی شخصی‌سازی‌شده، سنسورها و تحلیل داده‌ها. نویسندگان گزارش، به‌ویژه درباره وضعیت هوش مصنوعی، نگرانی قابل توجهی ابراز کرده‌اند. بر اساس داده‌های ارائه‌شده، سهم جهانی سوئد از ثبت اختراعات در حوزه هوش مصنوعی تنها 1.21 درصد و سهم آن از سرمایه‌گذاری‌های جهانی در این حوزه تنها ۰٫۴۲ درصد است. افزون بر این، جایگاه سوئد در شاخص جهانی هوش مصنوعی[11] طی سال‌های اخیر از رتبه ۱۷ به ۲۵ سقوط کرده است.

البته، سوئد را نمی‌توان کشوری عقب‌مانده در زمینه هوش مصنوعی دانست. همان‌طور که در گزارش آمده است، تعداد پتنت‌های[12] ثبت‌شده سوئد در این حوزه بسیار فراتر از کشورهایی چون فنلاند و سوئیس است و شماری از نوآوری‌های قابل توجه در زمینه هوش مصنوعی نیز از سوی پژوهشگران و شرکت‌های سوئدی ارائه شده است. از سوی دیگر، شهروندان سوئدی از جمله زودپذیرترین کاربران فناوری‌های هوش مصنوعی در سطح جهانی هستند، هرچند در توسعه‌ی فناوری‌های پایه‌ای آن نقش پیشرو نداشته‌اند. با این حال، روند کنونی نشان می‌دهد که بدون اصلاحات ساختاری و سرمایه‌گذاری هدفمند، سوئد نخواهد توانست نقش رهبری جهانی در هوش مصنوعی ایفا کند و سرعت پیشرفت فعلی ناکافی است.

گزارش به مجموعه‌ای از موانع کلیدی در مسیر تسریع نوآوری در هوش مصنوعی اشاره می‌کند. از جمله این موانع می‌توان به کوچکی بازار داخلی، رقابت جهانی برای جذب استعدادهای فناور، و فرهنگ محافظه‌کارانه در ساختار شرکتی سوئد اشاره کرد. این عوامل موجب شده‌اند که سرمایه‌گذاری و ریسک‌پذیری لازم برای شکوفایی نوآوری در کشور به اندازه کافی شکل نگیرد.

در حوزه‌های دیگر فناوری راهبردی نیز روند مشابهی مشاهده می‌شود. گزارش تصریح می‌کند که رقابت‌پذیری سوئد در برخی فناوری‌ها، از جمله رباتیک و شبکه‌های هوشمند[13]، به مرور در حال کاهش است. با وجود این، تعدادی از استارتاپ‌های رباتیک سوئدی در حال توسعه نوآوری‌های مهم مرتبط با هوش مصنوعی هستند که می‌تواند تا حدودی این روند نزولی را جبران کند.

در سمینار رونمایی از گزارش، یکی از نویسندگان با اشاره به حوزه رباتیک آن را «نگران‌کننده‌ترین بخش از یافته‌ها» خواند و گفت: «در زمینه رباتیک می‌توان گفت ما شاهد نوعی فروپاشی هستیم. وقتی از 1.8 درصد از سهم جهانی نوآوری به تنها ۱ درصد می‌رسیم، این کاهش در حوزه‌ای که برای سوئد، اروپا و حتی جهان کاملاً راهبردی است، بسیار جدی است. دلیل اهمیت آن روشن است: ما به ظرفیت‌های تولیدی نیاز داریم.»

او توضیح داد که ربات‌ها امروز ستون فقرات کارخانه‌های عظیم در چین هستند، در حالی‌که در جوامع اروپایی تمایل چندانی به کار انسانی در صنایع تولیدی وجود ندارد. او حتی با لحنی انتقادی اشاره کرد که برخلاف تصورش، برخی از حاضران سوئدی در نشست، از ایده کار در کارخانه برای نسل آینده چندان ناخشنود نبودند.

در ادامه سخنانش تأکید کرد که رباتیک در دهه‌های آینده نقشی کلیدی در «بازگشت تولید به داخل کشورها»[14] و احیای صنایع تولیدی خواهد داشت، و کاهش توان اروپا در این زمینه می‌تواند تبعات ژرفی داشته باشد. او افزود که افت عملکرد در حوزه رباتیک نه‌تنها در سوئد، بلکه در کشورهای صنعتی بزرگی چون فرانسه، ایتالیا و آلمان نیز مشهود است.

در پایان، گزارش خاطرنشان می‌کند که هرچند سوئد در رباتیک هنوز از برخی مزیت‌های رقابتی برخوردار است، اما توسعه انرژی هسته‌ای به‌عنوان منبع تغذیه مراکز داده که برای پردازش هوش مصنوعی ضروری است، همچنان یکی از نگرانی‌های راهبردی آینده این کشور به شمار می‌رود.

گزارش آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد همچنین نشان می‌دهد که این کشور از رهبری علمی قدرتمندی در سطح جهانی برخوردار است، به‌ویژه از نظر تعداد انتشارات علمی. با این حال، این برتری علمی‌به‌درستی به رهبری فناورانه تبدیل نشده است، به‌ویژه در حوزه‌هایی نظیر فناوری‌های پزشکی، زیست‌شناسی مصنوعی[15]، نیمه‌رساناها و واقعیت مجازی و افزوده[16] .

به بیان دیگر، در حالی که حجم انتشارات علمی سوئد در این زمینه‌ها بالاتر از میانگین جهانی است، اما تعداد پتنت‌ها و سطح سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها کمتر از حد متوسط است. گزارش در جمع‌بندی این موضوع می‌نویسد: «این بدان معناست که ظرفیت علمی لازم وجود دارد، اما این پتانسیل علمی هنوز به‌طور کافی از طریق ثبت اختراع و تجاری‌سازی به رهبری فناورانه تبدیل نشده است.»

این مسئله یکی از محورهای اصلی بحث در سمینار رونمایی از گزارش بود و چندین سخنران از آن به‌عنوان یک نگرانی عمده و مزمن یاد کردند. در جریان بحث‌ها، کارشناسان حاضر تأکید کردند که سوئد دارای سطح بسیار بالایی از هزینه‌های تحقیق و توسعه  است، به‌ویژه از سوی بخش خصوصی، و در عین حال از نظام دانشگاهی بسیار توانمند و پشتیبانی دولتی سخاوتمندانه برای تحقیقات برخوردار است. با این وجود، به نظر می‌رسد یک شکاف پایدار و ساختاری بین پژوهش علمی، ثبت اختراع و سرمایه‌گذاری فناورانه وجود دارد.

دیوید سونک، یکی از مدیران برجسته شرکت نویگر ونچرز[17] ( شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر) در شرکت‌های علمی‌محور اظهار داشت: «راستش را بخواهید از شنیدن یک موضوع خسته و ناامید شده‌ام. تمام عمرم این را می‌شنوم که ما در تبدیل پژوهش به ثبت اختراع و سپس سرمایه‌گذاری ضعیف عمل کرده‌ایم. چطور ممکن است بعد از چهل سال هنوز این مشکل را حل نکرده‌ایم؟»

او افزود که سوئد اگرچه دارای دانشگاه‌هایی بسیار قوی و پژوهش‌های ارزشمند است، اما از ضعف‌های نهادی در سطح میانی رنج می‌برد: «دفاتر نوآوری در دانشگاه‌ها و شرکت‌ها به‌شدت کم‌تأمین مالی هستند؛ این دفاتر همان نهادهایی‌اند که باید میان علم و کاربرد ارتباط برقرار کنند.»

وی بر این نکته تأکید کرد که: «ما باید انرژی و منابع مالی بسیار بیشتری برای ثبت اختراع در دانشگاه‌ها صرف کنیم و این دانش را به شرکت‌ها منتقل کنیم. این همان مسیری است که ما به‌عنوان سرمایه‌گذاران در پی آن هستیم، اما متأسفانه این موضوع هنوز در اولویت‌های دانشگاهی جایگاه واقعی ندارد، در حالی که باید داشته باشد.»

یکی دیگر از یافته‌های اصلی گزارش این بود که نوآوری در سوئد به‌طور قابل‌توجهی در سه منطقه متمرکز است: استکهلم، وستراگوتالند[18] و اسکونه[19] (یا به بیان ساده‌تر، در پایتخت و اطراف آن، گوتنبرگ و مالمو، سه شهر بزرگ سوئد). این موضوع چندان تعجب‌آور نیست. سوئد از نظر جغرافیایی کشوری پهناور است، اما جمعیت آن بسیار شهرنشین بوده و در چند مرکز شهری عمده متمرکز است. در نتیجه، معمولا نیروهای کار ماهر و فرصت‌های شغلی نیز در همین مناطق تجمع پیدا می‌کنند.

گزارش این یافته را با لحنی بی‌طرف ارائه می‌کند و اشاره دارد که در این مناطق متمرکز، فرصت‌هایی برای انواع مختلف سرمایه‌گذاری وجود دارد: سرمایه‌گذاری‌های بهینه و کم‌ریسک در حوزه‌هایی مانند شبکه‌های هوشمند، انرژی خورشیدی و صنایع هوانوردی؛ سرمایه‌گذاری‌های پرریسک و با بازده بالا (Moonshot) در زمینه‌هایی مانند هیدروژن، فناوری‌های کوانتومی و نیمه‌رساناها؛ و سرمایه‌گذاری‌های تدریجی برای گسترش توانایی‌های موجود کشور در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، رایانش ابری و امنیت سایبری.

گزارش خاطرنشان می‌کند که نیروی کار ماهر سوئد قوی‌ترین دارایی این کشور در زمینه نوآوری است، اما در عین حال هشدار می‌دهد که عدم تطابق میان مهارت‌ها و مشاغل موجود و همچنین تغییرات جمعیتی می‌تواند این مزیت را تهدید کند. در شمال سوئد به‌ویژه کمبود گسترده نیروی کار ماهر وجود دارد که رشد و توسعه مراکز فناوری‌های سبز را با مانع روبه‌رو کرده است. همچنین، میزان مشارکت در برنامه‌های ادغام در بازار کار برای مهاجران پایین است و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان نیز روندی نزولی دارد.

آخرین نکته اصلی گزارش این است که سوئد دارای شبکه‌های گسترده و قدرتمند همکاری علمی است، اما همکاری فناورانه آن در زمینه ثبت اختراعات با مراکز نوآوری اروپایی گاهی کمتر از حد انتظار مورد استفاده قرار می‌گیرد. داده‌ها نشان می‌دهد که نویسندگان انتظار داشتند تعداد بیشتری از همکاری‌های ثبت اختراع میان سوئد و مراکز نوآوری کلیدی در آلمان، ایتالیا و هلند مشاهده کنند، اما چنین نبوده است.

گزارش به چالش‌هایی مانند کمبود مهارت‌های لازم برای انتقال دانش، تمرکز بیش از حد بازار، و نبود رقابت کافی برای جایگاه شرکت‌های تثبیت‌شده در صنایع کلیدی اشاره می‌کند. با این حال، تأکید می‌کند که یکی از مسائل اصلی این است که در حالی‌که دانشگاه‌های سوئد دارای شبکه‌های علمی‌گسترده و عمیقی با همتایان خود در سایر کشورها هستند، فعالیت‌های ثبت اختراع و شبکه‌های فناورانه آن‌ها کمتر توسعه یافته و به‌طور عمده محدود به داخل سوئد باقی مانده است.

راهکارهای پیشنهادی

برای جبران کاستی‌های موجود و اطمینان از آن‌که سیاست فناوری و نوآوری سوئد با نیازهای آینده سازگار باشد، گزارش آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد چهار پیشنهاد اصلی ارائه می‌دهد:

• ایجاد یک برنامه سرمایه‌گذاری هدفمند برای فناوری‌های راهبردی کلیدی: تمرکز بر حوزه‌هایی که دارای ظرفیت بالا هستند اما روند تضعیف در آن‌ها مشاهده می‌شود.
• توسعه همکاری‌های مکمل با شرکای اتحادیه اروپا: همکاری در فناوری‌های راهبردی همسو برای بهره‌گیری از نقاط قوت مشترک و پر کردن شکاف‌های موجود.
• تشویق به تخصص‌گرایی منطقه‌ای: همسو کردن سرمایه‌گذاری‌ها با فرصت‌های خاص هر منطقه، با تمرکز بر حوزه‌های پیچیده و مرتبط، در حالی که تنها پروژه‌های معدودی با بازده بالقوه بالا[20] در مناطق منتخب دنبال شوند.
• حفظ و گسترش ظرفیت‌های تحلیلی: ایجاد سازوکاری برای پایش مستمر جایگاه رقابتی سوئد و تطبیق راهبرد نوآوری ملی با تحولات سریع در چشم‌انداز جهانی فناوری.

این نکته پایانی بر بستر گسترده‌تری که هرگونه راه‌حل باید در آن مورد توجه قرار گیرد تأکید می‌کند: یعنی چشم‌انداز جهانی‌ای که به سرعت در حال تغییر است. از نظر فناورانه، هوش مصنوعی با سرعتی خیره‌کننده در حال پیشرفت است، و از نظر سیاسی، افزایش شکاف‌های ژئواکونومیک و عقب‌گرد دموکراتیک در حال دگرگون کردن شرایط در بسیاری از کشورهاست.

راهکارهای پیشنهادی گزارش بر پایه همان حوزه‌هایی بنا شده‌اند که پیش‌تر به‌عنوان نقاط ضعف سوئد شناسایی شده‌اند و برای هرکدام توصیه‌های دقیق و عملی ارائه شده است. گزارش تأکید می‌کند که سوئد باید در زیرساخت‌های باکیفیت بالا سرمایه‌گذاری کند، به‌ویژه برای بهبود انتقال برق از شمال به جنوب کشور تا بتواند مراکز داده پرمصرف و صنایع پیشرفته تولیدی را تأمین انرژی کند.

همچنین لازم است کارآمدی نظام پژوهشی کشور تقویت شود، اولویت‌های پژوهشی ملی به‌طور منسجم‌تر تنظیم گردد، و ظرفیت مالی دولت برای سرمایه‌گذاری‌های راهبردی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به سطح پایین بدهی عمومی، دولت سوئد در موقعیتی مناسب برای ادامه تأمین مالی تحقیقات و توسعه  قرار دارد.

گزارش از سیاست‌گذاران می‌خواهد که: «در راه‌حل‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که نه تنها رقابت‌پذیری سوئد، بلکه امنیت اقتصادی و تاب‌آوری آن در سال‌های آینده را نیز تقویت کند.»

در مراسم رونمایی از این گزارش، اعضای پنل بر نقش حیاتی دولت در شکل‌دهی سیاست‌های نوآوری تأکید کردند و خواستار شفافیت در سیاست نوآوری دولت سوئد شدند.

مالین فرنینگ، مدیرعامل مؤسسه رایز[21]، ضمن استقبال از این واقعیت که بخش عمده‌ای از هزینه‌های تحقیق و توسعه در سوئد از سوی بخش صنعت تأمین می‌شود، هشدار داد که کشور نمی‌تواند صرفا به نوآوری‌های مبتنی بر بخش خصوصی یا موفقیت‌های گذشته تکیه کند. او تأکید کرد که سوئد به یک «سیاست نوآوری قدرتمند و هوشمند» نیاز دارد.

پیا ساندویک، مدیرعامل اتحادیه صنایع مهندسی سوئد، نیز اظهار داشت که صنعت در حال سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه است، اما پرسشی را مطرح می‌کند: «دولت کجاست؟ هنوز بودجه تحقیقاتی آن به ۱ درصد تولید ناخالص داخلی هم نرسیده است.»

با این حال، شاید مهم‌ترین موضوع مطرح‌شده در گفت‌وگوهای پنل مربوط به ناتوانی در تبدیل پژوهش‌های علمی‌به توسعه فناوری بود؛ به‌طور خاص، درباره‌ی چگونگی بهره‌برداری از پژوهش‌های دانشگاهی در صنعت و پیوند دادن دانشگاه با بخش کاربردی. در این زمینه، شرکت‌کنندگان درباره‌ی راه‌حل‌های سیاستی ممکن برای رفع این شکاف تبادل نظر کردند.

ساندویک بر لزوم همکاری بیشتر میان دانشگاه‌ها و صنعت تأکید کرد و خواستار مشوق‌های سیاستی مؤثرتر برای تقویت این همکاری‌ها شد.

یان-اینگوار یونشون، رئیس دانشگاه لینشوپینگ، بیان کرد که باید انگیزه‌هایی برای جابه‌جایی کارکنان علمی میان بخش دولتی و خصوصی ایجاد شود تا تبادل دانش و تجربه میان این دو بخش تسهیل گردد.

کاترینا بیـلکه، مدیرکل شورای تحقیقات سوئد[22]، نهادی که پژوهش‌های دانشگاهی را تأمین مالی می‌کند، توضیح داد که دولت مأموریتی به این شورا واگذار کرده است تا برنامه‌هایی برای توسعه فناوری‌های پیشرو طراحی کند. او به «شکاف» میان تأمین مالی شورای تحقیقات و حمایت‌های نوآورانه آژانس وینووا[23] اشاره کرد و این مأموریت جدید را «فرصتی عالی برای همکاری نزدیک‌تر از گذشته» دانست.

در مجموع، این گزارش با ارائه داده‌ها و روندهای بسیار قابل توجه، نشان می‌دهد که سوئد همچنان یکی از کشورهای برجسته در حوزه فناوری است، اما اگر می‌خواهد در دهه ۲۰۳۰ نیز نقش پیشرو خود را حفظ کند، باید در برخی حوزه‌های کلیدی مانند هوش مصنوعی و رباتیک سرعت بیشتری بگیرد. شرایط کلی مثبت و روبه‌پیشرفت است، اما سرعت این پیشرفت کافی نیست و در برخی زمینه‌ها نگرانی‌های واقعی وجود دارد که در صورت بی‌توجهی، ممکن است موجب عقب‌ماندگی کشور شود.

به نظر می‌رسد تاکنون چشم‌انداز روشنی از رویکرد آینده سوئد در سیاست نوآوری وجود نداشته است، و اکنون شاید زمان آن فرارسیده که این کشور با جسارت بیشتری برای حفظ جایگاه رهبری جهانی خود گام بردارد. هرچند تحولات اخیر می‌تواند نشانه‌ای از حرکت در مسیر درست باشد، اما گذر زمان نشان خواهد داد. هم‌زمان با انتشار این گزارش، دولت سوئد اعلام کرد که گزارش نهایی «کمیسیون بهره‌وری» در اول اکتبر منتشر خواهد شد.

وظیفه این کمیسیون تمرکز بر بهبود رشد اقتصادی و ارتقای رفاه عمومی‌بود، نه صرفاً نوآوری؛ با این حال، پیشنهادهایی مرتبط با بهبود شرایط تحقیق و توسعه و تأکید بر تقویت مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی نیز در آن ارائه شده است.

گزارش تأکید می‌کند که اصلاحات سیاستی از سوی دولت ضرورتی انکارناپذیر است، اما پیشنهادهای ارائه‌شده از سوی آکادمی سلطنتی علوم مهندسی سوئد باید در چارچوبی گسترده‌تر مورد استفاده قرار گیرد؛ چارچوبی که کل زیست‌بوم نوآوری و بهره‌وری را در بر گیرد؛ چارچوبی که به حکمرانی و اخلاق فناوری‌های نوین توجه کند، زیرساخت‌های لازم برای حفظ نیروی کار ماهر را در نظر بگیرد، و فضا را برای پژوهش‌های نظری و  بنیادین[24] و  باز بگذارد.

[1] Key Strategic Technologies (KSTs)

[2] Klarna

[3] Spotify

[4] Elekta

[5] Electrolux

[6] IVA

[7] https://www.iva.se/contentassets/0cbf3ba8f71f4dedb3e5c29b2c5c4d49/202509-iva-ceps-report-r525-webb.pdf

[8] Centre for European Policy Studies (CEPS)

[9] Kiruna

[10] Northvolt

[11] Global AI Index

[12] Patent

[13] Smart Grids

[14] reshoring

[15] Synthetic Biology

[16] Virtual/Augmented Reality

[17] Navigare Ventures

[18] Västra Götaland

[19] Skåne

[20] Moonshot Projects

[21] RISE

[22] Swedish Research Council

[23] Vinnova

[24] Blue-sky Research