فرصت های گسترش تعاملات تجاری با نیوزیلند

نیوزیلند در حاشیه اقیانوس آرام و نزدیک به بازارهای آسیایی، از طریق شبکه گسترده ای از موافقت نامه‌های تجارت آزاد (FTA) و سایر مشارکت های بین المللی با همسایگان خود در ارتباط قوی تجاری است. حدود 70 درصد صادرات نیوزیلند به کشورهای آسیا و اقیانوسیه است که بسیاری از این کالاها و خدمات از دسترسی تجارت ترجیحی برخوردار هستند. بسیاری از کسب و کارهای نوآورانه نیوزیلند از جمله مواد غذایی و نوشیدنی، فرآوری چوب، حمل و نقل پیشرفته، فناوری، گردشگری و دام سبک، بذرهای اصلاح شده، پشم و تولید عسل جهانی شده اند. این بخش‌ها محصولات و خدمات با کیفیت بالا را برای بازارهای جهانی تولید کرده و به لحاظ کیفیت وضعیتی کاملا رقابتی ایجاد نموده اند.

کشور نیوزیلند اگر چه در مقایسه با بسیاری از کشورها کوچک و کم جمعیت است اما بی تردید فرصت های بسیار بزرگتری در این کشور نهفته است. نیوزیلند در رتبه 11 جذب سرمایه گذار خارجی قرار دارد و همچنین رتبه یازدهم کمترین پیچیدگی تجاری در سطح جهان را به خود اختصاص داده است. دانشگاه‌های این کشور طبق اعلام مراجع ذی صلاح بین المللی، جز 3 درصد دانشگاه‌های برتر جهان هستند و در عین حال ارتباط تنگاتنگی نیز با صنعت دارند. طبق گزارش بانک جهانی، نیوزیلند بهترین کشور جهان برای راه‌اندازی و اداره یک تجارت است. نیوزیلند به دلیل سهولت ورود و نگرش آرام نسبت به سرمایه گذاری خارجی و گسترش بین المللی، از نظر تجاری جذاب تر از سنگاپور، دانمارک و هنگ کنگ است.

برخی از دلایلی که می‌توان کشور نیوزیلند را یک فرصت بزرگ برای گسترش روابط تجاری دانست به قرار زیر هستند:

• نیوزیلند طبق اعلام مراجع بین المللی کم فسادترین کشور جهان است و این امر برای کسب و کارها وضعیت بسیار شفافی ایجاد کرده است.
• سرمایه گذاری خارجی در این کشور توسط اداره سرمایه گذاری خارج از کشور، سازمان بازارهای مالی و بانک مرکزی نیوزیلند نظارت می‌شود. این موسسات بازارهای مالی، سرمایه گذاری و بیمه کشور را تنظیم می‌کنند.
• نیوزیلند یک انتخاب محبوب برای کارآفرینان است زیرا هیچ محدودیتی در جریان سرمایه از یک تجارت نیوزیلندی به سرمایه گذاران خارجی وجود ندارد، بنابراین بازیگران تجاری می‌توانند به طور موثر شعبه جدیدی از تجارت خود را راه اندازی کنند و دارایی‌ها را به کشور خود منتقل کنند. ( طبیعتا این موضوع برای ایران پس از برداشته شدن تحریم های بانکی مفید خواهد بود)
• نیوزیلند با داشتن تولید ناخالص داخلی 212.5 میلیارد دلاری که از این بابت رتبه 52 جهان را داراست، در 33 سال از 35 سال گذشته از رشد اقتصادی مثبت برخوردار بوده است و این کشور را یک سر و گردن بالاتر از برخی از کشورهای مشابه خود قرار داده است. این کشور در طول بحران مالی سال 2008 کمترین آسیب را دید و در بحران کرونا نیز یکی از موفقترین بازرگانی‌های خارجی را تجربه کرد.
• از سال 2010، این کشور میانگین رشد سالانه 2.1 درصدی داشته است. رشد سال 2017 به 2.7 درصد رسید و رشد اقتصادی برای سال 2018 حدود 3 درصد بود. در سال 2018،  نهاد OECD رشد اقتصادی 3.6 درصدی را برای نیوزیلند پیش‌بینی کرد که ناشی از افزایش گردشگری و صادرات بود.
• نیوزیلند بازار صادراتی پردرآمدی دارد و کالاهای صادراتی حدود 30 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهند. این کشور در سال 2018 بیش از 38.4 میلیارد دلار کالا و خدمات به سراسر جهان ارسال کرد که بیش از نیمی از آن (55.3٪) به سرزمین‌های آسیایی ارسال شد. بر اساس گزارش World’s Top Exports، فروش صادراتی فعلی حدود 8500 دلار برای هر ساکن کشور نیوزیلند است که نشان می دهد بازار صادراتی کشور چقدر سودآور است.
• محبوب ترین کالاهای صادراتی در کشور لبنیات است که 26 درصد کل صادرات را تشکیل می دهد. در مراتب بعدی صادرات، گوشت، چوب، میوه جات، خشکبار، نوشیدنی، غلات، ماهی، ماشین آلات، آلومینیوم و محصولات آماده سازی مواد غذایی قرار دارند.  در بخش واردات نیز وسایل نقلیه، ماشین‌آلات، مواد معدنی، برق و پلاستیک بزرگترین دسته‌های محصولات وارداتی این کشور را تشکیل می دهند. در این بین با بسته شدن تنها پالایشگاه نفت نیوزیلند در سال 2022، محصولات پالایشگاهی نیز به سبد واردات عمده این کشور اضافه خواهند شد.
• شروع کسب و کار در نیوزیلند به استناد گزارش های مراجع بین المللی، بسیار ساده و یکی از آسانترین‌ها در جهان می‌باشد. ثبت شرکت در نیوزیلند به صورت غیر حضوری و در یک روز مقدور است.
• به عنوان یک سرمایه گذار خارجی، افراد می‌توانند برای ویزای کارآفرینی (که قبلاً ویزای کسب و کار بلندمدت بود) درخواست دهند. این ویزا به دارنده اش این امکان را می دهد که یک تجارت جدید در کشور بخرد یا ایجاد کند.
• فرصت های قابل توجهی در بخش کشاورزی، که بزرگترین بخش در کشور است، با فناوری‌های جدید و سرمایه گذاری‌های مورد نیاز برای افزایش عملکرد و بهبود عملکرد محصولات زراعی و دامی وجود دارد. باغبانی صنعت کلیدی دیگری است که سرمایه گذاران خارجی به آن توجه بسیاری دارند. کشاورزی و باغداری یکی از بزرگترین بخش های اقتصادی نیوزیلند را تشکیل می دهد. نیوزیلند با جمعیت 5 میلیون نفری وسعتی به اندازه کشور ژاپن و یا انگلستان دارد. گستردگی سرزمین نسبت به جمعیت و برخورداری از آب و هوای خوب و زمین مرغوب برای کشاورزی سبب شده است که این کشور در این حوزه مزیت های نسبی فراوانی را کسب نماید. اما آنچه که مربوط به فرصت های موجود این حوزه برای ایران مورد استفاده است، در سه بخش زیر قابل بررسی است: صادرات محصولات کشاورزی و برخی کالاهای جانبی کشاورزی از ایران به نیوزیلند، همکاری در زمینه تولیدات مشترک، و انتقال تکنولوژی‌های مربوط به حوزه کشاورزی و بذر از نیوزیلند به ایران.

• صادرات محصولات کشاورزی و برخی کالاهای جانبی کشاورزی از ایران به نیوزیلند:

خشکبار، زعفران، گیاهان دارویی، چای، خرما، برنج و کشمش محصولاتی هستند که در حال حاضر نیز از ایران وارد نیوزیلند می‌شوند منتها بی تردید ظرفیت واردات بیش از این است. یکی از محصولات جانبی کشاورزی که فرصت مناسبی برای وارد کردن آن است، کود های شیمیایی، اوره و خاک فسفات برای کشاورزی است.

• همکاری در زمینه تولیدات مشترک کشاورزی:

یکی از زمینه‌ها و فرصت های بسیار مهم در زمینه همکاری‌های مشترک در حوزه کشاورزی، تولید میوه کیوی است. نیوزیلند اگرچه بزرگترین تولید کننده کیوی جهان نیست و در این مورد بعد از ایران قرار دارد، اما اولین صادر کننده کیوی جهان به شمار می رود. شرکت زسپری نیوزیلند مسئولیت صادرات این میوه را بر عهده دارد. این شرکت در سال 2020 رقمی‌بالغ بر 2.7 میلیارد دلار کیوی به 50 کشور جهان صادر کرده است. ایران رتبه چهارم تولید کنندگان و رتبه پنجم صادر کنندگان کیوی در جهان است. بنا به تفاوت فصل در دو نیکره شمالی و جنوبی، همکاری در تولید مشترک میوه کیوی در ایران و نیوزیلند ارزش افزوده بسیاری را برای هر دو کشور به ارمغان خواهد آورد. در سال 2016 و پس از عقد تفاهم نامه بین وزارت جهاد کشاورزی و شرکت زسپری، مقرر گردید این دو کشور در زمینه تولید و صادرات مشترک همکاری نمایند. یک گروه تحقیقاتی از سوی شرکت زسپری از باغات کیوی ایران نیز بازدید به عمل آورد و مقدمات اولیه برای همکاری فراهم گردید تا اینکه پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های جدید در سال 2018، شرکت زسپری وضعیت همکاری در این زمینه را به حالت تعلیق درآورد.

• انتقال تکنولوژی‌های مربوط به حوزه کشاورزی و بذر از نیوزیلند به ایران:

نیوزیلند یکی از پیشرفته ترین کشورها در زمینه فراوری بذر های مختلف گیاهی، میوه و گیاهان مراتع در جهان است. ظرفیت های بسیار زیادی در همکاری دو جانبه بین ایران و نیوزیلند در ارتقاء وضعیت فراوری بذور به ویژه در حوزه بذور مراتع برای تامین خوراک دام کشور وجود دارد.

• تنها پالایشگاه نیوزیلند طبق اعلام رسمی تا اواخر سال 2022 تعطیل خواهد شد. این پالایشگاه که در سال 1964 بر مبنای نفت ایران پایه گذاری شده بود، بین 75 تا 85 درصد قیر، تمام سوخت جت کشور، حدود 67 درصد گازوئیل، حدود 58 درصد کل بنزین مصرفی نیوزیلند، تمام نفت کوره برای کشتی‌ها، سولفات برای کود کشاورزی و CO2 برای صنعت نوشیدنی‌های گازدار کشور و مشتقات دیگری را تولید می‌کند. با تعطیل شدن این پالایشگاه همه محصولات تولیدی می‌بایست از خارج از نیوزیلند وارد شوند و این فرصت بسیار خوبی برای محصولات پالایشگاهی ایران است.
• نیوزیلند در زمینه دام سبک یکی از پیشرفته ترین کشورها به شمار می رود. این کشور با دارا بودن حدود 26 میلیون راس گوسفند از نوع مرغوب، بخش بزرگی از درآمد ارزی خود را از طریق صادرات گوشت و فراورده‌های گوسفند به دست می آورد. همکاری در زمینه نژادهای مرغوب گوسفندان و تکنولوژی‌های به کار گرفته شده در زمینه پرورش، پشم چینی و کشتارگاهی فرصت مغتنمی است که می‌توان از آن بهره گرفت. در اواسظ دهه 80، طی یک همکاری بین دانشگاه زنجان و طرف نیوزیلندی، یکی از نژادهای دوقلوزای گوسفند نیوزیلند با یک نژاد ایرانی ترکیب شد و نتیجه ای بسیار مطلوب حاصل شده است. طرف های نیوزیلندی همچنان آماده همکاری با ایران هستند.
• یکی از ظرفیت های ویژه برای همکاری دوجانبه ایران و نیوزیلند، انتقال تکنولوژی‌های پیشرفته به ایران در زمینه‌های مختلف است که این کشور به دلایل متعدد از آنها برخوردار است. در این زمینه تکنولوژی‌های مربوط به حوزه کشاورزی، دام، انرژی‌های تجدید پذیر از جمله انرژی زمین گرمایی، پشم و بذور قابل بررسی هستند.
• مردم نیوزیلند از جمله مردمانی هستند که علاقه وافری به سفرهای خارجی دارند. ایران مقصد بسیار دلپذیری برای بخشی از مردم این کشور به شمار می رود. روند ورود توریست های نیوزیلندی به ایران در سال های منتهی به بحران کرونا رو به گسترش بود که متاسفانه با بروز شیوع ویروس کوید 19 این روند متوقف گردید. پیش بینی می‌شود در شرایط پسا کرونا حضور توریست های نیوزیلندی در ایران افزایش یابد. یکی از زمینه‌های جذب گردشگران نیوزیلندی، موضوع توریسم سلامت است. حدود 10 درصد جمعیت نیوزیلند به سرطان پوست مبتلا هستند. پایین بودن هزینه‌های درمان در ایران نسبت به خود نیوزیلند و دیگر کشورها از جمله کشورهای اروپایی، فرصت مناسبی است که می‌توان گردشگران درمانی زیادی را جذب ایران نمود.