روند افزایشی قیمت برق و سایر حامل های انرژی در سوئد

در سوئد برای تامین انرژی مورد نیاز کشور روشهای متنوعی به کار گرفته می‌شود. استفاده از انرژی‌های تجدید پذیر مانند آب، باد، خورشید و سوخت های زیستی از جمله راههای تامین انرژی می‌باشد، اما این کشور همچنین به واردات سوخت های هسته ای، سوخت های زیستی و سوخت های فسیلی مانند نفت و گاز طبیعی نیز جهت جبران کمبودهای احتمالی می‌پردازد. همچنین این کشور با سایر کشورهای منطقه تبادل برق دارد.

          سیستم انرژی در سوئد را می‌توان به عرضه و مصرف تقسیم کرد. به همین دلیل هر گونه اختلال در این مسیر تمامی‌بخشها از جمله صنایع، مسکن و ... را تحت تاثیر قرار می دهد. پاندمی‌کرونا در طی دو سال گذشته یکی از مهمترین مواردی بود که بر رابطه مستقیم تولید و مصرف انرژی تاثیر مستقیمی‌گذاشته بود. کاهش سفرها، عدم تمایل مصرف کنندگان به خرید اضافی کالا و ... بین بخش تولید و مصرف اختلال بوجود آورده بود. با انجام واکسیناسیون و کاهش پاندمی در اکثر کشورها، تب و تاب برای تولید بیشتر و همزمان بالا رفتن میزان مصرف، تاثیر ناگهانی بر روند تامین انرژی گذاشته و عدم آمادگی لازم برای مواجه با چنین زمانی باعث افزایش یکباره قیمت های حاملهای انرژی شده است.

          در سوئد نیز همزمان با افزایش قیمت برق، قیمت سایر حاملهای انرژی نیز با نوسانات زیادی مواجه شده است. قیمت بنزین و گازوئیل همچنان روند افزایشی داشته است. بنزین با 20 اوره افزایش به 17.79 کرون در لیتر رسید و همزمان قیمت گازوئیل با 15 اوره افزایش به 19.32 کرون رسیده است. افزایش تقاضای جهانی برای نفت خام و محصولات نهایی مانند بنزین و گازوئیل در پی کاهش محدودیت های همه گیری دلیل این امر ذکر شده است. کارشناسان بر این باورند که قیمت بالای سوخت عمدتا مردم مناطق روستایی و حاشیه ای را تحت تأثیر قرار می دهد زیرا آنها برای تردد میان منزل و محل کار مجبورند هزینه بیشتری را بپردازند. همچنین گفته شده اثرات این شرایط در بین افراد و مشاغل خصوصی بیشتر احساس خواهد شد. با این حال آندرس یگمن وزیر انرژی می‌گوید دولت برای جبران خسارت به کسانی که در مناطق حاشیه ای زندگی می‌کنند اقداماتی را انجام خواهد داد. قیمت برق در سه ماه گذشته به سطح بی سابقه ای رسیده است. حدود نیمی از تولید برق کشور از انرژی آبی تأمین می‌شود، به این معنی که قیمت تحت تأثیر یک دوره خشکی غیرمعمول قرار گرفته است.

          علاوه بر این، قیمت مواد اولیه گاز و زغال سنگ در اروپا بسیار افزایش یافته که هزینه تولید آن بر افزایش برق تاثیر گذار است. همزمان، هزینه‌های مربوط به انتشار آلاینده‌ها نیز بسیار افزایش یافته، که نتیجتا قیمت ها را بیشتر می‌کند.

استینا یوهانسن مدیر ارتباطات Nord Pool  (بازار برق) در این باره می‌گوید آنچه ما می‌بینیم این است که قیمت برق شاهد نوسانات زیادی است زیرا ما انرژی غیرقابل کنترل و تجدیدپذیر بیشتری در سیستم قدرت داریم. روز یکشنبه، قیمت برق پس از وزش باد شدید در آلمان ، دانمارک و سوئد به طور موقت منفی شد. شدت وزش باد باعث افزایش تولید برق شده بود. همچنین تفاوت قیمت برق در شمال و جنوب سوئد متفاوت است. ارقام Nord Pool نشان می دهد که قیمت در جنوب سوئد بیش از دو برابر شمال و مرکز سوئد بود. وی می‌گوید قیمت متفاوت است زیرا ظرفیت کافی برای انتقال نیرو از شمال به جنوب وجود ندارد.

          گفته می‌شود جنوب سوئد ممکن است در زمستان امسال بالاترین قیمت برق را از زمان تنظیم بازار برق در سال 1996 داشته باشد و شمال کشور نیز شاهد بالاترین قیمت در طی ده سال گذشته خواهد بود. یوناس استنبک ، مدیر شرکت انرژی واتن فال بر این باور است که پیش بینی قیمت برق به اندازه پیش بینی آب و هوا در زمستان دشوار است، اما اشاره می‌کند که برای رسیدن به سطح عادی در مخازن آب، باید یک ماه متوالی باران ببارد. علاوه بر این زمان کمی هم برای  جمع آوری آب کافی وجود دارد، زیرا به زودی فصل یخبندان فرا می رسد و تا زمان فرا رسیدن فصل بهار امکان استفاده از نیروگاههای آبی وجود ندارد.

          افزایش شدید قیمت برق و کمبود ظرفیت برق در جنوب سوئد اکنون به حدی جدی شده است که اتاق بازرگانی جنوب سوئد آن را یک وضعیت ناپایدار بنامد. این اتاق با ارسال نامه ای به دولت خواستار اقدامات لازم برای کاهش اثراتی است که به گفته این نهاد تجاری، مشتریان و شرکت ها را تحت تأثیر قرار داده است. مدیر این اتاق بر این باور است که تحولات در بازار برق سوئد بسیار جدی است.  قیمت برق بین مناطق مختلف سوئد شاهد نوسانات است و مشتریان برق در جنوب سوئد اغلب مجبور می‌شوند چندین برابر بیشتر برای قیمت برق بپردازند.

با اینحال سوئد صادرات برق هم دارد. صادرات این کشور در سال 2020  حدود 25 تراوات ساعت بوده است. بیشتر این صادرات به فنلاند بوده است، اما به لیتوانی، دانمارک و لهستان نیز صادرات داشته است. برق وارداتی در سال 2020 عمدتا از نروژ و دانمارک تامین می‌شد. حال باید دید شرایط کنونی چه تاثیری بر امر صادرات و واردات برق خواهد گذاشت.