مناطق آزاد تجاری در چین-بخش اول

مناطق آزاد تجاری آزمایشی و بندر آزاد تجاری چین (FTZs and FTP)، که بعنوان مناطق آزمایشی نیز شناخته می‌شوند، مناطق تعیین‌شده در داخل کشور هستند که سیاست‌ها و اصلاحات نوآورانه‌ای را برای ارتقای تجارت و سرمایه‌گذاری بین‌المللی اجرا می‌کنند. از زمان تاسیس اولین FTZ در شانگهای در سال 2013، چین بیست ، FTZ دیگر را در سال های بعد در سراسر کشور تأسیس کرده است. این مناطق از نظر استراتژیک در قطب های اقتصادی کلیدی و مناطق ساحلی قرار داشته و آنها را به بسترهای ایده آلی برای تسهیل تجارت و جذب مشاغل و سرمایه گذاری‌های خارجی تبدیل نموده است. این گزارش که در دو قسمت ارائه می‌گردد به معرفی این مناطق خواهد پرداخت.

مناطق آزاد تجاری (FTZ) انواعی از مناطق ویژه اقتصادی (SEZs) هستند که در آن کالاها امکان ورود، جابجائی، تولید و صادرات بدون دخالت مستقیم گمرک را دارا می‌باشند. در کشور چین هر یک از مناطق آزاد تجاری، اهداف تجاری و صنعتی خاصی با مقتضیات خاص خودش را مد نظر دارد. مشوق ها و مقررات در مناطق آزاد تجاری، همسو با سیاست های اصلاحی دولت در جهت گسترش و گشایش اقتصاد می‌باشد.

در این مناطق می‌توان یک سری از سیاست های آزمایشی را به اجراء درآورد. هر FTZ به یک صنعت خاص اختصاص دارد و از چندین نوع مزیت نظیر کاهش نرخ مالیات، تسریع مراحل اداری و کاهش محدودیت های سرمایه گذاری بهره می‌برد. در صورت موفقیت، این سیاست ها می‌توانند در سطح ملی تکرار و اجرا شوند. درواقع، به نقل از معاون وزیر بازرگانی ، انتخاب دسته جدید FTZ های آزمایشی نشان دهنده "تصمیم قاطع چین برای تسریع شکل گیری یک الگوی توسعه جدید بواسطه برقراری سطح بالاتری از گشایش است".

درحال حاضر چین دارای 21 منطقه آزاد تجاری آزمایشی(FTZ) در سراسر کشور می‌باشد. چین اولین FTZ خود را در سال 2013 در شانگهای با این هدف که سرمایه گذاری خارجی بیشتری را جذب نموده و تجارت و یکپارچگی منطقه ای را ارتقا دهد، راه اندازی کرده است. از آن زمان به بعد، این کشور 20 منطقه به این مناطق اضافه کرده است.

اساسا FTZ ها از زمان تاسیس تاکنون بعنوان محل آزمایش سیاست های جدید اقتصادی درنظر گرفته شده و اغلب اهداف سیاست بلندمدت چین را آشکار و به اجراء درمی آورند. بعنوان مثال، منطقه آزاد شانگهای در رویکرد "فهرست منفی" چین برای سرمایه گذاری خارجی پیشگام بوده و همچنان جدیدترین FTZها نیز از هدف اعلام شده چین برای "تغییر مسیر از تولید صادراتی به یک استراتژی جدید «گردش دوگانه» حمایت می‌کنند که بر تقاضای داخلی و خودکفایی فناوری متمرکز است".

FTZ ها اکنون بخش قابل توجهی از تجارت و سرمایه گذاری خارجی چین را تشکیل می دهند. در هفت ماهه اول سال 2020، FTZ های چین 400 میلیارد دلار (13.5 درصد) در تجارت خارجی مشارکت داشتند و بیش از 3300 شرکت خارجی جدید را جذب کردند که 13.3 میلیارد دلار (16.8 درصد) از سرمایه گذاری خارجی در چین را تشکیل می دادند.

مشوق های مناطق آزاد چین: FTZ ها انواع مختلفی از مشوق ها را برای سرمایه گذاران خارجی ارائه می دهند، که برخی از این مشوق ها به شرح ذیل می‌باشد.

- کاهش مالیات بر درآمد شرکتی (CIT) بین 9 تا 15 درصد
- پرداخت CIT بصورت اقساط
- کاهش مالیات بردرآمد نخبگان
- واردات بدون مالیات ماشین آلات و تجهیزات
- تسهیل فرایند ترخیص گمرک از منظر اظهار نامه‌ها و پرداخت ها

FTZها همچنین سیاست های مناسب تر و تسهیل شده تری را برای شرکت‌های با سرمایه‌گذاری خارجی در صنایع با قابلیت‌های خاص درنظر گرفته اند. بعنوان مثال، برای لجستیک و داروسازی که به طور گسترده در چین در دسترس نیستند.

تاریخچه تاسیس مناطق آزاد چین:

اولین منطقه آزاد تجاری چین در شانگهای در سال 2013 افتتاح شد. این منطقه بعنوان اولین منطقه برای اجرای عملی و آزمایشی قوانین نوآورانه عمل کرد و محدودیت های کمتری برای سرمایه گزاری مستقیم خارجی اعمال نمود.

در سال 2015 دولت سه منطقه آزاد تجاری دیگر در فوجیان، گوانگدونگ و تیانجین اعلام کرد که هر کدام دارای یک برنامه متمرکز استراتژیک هستند. فوجیان از تجارت با تایوان، گواندونگ از ادغام اقتصادی با هنگ کنگ و ماکائو و تیانجین از شمال شرقی چین حمایت می‌کند و به توسعه بازارهای مالی فراساحلی توجه دارد.

در سال 2016 دولت برنامه‌هائی را برای هفت منطقه آزاد تجاری دیگر در جهت کمک به توسعه اقتصادی در غرب چین و طرح یک کمربند - یک راه اعلام کرد که عبارتند از:

چونگ کینگ (Chongqing)، لیائونینگ (Liaoning)، هنان(Henan)، هوبی(Hubei)، شانشی(Shaanxi)، سیچوان(Sichuan)، ژجیانگ(Zhejiang)

در سال 2018، دولت چین برنامه‌هائی برای افتتاح یک منطقه آزاد در هاینان و در سال 2019، دولت برنامه‌های جدیدی برای افتتاح مناطق آزاد تجاری در شش استان به شرح زیر اعلام نموده است.

جیانگسو(Jiangsu)،شاندونگ(Shandong)،هبی(Hebei)،هیلونگجیانگ(Heilongjiang)،گوانگشی(Guangxi)، یوننان(Yunnan)

مناطق آزاد تجاری چین تا سال 2019 به شرح زیر می‌باشند:

تمرکز جغرافیائی مناطق آزاد چین، همراه با کار ویژه‌های آن به شرح زیر می‌باشد.

شانگهای (2013): محل آزمایش مقررات جدید FTZ ، خدمات مالی و امور مالی بین المللی، خدمات پیشرفته، دارو، پارک لجستیک تجارت آزاد Waigaoqiao، منطقه بندر تجاری آزاد یانگشان، منطقه آزاد تجاری جامع فرودگاه پودونگ، منطقه توسعه اقتصادی و فناوری شانگهای Jinqiao و پارک پیشرفته Zhangjiang

گواندونگ (2015): تجارت و امور مالی بین‌المللی، شامل منطقه نانشا، منطقه جدید و بندر در گوانگجو، منطقه Qianhai، منطقه توسعه در شنژن و منطقه Hengqin، منطقه جدید در Zhuhai ، ادغام اقتصادی با هنگ کنگ و ماکائو، لجستیک، خدمات فناوری و خدمات مالی

تیانجین (2015): تولید پیشرفته، فناوری اطلاعات(IT)، تحقیق و توسعه، تدارکات، تجارت بین‌الملل و خدمات مالی (لیزینگ مالی)، شامل منطقه اقتصادی فرودگاه تیانجین، منطقه آزاد تجاری بندر تیانجین دون‌جیانگ و منطقه تجاری مرکزی منطقه جدید تیانجین بینهای (Tianjin Binhai). بازارهای مالی فراساحلی و تامین مالی فرامرزی و خدمات مدرن

فوجیان (2015): تجارت و امور مالی بین المللی، تسهیل تجارت با تایوان، ساخت پیشرفته، خدمات مالی و گردشگری شامل شهرهای فوژو، شیامن و پینگتان.

چونگ چینگ (2016): فناوری جدید، فناوری پیشرفته، بیوتکنولوژی، مرکز تجارت داخلی برای OBOR ، خدمات مالی، تدارکات و خدمات حقوقی و داوری، شامل منطقه جدید لیانگ‌جیانگ، منطقه شی یونگ، بندر منطقه گویوانگ و دادگاه مردمی منطقه جدید چونگ‌کینگ لیانگ‌جیانگ.

سیچوان (2016): فناوری اطلاعات، ارتباطات، تدارکات، خدمات مالی، تولید پیشرفته، تدارکات در شهر چنگدو.

شانشی (2016): تولید پیشرفته، لجستیک، خدمات مالی، تجارت الکترونیک و فناوری، تجارت بین الملل، خدمات مدرن، کشاورزی در شهرهای شیان و شیان یانگ. مرکز تدارکات و تجارت برای یک کمربند-یک-جاده (OBOR)

هنان (2016): تولید پیشرفته، پزشکی، تحقیق و توسعه، طراحی، تجارت الکترونیک، برون سپاری خدمات، گردشگری، خدمات فرهنگی و خلاقانه، شامل شهرهای ژنگجو، کایفانگ و لویانگ.

ججیانگ (2016): پتروشیمی و حمل و نقل، هوش مصنوعی (AI)، فین‌تک، علوم زیستی، لجستیک هوشمند و توسعه تجارت الکترونیک، مرکز تجارت دریایی، خدمات پیشرفته مرتبط با دریایی، نفت و پتروشیمی، تولید و تدارکات، شامل شهرهای نینگبو، هانگجو و جینی

هوبی (2016): تجارت و تجارت بین المللی، خدمات مالی، تدارکات، تحقیق و توسعه، پزشکی زیستی، تولید و ساخت پیشرفته، تولید خودرو با انرژی جدید، تجارت الکترونیک، داده‌ها و رایانش ابری، شامل شهرهای ووهان، ییچانگ و شیانگ یانگ. پیوند حمل و نقل برای کمربند اقتصادی رودخانه یانگ تسه

لیائونینگ (2016): بندر و کشتیرانی، تولید و ساخت پیشرفته، لجستیک فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک، امور مالی و فناوری جدید، شامل شهرهای دالیان، شن یانگ و ینگکو. مرکز تدارکات و حمل و نقل در شمال شرق

هاینان (2018): گردشگری، تجارت و امور مالی بین المللی در جزیره / استان‌هاینان، مرکز حمل و نقل و تدارکات مدرن، خودرو و زیست پزشکی، تجارت الکترونیک فرامرزی و خدمات مالی

جیانگ سو (2019): تجارت و سرمایه گذاری، تدارکات، هوش مصنوعی، فناوری اطلاعات، خدمات مالی، تولید پیشرفته، مراقبت های بهداشتی، اوقات فراغت، گردشگری، پشتیبانی کسب و کار، داده‌های بزرگ، بندر و لجستیک حمل و نقل، همکاری در سرمایه گذاری خارج از کشور، تقویت حمایت مالی از اقتصاد واقعی، تسهیل همکاری با استان‌ها و شهرهای کمربند اقتصادی رودخانه یانگ تسه و دلتای رودخانه یانگ تسه برای ارتقای توسعه یکپارچه منطقه ای، شامل شهرهای سوژو، نانجینگ و لیانیونگانگ.

شاندونگ (2019): صنایع دریائی، لجستیک حمل و نقل، خدمات مالی، تولید پیشرفته، بازار مبادلات، هوش مصنوعی، فناوری اطلاعات، مراقبت های پزشکی و بهداشتی، فناوری سبز و بیوتکنولوژی، افزایش همکاری‌های تجاری بین المللی بین چین، ژاپن و کره جنوبی

هبی (2019): فناوری اطلاعات، علوم زیستی، تجارت الکترونیک، بیوتکنولوژی، لجستیک، تولید تجهیزات پیشرفته، حمل و نقل هوایی، تدارکات، بندر و خدمات حمل و نقل، نوآوری مالی، فناوری‌ها و پلتفرم های دیجیتال، بخش های زیست پزشکی و سلامت، توسعه هماهنگ پکن، تیانجین و هبی (که به عنوان منطقه جینگ جین-جی شناخته می‌شود) . که در راس آن توسعه با کیفیت بالا منطقه جدید Xiongan می‌باشد. شامل منطقه Xiongan، منطقه ژنگدینگ، منطقه بندر کافیدین و منطقه فرودگاه داکسینگ.

هیلونگجیانگ (2019): فناوری اطلاعات، تجهیزات پیشرفته، زیست پزشکی، خدمات مالی، انرژی، کشت مواد غذایی، لجستیک، گردشگری، مراقبت های بهداشتی و پردازش واردات مواد، صنایع نوظهور، تجهیزات پیشرفته، تولید هوشمند، انرژی‌های جدید، تقویت همکاری بین چین و روسیه و همچنین منطقه شرق آسیا، شامل شهرهای‌هاربین، هیهه و سوئیفنگه.

گوانگشی (2019): خدمات مالی، تولید جدید، تدارکات، خدمات دیجیتال، فرهنگ و رسانه، تجارت بین‌المللی، الکترونیک و پزشکی زیستی، گردشگری، تامین مالی فرامرزی، لجستیک، کریدور بین المللی تجارت زمینی و دریایی که چین را با سایر کشورهای آسه آن مانند ویتنام، لائوس، تایلند و فیلیپین متصل می‌کند. شامل منطقه بندر Qinzhou و شهرهای Nanning و Chongzuo .

یوننان (2019): تولید پیشرفته، لجستیک هوانوردی، کشاورزی، زیست پزشکی و بهداشت، مقصد سبک زندگی سالم، منابع پزشکی پیشرفته، به عنوان یک مرز باز که چین، جنوب آسیا و کشورهای آسیای جنوب شرقی را به هم پیوند می دهد عمل می‌کند. فناوری اطلاعات، تجارت بین‌الملل، تدارکات تجارت الکترونیک، پردازش غذای سبز، گردشگری، خدمات پزشکی و مالی، شامل شهرهای کونمینگ، دهونگ و هونگه.

پکن (2020): فین تک، خدمات مالی و نوآوری تجارت خدمات.

آنهویی (2020): هوش مصنوعی، رباتیک، مدارهای مجتمع، فین‌تک، و ماشین‌های هوشمند و لوازم خانگی، شامل شهرهای هفی، ووهو و بنگبو.

هونان (2020): تولید هوش مصنوعی، محاسبات کوانتومی، انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری سبز، زیست پزشکی، کشاورزی و تجارت الکترونیک، شامل شهرهای چانگشا، یویانگ و چنز

مشوق ها: مناطق آزاد تجاری انواع مختلفی از مشوق ها را برای سرمایه گذاران خارجی ارائه می دهند، مانند کاهش مالیات بر درآمد شرکتی (به میزان 15 درصد)، پرداخت اقساطی مالیات بر درآمد، ارائه یارانه مالیات بر درآمد فردی برای استعدادهای واجد شرایط عالی و واردات بدون مالیات ماشین آلات و تجهیزات که در صورت د اشتن شرایط خاص توسط شرکت ها ارائه می‌شود.

 علاوه بر مشوق‌ها در مالیات و عوارض گمرکی، روند ترخیص کالا از گمرک با توجه به اظهارنامه‌ها و پرداخت‌ها ساده‌تر است. به عنوان مثال، شرکت ها می‌توانند چندین دسته کالا را در یک فرم اعلام کنند و یک اظهارنامه جمعی برای صادرات و واردات کالا صادر کنند که این امر باعث کاهش هزینه‌های ترخیص و افزایش انعطاف پذیری می‌شود. شرکت‌هایی که دارای ضمانت‌های کافی هستند نیز می‌توانند مالیات خود را به‌صورت یک‌بار و در یک دوره مشخص، برای کالاهایی که قبلاً وارد شده‌اند، بپردازند. در ضمن در مناطق آزاد تجاری برای سرمایه گذاران  خارجی که قابلیت هائی در صنایع خاص مانند دارو سازی و یا خدمات لجستیک دارند تسهیلاتی را فراهم می‌کند که در سرزمین اصلی چین در دسترس نیست.