رشد تجارت خارجی چین در نیمه اول سال 2025

واردات و صادرات کالاهای چین در نیمه اول سال ۲۰۲۵ با ۲.۹ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۳.۰۴ تریلیون دلار رسید که با وجود تأثیرات منفی تعرفه‌های آمریکا و اختلال در تجارت جهانی، نشان دهنده تلاش‌های جدی این کشور برای بهینه‌سازی ساختار تجارت خارجی و تثبیت رشد اقتصادی می‌باشد که با دستیابی به رشد مثبت واردات و صادرات کالا در میان چشم‌انداز پیچیده اقتصادی بین‌المللی، توجه جهانی را به خود جلب و تاب‌آوری و پویایی قوی اقتصاد چین را به رخ کشیده است.

واردات و صادرات کالاهای چین در نیمه اول سال ۲۰۲۵ با ۲.۹ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۳.۰۴ تریلیون دلار رسید که با وجود تأثیرات منفی تعرفه‌های آمریکا و اختلال در تجارت جهانی، نشان دهنده تلاش‌های جدی این کشور برای بهینه‌سازی ساختار تجارت خارجی و تثبیت رشد اقتصادی می‌باشد که با دستیابی به رشد مثبت واردات و صادرات کالا در میان چشم‌انداز پیچیده اقتصادی بین‌المللی، توجه جهانی را به خود جلب و تاب‌آوری و پویایی قوی اقتصاد چین را به رخ کشید.

داده‌های منتشر شده توسط اداره کل گمرک (GAC) نشان داد صادرات چین با افزایش ۷.۲ درصد نسبت به سال گذشته به ۱۳ تریلیون یوان رسید و رکورد جدیدی را ثبت نمود، در حالی که واردات ۲.۷ درصد کاهش یافته و به ۸.۷۹ تریلیون یوان رسید.

وانگ لینگجون، معاون رئیس اداره کل گمرک چین (GAC) در یک کنفرانس مطبوعاتی با اعلام این خبر گفت رشد تجارت خارجی چین در سه ماهه دوم نسبت به سال گذشته ۴.۵ درصد افزایش را نشان می دهد که۳.۲ درصد بیشتر از رقم مشاهده شده در سه ماهه اول است. بر اساس داده‌های ارائه شده این نهمین سه ماهه ثبت شده در چین است که در آن تجارت خارجی از ۱۰ تریلیون یوان فراتر رفته است. وی افزود تجارت خارجی چین در برابر فشارها مقاومت کرده، شتاب خود را حفظ و در یک محیط پیچیده، پویایی خود را نشان داده است.

بر اساس مطالب فوق در ادامه به تحلیل رشد تجارت خارجی چین در نیمه اول سال 2025 پرداخته خواهد شد:

1. وضعیت کلی رشد

ارزش کل واردات و صادرات:

بر اساس داده‌های اداره کل گمرک (GAC) در 14 ژوئیه 2025، کل واردات و صادرات کالاهای چین بر حسب یوان در نیمه اول سال2025 به 21.79 تریلیون یوان (حدود 3.05 تریلیون دلار آمریکا) رسید که نسبت به سال گذشته 2.9 درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده روند صعودی پایدار است.

روند صادرات و واردات:

صادرات با 7.2 درصد افزایش به 13 تریلیون یوان رسید که برای اولین بار در نیمه اول سال به این رقم رسیده است. واردات نیز با ۲.۷ درصد کاهش به ۸.۷۹ تریلیون یوان رسید و نسبت به پنج ماه اول ۱.۱ درصد کاهش یافت. در ماه ژوئن، رشد و نرخ‌ صادرات و واردات نسبت به سال گذشته افزایش یافت که نشان‌دهنده شتاب قوی صادرات و ثبات در بخش واردات است.

۲. عوامل محرک رشد صادرات:

حمایت از سیاست‌های تجاری:

دولت چین سیاست‌هایی را برای تثبیت تجارت خارجی در پیش گرفته است که از آن جمله می‌توان به بهینه‌سازی محیط‌های تجاری بندری، ساده‌سازی ترخیص کالا از گمرک و کاهش هزینه‌های لجستیک اشاره کرد. گمرک چین در ابتدای سال جاری۲۹ اقدام تسهیل تجارت فرامرزی را معرفی کرد که هزینه‌های شرکت‌ها را کاهش داده و رقابت‌پذیری بین‌المللی را افزایش داد. انعطاف‌پذیری تجارت خارجی چین از ابعاد مختلفی ناشی می‌شود. این کشور به گسترش گشایش‌ها ادامه داده و به طور فعال به تغییرات در محیط خارجی پاسخ می دهد. چین به عنوان بزرگترین کشور تولیدکننده جهان، ظرفیت تولید و رقابت‌پذیری محصول را دارد که در سطح جهانی پیشرو است و پایه محکمی‌برای انعطاف‌پذیری صادرات فراهم می‌کند.

ارتقاء کیفیت و ساختار محصولات صادراتی:

دولت چین با تلاش در جهت ارتقای بهره‌وری و کیفیت محصولات، ترکیب صادرات را متحول کرد. صادرات محصولات با فناوری پیشرفته در نیمه اول سال رشد قوی خود را حفظ کرد و نسبت به سال گذشته 9.2 درصد افزایش یافت. در حال حاضر سه کالای جدید وسایل نقلیه با انرژی جدید، باتری‌های لیتیوم-یون و محصولات فتوولتائیک به موتورهای رشد تبدیل شده اند و صادرات ترکیبی آنها با رقم ۷۰۰ میلیارد یوان، بیش از ۲۰٪ از کل صادرات را در بر گرفته است. صادرات ربات‌های صنعتی نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته و زنجیره‌های صنعتی مرتبط را به حرکت درآورد که نشانگر تغییر به سمت محصولات رده بالا و با ارزش افزوده قابل توجه است.

متنوع سازی شرکای تجاری:

چین در جهت حمایت‌گرایی تجاری، دامنه شرکای خود را توسعه داد. در نیمه اول امسال، تجارت خارجی چین با بیش از ۱۹۰ کشور و منطقه رشد مثبتی را نشان می دهد. تجارت با ۶۱ شریک تجاری از ۵۰ میلیارد یوان فراتر رفته است که پنج برابر بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است. تجارت با آفریقا نسبت به سال گذشته ۱۴.۴ درصد رشد داشته، در حالی که تجارت با کشورهای آسیای مرکزی ۱۳.۸ درصد افزایش یافت. در همین مدت، تجارت چین با اتحادیه اروپا، کره جنوبی و ژاپن همگی رشد مثبتی را تجربه کرده اند.

به گفته لو دالیانگ، سخنگو و مدیر دپارتمان آمار و تحلیل GAC، گسترش دسته‌بندی‌های واردات، پروژه‌های زیرساختی در حال انجام در کشورهای شریک طرح کمربند و جاده و بهبود مداوم زیرساخت‌ها با کشورهای همسایه، مانند بهبود ارتباطات هوایی، قطارهای باری و تسهیل ترخیص گمرکی، همگی در رشد تجارت خارجی با شرکاء نقش داشته‌اند.

۳. دلایل کاهش جزئی واردات:

تأثیر اصطکاک تجاری:

سیاستهای چین در اتخاذ اقدامات متقابل در برابر افزایش تعرفه‌ها، تقاضا برای برخی محصولات وارداتی از کشورهای خاص را کاهش داد. جایگزینی تأمین این محصولات در داخل و تغییر به منابع دیگر منجر به کاهش کلی واردات، به ویژه در حوزه‌های فناوری پیشرفته شد و تولید داخلی را جایگزین واردات نمود. با سیاست‌های حمایتی مداوم، از جمله اجرای استراتژی‌های ملی، افزایش ظرفیت امنیتی در مناطق کلیدی، ارتقاء تجهیزات در مقیاس بزرگ و برنامه‌های تجارت کالاهای مصرفی، واردات چین در سه ماهه دوم به رشد مثبت رسید.

بازار داخلی تقویت‌شده:

الگوی توسعه جدید چین، با تکیه بر بازار بزرگ داخلی، گردش تجاری داخلی در چین را افزایش داد. افزایش تقاضای داخلی، ناشی از بهبود استانداردهای زندگی و ارتقاء مصرف، جایگزین برخی از محصولات خارجی شد و به تبع نیازهای وارداتی را کاهش داد. چین به عنوان یک بازار مصرف بزرگ با بیش از ۱.۴ میلیارد نفر، دارای مقیاس و پتانسیل عظیم و ساختار تقاضای رو به رشد است که به طور مداوم رشد واردات را هدایت می‌کند.

۴. ویژگی‌های ساختار تجارت خارجی:

انعطاف‌پذیری علیرغم فشارهای تعرفه‌ای:

داده‌های تجارت خارجی برای نیمه اول سال و تغییرات مرحله‌ای در سه‌ماهه اول و دوم به وضوح نشان‌دهنده مقاومت تجارت خارجی چین است که نشان می دهد تأثیر عوامل کوتاه‌مدت مانند تعرفه‌های آمریکا به تدریج در حال محو شدن است. در مواجهه با یکجانبه‌گرایی، چین به گسترش حلقه دوستان خود ادامه داد، همکاری اقتصادی و تجاری با کشورهای شریک را تقویت و اعتماد به نفس شرکت‌ها را به شدت بالا برد. تجارت خارجی چین در نیمه اول سال ۲۰۲۵ همچنان رو به بهبود بود و واردات در ماه ژوئن به رشد مثبت بازگشت، زیرا دومین اقتصاد بزرگ جهان علیرغم عدم قطعیت‌های اقتصادی جهانی، انعطاف‌پذیری خود را به خوبی نشان داد.

نقش شرکت‌های خصوصی به عنوان بازیگر اصلی تجارت:

بر اساس داده‌های ارائه شده در شش ماهه اول 2025 حجم تجارت شرکت‌های خصوصی با ۷.۳ درصد افزایش به ۱۲.۴۸ تریلیون یوان رسید که ۵۷.۳ درصد از کل را تشکیل می‌دهد، این افزایش ۲.۳ درصدی نشان‌دهنده سازگاری و نوآوری قدرتمندی است که آنها را به محرک‌های اصلی رشد تبدیل کرده است.

رشد شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی:

شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی  یکی از عناصر مهم در تجارت خارجی چین محسوب می‌شوند. در نیمه اول سال جاری حجم تجارت شرکت‌های سرمایه‌گذاری خارجی با ۲.۳۲ تریلیون یوان به ۶.۴ درصد افزایش یافت که رشد در این حوزه را در پنج فصل متوالی نشان می دهد. ۷۵۰۰۰ شرکت  خارجی در این مدت فعالیت تجاری داشتند که بالاترین سطح پس از نیمه اول سال ۲۰۲۱ است و جذابیت چین را به عنوان یک مقصد تجاری نشان می‌دهد.

گسترش دایره تجارت خارجی:

در 6 ماهه نخست 2025 تجارت چین با سایر مناطق جهانی رونق گرفت. از نظر شرکای تجاری، تجارت بین چین و آسه‌آن در مجموع 3.67 تریلیون یوان بود که نسبت به سال گذشته 9.6 درصد افزایش یافته است. بر اساس این داده‌ها، تجارت چین با اتحادیه اروپا با ۳.۵ درصد افزایش نسبت به سال گذشته به ۲.۸۲ تریلیون یوان رسید، در حالی که تجارت این کشور با آمریکا با ۹.۳ درصد کاهش نسبت به سال گذشته به ۲.۰۸ تریلیون یوان رسید.

تجارت چین با کشورهای شریک کمربند و جاده با ۴.۷ درصد افزایش به ۱۱.۲۹ تریلیون یوان و تجارت با کشورهای آفریقایی با ۱۴.۴ درصد افزایش به ۱.۱۸ تریلیون یوان در این دوره رسید.

تجارت با سایر اعضای بریکس و کشورهای شریک به 6.11 تریلیون یوان رسید که 3.9 درصد افزایش یافته و 28.1 درصد از کل تجارت را تشکیل می‌دهد. تجارت با کشورهای شرکت‌کننده در طرح کمربند و جاده به 11.29 تریلیون یوان رسید که 4.7 درصد افزایش یافته و 51.8 درصد از کل تجارت را تشکیل می‌دهد.

نتیجه‌گیری و ارزیابی:

در نیمه اول سال ۲۰۲۵، تجارت خارجی چین علیرغم پیچیدگی‌های جهانی، با رشد در کل تجارت، ترکیب بهینه محصولات و شرکای متنوع، رونق یافته و انعطاف‌پذیری خود را نشان داد. داده‌های فوق نشان می دهد که چین - به عنوان یک ابرقدرت جهانی - اهمیت زیادی برای عمل به تعهدات خود در به اشتراک گذاشتن فرصت‌های توسعه با سایر نقاط جهان قائل است.

با نگاهی به نیمه دوم سال، انتظار می‌رود بخش صادرات چین همچنان رشد خود را که ناشی از سیاست‌های گشایشی گسترده، بهبود رقابت‌پذیری شرکت‌ها و گسترش تنوع بازار است، حفظ کند. این در حالیست که واردات از سیاست‌های گسترش تقاضای داخلی، به ویژه اقداماتی برای افزایش مصرف، سود خواهد برد. همچنین پیش بینی می‌شود عدم قطعیت‌ها در تجارت خارجی چین باقی بماند لذا نهادهای دولتی و بازار همچنان باید برای پیشرفت و توسعه  در جهت گشایش بازارهای جدید، تغییر مدل‌های رشد خود و مدیریت صحیح ریسک‌ها تلاش کرده و از نمایشگاه‌های تجاری، توافق‌نامه‌های تجارت آزاد، طرح کمربند و جاده و سایر سازوکارهای همکاری چندجانبه برای ایجاد انگیزه‌های جدید رشد استفاده کنند، شرکت‌ها نیز باید به پرورش محرک‌های جدید رشد در تجارت سبز و دیجیتال ادامه داده و برندهای خود را تقویت نمایند. افزایش حمایت از سیاستها، ارتقای شرکتها و گسترش بازارهای بین المللی رقابت پذیری تجارت جهانی چین را بیش از پیش افزایش خواهد داد.

لازم به ذکر است تحت تأثیر تعرفه‌های متقابل اعمال شده، تجارت چین و آمریکا از رشد سالانه در سه‌ماهه اول به کاهش در سه‌ماهه دوم با افت قابل توجه 20.8 درصد تغییر کرد و نسبت به سال گذشته ۹.۳ درصد کاهش داشت. کاهش تجارت با آمریکا در تضاد با رشد کلی بین چین و سایر شرکای تجاری آن بود.

https://www.newsgd.com/node_1299786306/f7ee3456b0.shtml

https://www.globaltimes.cn/page/202507/1338336.shtml

https://english.www.gov.cn/archive/statistics/202507/14/content_WS68746e34c6d0868f4e8f421b.ht

https://news.cgtn.com/news/2025-07-14/China-s-foreign-trade-up-2-9-in-H1-1EZN9w15TA4/p.html

https://english.www.gov.cn/archive/statistics/202507/14/content_WS68746e34c6d0868f4e8f421b.html

https://online.customs.gov.cn/mySearch/

http://www.scio.gov.cn/live/2025/36709/index.html

https://www.news.cn/fortune/20250715/07f0bcb49d914079bf5522d2ec1e92e6/c.html

https://politics.gmw.cn/2025-07/15/content_38154537.htm

https://www.21jingji.com/article/20250715/herald/6fae08ae86e094ebbc8a6a5dd13ddff0.html

http://news.china.com.cn/2025-07/14/content_117977591.shtml