برنامه دولت اندونزی برای پایان دادن به فقر تا سال 2024

دولت اندونزی بدنبال کاهش نرخ فقر از 8.5 % به 7.5 % درسال 2023 با افزایش بهره وری برای یک تحول اقتصادی فراگیر و پایدار می‌باشد. دولت این کشور در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) خود هدف گذاری را برای پایان دادن به فقر شدید تا سال 2030 بنا نهاده است بطوریکه رئیس جمهور جوکو ویدودو دستورالعمل هایی را برای دستیابی به آن تا پایان سال 2024 ارائه کرده است که گزارش حاضر نیز بر آن اساس می‌باشد.

کاهش فقر همواره نه تنها به عنوان هدف اصلی برنامه‌های مختلف برای بهبود رفاه مردم از سوی دولت ها بوده است ، بلکه به یک موضوع سیاسی و اقتصادی در سطح ملی و بین المللی نیز تبدیل شده است. این موضوع بسیار مهم اجتماعی در اندونزی نیز همواره دغدغه دولت ها بوده است. از یک طرف، دولت اندونزی موظف است طبق قانون اساسی 1945، رفاه مردم را افزایش دهد. با این حال، از سوی دیگر، منافع سیاسی وجود داردکه سیاستمداران افراد فقیررا صرفاً به عنوان «وسیله» توسعه اقتصادی تبدیل کنند.

به طور کلی، درصد افرادی که در اندونزی به عنوان "فقیر" تعریف شده اند به طور پیوسته کاهش یافته اند- علیرغم افزایش تعداد فقرا در سال 2020 که به بعلت شیوع بیماری کرونا ( کووید-19 )، ولی  میزان قشر فقیر از 11.13 % در سال 2015 به 9.54 %در سال 2022 کاهش یافته است. آمارهای حاکی از آن که وجود نابرابری گسترده فقر در بین استان‌های اندونزی بشدت وجود دارد. استان پاپوآ26% ، استان پاپوآی غربی 21 % و استان نوسا تنگارا شرقی20% دارای بالاترین نرخ فقر در سال 2022 هستند . این بدان معناست که از هر 4 نفر در استان پاپوآ 1 نفر به عنوان "فقیر" طبقه بندی می‌شوند، در حالی که نسبت ها برای هر دو پاپوآ غربی و شرقی 1 از 5 است.

جوکووی که دومین دور ریاست جمهوریش در سالجاری پایان می یابد قول داده است که تا سال 2024 فقرشدید دراندونزی را از بین ببرد. حال تعریف شدت فقر چیست؟ سازمان ملل متحد فقر شدید را اینگونه تعریف می‌کند: «وضعیتی که با محرومیت شدید از نیازهای اولیه انسان از جمله غذا، آب آشامیدنی سالم، تأسیسات بهداشتی، بهداشت، سرپناه، آموزش و اطلاعات مشخص می‌شود. نه تنها به درآمد بلکه به دسترسی به خدمات نیز بستگی دارد.» هدف 1/1 اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (SDG) ریشه کنی فقرشدید بطور کامل تا سال2030 است. این بدان معنی است که جدول زمانی دولت حتی بلندپروازانه تر است.

در اندونزی، نرخ فقر توسط "خط فقر تعیین شده" که موسسه آمار این کشور و طبق یک نظرسنجی ملی اجتماعی و اقتصادی اعلام می نماید، تعیین می‌شود. بر اساس داده‌های موسسه آمار اندونزی در سال 2021، مردمی "فقیر" هستند که برابری قدرت خرید آنها زیر خط فقر 15.750 روپیه( تقریبا یک دلار) در روز یا 472.525 روپیه (تقریبا 32 دلار)در ماه باشد. اگر قدرت خرید آنها کمتر از  10.739 روپیه در روز باشد، که معادل 322170 روپیه در ماه است، این دست از افراد در دسته "فقر شدید" قرار می‌گیرند. برای یک خانواده چهار نفره (والدین با دو فرزند)، این مبلغ 1,288,680 روپیه( تقریبا 86 دلار) در ماه خواهد بود. در این خصوص دولت طی دستورالعمل شماره 4-2022 ریاست جمهوری، که در مورد تسریع ریشه کنی فقر شدید برای بهبود رفاه مردم اندونزی، مطابق با اهداف ملی مندرج در مقدمه قانون اساسی 1945 می‌باشد، صادر کرده است. اما سوال این است که آیا دولت می‌تواند تا سال 2024 به این هدف برسد؟ این تا حد زیادی به شاخص های خط فقر تعیین شده توسط دولت بستگی دارد.

در سطح جهانی، خط فقر شدید مورد توافق کشورهای عضو سازمان ملل متحد است. اندازه گیری توسط بانک جهانی انجام می‌شود. خط فقر شدید بین المللی در سال 2018 بر اساس برابری قدرت خرید در سال 2017، 1.90 دلار آمریکا برای هر نفر در روز بود. با این حال، در سال 2022 بانک جهانی این مقدار را تا 2.15 دلار آمریکا برای هر نفر در روز بر اساس برابری قدرت خرید سال 2020 بالا برد. این بدان معناست که هر کسی که با درآمد کمتر از 2.15 دلار آمریکا در روز زندگی می‌کند در وضعیت فقر شدید قرار دارد و بر اساس ارزیابی آن، حدود 648 میلیون نفر در سراسر جهان در سال 2019 در این وضعیت قرار گرفته اند.

برنامه رفع سریع فقر شدید یک تلاش متمرکز، یکپارچه و پایدار اندونزی است که توسط دولت مرکزی، اداره منطقه‌ای و یا جوامع در قالب سیاست‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌هایی برای توانمندسازی، کمک و تسهیل جهت برآورده کردن نیازهای اساسی هر شهروند انجام می‌شود. این تلاش بر داده‌های هدف‌گیری تسریع رفع فقر شدید در مورد خانواده‌ها و افراد، بر اساس پایگاه داده خانواده‌ها به‌روزرسانی شده است که توسط هیئت ملی جمعیت و برنامه‌ریزی خانواده در سال 2021 گردآوری شده است.

داده‌ها مذکور، واحدهای محله/ دهکده/واحدهای اجتماعی و تمامی سطوح اداری (روستا/بخش، منطقه، ناحیه/شهرداری، استان و دولت مرکزی) را پوشش می دهد و بر اساس شماره شناسایی شهروندی  توسط ثبت احوال بر اساس وضعیت رفاهی، بیان شده در دهک تایید شده است. وزارتخانه‌ها، ادارات محلی و سایر سازمان‌های دولتی که برنامه‌های فقرزدایی و حمایت اجتماعی را اجرا می‌کنند می‌توانند از پایگاه داده جامع استفاده کنند.

طبق گزارش موسسه آمار اندونزی، در سال 2022 حدود 6.3 میلیون خانوار و 28.7 میلیون نفر در رتبه گروه فقر شدید در اندونزی بودند.درسه استان جاوه (شرقی،مرکزی وغربی)، تعداد افراد بسیار فقیر متفاوت بودبطوریکه درجاوه شرقی (5.1 میلیون)، جاوه غربی (4.91 میلیون) وجاوه مرکزی(4.88میلیون) بودند. در همین حال، سه استان که بالاترین نسبت فقر شدید را داشتند عبارتند از: پاپوآ غربی، پاپوآ و نوسا تنگارا شرقی.

اگرمیزان آستانه فقرشدید1.90 دلاردرنظرگرفته شود، دولت اندونزی خوشبین است که بتواند فقرشدید را تاسال 2024 ازبین ببرد،اما واضح است که هنوز چالش های زیادی در اجرای برنامه رفع سریع فقر شدیدوجود دارد. به منظور مؤثر بودن و کارآمدی این طرح، سه راهبرد وجود دارد که دولت می‌تواند بر آنها تمرکز کند.

اول، کاهش بار هزینه‌های عمومی از طریق ارائه کمک های اجتماعی، تامین اجتماعی و یارانه‌ها.

دوم، افزایش درآمد مردم از طریق توانمندسازی جامعه.

سوم، کاهش تعداد " قشرفقر" از طریق توسعه زیرساخت های خدمات اولیه.

داده‌های برنامه"رفع سریع فقر شدید " نشان می دهد که اندونزی هنوز از خط فقر شدید قدیمی یعنی 1.90 دلار برابری قدرت خرید استفاده می‌کند و هنوز با تعریف جدید 2.15 دلار برابری قدرت خرید  به روز رسانی نشده است. موسسه آمار اندونزی باید شاخص را مطابق با استانداردهای بین المللی تنظیم کند.درحالی که این تعدیل ممکن است تعداد افرادبسیارفقیر ساکن اندونزی را افزایش دهد، اطمینان حاصل می‌کندکه داده‌های اندونزی با معیارمورداستفاده درسراسر جهان برای مقایسه دقیق‌تر بین المللی‌ مطابقت دارد. با اجرای آخرین شاخص جهانی فقرشدید،امید است که دولت اندونزی بتواندتعداد وکیفیت برنامه‌های کاهش فقررا به شیوه ای مؤثرتر،کارآمدتروعادلانه تردرسراسرکشورافزایش دهد. در دسترس بودن داده‌های جامع تا حد زیادی به بهبود رفاه مردم، به ویژه فقیرترین افراد کمک می‌کند.

علاوه بر این،کارشناسان امر ازدولت انتظار دارندکه در برنامه ریزی و بودجه، به ویژه در مورد داده‌های دریافت کنندگان واجد شرایط و همچنین اجرای آن از سطح مرکزی تا منطقه ای، شفافیت وپاسخگویی بیشتری داشته باشد. نظارت دقیق و ارزیابی شفاف شامل همه ذینفعان برای اطمینان از موفقیت این برنامه‌ها و دستیابی به هدف اعلام شده بسیار مهم است.

لاز م به ذکر است بر اساس داده‌های موسسه آمار اندونزی تا ماه مارس 2022 ( اسفند ماه 1401) تعداد جمعیت فقیر اندونزی  26.16 میلیون نفر از جمعیت 275 میلیون نفری بوده است  این رقم نشان دهنده آن است که در طول یکسال یعنی از 2021 لغایت 2022 تعداد 1.38 میلیون نفراز جمعیت فقیر اندونزی کاسته شود. با این حال، در مقایسه با شرایط قبل از همه‌گیری کووید-19، این رقم هنوز بسیار بالاتر است. طبق داده‌های مذکور مناطق روستایی همچنان با 14.34 میلیون نفر زیر خط فقر بیشترین آمار این قشر از جمعیت را دارند بطوریکه  در مارس 2022، نرخ فقر در مناطق شهری از 7.60 % به 7.50 درصد کاهش یافته است در حالیکه در مناطق روستایی این رقم از 12.53 درصد به 12.29 درصد کاهش یافته است.