برنامه ریزی اندونزی برای ساخت پالایشگاه‌های جدید با ظرفیت 1 میلیون بشکه

وزیر انرژی و منابع معدنی گفت که ظرفیت برنامه‌ریزی‌شده برای پالایشگاه‌های جدید به ۱ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. وی با اشاره به اینکه اندونزی در حال حاضر حدود ۱ میلیون بشکه در روز نفت خام و سوخت وارد می‌کند تا تقاضای داخلی را تأمین کند افزود که اندونزی قصد دارد مخزن نفت اضافی با ظرفیت ۱ میلیون بشکه ایجاد کند تا امنیت انرژی را تضمین نماید.

اعلام برنامه ساخت پالایشگاه‌های جدید در اندونزی

بهالیل لاهادالیا وزیر انرژی و منابع معدنی اندونزی 10 مارس، پس از جلسه‌ای با رئیس‌جمهور پرابوو سوبیانتو، گفت که ظرفیت برنامه‌ریزی‌شده برای پالایشگاه‌های جدید به ۱ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. او گفت که اندونزی در حال حاضر حدود ۱ میلیون بشکه در روز نفت خام و سوخت وارد می‌کند تا تقاضای داخلی را تأمین کند. پالایشگاه‌های نفتی جدید در چندین جزیره خود، از جمله کالیمانتان[1] و سولاوسی[2]، با ظرفیت کلی ۱ میلیون بشکه در روز ساخته خواهد شد. این طرح جایگزین برنامه قبلی برای ساخت یک پالایشگاه با ظرفیت 532 هزار بشکه در روز شده است. همچنین ساخت تأسیسات ذخیره‌سازی نفت خام در باتام، استان جزایر ریاو با هدف افزایش ذخیره داخلی نفت خام به میزان ۳۰ روز مصرف در این طرح اجرایی خواهد شد.

ساخت پالایشگاه نفتی جدید بخشی از راهبرد ملی توسعه پایین‌دستی انرژی است. احداث پالایشگاه با ظرفیت حدود 532 هزار بشکه در روز با جزئیات بیشتری اعلام شد. این پروژه ممکن است با تأمین مالی از سوی آژانس مدیریت سرمایه‌گذاری دایا اناگاتا نوسانتارا (Danantara) با ارزشی معادل ۱۲.۵ میلیارد دلار آمریکا (۲۰۳.۸۷ تریلیون روپیه) اجرا شود. یولیوت تانجونگ[3]، معاون وزیر انرژی و منابع معدنی اندونزی، تأیید کرد که پالایشگاه نفتی جدید برنامه‌ریزی‌شده در جزیره پمپینگ[4] واقع در نزدیکی باتام در استان جزایر ریاو ساخته خواهد شد. از نظر اشتغال‌زایی نیز، ساخت این پالایشگاه حدود ۶۳٬۰۰۰ شغل مستقیم و ۳۱۵٬۰۰۰ شغل غیرمستقیم ایجاد خواهد کرد.

وزیر انرژی هدف این پروژه را تأمین پایدارتر و باثبات‌تر انرژی برای کشور اعلام کرده است. او در تاریخ ۵ مارس ۲۰۲۵ گفت: «ما پالایشگاهی خواهیم ساخت که ظرفیت آن حدود ۵۰۰ هزار بشکه در روز خواهد بود. این پالایشگاه یکی از بزرگ‌ترین‌ها در آینده خواهد بود.» این پالایشگاه به‌گونه‌ای طراحی شده است که هم نفت خام داخلی و هم وارداتی را پالایش کند و ظرفیت تولید آن ۵۳۱٬۵۰۰ بشکه در روز خواهد بود. انتظار می‌رود این پروژه، عرضه انرژی ملی را تقویت کرده و وابستگی به واردات سوخت را کاهش دهد. همچنین، این پالایشگاه می‌تواند سالانه تا ۱۸۲.۵ میلیون بشکه نفت صرفه‌جویی کند، که معادل صرفه‌جویی ۱۶.۷ میلیارد دلار آمریکا خواهد بود.

ساخت پالایشگاه یکی از 21 پروژه اعلامی‌توسط دولت به شمار می رود. اوایل مارس اعلام شد پراوبوو سوبیانتو با پیشنهاد مربوط به فهرست پروژه‌های مرحله اول توسعه پایین‌دستی در سال ۲۰۲۵ که توسط کارگروه ملی توسعه پایین‌دستی و تاب‌آوری انرژی ارائه شده بود، موافقت کرده است. این فهرست شامل ۲۱ پروژه اولویت‌دار در ۲۶ بخش مربوط به کالاهای معدنی و فرآوری و پردازش منابع طبیعی با ارزشی معادل ۴۰ میلیارد دلار آمریکا است و از جمله شامل چندین پروژه گازرسانی زغال سنگ، ساخت ذخیره‌سازی نفت و گسترش ظرفیت پالایش نفت می‌گردد.

در سال‌های اخیر، اندونزی اقداماتی برای افزایش فرآوری منابع طبیعی خود در داخل کشور انجام داده است. پروژه ساخت پالایشگاه‌های جدید در راستای تلاش‌های جاکارتا برای افزایش ظرفیت پالایش داخلی، بهبود زنجیره تأمین انرژی، و ایجاد فرصت‌های اقتصادی در بخش نفت و گاز انجام خواهد شد. این طرح همچنین می‌تواند به کاهش هزینه‌های واردات سوخت و توسعه زیرساخت‌های انرژی پایدار در اندونزی کمک کند.

شایان ذکر است ظرفیت پالایش اندونزی در پایان سال ۲۰۲۳ تقریبا برابر با 1 میلیون و 180 هزار بشکه در روز بود. این کشور از سال ۱۹۹۴ تاکنون پالایشگاه جدیدی نساخته و برای تأمین نیاز خود به فرآورده‌های نفتی به واردات وابسته مانده است، هرچند پروژه‌های متعددی مطرح شده‌اند. در سال ۲۰۲۳، شرکت اندونزیایی «پرتامینا» به مرحله نهایی تأمین مالی پروژه توسعه پالایشگاه نفت «بالیک‌پاپان»[5] رسید که طی آن ظرفیت پالایشگاه از ۲۶۰ هزار بشکه در روز به ۳۶۰ هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، در سال ۲۰۲۲، پرتامینا با گروه روسی روس‌نفت[6] برای ساخت یک پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکه‌ای در توبان، جاوای شرقی همکاری کرد.

فرسوه شدن پالایشگاه‌های قدیمی (برخی از دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰)، تأخیر در اجرای پروژه‌های توسعه‌ای جدید و محدودیت در تنوع محصولات قابل تولید در پالایشگاه‌های موجود (مثلاً برخی نمی‌توانند سوخت جت یا بنزین با استاندارد بالا تولید کنند) از جمله علل فاصله موجود بین ظرفیت پالایش و نیاز کشور محسوب می‌شود.

در سال های گذشته اندونزی تلاش هایی برای بازسازی و نوسازی پالایشگاه‌های خود به کمک شرکت های خارجی مانند آرامکو ( برای نوسازی و گسترش پالایشگاه Cilacap)، شرکت نفت عمان و شرکت نفت کویت و نیز شرکت های کره ای، ژاپنی و چینی انجام داده بود.

تولید نفت اندونزی در حال کاهش است و این کشور اکنون برای تأمین نیاز داخلی، تقریباً روزانه ۱ میلیون بشکه نفت وارد می‌کند، در حالی که تولید داخلی تنها حدود ۰.۶ میلیون بشکه در روز است. اندونزی با اجرای طرح های جدید تلاش دارد تا امنیت انرژی خود را افزایش داده و تولید نفت خود را به سطح دهه ۱۹۹۰ بازگرداند؛ دورانی که این کشور یکی از اعضای اصلی اوپک بود. در برنامه‌های گسترش ظرفیت پالایش، رساندن ظرفیت پالایش از 1.1 به 2 میلیون بشکه در روز تا سال 2030 هدف گذاری شده است. ظرفیت پالایش در یک سال گذشته از 1.18 به 1.24 میلیون بشکه در روز افزایش یافت که رقم چشمگیری نیست.

تخمین زده می‌شود که با توجه به توسعه صنعتی و افزایش جمعیت تقاضای روزانه اندونزی برای فرآورده‌های نفتی بین 1.6 تا 1.8 میلیون بشکه در روز باشد. با توجه به ظرفیت حدود 1.2میلیون بشکه ای پالایش در اندونزی، روزانه بین 500 تا 700 هزار بشکه فرآورده نفتی شامل بنزین، گازوئیل، سوخت هواپیما و گاز مایع نفتی توسط اندونزی وارد می‌شود که ده‌ها میلیارد دلار هزینه دارد و بین 30 تا 40 درصد مصرف روزانه را تشکیل می دهد. به رغم پروژه‌های تقویت انرژی‌های تجدیدپذیر، نیاز اندونزی به سوخت فسیلی و واردات آن همچنان نیازی مبرم تلقی می‌گردد.

[1] Kalimantan

[2] Sulawesi

[3] Yuliot Tanjung

[4] Pemping

[5] Balikpapan

[6] Rosneft