میزان تولید داخلی و تولیدکنندگان برتر شکلات، شیرینی، کیک و بیسکوئیت قزاقستان

برای تولید شکلات و شیرینی در قزاقستان آمار دقیقی در دست نمی‌باشد اما در سال گذشته میزان تولید سالانه سه شرکت بزرگ داخلی در این حوزه حدود 138 هزار تن بوده است(شرکت بایان سولو با تولید 85هزار تن در سال، شرکت راخات تولید 23 هزار تن در سال و شرکت کُنفتی کارگاندا با 30 هزار تن در سال).

میزان واردات انواع شکلات، شیرینی، کیک و بیسکوئیت اعم از کاکائویی و غیرکاکائویی قزاقستان در سال 2024  حدود 275 هزار تن و به ارزش کلی بیش از 567 میلیون دلار بوده است. میزان کل صادارت انواع محصولات این حوزه  132 هزار تن به ارزش بیش از 196میلیون دلار در سال 2024 می‌باشد. لذا این کشور وابستگی بالایی بر واردات این محصولات بویژه در کوتاه مدت و میان مدت دارد. بازار این محصول در چهار سال گذشته در قزاقستان روبه رشد بوده و این کشور به دنبال توسعه تولید داخلی در بلند مدت برای تامین نیاز داخلی و توسعه صادارت در این حوزه پرمصرف می‌باشد. با توجه به اینکه این کشور عمده صادر کننده غلات هست، لذا مسیر برای توسعه توان تولید داخلی هموارتر می‌باشد. دولت از طریق برنامه‌هایی مانند نقشه راه کسب و کار و اقتصاد چیزهای ساده، با هدف کاهش بار مالی و مالیاتی بر تولیدکنندگان محلی، از این صنعت حمایت می‌کند. آمار حاکی از آن است که از این کشور، صادارت مجدد این محصولات صورت می‌پذیرد. برآورد می‌شود همچنان میزان واردات در کوتاه مدت و میان مدت افزایشی باشد.

 ذائقه مصرف کنندگان قزاقی:

افزایش قیمت ها در سال گذشته در نتیجه تحولات جهانی و همچنین اجرای سیاست افزایش مالیات دولت، مصرف‌کنندگان را از سمت شکلات‌های گران‌تر به سمت گزینه‌های ارزان‌تر مانند کوکی، وافل و کارامل سوق داده است.

 بررسی مقایسه ای محصولات این دسته:

- در سال 2024 حدود 138 هزار تن به ارزش 340 میلیون دلار واردات شیرینی، کیک، بیسکویت حتی اگر حاوی کاکائو باشند (HS1905) صورت گرفت که 23 درصد بیشتر از سال قبل و 8 درصد در چهار سال گذشته رشد داشته است. به لحاظ ارزشی نیز واردات محصولات این کد نظام هماهنگ در چهار سال گذشته 18 درصد رشد را نشان می دهد. صادارت این قلم کالایی در سال گذشته بیش از 23 هزار تن به ارزش 67.5 میلیون دلار بوده و تراز تجاری آن منفی 272 میلیون دلار می‌باشد که نشان از وابستگی قابل توجه به واردات دارد.  

-  شیرینی‌های شکری بدون کاکائو (HS1704) بیش از 48 هزار تن به ارزش نزدیک به 133 میلیون دلار واردات در سال 2024 داشته که به لحاظ ارزشی 18 درصد در چهار سال گذشته از رشد برخوردار است و در یک سال گذشته نیز 8 درصد به لحاظ ارزش رشد داشته است. میزان صادارت این قلم کالایی بیش از 21 هزار تن به ارزش بیش از 34 میلیون دلار و تراز تجاری آن منفی 98 میلیون دلار است. (وابستگی بالا به واردات)

-  شکلات و سایر فرآورده‌های غذایی حاوی کاکائو (HS1806): واردات این محصول در سال 2024 به مقدار 88 هزار تن به ارزش نزدیک به 372 میلیون دلار بود. رشد ارزشی واردات در چهار سال گذشته 22 درصد و در یک سال گذشته 26 درصد می‌باشد. میزان صادارت آن نیز در سال گذشته 19.57 هزار تن به ارزش 94.5 میلیون دلار بود که شاهد رشد 35 درصد و 10 درصد رشد به ترتیب ارزشی و حجمی می‌باشد. تراز تجاری در این قلم کالایی منفی 277.4 میلیون دلار می‌باشد که نشان از واببستگی بالا بر واردات دارد.

معرفی سه تولیدکننده برتر داحلی شکلات و شیرینی قزاقستان:

تولیدکنندگان کلیدی شامل JSC Rakhat، JSC Bayan Sulu  و Konfety Karagandy LLP هستند که در مجموع این سه شرکت 20 درصد از  بازار را در اختیار دارند. این بخش پتانسیل توسعه بیشتر را دارد و دولت از طریق برنامه‌های مختلف برای کاهش وابستگی به واردات و ترویج صادرات از این صنعت حمایت می‌کند. به دلیل مصرف سرانه بالا و تقاضای رو به رشد مصرف‌کننده، پتانسیل توسعه بیشتر در این صنعت وجود دارد.

1- شرکت سهامی‌بایان سولو: (Bayan Sulu)

شرکت بایان سولو واقع در کاستانای در شمال قزاقستان، یکی از تولیدکنندگان داخلی مهم شیرینی، شکر و محصولات آردی است. این شرکت در دسامبر ۱۹۷۴ به عنوان کارخانه شیرینی‌سازی کاستانای تأسیس شد؛ در سال ۱۹۹۳ به بایان سولو تغییر نام داد. تعداد کارمندان تقریباً ۱۵۰۰ تا ۱۷۰۰ نفر می‌باشد. طیف گسترده‌ای از محصولات - بیش از ۳۰۰ قلم شیرینی مختلف در حدود ۹۰ برند، از کارامل، مارشمالو، وافل و کوکی گرفته تا شکلات و موارد دیگر تولید می‌کند.

در اوایل سال 2024، بایان سولو یک پروژه توسعه بزرگ - مجتمع تولیدی "Confectionery Capital" در کاستانای - را آغاز کرد. این پروژه ظرفیت تولید سالانه را 13000 تن افزایش می‌دهد و کل را به 100000 تن در سال می‌رساند. سرمایه گذاری با حمایت بانک توسعه قزاقستان (با تأمین 6 میلیارد تنگه) 14.3 میلیارد تنگه (23 میلیون یورو) تخمین زده می‌شود.

 این شرکت در حال اجرای برنامه‌ای با هدف به‌روزرسانی تجهیزات تکنولوژیکی خود و گسترش بیشتر خط تولید برای بخش‌هایی از محصولات است که تقاضای زیادی در بین مصرف‌کنندگان دارند.

محصولات کارخانه بایان سولو به دلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب، هم در خاک جمهوری قزاقستان و هم در خارج از کشور شناخته شده است. ظرفیت‌های بالقوه شرکت سهامی‌بایان سولو امکان تولید بیش از 105000 تن شیرینی در سال را فراهم می‌کند. این شرکت 7.1٪ از بازار شیرینی‌پزی و 20.4٪ از کل تولید شیرینی در جمهوری قزاقستان را در اختیار دارد. صادرات محصولات تا 40٪ از حجم تولید شده است و به کشورهای اتحادیه اروپا، کشورهای مستقل مشترک المنافع و چین انجام می‌شود. میزان تولید داخلی آن 85 هزار تن در سال می‌باشد. با افزوده شدن ظرفیت 13 هزار تن تولید در مجتمع جدید در کاستانای، ظرفیت تولید سالانه شرکت به 100 هزار تن در سال افزایش خواهد یافت.

پایگاه اینترنتی:  https://bayansulu.kz/en/

2- شرکت سهامی خاص LOTTE Rakhat

شرکت سهامی خاص LOTTE Rakhat یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین تولیدکنندگان شیرینی‌جات قزاقستان است که ریشه‌ آن به سال ۱۹۴۲ برمی‌گردد، زمانی که تولید با استفاده از تجهیزات تخلیه شده از مسکو و خارکوف آغاز شد. این شرکت که در ابتدا کارخانه شیرینی‌سازی آلما-آتا بود، در سال ۱۹۹۲ خصوصی شد و به شرکت سهامی خاص Rakhat تغییر نام داد و بعداً پس از آنکه LOTTE Confectionery در سال ۲۰۱۳ مالکیت اکثریت را به دست آورد و سهام خود را تا سال ۲۰۱۹ به تقریباً بیش از 95 درصد افزایش داد، به شرکت سهامی خاص LOTTE Rakhat تبدیل شد.

این شرکت دو سایت تولیدی بزرگ را اداره می‌کند - آلماتی (دفتر مرکزی) و شیمکنت در جنوب قزاقستان، نیروی کار آن حدود ۴۵۰۰ نفر و مقدار تولید سالانه 23 هزار تن می‌باشد.

این شرکت بیش از ۴۰۰ نوع محصول را در ۱۴ گروه محصول (شیرینی‌های شکلاتی، شیرینی‌های ژلاتینی، بیسکویت، ویفر، مارشمالو، کارامل و غیره) تولید می‌کند - به ویژه، آنها خط فرآوری دانه کاکائوی خود را دارند که به آنها تنوع پیشرو در بین تولیدکنندگان داخلی می‌دهد.این شرکت تنها تولیدکننده قزاق هستند که شیرینی، کلوچه، ویفر و شکلات‌های کم‌شکر با استفاده از جایگزین‌های طبیعی شکر ارائه می‌دهند.

در سال ۲۰۲۰، یک خط تولید ژله جدید در شیمکنت راه‌اندازی شد که قادر به تولید ۳۵۰۰ تن در سال می‌باشد. این واحد با سرمایه‌گذاری ۱.۸ میلیارد تنگه قزاقستان (حدود 3 میلیون یورو) راه اندازی شد و 80 نفر در آن شروع به کار نمودند.

در نمایشگاه Prodexpo 2018 در مسکو، 11 محصول Rakhat از جمله شکلات، ژله، کارامل، ویفر و موارد دیگر مدال طلا کسب کردند. توزیع گسترده در سراسر قزاقستان از طریق عمده فروشی، فروشگاه‌های برند و شعب منطقه ای در بیش از 18 شهر و صادرات به کشورهایی مانند روسیه، آلمان، ایالات متحده آمریکا، فرانسه، آذربایجان، ازبکستان، قرقیزستان، تاجیکستان، چین، افغانستان و مغولستان صورت می‌پذیرد.

بر اساس گزارش مالی ۲۰۲۳ فروش خالص شرکت حدود ۹۴ میلیارد تنگه (151 میلیون یورو)؛ درآمد خالص حدود ۸.۷ میلیارد تنگه (14 میلیون یورو) می‌باشد.

پایگاه اینترنتی: https://www.rakhat.kz/en/products/

3- شرکت کُنفتی کاراگاندا Konfety Karagandy

یکی از برجسته ترین و تاریخی ترین تولیدکنندگان شیرینی قزاقستان است که در شهر کاراگاندا (250 کیلومتری جنوب شرق قزاقستان) مستقر است. این شرکت در سال 1956 تأسیس شد و یکی از اولین کارخانه‌های شیرینی سازی در اتحاد جماهیر شوروی بود. اما فعالیت رسمی و تجاری این شرکت به سال 2005 برمی‌گردد. این کارخانه در حال حاضر ظرفیت تولید تقریباً ۳۰۰۰۰ تن در سال را دارد. تعداد کاکنان 50 هزار نفر می‌باشد. این شرکت در سال ۱۹۹۶ توسط شرکت بریتانیایی UIG Limited خریداری شد و بعداً به بخشی از Apex Way LLP تبدیل شد و اکنون تحت Apex Way فعالیت می‌کند.

 این شرکت طیف متنوعی از شیرینی‌ها را تولید می‌کند: انواع شکلات (شامل مجموعه‌ها و تخته‌های شکلاتی) فاج و آب‌نبات‌های شکلاتی، شیرینی‌های کارامل و مارمالاد، وافل و شیرینی‌های شرقی (مانند شربت و "پارواردا") و محصولات خاص منطقه‌ای منحصر به فرد مانند پرالین و شیرینی‌های لایه‌ای

https://www.konfetykaragandy.kz/

منابع:

https://bayansulu.kz/en/about/o-kompanii/

https://www.konfetykaragandy.kz/ru/402-istorija_kompanii.html

https://el.kz/en/kazakhstan-produces-more-chocolate-and-sweets_101670/

https://kfp.kz/en/direction/confectionery-production

https://www.trademap.org/Country