چشم‌انداز توسعه گردشگری اردن 2030
چشم‌انداز توسعه گردشگری اردن 2030 در پی آن است که این بخش را از صرف جذب گردشگر به مدلی جامع و پایدار تبدیل کند، مدلی که هر شهروند اردنی را به‌عنوان شریک اصلی در آن در نظر می‌گیرد.
گردشگری؛ محرک اقتصادی و دیپلماسی مردمی
این چشم‌انداز تأکید دارد که گردشگری فراتر از بازدیدهاست؛ این حوزه یک اقتصادی انباشتی است که یک زنجیره ارزشی کامل را در بر می‌گیرد، از ورودی‌ها تا محصول نهایی گردشگری. به این معنا که گردشگری صنعتی جداگانه نیست، بلکه با بسیاری از بخش‌های دیگر پیوند دارد و بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد و از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد.
همچنین، نقش محوری گردشگری به‌عنوان دیپلماسی مردمی در این چشم‌انداز برجسته شده است. گردشگری از طریق تعامل مستقیم میان بازدیدکنندگان و جوامع محلی، چهره‌ای متمدن و فرهنگی از اردن ارائه داده و جایگاه آن را در سطح بین‌المللی تقویت می‌کند. از همه مهم‌تر، گردشگری پنجره‌ای برای اردن است تا بر افکار عمومی محلی، عربی و جهانی تأثیر بگذارد و آن را به‌عنوان مقصدی برای سرمایه‌گذاری، صنعت و تجارت – نه فقط تفریح – معرفی کند.
چشم‌انداز همچنین بر اهمیت مشارکت جامعه محلی و ملی تأکید دارد. هر مرد و زن اردنی سفیر گردشگری کشور است و این نیازمند افزایش آگاهی عمومی از اهمیت گردشگری و نقش هر فرد در موفقیت آن است.
رویارویی با چالش‌ها از طریق راه‌حل‌های نوآورانه
بخش گردشگری در اردن با بحران‌هایی روبروست که نیاز به راه‌حل‌های بنیادین دارد. برخی از پیشنهادهای کلیدی عبارت‌اند از:
- حمایت مالی و تأمین بودجه با:
- صندوق توسعه گردشگری: ایجاد صندوقی مشابه با صندوق صنعت، برای تأمین مالی پروژه‌های گردشگری و توسعه زیرساخت‌ها.
- درآمد زایی از دارایی‌های دیجیتال: پیشنهاد راه‌اندازی دارایی‌های دیجیتالی مانند «سکه پترا» برای درآمدزایی نوین، چه با حضور فیزیکی گردشگر، چه در غیاب او.
- تبدیل بدهی‌های خارجی به سرمایه‌گذاری گردشگری: استفاده از کمک‌های بین‌المللی و بدهی‌ها برای سرمایه‌گذاری واقعی در پروژه‌های گردشگری پایدار – با رویکرد "برد-برد" برای همه طرف‌ها.
- بازسازی ساختار و تنوع در محصولات گردشگری با:
- بازنگری جامع در نظام گردشگری و قوانین آن، جهت انعطاف‌پذیری بیشتر و هماهنگی با تحولات جهانی.
- تنوع‌بخشی به محصولات گردشگری و عبور از مدل‌های سنتی به‌سوی کیفیت و نوآوری. شامل:
- تشویق گردشگری داخلی با ارائه قیمت‌های ترجیحی برای شهروندان اردنی.
- امکانات کم‌هزینه و دوستدار محیط زیست در کنار گزینه‌های لوکس.
- حمایت از پروژه‌های فردی و کوچک با ایجاد مراکز رشد و محیط پشتیبان برای جوانان و جوامع محلی.
- توسعه محصولات گردشگری اصیل با ادغام فرهنگ و میراث اردنی در تجربه گردشگر.
- گردشگری مذهبی جامع با روایت‌های جذاب برای هر مکان دینی.
- ویژه‌سازی ماه‌های خاص برای مناطق گردشگری با پیوند تاریخ تأسیس مکان‌ها با رویدادهای ویژه.
بازاریابی، ترویج دیجیتال و تولید محتوا با:
- تمرکز بر افراد و خانواده‌ها با کمپین‌هایی متناسب با علایق‌شان.
- پلتفرم جامع گردشگری برای ارائه محتوای متنوع و غنی.
- استفاده حداکثری از ابزارهای بازاریابی دیجیتال مانند وب‌سایت‌های حرفه‌ای، شبکه‌های اجتماعی و بهینه‌سازی موتور جست‌وجو (SEO).
- هوش مصنوعی (AI) برای شخصی‌سازی تجربه و هدف‌گذاری دقیق‌تر کمپین‌ها.
- صنعت فیلم و محتوای دیداری و شنیداری: سرمایه‌گذاری در فیلم‌های مستند و داستانی برای ارائه پیام روشن و مؤثر از اردن.
تقویت تاب‌آوری، مدیریت بحران و زیرساخت‌ها با:
- تدوین پروتکل‌های ثابت برای شرایط بحرانی و جنگ.
- تقویت حمل‌ونقل هوایی داخلی و کاهش وابستگی به خطوط خارجی.
- توسعه فرودگاه پترا برای تبدیل آن به مرکز منطقه‌ای گردشگری.
بهره‌برداری از فرصت‌های محیط‌زیستی و روابط بین‌المللی با:
- حمایت زیست‌محیطی و کاهش ردپای کربنی از طریق جذب کمک‌ها و مشوق‌های جهانی برای پایداری.
- استفاده از روابط بین‌المللی برای افزایش تقاضای گردشگری به اردن.
مشارکت جوامع محلی:
چشم‌انداز تأکید دارد که ادغام جوامع محلی در فرآیند گردشگری بسیار مهم است. این مشارکت نه تنها تجربه گردشگر را با تعامل مستقیم با فرهنگ محلی غنی می‌سازد، بلکه فرصت‌های شغلی و درآمدی برای ساکنان مناطق گردشگری فراهم می‌کند و به توسعه فراگیر کمک می‌نماید.
نقشه راهی برای آینده گردشگری
چشم‌انداز گردشگری اردن 2030 نقشه راهی جامع است که هدف آن تبدیل این بخش به حوزه‌ای انعطاف‌پذیر، پایدار و نوآورانه است. با در پیش گرفتن مفاهیم «اقتصاد انباشتی» و «دیپلماسی مردمی»، تقویت مشارکت جامعه محلی، بازسازی ساختار گردشگری، بهره‌گیری از فناوری‌های نو و آماده‌سازی برای بحران‌ها، اردن می‌تواند جایگاه خود را به‌عنوان یکی از مقاصد برتر گردشگری جهانی تثبیت کند، به‌گونه‌ای که میان سودآوری با حفظ میراث و اصالت فرهنگی توازن برقرار شود.[1]
[1] - دکتر نضال ملو العین؛ روزنامه الغد شمارگان 23ژوئن 2025.