ظرفیت های شهرهای بلغارستان: پلودیو

پلودیو (Plovdiv) دومین شهر بزرگ بلغارستان و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای اروپا است که تاریخ آن به بیش از ۸۰۰۰ سال پیش می‌رسد. این شهر در جنوب مرکزی بلغارستان واقع شده و یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و تاریخی کشور محسوب می‌شود. پلودیو در زمان‌های مختلف تحت حکومت امپراتوری‌های مختلفی چون روم، عثمانی و بلغارستان قرار گرفته است.

 آثاری از این دوره‌ها در سراسر شهر به چشم می‌خورد. در سال ۲۰۱۹، این شهر به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا در کنار شهر میلان در ایتالیا انتخاب شد که این امر موجب توجه بیشتر به جاذبه‌های فرهنگی و هنری آن شد. معماری پلودیو ترکیبی از سبک‌های مختلف است. ساختمان‌های دوران رنسانس بلغاری، معماری عثمانی، و البته نشانه‌هایی از معماری رومی در شهر قابل مشاهده است. برخی از این ساختمان‌ها هنوز در حال استفاده هستند و بخش‌های خاصی از شهر مانند منطقه قدیمی (Old Town) با خانه‌های چوبی و سنگی قدیمی، بخش عمده‌ای از میراث فرهنگی شهر را تشکیل می‌دهند. پلودیو دارای سیستم حمل‌ونقل عمومی‌گسترده‌ای است که شامل اتوبوس‌ها و ترامواها می‌شود. همچنین، این شهر به راحتی از طریق شبکه بزرگ جاده‌ای بلغارستان به دیگر نقاط کشور و خارج از آن دسترسی دارد. فرودگاه بین‌المللی پلودیو به نام "فرودگاه پلودیو" نیز به عنوان یکی از هاب‌های مهم هوایی در جنوب بلغارستان شناخته می‌شود. گزارش حاضر به بررسی این شهر از ابعاد مختلف آن می‌پردازد و در آخر به فرصتهای همکاری در این شهر از منظر ایران می‌پردازد.

 

شاخص های مهم توسعه  اقتصادی و اجتماعی

سرانه تولید ناخالص داخلی در ناحیه پلودیو با نرخی مشابه میانگین ملی به رشد خود ادامه داده است. حقوق و درآمد در این منطقه نیز در حال افزایش است. کاهش فعالیت بازاریابی با کاهش اشتغال و افزایش بیکاری همراه است. هزینه‌های کسب و کار تا حد زیادی از میانگین ملی عقب‌تر است. توسعه زیرساختی در این شهر را می‌توان بسیار خوب ارزیابی کرد. سطح مالیات محلی در منطقه پلودیو نسبتاً بالا است. رتبه شفافیت فعال AIP اداره محلی بالاتر از میانگین کشور است. با وجود روند کلی پیری جمعیت در کشور، پلودیو عملکرد نسبتا خوبی دارد. نسبت‌های وابستگی سنی مطلوب است. پلودیو همچنین از جمله مناطقی است که بیشترین تعداد نسبی پزشک و تخت بیمارستانی را دارد. تعداد نسبی بیمارانی که در بیمارستان‌های محلی تحت درمان قرار می‌گیرند، بالاترین میزان در کشور است. سهم مناطق جنگلی نزدیک به میانگین کشور است، اما سهم مناطق آسیب‌دیده به طور قابل توجهی کمتر است.

 

ﺩﺭﺁﻣﺪﻭ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪﮔﯽ

تولید ناخالص داخلی سرانه در ناحیه پلودیو با نرخ مشابه میانگین ملی به رشد خود ادامه داده است. در سال 2020، این رقم به 14600 لوا رسید، اما دو پله در رتبه‌بندی سقوط کرده است (پس از گابروو و وارنا) و اکنون در رتبه هفتم کشور قرار دارد. حقوق و درآمد در این منطقه نیز در حال افزایش است. در سال 2020، متوسط حقوق ناخالص سالانه افراد شاغل به 14200 لوا رسید، در حالی که این رقم در سطح کشور 16700 لوا است.

سطح فقر از میانگین ملی فراتر رفته است. سهم جمعیتی که با محرومیت مادی زندگی می‌کنند به 24.3 درصد رسیده است، در حالی که این رقم در سطح ملی 19.4 درصد است و افراد زیر خط فقر ملی 26.8 درصد در پلودیو هستند که در مقایسه با 22.1 درصد در کل کشور قرار دارد.

ﺑﺎﺯﺍﺭﮐﺎﺭ

در سال 2021، فعالیت اقتصادی در منطقه پلودیو کاهش یافت و با نرخ 68.5 درصد کمتر از سطح متوسط 72.0 درصد در کشور باقی ماند. این کاهش فعالیت‌های اقتصادی با کاهش اشتغال و افزایش بیکاری همراه بود. نرخ اشتغال برای دومین سال متوالی کاهش چشمگیری داشت و در سال 2021 برای اولین بار به زیر میانگین کشوری با 66.3 درصد در مقابل 68.1 درصد در کشور سقوط کرد. با این حال، افزایش بیکاری همچنان نسبتا کم است و این نرخ در منطقه با 3.3٪ کمتر از میانگین کشور، در مقایسه با 5.3٪ در کشور باقی می‌ماند.

چالش اصلی پیش روی بازار کار محلی همچنان ساختار آموزشی نیروی کار است. در سال 2021 تا حدودی این وضعیت بهبود یافت، اما مجددا کمی‌کمتر از میانگین کشور باقی ماند. سهم جمعیت دارای تحصیلات دانشگاهی در منطقه 26.0 درصد، در مقابل 29.6 درصد در کشور بود، در حالی که سهم افراد دارای تحصیلات ابتدایی یا پایین‌تر 19.2 درصد در مقایسه با 16.6 درصد در سطح کشور بوده است. نسبت جایگزینی جمعیت افراد 15 تا 19 ساله به افراد 60 تا 64 ساله 69.8 درصد است، در مقایسه با 69.4 درصد در کشور. این بدان معناست که به ازای هر 100 نفری که قرار است در چند سال آینده بازار کار را ترک کنند، 70 نفر جوان به نیروی کار خواهند پیوست.

 

نقشه شماره 1: شهر پلودیو

 

سرمایه گذاری و اقتصاد

در سال 2020، تعداد نسبی شرکت‌ها در منطقه پلودیو با 59 شرکت غیرمالی به ازای هر 1000 نفر، در مقایسه با 60 شرکت به ازای هر 1000 نفر در کشور، اندکی از میانگین ملی عقب‌ بود. هزینه‌های کسب FTA در سال 2020 به طور قابل توجهی کاهش یافت (17٪) و به میزان 2600 لوا به ازای هر نفر در منطقه رسید، در حالی که در سطح ملی این میزان 3300 لوا به ازای هر نفر بود. همچنین کاهش در ارزش تولید وجود داشت، اما با میانگین ملی یکسان بود و در این شاخص، پلودیو با 27200 لوا به ازای هر نفر با میانگین کشور برابر بود.

سهم نسبی خانوارهایی که دسترسی به اینترنت داشتند، در سال 2021 افزایش یافت و بالاتر از میانگین در سراسر کشور باقی ماند - 88.9٪ در مقایسه با 83.5٪. ظرفیت‌های نصب شده RES نیز نزدیک به میزان بالاتری از میانگین ملی بود. سهم خانوارهایی که به گاز متصل بودند نسبت به پایین‌تر بودن با 1.7٪ در مقایسه با 5.3٪ در کشور، کمتر است.

 

ﻣﺎﻟﯿﺎﺕﻫﺎﯼ ﻣﺤﻠﯽ 

همان‌طور که در اکثر مناطق با اقتصاد بهتر توسعه‌یافته، در سال 2022 سطح مالیات محلی در منطقه پلودیو دوباره نسبت به باقی مناطق بالا مانده است. بیشترین حاشیه مربوط به نرخ حمل و نقل تاکسی بوده است. متوسط سطح آن در شهرداری‌های منطقه 535 لوا در سال بوده، در حالی که در کشور 478 لوا است. مالیات بالاتری نیز از املاک غیرمسکونی برای اشخاص حقوقی اخذ شده است – 2.11 ‰ در پلودیو، در مقایسه با 2.06 ‰ در سراسر کشور.

 

ﺍﺩﺍﺭﻩ

پوشش نقشه کاداستر در منطقه پلودیو در چند سال گذشته کاهش یافته و به 95.3 درصد در مقایسه با 97.4 درصد برای کشور رسیده است.رتبه‌بندی شفافیت Active AIP اداره محلی افزایش جزئی را نشان داده و اکنون از میانگین ملی فراتر رفته است، با 72.4 درصد در منطقه، در مقایسه با 70.2 درصد در کشور.

ﺟﻤﻌﯿﺖﺷﻨﺎﺳﯽ 

برخلاف روند سراسری که به سمت پیری جمعیت است، ناحیه پلودیو عملکرد نسبتا خوبی داشته است. در دو سال گذشته، نرخ رشد طبیعی جمعیت به طور قابل توجهی کاهش یافته است، اما همچنان از میانگین کشوری بهتر بوده و به -11.3 در منطقه در مقایسه با -13.2 در کشور رسیده است. پلودیو در سال 2021 به جذب ساکنان جدید ادامه داد و به نرخ خالص مهاجرت 6.0 ‰ دست یافت.

این فرایندها بار دیگر تأثیر نسبتاً سودمندی بر نسبت‌های وابستگی سنی در منطقه برای سال 2021 گذاشته است. نسبت افراد بالای 65 سال به افراد 0 تا 14 سال 137.9٪ بود، در مقایسه با 149.3٪ در کشور به طور متوسط، و نسبت افراد 15 تا 64 سال -32.2٪، در مقابل 34.0٪ در سراسر کشور.

سهم نسبتاً زیادی از جمعیت منطقه در مناطق شهری زندگی می‌کنند و در سال 2021 به 75.1 درصد رسیده است که این رقم در کشور 73.1 درصد است. پلودیو از نظر تراکم جمعیت بعد از پایتخت و اسلیوین رتبه سوم را دارد - 2490 نفر در هر کیلومتر مربع، در حالی که در سطح ملی 1489 نفر در هر کیلومتر مربع است.

 

ﺁﻣﻮﺯﺵﻭ ﭘﺮﻭﺭﺵ و دانشگاه‌ها

نرخ ثبت‌نام خالص در کلاس‌های پنجم تا هفتم در منطقه پلودیو در سال 2021 اندکی افزایش یافت و بالاتر از میانگین ملی باقی ماند. ارقام بدتر اما برای سهم تکرارشدگان و ترک تحصیل‌کنندگان از دبستان و راهنمایی ثبت شد. تعداد معلمان نسبتاً کم است - 92 معلم به ازای هر 1000 دانش‌آموز در مقایسه با 97 معلم به ازای هر 1000 دانش‌آموز در سراسر کشور. تعداد معلمان نسبتاً کم است - 92 معلم به ازای هر 1000 دانش‌آموز، در مقایسه با 97 معلم به ازای هر 1000 دانش‌آموز در سطح کشور. در سال 2022، نتایج دانش‌آموزان دوباره خوب باقی ماند. میانگین نمرات امتحان بیرونی ریاضی بعد از پایه هفتم 35.0 امتیاز بود که در مقایسه با میانگین کشوری 35.3 امتیاز قرار دارد. میانگین نمره در آزمون کارشناسی ارشد دولتی در زبان و ادبیات بلغاری "خوب" 4.10 بود که بالاتر از میانگین ملی 3.97 است. درصد نمرات "شکست" (زیر 3.00) 15.5٪ بود که در مقایسه با میانگین ملی 17.0٪ قرار دارد.

پلودیو منطقه‌ای با سنت‌های طولانی و پایدار در آموزش عالی است. تعداد دانشجویان دانشگاه سومین کشور بزرگ است که تنها در پایتخت و ویکو تارنو از آن بالاتر است.

پلودیو به عنوان یکی از مراکز علمی و آموزشی مهم بلغارستان، دارای چندین دانشگاه معتبر است که در زمینه‌های مختلف علمی و پژوهشی فعالیت دارند.

• دانشگاه پلودیو (Plovdiv University)

این دانشگاه، که به نام دانشگاه "آسیای جنوبی پلودیو" نیز شناخته می‌شود، یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین دانشگاه‌های بلغارستان است. تاریخ تاسیس آن به سال ۱۹۶۳ برمی‌گردد و یکی از مؤسسات معتبر آموزشی در این کشور است. دانشگاه پلودیو در حال حاضر بیش از ۱۵ هزار دانشجو دارد و در رشته‌های مختلف از جمله علوم انسانی، مهندسی، علوم اجتماعی، پزشکی، و هنرها تدریس می‌کند. این دانشگاه به دلیل کیفیت بالای آموزش و پژوهش‌های علمی، شهرت زیادی دارد.

 

• دانشگاه کشاورزی پلودیو (Agricultural University of Plovdiv)

دانشگاه کشاورزی پلودیو یکی از معتبرترین دانشگاه‌ها در زمینه کشاورزی و علوم مرتبط با آن در بلغارستان است. این دانشگاه از سال ۱۹۴۵ تأسیس شده و با توجه به موقعیت جغرافیایی شهر که به‌طور خاص برای کشاورزی مناسب است، به یکی از مراکز برجسته در زمینه‌های علوم کشاورزی، دام‌پروری، محیط زیست، و تکنولوژی‌های کشاورزی تبدیل شده است. فارغ‌التحصیلان این دانشگاه در صنایع کشاورزی و تولیدات غذایی به‌ویژه در بلغارستان و کشورهای منطقه مشغول به کار هستند.

 

• دانشگاه اقتصادی پلودیو (University of Economics Plovdiv)

این دانشگاه تخصصی در زمینه‌های اقتصادی، مالی، بازرگانی و مدیریت است. دانشگاه اقتصادی پلودیو برنامه‌های آموزشی متنوعی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌دهد و در زمینه تحقیق و پژوهش در حوزه‌های اقتصادی و تجاری فعال است. این دانشگاه با همکاری‌های بین‌المللی و ارتباطات گسترده با صنعت و کسب‌وکار، به یکی از دانشگاه‌های پیشرو در این زمینه تبدیل شده است.

 

• دانشگاه هنرهای زیبای پلودیو (Plovdiv Academy of Arts)

این دانشگاه به عنوان یکی از مراکز مهم آموزشی در حوزه هنرهای زیبا در بلغارستان شناخته می‌شود. دانشگاه هنرهای زیبا پلودیو در زمینه‌های مختلف هنرهای تجسمی، طراحی، نقاشی، موسیقی و تئاتر تخصص دارد و به آموزش هنرمندان حرفه‌ای و پژوهشگران در این زمینه‌ها پرداخته است. این دانشگاه یکی از مقاصد محبوب برای کسانی است که قصد دارند در زمینه هنر تحصیلات عالی داشته باشند.

 

• دانشگاه فنی پلودیو (Technical University of Plovdiv)

دانشگاه فنی پلودیو یکی از دانشگاه‌های برجسته در زمینه مهندسی، فناوری اطلاعات، برق و الکترونیک، مکانیک، و عمران است. این دانشگاه به ارائه برنامه‌های تحصیلی و پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه‌های مهندسی و فناوری متنوع مشهور است و نقش بزرگی در ارتقاء سطح دانش فنی در بلغارستان دارد. این دانشگاه همچنین به خاطر همکاری‌های صنعتی و فرصت‌های شغلی برای دانشجویان خود شناخته شده است.

 

 ﻧﻈﻢﻭ ﺍﻣﻨﯿﺖ ﻋﻤﻮﻣﯽ

حجم کار قاضی‌های جنایی در منطقه پلودیو یکی از سنگین‌ترین پرونده‌ها در کشور است و در سال 2021 همچنان افزایش یافته است و به طور متوسط به 11.8 پرونده در ماه برای هر قاضی رسید، در مقایسه با 9.0 پرونده در ماه برای هر قاضی در سطح ملی. نسبت پرونده‌های کیفری مختومه شده طی 3 ماه 93 درصد نسبت به میانگین 89 درصد در کل کشور بود، و پرونده‌های در حال رسیدگی 7.6 درصد در مقایسه با 11.8 درصد در کشور است.

تعداد جنایات ثبت‌شده در منطقه پلودیو کم است و کشف جرم نسبتاً زیاد است. در سال 2021، جرایم ثبت‌شده علیه افراد و اموال در منطقه به 7.5 در هر 1000 نفر رسید، در حالی که میانگین 9.8 در هر 1000 نفر در کل کشور بود. میزان کشف جرم 58.2 درصد در مقایسه با 51.7 درصد برای کشور به طور متوسط بود.

 

محیط زیست

تمرکز جمعیت منطقه در شهرها و شهرک‌ها نسبتاً بالا است، به‌طوری که سهم خانوارهایی که به شبکه فاضلاب متصل به تصفیه‌خانه فاضلاب دسترسی دارند 74.0٪ است، در مقابل 66.7٪ در سطح ملی. همچنین، سهم بالاتری از افراد در مناطق با دسترسی به شبکه‌های فاضلاب عمومی زندگی می‌کنند - 82.4٪ در مقابل 76.3٪ در سطح ملی در سال 2020.

میزان زباله‌های خانگی تولید شده در این منطقه همچنان بالا است و برابر با 469 کیلوگرم به ازای هر نفر در سال است، در حالی که میانگین ملی 409 کیلوگرم به ازای هر نفر در سطح کشور است. در عین حال، مقادیر تحویل داده شده برای تصفیه و بازیافت اندکی کاهش یافته و به 62.0٪ رسیده است که کمتر از میانگین کشوری 69.3٪ است.

مناطق جنگلی در منطقه پلودیو نزدیک به میانگین ملی است - 32.7٪، در مقابل 33.1٪ در سراسر کشور. با این حال، سهم مناطق آسیب‌دیده به طور قابل توجهی کمتر است - 0.17٪ در مقابل 0.42٪ در کشور برای سال 2021.

 

ﻣﺮﺍﻗﺒﺖﻫﺎﯼ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﯽ 

پلودیو از جمله مناطقی است که بیشترین تعداد پزشک و تخت بیمارستانی را دارد. در سال 2021، یک پزشک عمومی محلی به‌طور متوسط از 1637 نفر مراقبت می‌کرد، در حالی که این رقم برای هر پزشک در کشور 1734 نفر است. شاخص دسترسی به پزشک متخصص نیز نسبت به میانگین کشوری مطلوب‌تر است. بیمارستان‌های عمومی محلی 8.12 تخت به ازای هر 1000 نفر ارائه می‌دهند، در حالی که این رقم در کشور 5.62 تخت به ازای هر 1000 نفر است، که پلودیو را پس از منطقه پلن در رتبه دوم کشور قرار می‌دهد. پلودیو همچنین منطقه‌ای است که بیشترین تعداد نسبی بیماران تحت درمان در بیمارستان‌های عمومی محلی را دارد - 399.1 به ازای هر 1000 نفر، در مقایسه با 222.6 به ازای هر 1000 نفر در سراسر کشور.

 

ﻓﺮﻫﻨﮓ

پس از محدودیت‌های شدید ناشی از بیماری همه‌گیر در فعالیت‌های فرهنگی در سال 2020، زندگی فرهنگی در منطقه پلودیو در سال 2021 تشدید شد. بازدید از سینما به 438 در هر 1000 نفر رسید، در حالی که این رقم در سطح ملی 351 در هر 1000 نفر بود. بازدید از تئاترها و موزه‌های محلی نیز به ترتیب به 118 در هر 1000 نفر رسید، در مقابل 129 در هر 1000 نفر در کشور و 351 در هر 1000 نفر در سراسر کشور افزایش یافت. بازدید از کتابخانه‌های محلی نسبت به سال قبل کاهش جزئی را ثبت کرد و به ازای هر 1000 نفر 220 نفر بود که در مقایسه با 449 نفر در هر 1000 نفر در سطح کشور قرار داشت. بازدید از کتابخانه‌های محلی در مقایسه با 30 درصد در کشور، 24 درصد کاهش داشت و به 223 در هر 1000 نفر رسید، در حالی که این رقم در سطح کشور 480 در هر 1000 نفر بود.