سرمایه گذاری خارجی در بلغارستان
بلغارستان بخاطر موقعیت استراتژیک، فضای کسب و کار مطلوب، ساختار هزینه‌ای رقابتی و نیروی کار تحصیل کرده، به طور فزاینده‌ای برای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) جذاب شده است.
وضعیت کلان اقتصادی
برای درک دینامیک‌های سرمایه‌گذاری خارجی در بلغارستان، درک زمینه اقتصادی وسیع‌تر ضروری است. بلغارستان از یک محیط کلان اقتصادی پایدار برخوردار است که با تورم پایین و نسبت بدهی عمومی‌به تولید ناخالص داخلی قابل مدیریت، متمایز است. طبق گزارش بانک جهانی، تولید ناخالص داخلی بلغارستان در سال 2021 حدود 84 میلیارد دلار بود و به روند صعودی خود ادامه داد و در سال 2023 به 96 میلیارد دلار و در 2024، میزان 108 میلیارد دلار برآورد شده است (که در سه سال اخیر از مجموع رشد 6.5 درصدی حکایت دارد)، که نشان‌دهنده مقاومت در برابر عدم قطعیت‌های اقتصادی جهانی است. رشد تولید ناخالص داخلی به آرامی‌به سطوح پیش از پاندمی‌بازمی‌گردد، که با ابتکارات بازسازی و افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی تقویت می‌شود.
عوامل کلیدی ثبات اقتصادی بلغارستان
- نرخ پایین تورم: بلغارستان به طرز موثری تورم را کنترل کرده و نرخ‌ها در محدوده هدف ۲ تا ۴ درصد تعیین شده توسط بانک مرکزی اروپا (ECB) قرار دارد. نرخ تورم سالانه در آوریل ۲۰۲۴ به ۲.۴ درصد کاهش یافته که کمترین میزان از آوریل ۲۰۲۱ است و نشان‌دهنده تلاش‌های مستمر برای مدیریت موثر تورم و اطمینان از ثبات اقتصادی میباشد.
- نسبت بدهی عمومی‌به تولید ناخالص داخلی: بدهی عمومی‌بلغارستان یکی از پایین‌ترین‌ها در اتحادیه اروپا است. نسبت بدهی عمومی‌به تولید ناخالص داخلی بلغارستان در سال ۲۰۲۳، ۲۳.۱ درصد بود که به طور قابل توجهی پایین‌تر از میانگین اتحادیه اروپا (۸۸.۶ درصد) است. این نسبت انتظار می‌رود که پایدار بماند و به حفظ اعتماد سرمایه‌گذاران کمک کند.
- فضای سرمایه‌گذاری خارجی: تنظیم قوانین کسب و کار و مشوق‌ها به بلغارستان کمک کرده‌اند تا یک مقصد جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی باشد.
- مزایای عضویت در اتحادیه اروپا: بلغارستان از عضویت خود در اتحادیه اروپا بهره‌مند است و به منابع ساختاری و بازار واحد دسترسی پیدا می‌کند. از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰، بلغارستان حدود ۹.۹ میلیارد یورو کمک مالی از اتحادیه اروپا تحت برنامه‌های ساختاری و سرمایه‌گذاری اروپا (ESIF) دریافت کرده است. در دوره تأمین مالی ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۷، انتظار می‌رود بلغارستان حدود ۱۱ میلیارد یورو از بودجه اتحادیه اروپا دریافت کند.
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در بلغارستان
سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) برای استراتژی اقتصادی بلغارستان اهمیت زیادی دارد و نشان‌دهنده‌ی باز بودن این کشور به سرمایه‌های خارجی است. داده‌های اخیر از مارس 2024 نشان‌دهنده‌ی افزایش قابل توجهی به میزان 150.60 میلیون یورو در FDI است. در طول سال‌ها، متوسط FDI در بلغارستان 180.80 میلیون یورو بوده و در مارس 2023 به رقم بی سابقه 1,178.00 میلیون یورو رسیده است.
در سال 2021، میزان FDI بلغارستان 71.8% از تولید ناخالص داخلی (GDP) را تشکیل می‌داد و در سال 2022 معادل 2.5 میلیارد دلار از منابع مختلفی مانند اتحادیه اروپا، ایالات متحده و آسیا جذب کرد. همچنین بلغارستان در فوریه 2024 مکانیسمی‌برای بررسی سرمایه‌گذاری‌های خارجی معرفی کرد تا به شکل موثری سرمایه‌گذاری‌ها را تنظیم کند. این تغییرات نشان‌دهنده‌ی جذابیت بلغارستان برای سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش‌های مختلف است...
بخش‌های کلیدی برای سرمایه‌گذاری
چندین بخش در بلغارستان پتانسیل امیدوارکننده‌ای برای سرمایه‌گذاران خارجی دارند:
- تولید
۱۱.۷ میلیارد یورو سرمایه‌گذاری خارجی تا ژوئن ۲۰۲۳، متمرکز بر شرکت‌های تولید و پردازش. بوده است. موقعیت استراتژیک، نیروی کار ماهر و هزینه‌های تولید رقابتی، شرکت‌های بین‌المللی را جذب بلغارستان می‌کند. از سوی دیگر این کشور از توافقنامه‌های تجارت آزاد با اتحادیه اروپا و سایر مناطق بهره‌مند است.
- مالی
حضور قابل توجه بانک‌های خارجی مانند یونیکریدیت، بانک رایفایزن و سوسیته جنرال باعث تثبیت و اعتببار بخشی به سیستم مالی بلغارستان شده و آن را توسعه داده است.
- زیرساخت
تأمین مالی عمده از بانک سرمایه‌گذاری اروپا و بانک بازسازی و توسعه اروپا باعث شده تا سرمایه گذاران در بخش های حمل و نقل، انرژی و ارتباطات سرمایه گذاری کنند.
- املاک و مستغلات
یکی از بخش هایی که در بلغارستان مورد توجه قرار گرفته است سرمایه‌گذاری قابل توجه خارجی در شهرهای بزرگ مانند صوفیه و پلوودیو است، توسعه به واسطه اقتصاد در حال رشد، بهبود زیرساخت‌ها باعث افزایش ارزش املاک شده است.
- فناوری
افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در مراکز تحقیق و توسعه توسط شرکت‌هایی مانند SAP، HP و VMware.
تعداد سرمایه‌گذاری‌ها در استارتاپ‌های فناوری را افزایش داده است.
- بخش انرژی
- هدف بلغارستان افزایش سهم منابع انرژی تجدیدپذیر به ۲۷٪ از ترکیب انرژی تا سال 2030 ، کاهش وابستگی به زغال‌سنگ، بهره برداری از پروژه‌های انرژی بادی و خورشیدی از جمله شیوه‌های مورد توجه این کشور در بخش انرژی است.
- صنعت خودرو
نزدیک به ۸۰٪ از خودروهای برقی اروپا از قطعات ساخت بلغارستان استفاده می‌کنند.تلاش‌ها برای جذب شرکت‌های مونتاژ خودرو، نشان‌دهنده توسعه بیشتر صنعت و شرکت‌های صادرکننده در این زمینه است.
- شرکت‌های فناوری پیشرفته
موقعیت ژئوپولیتیک بلغارستان، سطح پایین بدهی و پیشنهادات نوآورانه، جذابیت فزاینده برای شرکت‌های فناوری ایجاد کرده است.
از نظر حقوقی و قانونی
نظام حقوقی بلغارستان، از توسعه سرمایه گذاری و کسب و کار حمایت می‌کند. نظام حقوقی عملیات تجاری را تسهیل کرده و از طریق اصلاحات در حال انجام که هدفشان ساده‌سازی رویه‌های مقرراتی است، در حال تقویت است. بلغارستان در مبارزه با فساد پیشرفت‌های قابل توجهی داشته، هرچند چالش‌هایی همچنان وجود دارد.
رفتارهای مسئولانه تجاری و پایداری به طور فزاینده‌ای در بلغارستان اهمیت پیدا کرده‌اند. کد ملی حاکمیت شرکتی (NCGC) به طور منظم به‌روزرسانی می‌شود تا از به روز بودن سیستم اطمینان حاصل شود. طرح‌های مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها (CSR) به طور فزاینده‌ای در حال رواج هستند و مسئولیت اجتماعی و زیست‌محیطی را ترویج می‌دهند. اتخاذ اقدامات پایدار، به‌ویژه در مورد مسائل اقلیمی، برای سلامت اقتصادی و زیست‌محیطی بلندمدت بسیار حیاتی است. تعهد بلغارستان به اهداف توافق سبز اروپا تا سال 2030 این تمرکز را بیشتر نیز کرده است.
روندهای فعالیت سرمایه‌گذاری
در حالی که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در بلغارستان در سال 2023 به بیش از 7.2 میلیارد لو افزایش یافت، بخش عمده‌ای از این مبلغ ناشی از سودهای دوباره سرمایه‌گذاری شده از شرکت‌های موجود بود و نه از پروژه‌های جدید، که نشان می‌دهد نیاز به سیاست‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید وجود دارد.
فرصت‌ها و روندها برای سرمایه‌گذاران خارجی
بلغارستان، که به عنوان یک مرکز سرمایه‌گذاری در حال رشد شناخته می‌شود، سرمایه‌گذاران خارجی را با مجموعه‌ای از فرصت‌های جذاب که منتظر کاوش عمیق هستند، به خود جذب می‌کند. بررسی چشم‌انداز اقتصادی بلغارستان نشان‌دهنده یک گنجینه از بخش‌های با رشد بالا است که برای ورود سرمایه آماده هستند.
بخش فناوری: بخش فناوری بلغارستان شاهد رشد قابل توجهی بوده است، به طوری که گزارشی از تحقیقات XYZ نشان می‌دهد که در سال گذشته ۲۰ درصد افزایش در استارتاپ‌های فناوری داشته است. موفقیت‌های قابل توجه در توسعه نرم‌افزار به افزایش ۱۵ درصدی سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بخش فناوری کشور کمک کرده است.
صنعت انرژی: داده‌های وزارت انرژی نشان می‌دهد که طی پنج سال گذشته، سرمایه‌گذاری‌ها در پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر ۳۰ درصد افزایش داشته است، که پروژه‌های بادی و خورشیدی در صدر قرار دارند. آمار دولتی نشان می‌دهد که بخش انرژی بلغارستان تنها در سال گذشته بیش از ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است.
توسعه زیرساخت: طبق اعلام وزارت حمل و نقل، بلغارستان برای پروژه‌های زیرساختی در سال مالی آینده یک میلیارد دلار اختصاص داده است که نشان‌دهنده تعهد دولت به مدرن‌سازی شبکه‌ها است. مشارکت‌های عمومی‌با تمرکز بر بهبود ارتباطات در سراسر کشور شاهد افزایش ۲۵ درصدی در مشارکت سرمایه‌گذاران بوده است.
خلاصه حمایت دولت و تأمین مالی اتحادیه اروپا: داده‌های کمیسیون اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که بلغارستان موفق به تأمین ۵۰۰ میلیون یورو از تأمین مالی اتحادیه اروپا برای پروژه‌های پایدار در دوره تأمین مالی کنونی شده است. آژانس سرمایه‌گذاری بلغارستان در سال گذشته بیش از ۱۰۰ پروژه سرمایه‌گذاری را تسهیل کرده است و نرخ موفقیت ۹۰ درصدی در اخذ گواهینامه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری‌های واجد شرایط را گزارش کرده است.