اقدامات بلغارستان برای تامین انرژی
بلغارستان برای جبران اختلال در تأمین انرژی ناشی از تحریم‌های نفت و گاز روسیه و کاهش وابستگی به انرژی روسیه، اقدامات متعددی انجام داده است. این اقدامات در چند محور اصلی شامل تنوع‌بخشی به منابع تأمین انرژی، بهبود زیرساخت‌ها و اصلاحات سیاستی خلاصه می‌شود.
- تنوع‌بخشی به منابع گاز:
الف) قرارداد گاز میان بلغارستان و آذربایجان
این توافق بیانگر بخشی از استراتژی بلندمدت بلغارستان برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی است. این قرارداد به بلغارستان اجازه می‌دهد تا سالانه حدود یک میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از آذربایجان دریافت کند، که معادل تقریباً یک‌سوم مصرف سالانه این کشور است. انتقال گاز از طریق خط لوله ترانس‌آدریاتیک (TAP) و اتصال آن به خط لوله بین بلغارستان و یونان صورت می‌گیرد. این مسیر امکان تأمین پایدار گاز را فراهم کرده و دسترسی بلغارستان به گاز غیرروسی را تسهیل می‌کند.این توافق برای 25 سال تنظیم شده و تأمین پایدار انرژی را برای بلندمدت تضمین می‌کند. این قرارداد به بلغارستان کمک می‌کند تا وابستگی به گاز روسیه را کاهش دهد، امنیت انرژی را افزایش دهد و در عین حال از قیمت‌های رقابتی برخوردار شود. همچنین، با افزایش ظرفیت زیرساخت‌های گاز منطقه، امکان صادرات به سایر کشورهای اروپای شرقی نیز فراهم خواهد شد. قراردادهای LNG (گاز طبیعی مایع) بلغارستان با قطر و ایالات متحده نیز از جمله اقدامات دیگری است که برای جبران واردات از روسیه انجام شده است.
ب) قرارداد با قطر:
بلغارستان و قطر یک توافقنامه محرمانه امضا کرده‌اند که مقدمات مذاکرات بلندمدت تأمین LNG را فراهم می‌کند. هدف این همکاری جایگزینی منابع گاز روسیه و تضمین تأمین پایدار انرژی صورت است. قطر در تلاش است با گسترش ظرفیت تولید LNG، به تأمین بلندمدت اروپا کمک کند. انتظار می‌رود که قرارداد نهایی شامل تأمین بلندمدت LNG از پروژه "North Field" قطر باشد که ظرفیت آن تا سال 2027 به 126 میلیون تن در سال خواهد رسید.
ج) همکاری با ایالات متحده:
ایالات متحده از طریق قراردادهای کوتاه‌مدت و میان‌مدت LNG برای بلغارستان را تأمین می‌کند. این گاز به کمک زیرساخت‌های LNG اروپایی و واسطه‌ها مانند یونان منتقل می‌شود. با توجه به اینکه ایالات متحده به بزرگترین صادرکننده LNG جهان تبدیل شده، بلغارستان به عنوان یکی از مشتریان اروپایی، از این منبع برای کاهش وابستگی خود به گاز روسیه استفاده می‌کند این توافق‌ها نشان‌دهنده تلاش بلغارستان برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی و تضمین امنیت انرژی در میان بحران‌های ژئوپلیتیک و تغییرات بازار انرژی است.
د) همکاری با عربستان سعودی:
بلغارستان و عربستان سعودی در سال‌های اخیر همکاری‌های خود را در زمینه انرژی و اقتصادی گسترش داده‌اند. در جریان سفر مقامات بلغارستان به عربستان سعودی، موضوعاتی از جمله سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک، فناوری‌های نوین و زیرساخت‌های سبز مورد بحث قرار گرفت. عربستان سعودی با تأکید بر ابتکاراتی مانند "Saudi Green Initiative" و "Middle East Green Initiative" بر فرصت‌های همکاری در زمینه مقابله با تغییرات اقلیمی و انتقال انرژی به سوی منابع تجدیدپذیر تأکید دارد.
علاوه بر این، دو کشور یک کمیته مشترک با هدف تقویت روابط اقتصادی و همکاری در حوزه‌های مختلف از جمله انرژی ایجاد کرده‌اند. این کمیته به طور خاص به پروژه‌های دوجانبه در زمینه نوآوری و فناوری سبز می‌پردازد که می‌تواند به تقویت موقعیت بلغارستان به عنوان یک مرکز منطقه‌ای نوآوری کمک کند.
- توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر:
سرمایه‌گذاری در انرژی‌های بادی و خورشیدی: بلغارستان تلاش کرده است تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر را افزایش دهد. این امر هم وابستگی به سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد و هم به کاهش هزینه‌های بلندمدت انرژی کمک می‌کند. بلغارستان به دلیل امکانات مناسب جغرافیایی و آب و هوایی برای تولید انرژی خورشیدی، دارای چندین مزرعه خورشیدی بزرگ و موفق است. برخی از مناطق و مزارع مهم خورشیدی در بلغارستان عبارتند از:1.مزرعه خورشیدی "تسیرنو" (Chepintsi)؛ این مزرعه یکی از بزرگترین مزارع خورشیدی در بلغارستان است و در نزدیکی پایتخت، صوفیه، واقع شده است. این پروژه ظرفیت تولید برق قابل توجهی دارد و سهم زیادی در تأمین نیاز منطقه به برق دارد. 2) مزرعه خورشیدی "روزر" (Rosenovo)
مزرعه خورشیدی "روزر" در نزدیک شهر بورگاس (Burgas) واقع شده و یکی از بزرگترین پروژه‌های خورشیدی در سواحل دریای سیاه است. این مزرعه به خوبی از تابش خورشیدی مناسبی بهره می‌برد و تأمین کننده بخشی از برق این منطقه است. 3) مزرعه خورشیدی "ماریا" (Maria)این مزرعه نیز نزدیک به سواحل دریای سیاه واقع شده و به تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر کمک می‌کند. 4) منطقه "آترول" (Atrium): این منطقه نیز دارای پروژه‌های خورشیدی توسعه یافته است که به تامین انرژی در سطح محلی کمک می‌کند.
در زمینه توسعه مزارع بادی، بلغارستان دارای چندین مزرعه بادی بزرگ بوده که در سواحل دریای سیاه و همچنین در مناطق داخلی کشور واقع شده‌اند. این مزارع شامل توربین‌های بادی با ظرفیت بالا هستند که به تامین بخشی از نیاز برق کشور کمک می‌کنند. برای تسهیل و تسریع در فرآیندهای صدور مجوز برای پروژه‌های بادی، دولت اقدام به اصلاحات قانونی و مقرراتی کرده است. این اصلاحات شامل کاهش زمان و مراحل لازم برای اخذ مجوزها هستند. دولت بلغارستان تعرفه‌های تضمینی برای تولید انرژی بادی در نظر گرفته است که به نوعی حمایت مالی از سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان انرژی بادی محسوب می‌شود همچنین تشویق‌ها و تسهیلات مالی به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران برای راه‌اندازی پروژه‌های بادی اختصاص یافته است.
3) توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای:
بلغارستان برنامه‌هایی برای گسترش ظرفیت نیروگاه هسته‌ای خود در کوزلودوی (Kozloduy) دارد تا از انرژی هسته‌ای به عنوان یک منبع پایدار و پاک استفاده کند.این نیروگاه یکی از بزرگترین و مهم‌ترین نیروگاه‌های هسته‌ای در بلغارستان است. اقدامات متعددی برای بهبود و به‌روزرسانی چهار واحد عملیاتی آن صورت گرفته است. مدرنیزه کردن سیستم‌های کنترل، تعویض یا تعمیر تجهیزات کلیدی مانند پمپ‌ها، ژنراتورها و مبدل‌های حرارتی، پیاده‌سازی استانداردهای بین‌المللی ایمنی و بازرسی‌ها و تست‌های دوره‌ای از جمله این اقدامات است.
همچنین برنامه‌ریزی برای پروژه‌های جدید نیز انجام شده است. نیروگاه هسته‌ای "بلن" (Belene) پس از سال‌ها توقف، دوباره مورد توجه قرار گرفته است. این پروژه شامل دو واحد هسته‌ای با فناوری پیشرفته است و مذاکراتی برای نحوه تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در این پروژه در حال انجام است.این اقدامات نشان‌دهنده تمایل بلغارستان به تقویت زیرساخت‌های هسته‌ای، تأمین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به منابع انرژی فسیلی است.
4_ بهبود زیرساخت‌های انتقال و ذخیره‌سازی:
بلغارستان در پروژه‌هایی مانند خط لوله "بخش بالکان" (Balkan Stream) مشارکت کرده تا جریان گاز از مسیرهای جدید تسهیل شود. همچنین مخازن گاز طبیعی این کشور توسعه یافته‌اند تا ذخایر استراتژیک بیشتری ایجاد شود و آسیب‌پذیری در برابر قطع عرضه کاهش یابد.
پروژه‌هایی برای ایجاد و توسعه مراکز ذخیره‌سازی گاز طبیعی به منظور افزایش امنیت انرژی و توانایی ذخیره‌سازی در زمان‌های اوج تقاضا، اجرا شده است. مرکز ذخیره‌سازی گاز چیرن (Chiren) بزرگترین انبار گاز طبیعی در بلغارستان است و به عنوان یک مرکز استراتژیک برای ذخیره و مدیریت گاز عمل می‌کند. ظرفیت این مرکز به گونه‌ای طراحی شده است که بتواند در طول فصل‌های سرد سال و در صورت نیاز به تأمین گاز اضافی، منابع لازم را فراهم کند. پروژه گاز طبیعی منطقه بالکان (Balkan Gas Hub با هدف تبدیل بلغارستان به مرکزی برای ترانزیت و ذخیره‌سازی گاز در منطقه بالکان است. این طرح شامل افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی، بهبود زیرساخت‌های انتقال و اتصال به شبکه‌های گاز کشورهای همسایه است.
5- اصلاحات سیاستی و مالی:
دولت بلغارستان در پاسخ به افزایش قیمت انرژی و به منظور حمایت از خانوارها و صنایع، اقداماتی را در قالب یارانه‌ها و حمایت‌های مالی اتخاذ کرده است.دولت بلغارستان یارانه‌هایی برای کاهش هزینه‌های انرژی خانوارها ارائه کرده است. این یارانه‌ها معمولاً شامل کمک‌های نقدی برای پرداخت صورت‌حساب‌های برق و گاز است. در دوره‌هایی که قیمت انرژی به شدت افزایش یافته، دولت اقدام به کاهش مالیات‌ها و عوارض مربوط به انرژی کرده است تا بار مالی کمتری بر دوش خانوارها و کسب‌وکارها باشد. صنایع بزرگ که مصرف بالای انرژی دارند، می‌توانند از یارانه‌ها و تسهیلات مالی ویژه‌ای بهره‌مند شوند تا هزینه‌های تولید خود را کاهش دهند تا از بیکاری کارگران جلوگیری شود. همچنین دولت برنامه‌هایی را برای تشویق بهینه‌سازی مصرف انرژی در خانه‌ها و صنایع اجرا کرده است. این برنامه‌ها شامل ارائه کمک مالی برای ارتقاء سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی، عایق‌کاری ساختمان‌ها و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر میباشد. این اقدامات به منظور کاهش تأثیرات منفی افزایش قیمت انرژی بر خانوارها و صنایع طراحی شده و تلاش شده تا ثبات اقتصادی را در این کشور حفظ شود. همچنین بلغارستان قوانین خود را برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در بخش انرژی و زیرساخت‌های مربوطه تسهیل کرده است.