اخبار اقتصادی تاجیکستان - دوشنبه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی تاجیکستان در هفته سوم بهمن ماه 1402 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

رشد 0.8 درصدی اقتصاد تاجیکستان در پایان سال گذشته

اسپوتنیک: به گفته تحلیلگران بانک توسعه اوراسیا، رشد اقتصادی تاجیکستان در پایان سال گذشته 8.3 درصد برآورد شد. تجارت بیشترین سهم را 2.3 درصد در افزایش تولید ناخالص داخلی تاجیکستان در سال گذشته داشته است. متخصصان بانک توسعه اوراسیا، سهم صنعت حمل و نقل 1.8 درصد، کشاورزی 1.6 درصد، صنعت 1.2 درصد، ساخت و ساز 1.0 درصد بوده است. سهم مالیات ها در رشد اقتصادی تاجیکستان در سال گذشته 0.8 واحد درصد بوده و در مقابل «سایر خدمات» این رقم را 0.4 درصد کاهش داده است. انتظار می رود اقتصاد تاجیکستان در سال جاری میلادی  7.3 درصد رشد کند. بر اساس پیش‌بینی‌های، تاجیکستان در سال 2024 به بالاترین رشد اقتصادی در میان کشورهای عضو بانک توسعه اوراسیا دست خواهد یافت.

سالانه یک میلیارد دلار برای ساخت "راغون" مورد نیاز است

خبرگزاری خاور: دلیر جمعه وزیر انرژی و ذخایر آب تاجیکستان گفت این کشور در حال مذاکره با بیش از 10 شرکت، موسسه و کشور  برای سرمایه گذاری در نیروگاه است. دلیر جمعه با اعلام این خبر افزود، برخی از آنها در ماه فوریه و برخی دیگر در ژوئن سال جاری در مورد خصوص نتیجه مذاکرات اطلاع رسانی خواهند کرد. او گفت نمی‌تواند محتوای این مذاکرات را فاش کند. ما فقط زمانی می‌توانیم اعلام کنیم که توافقات به طور رسمی تایید شده باشد. در سال گذشته میلادی 5 میلیارد سامانی (456 میلیون دلار) برای ساخت نیروگاه "راغون" در نظر گرفته شد..

تاکنون ساخت نیروگاه برق آبی راغون فقط با هزینه‌های دولتی انجام شده است. پیش‌بینی می‌شود برای تکمیل کار در سال جدید، بودجه‌ای از موسسات مالی بین‌المللی جذب شود. سرمایه گذاران احتمالی این پروژه عبارتند از: بانک جهانی، بانک سرمایه گذاری اروپا، بانک توسعه آسیا، بانک توسعه اوراسیا.

بمنظور تامین منابع مالی مورد نیاز جهت اجرای نیروگاه برق- آبی راغون، بنا به اعلام وزارت دارایی، قراردادهایی با بانک سرمایه گذاری زیرساخت های آسیا به مبلغ 500 میلیون دلار و با صندوق توسعه عربستان سعودی به مبلغ 100 میلیون دلار امضا شده است. از ابتدای سال 2023 بیش از 3 میلیارد سامانی برای ادامه ساخت نیروگاه راغون اختصاص داده شده که 2.6 میلیارد سامانی از محل بودجه و 427 میلیون سامانی از فروش برق تولیدی در دو واحد این نیروگاه است. در سال 2008 که ساخت نیروگاه «راغون» شروع شده، هزینه اجرای  آن 3 میلیارد دلار برآورد شد. سپس در سال 2016 هزینه آن 3.9 میلیارد دلار ذکر شد. در اواسط سال 2022، وزارت انرژی تاجیکستان از نیاز به جذب 5 میلیارد دلار برای اجرای کامل این پروژه خبر داد. بدین ترتیب در دسامبر 2023 مشخص شد که برای ساخت کامل نیروگاه 6 میلیارد دلار نیاز است

آخرین واحد این نیروگاه قرار است در سال 2029 راه اندازی شود. تکمیل کامل کارهای ساختمانی در نیروگاه برای سال 2033 برنامه ریزی شده است

 

اختصاص 250 میلیون دلار توسط بانک توسعه آسیا برای تکمیل پروژه نیروگاه برق- آبی راغون

اسپوتنیک: در دیدار با ابراهیم شکری، مدیر منطقه‌ای بانک توسعه اسلامی در آسیای مرکزی با  ذوقی زاده وزیر توسعه اقتصاد و تجارت تاجیکستان در تاریخ 31 ژانویه 2024، زمینه‌های دارای اولویت‌ همکاری‌های دوجانبه بانک مذکور با تاجیکستان مورد تبادل نظر قرار گرفت. طرفین در مورد پروژه‌های دارای اولویت همکاری از جمله سرمایه گذاری در زمینه‌های اقتصاد دیجیتال و سبز، انرژی، حمل و نقل، کشاورزی، آبیاری، مراقبت های بهداشتی و آموزش گفتگو کردند.

ابراهیم شکری اعلام کرده در نشست روسای جمهور کشورهای عضو بانک 250 میلیون. دلار برای ساخت نیروگاه برق- آبی تاجیکستان اختصاص می یابد و برای افزایش این مبلغ نیز تلاش می‌شود.

شایان ذکر است بانک توسعه اسلامی جهت اجرای پروژه‌های «حمایت از اجرای راهبرد ملی توسعه آموزش و پرورش» به مبلغ 86 میلیون دلار و «ساخت و نوسازی بزرگراه گلستان -. فرخار - پنج - دوستی» به مبلغ 41 میلیون دلار اختصاص داده  که مجموعه سرمایه گذاری بانک توسعه اسلامی تا به امروز در بخش های مختلف اقتصاد جمهوری تاجیکستان 633  میلیون دلار بر آورد شده است. در حال حاضر 5 پروژه گروه بانک توسعه اسلامی‌ به مبلغ 231 میلیون دلار در حال اجرا و 4 طرح دیگر به مبلغ 391 میلیون دلار در نظر گرفته شده است.

رکورد برداشت محصولات کشاورزی در تاجیکستان

قربان حکیم زاده وزیر کشاورزی تاجیکستان با اشاره به رکورد برداشت محصولات کشاورزی در این کشور در سال گذشته، گفت در سال 2023 تولید محصولات کشاورزی در تاجیکستان به بیش از 63 میلیارد و 28 میلیون و 400 هزار سامانی بوده است. این رقم 109 درصد بیشتر از سال 2022 است. او افزود: به ویژه، در سال 2023، برداشت سیب زمینی 4.6٪، سبزیجات  11.5٪، خربزه  19.9٪، میوه‌ها  129.7٪، گوشت  14.5٪ (از جمله گوشت مرغ  14.0٪)، شیر  5 افزایش یافت، تخم مرغ 1٪، پشم  4.5٪، عسل  2.9٪ و ماهی  14.9٪. افزایش یافت. به گفته وزیر کشاورزی تاجیکستان، شاخص‌های تولید تقریباً برای همه انواع محصولات افزایش یافته و از پیش‌بینی شاخص‌های کلان اقتصادی جمهوری برای سال‌های 2025-2023 فراتر رفته است.

کاهش صادرات برق تاجیکستان

بنا به اعلام وزارت انرژی  و ذخایر آب تاجیکستان، این کشور در سال 2023 به میزان 2.7 میلیارد کیلو وات برق به کشورهای خارجی را در سال 2023  صادر کرده است. آقای دلیر جمعه با این حال، وی میزان قطعی درآمد حاصل از فروش برق را فاش نکرد. دلیر جمعه فقط گفت که منابع انرژی به قیمت های مصوب به آسیای مرکزی و افغانستان فروخته می‌شود. براساس اداره آمار تاجیکستان، فروش برق تاجیکستان به خارج از کشور در سال 2022 بالغ بر 3.4 میلیارد کیلووات ساعت بوده و 106 میلیون دلار برای کشور به ارمغان آورده است. به گفته وزارت نیرو، خریداران اصلی برق تاجیکستان ازبکستان، افغانستان و قزاقستان هستند.

وزیر انرژی تاجیکستان تاکید کرد: صادرات برق فصلی است و در ایام سیل که برق دائمی مردم کشور تامین می‌شود، مازاد آن به خارج از کشور فروخته می‌شود. دلیر جمعه تصریح کرد که شرکت انرژی افغانستان برشنا، شرکت تمام تعهدات بدهی خود را به برق تاجیک انجام داده است و اکنون هیچ مشکل تجاری جدی بین هلدینگها وجود ندارد.

افزایش تولید عسل در سال 2023 در تاجیکستان

خبرگزاری خاور: در سال 2023 بیش از 266 هزار کندو زنبور عسل پرورش داده و در این مدت 4697 تن عسل تولید شد که 132 تن بیشتر از مدت مشابه سال 2022 است. قربان حکیم زاده وزیر کشاورزی تاجیکستان اظهار داشت: جشنواره عسل برای اولین بار در سال 2005 به منظور توسعه فعالیت زنبورداری و تشویق زنبورداران برگزار شد. برای افزایش صادرات عسل با همکاری مرکز تجارت بین‌المللی بیش از صد نمونه عسل تاجیکستان از آزمایشگاه‌های دارای اعتبار بین‌المللی کشور آلمان تست‌های آزمایشگاهی را گذرانده‌اند و با توجه به ارزیابی مثبت آنها با کیفیت وارد بازار کشورهای اتحادیه اروپا شده اند.

وزیر کشاورزی تاجیکستان افزود: در نتیجه اجرای برنامه‌های توسعه صنعت زنبورداری، در سال 2022 تعداد کلنی‌های زنبور عسل به 264 هزار تن و تولید عسل به 4.6 هزار تن افزایش یافت. مقامات تاجیکستان مصمم هستند تعداد خانوارهای زنبور عسل را به 600 هزار و تولید عسل را به 14 هزار تن در سال افزایش دهند. این رقم بیش از 3 برابر بیشتر از شاخص های فعلی است. در حال حاضر تولید سالانه عسل 4.6 هزار تن است. برای توسعه صنعت زنبورداری در تاجیکستان،  رشته زنبورداری در دانشگاه کشاورزی تاجیکستان تاسیس شده است. در سال 1991 فقط 61 هزار کلنی‌های زنبور عسل در کشور پرورش یافته و به طور میانگین هر کلنی 9.7 کیلوگرم عسل و در مجموع 593 تن عسل تولید شده است.

حفاظت از حیوانات وحشی و پرندگان در تاجیکستان

خبرگزاری خاور: در زمستان سال جاری بیش از 218 تن خوراک برای حفاظت از حیوانات وحشی و پرندگان در تاجیکستان توزیع شد. کمیته حفاظت از محیط زیست تاجیکستان برای حفاظت از گونه‌های وحشی نادر و حیوانات در معرض خطر انقراض در سیستم مناطق طبیعی ویژه حفاظت شده، بیش از 58.4 تن خوراک  ذخیره کرده است. کمیته حفاظت از محیط زیست تاجیکستان افزود: در زمستان 2024-2023 اقدامات بیوتکنیکی در سیستم مناطق طبیعی ویژه حفاظت شده انجام شد و 45.7 تن خوراک مانند شبدر، جو، گندم و سایر محصولات توزیع شد. کار بیوتکنیکی برای اطمینان از صدمه ندیدن پرندگان و حیوانات وحشی در زمستان در حال انجام است. با کمک مقامات محلی محیط زیست و مقامات شهری و منطقه ای تاجیکستان،  172.4 تن غذا برای حیوانات وحشی نیز در زیستگاه‌های حیوانات توزیع شد.

تجارت خارجی ولایت ختلان در سال 2023 

خبرگزاری خاور: در سال 2023، گردش تجارت خارجی ولایت ختلان به بیش از  560.3 میلیون دلار رسید که 10.9 میلیون دلار یا 1.9 درصد بیشتر از سال 2022 است. این موضوع در کنفرانس مطبوعاتی رئیس اداره گمرک منطقه بیان شد. واردات به ولایت ختلان با 3.4 میلیون دلار کاهش 280.4 میلیون دلار و صادرات با 14.3 میلیون دلار افزایش 279.9 میلیون دلار بوده است. در طول سال، منطقه با 31 کشور خارجی در زمینه  صادرات و واردات همکاری کرد.

https://khovar.tj/rus/2024/02/hatlonskaya-oblast-snizila-import-i-narastila-eksport/ 

442.4 میلیون سامانی صادرات 23 واحد صنعتی خجند در سال 2023 

به گزارش خاور: فردوس شریف زاده شهردار خجند طی نشستی خبری اعلام کرد در سال 2023 درخجند 62 بنگاه تولیدی کوچک و متوسط با استفاده از فناوری‌های روز ایجاد شد که برای 352 نفر شغل ایجاد کرد. میزان سرمایه گذاری مستقیم برای ایجاد مرکز صنعتی مذکور 32 میلیون سامانی بوده است. در سال گذشته تعداد کل واحدهای صنعتی خجن به 267 واحد افزایش یافت. میزان محصولات تولیدی واحدهای صنعتی در خجند در سال 2023 به یک میلیارد و 910 میلیون و 45.6 هزار سامانی رسید که نسبت به مدت مشابه سال 2022، 209.4 میلیون سامانی افزایش داشته است. 23 بنگاه صنعتی شهرستان به ارزش 442.4 میلیون سامانی محصولات خود را به کشورهای خارجی صادر کردند. این شاخص 102.8 درصد یا 12.2 میلیون سامانی بیشتر از مدت مشابه سال 2023 است .

بگفته شهردار خجند، تعداد بنگاه‌های تولیدکننده محصولات جایگزین وارداتی و صادرات محور در شهرستان افزایش یافته و در سال 2023 تعداد 108 بنگاه کوچک و بزرگ به ارزش 812.4 میلیون محصول سامانی تولید کرده‌اند که در مقایسه با سال گذشته 64 میلیون بیشتر بوده است. مدت مشابه سال 2022. سامانی یا 8.6 درصد افزایش یافته است.

تعداد بنگاه‌های تولیدکننده محصولات بالاتر از سال قبل با 58 واحد معادل 38.9 درصد افزایش به 207 واحد رسید. در این مدت تولید فهرست محصولات نیز با 24 نوع افزایش به 186 نوع رسید.

در این جلسه اعلام شد در خصوص اشتغال پیشرفت هایی انجام شده است. تعداد شاغلان نسبت به مدت مشابه سال 2022، 159 نفر و متوسط حقوق شاغلان این بخش نسبت به مدت مشابه سال 2022، 124.5 سامانی افزایش یافته است.

https://khovar.tj/2024/02/nishasti-matbuot-soli-guzashta-23-korhonai-sanoatii-sha-ri-hu-and-ba-hori-i-to-ikiston-ba-mabla-i-442-4-mln-somon-ma-sulot-sodirot-namudaast/

تولید 43 هزار تن روغن موتور در سال 2023 در سغد

اوستا: به نقل از بخش مطبوعاتی مدیریت شهری سغد گزارش داد در سال 2023 در ولایت سغد 42491 تن روغن نباتی تولید شد که نسبت به سال قبل 101.5 درصد رسید. با راه اندازی خط فناوری جدید تولید نفت در خجند، بیش از 100 نفر می‌توانند در شرکت سیرداریو مشغول به کار شوند. بنگاه تولید روغن سیرداریو به همت یک کارآفرین داخلی در خجند در حال احداث است. تجهیزات و ماشین آلات خط تولید مدرن از چین، آلمان و ترکیه وارد شده است.

در حال حاضر 80 درصد کار نصب انجام شده است. تولیدکنندگان قادر خواهند بود محصولات داخلی را به بازار داخلی عرضه کنند. رجب بای احمدزاده رئیس ولایت سغد در نشست خبری گفت، توجه ویژه ای به ایجاد بنگاه‌ها و کارگاه‌های تولید انواع روغن می‌شود. در سال های اخیر تعداد مرغداری‌ها در این منطقه افزایش یافته است. امروزه شاهد افزایش تولید گوشت مرغ و تخم مرغ هستیم. محصولات ما علاوه بر تامین بازار داخلی به کشورهای دیگر صادر می‌شود.  ما قصد داریم نفت نیز استخراج و فرآورده‌های نفتی تولید کنیم.

رئیس ولایت سغد افزود: با ایجاد بنگاه‌های جدید، حجم کل تولید این نوع محصولات افزایش می‌یابد و محصولات تولید داخلی به‌طور کامل در بازار داخلی عرضه می‌شود. بر اساس آمار، تا دسامبر 2023 در ولایت   سغد، تولید موتوری به 42491 تن معادل 101.5 درصد رسیده است. واردات روغن نسبت به مدت مشابه در سال 2022، 3167 تن افزایش داشته است. در مجموع 43 هزار و 141 تن روغن به ارزش 42.2 میلیون دلار وارد کشور شد.

https://avesta.tj/2024/02/07/v-sogdijskoj-oblasti-v-2023-godu-proizvedeno-okolo-43-tysyach-tonn-rastitelnogo-masla/

 بدهی 190 میلیون سامانی ادارات بهداشت بابت مصرف برق

به گزارش پرس تی جی: بدهی ادارات بهداشت و آبیاری شهر باختر ختلان بابت مصرف برق به 18 میلیون و 847 هزار سامانی رسیده است. این در حالی است که بدهی 47 میلیون سامانی با تصمیم ویژه دولت کشور پرداخت شده است. رجبعلی بایکوف، مهندس ارشد شعبه "شبکه‌های توزیع برق" در شهر باختر در یک نشست خبری گفت: بدهی وزارت تندرستی و آژانس آبیاری تاجیکستان در سال گذشته به طور کامل پرداخت شده است. بدهی ادارات مذکور بابت حق مصرف برق در سال 2023 به 18 میلیون و 847 هزار سامانی رسیده است.

در سال 2023، با تصمیم دولت تاجیکستان، 47 میلیون سامانی برای ادارات بهداشت و آبیاری زمین پرداخت شد. از ژانویه تا دسامبر 2023، میزان بدهی به 18 میلیون و 847 هزار سامانی رسیده است. رجبعلی بایکوف گفت کنتورهای برق در ایستگاه‌های پمپاژ آب در حال نصب هستند. وی تاکید کرد: پس از این شفاف سازی و تسویه حساب به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. تاکنون پنج میلیون سامانی برای اجرای این کار اختصاص یافته است.

https://pressa.tj/nazdiki-1900000-somon%d3%a3-%d2%9barzi-idora%d2%b3oi-be%d2%b3dosht-az-%d2%b3a%d2%9b%d2%9bi-istifodai-bar%d2%9b/

 ایجاد بنگاه‌های صنعتی برای فرآوری چرم و پشم در منطقه ختلان

خبرگزاری از خاور: در دیدار دولتعلی سعید رئیس ولایت ختلان، با گائو ژونگ تائو، رئیس شرکت فناوری و تجارت کشاورزی "فوسین سینیدا" چین، موضوع تاسیس کارخانه فراوری چرم و پشم مطرح و تاکید شد روابط بین تاجیکستان و چین در مرحله کنونی به سرعت در حال توسعه است. کمیسیون مشترک اقتصادی در زمینه  توسعه همکاری بین تاجیکستان و چین به منظور بررسی کلیت روابط و تعیین چشم انداز توسعه دوجانبه در آینده نقش زیادی ایفاء می‌کند.

رئیس ولایت ختلان، تقویت و گسترش روابط و همکاری با شرکت های چینی را از اولویت های فعالیت های اقتصادی خارجی عنوان کرد. ما علاقه مند به ایجاد یک رابطه بلندمدت هستیم که به استفاده موثر از امکانات بالقوه مناطق کمک کند. ولایت ختلان توسعه همکاری‌های منطقه‌ای را رکن مهم توسعه اقتصادی و تجاری، جذب سرمایه‌گذاری و معرفی فناوری‌های روز می‌داند. در ولایت ختلان سه منطقه آزاد اقتصادی «کولاب» (309.2 هکتار) در شهرستان کولاب، «داغره» (521 هکتار) در منطقه دنغره و «پنج» (401 هکتار) در منطقه جیحون وجود دارد.

https://khovar.tj/2024/01/dar-viloyati-hatlon-masalai-tasisi-korhona-oi-sanoatii-korkardi-p-st-va-pashm-barras-shud/

کمک 144 میلیون سامانی بنیاد آقاخان جهت توسعه اقتصادی ولایت سغد در سال 2024

به گزارش پرسا تی جی: در دیدار قزیداولت قایم داداف نماینده دائم سازمان آقاخان برای توسعه در تاجیکستان با رجب بای احمدزاده رئیس ولایت سغد، طرفین در خصوص همکاری‌های دوجانبه گفتگو کردند. گفته شد امروزه بیش از 65 هزار مزرعه در قلمرو سغد وجود دارد که سهم مزارع در تامین امنیت غذایی کشور قابل توجه است.

سهم شرکای توسعه از جمله بنیاد آقاخان در توسعه اقتصاد ملی قابل توجه است. با حمایت دولت این کشور، همراه با سازمان انکشافی آقاخان در تاجیکستان، تعدادی پروژه و برنامه تا به امروز اجرا شده است.

رئیس ولایت به منظور گسترش بیشتر فعالیت ها و اجرای طرح های جدید پیشنهاد کرد: در راستای دسترسی کشاورزان به بذر مرغوب سیب زمینی، نوسازی ایستگاه‌های پمپاژ، نوسازی ناوگان آمبولانس و خدمات آتش نشانی، ایجاد باغات متراکم. حمایت از بخش آب و برق، احداث نیروگاه خورشیدی، حمایت از برنامه نویسان جوان و ... به نفع کار خواهد بود.

نماینده دائم بنیاد آقاخان برای توسعه در تاجیکستان آمادگی خود را جهت گسترش همکاری‌ها در آینده اعلام و افزود که طی سال های  2018 تا 2023، بنیاد آقاخان برای توسعه در تاجیکستان در ولایت سغد اقداماتی انجام شده است. 600 پروژه به ارزش بیش از 80 میلیون سامانی اجرا شد. از سال 2024، این بنیاد در نظر دارد تعدادی پروژه و برنامه جدید را اجرا کند که مجموع آنها 144 میلیون سامانی است.

https://pressa.tj/tashkiloti-o%d2%93ohon-soli-%d2%b7or%d3%a3-dar-su%d2%93d-144-million-somon%d3%a3-har%d2%b7-mekunad/