آشنایی با منطقه آزاد اقتصادی سغد تاجیکستان

سُغد یکی از استانها (ولایات) و مناطق چهارگانه کشور تاجیکستان و در شمال این کشور واقع است. ولایت سُغد به مرکزیت شهر تاریخی خجند از پیشینه تاریخی و تنوع جغرافیایی زیاد برخوردار است.

• جمهوری تاجیکستان

  مساحت این کشور کمی‌بیش از 143 هزار کیلومتر مربع و جمعیت آن حداکثر 10 میلیون نفر برآورد می‌شود. بیش از 90 درصد این کشور کوهستانی است و بیش از 50 درصد آن در ارتفاع بالای 3000 متر از سطح دریا قرار دارد. بلندترین نقطه این سرزمین قله اسماعیل سامانی با ارتفاع 7495 متر از سطح دریاست.

  بیش از 80 گروه قومی در این کشور زیست می‌کنند که اصلی‌ترین آنها قوم تاجیک با 80 درصد جمعیت و بعد از آن اقلیت‌های ازبک با 15.3 درصد، روس‌ها با 1.1 درصد، تاتارها با 0.3 درصد می‌باشند. پایتخت این کشور شهر دوشنبه است که جمعیتی بیش از یک میلیون نفر را در خود جای داده و از نظر شهری نیز به سرعت در حال رشد و سازندگی است. زبان این کشور تاجیکی (شاخه‌ای از زبان فارسی) است که با الفبای سیریلیک نگارش می‌شود. زبان روسی نیز رایج است و در حوزه روابط تجاری و بین المللی زبان انگلیسی هم تا حدودی متداول است.

   آب و هوا در این کشور به دلیل اقلیم کوهستانی متنوع است که در دشت‌ها و سرزمین‌های پست، گرم و در سطوح ارتفاعی میانی، نسبتاً گرم و در ارتفاعات سرد است. تنوع طبیعت در این کشور زیاد و مناظر کوهستانی زیبا و چشم نواز در این کشور قابل ملاحظه است.

            این کشور دارای تاریخ و فرهنگی غنی و هم راستا با تاریخ و فرهنگ کشورمان است و از چشم انداز های بسیار زیبای گیاهی و جانوری و مناظر فوق العاده طبیعی برخوردار است. این کشور مردمی خونگرم، مهمان نواز و مؤدب دارد که البته به دلیل این که سالها در ذیل نظام کمونیستی و در مدار و سلطه شوروی سابق بوده‌اند، برای رسیدن به نقطه استقلالی کامل روحی و فرهنگی و اجتماعی مسیری در حال گذار را طی می‌کنند.

• ولایت سُغد

سُغد یکی از استانها (ولایات) و مناطق چهارگانه کشور تاجیکستان و در شمال این کشور واقع است. ولایت سُغد به مرکزیت شهر تاریخی خجند از پیشینه تاریخی و تنوع جغرافیایی زیاد برخوردار است. این منطقه به دلیل موقعیت مهم و قرار گرفتن در نقطه ارتباطی بهینه با دیگر کشورهای آسیای میانه به عنوان دروازه تجاری شمالی تاجیکستان نام گرفته است. این منطقه به دلیل سابقه درخشان خود، لقب" مروارید دره فرغانه" را به همراه دارد. از این منطقه خطوط راه آهن، لوله کشی گاز، شبکه برق فشار قوی و راه‌های بین المللی عبور می‌کند و فرودگاه بین المللی نیز دارد. ظرفیت‌های مهم کشاورزی و صنعتی تاجیکستان در این ولایت مستقر است. این منطقه نقش بسیار مهمی در اقتصاد تاجیکستان دارد، به نحوی که گفته می‌شود با وجودی که از نظر مساحت یک سوم تاجیکستان را اشغال کرده است لکن دو سوم تولید ناخالص داخلی این کشور در منطقه سُغد حاصل می‌شود.

صنایع معدنی (به ویژه کانی‌های غیر فلزی و مواد کمیاب) در این منطقه توسعه یافته تر اند. معادن طلا، نقره، سرب، روی، ذغال سنگ، گرانیت، مرمر، گچ و کوارتز در این ولایت فعال هستند. این استان حدود 2.8 میلیون نفر جمعیت دارد که بیش از 1.7 میلیون نفر آنها در سنین کار هستند.

• شهر خجند

شهر خجند، مرکز استان سُغد و در شمال تاجیکستان واقع است. این شهر در منظر دره زیبای رودخانه سیر دریا (سیحون) و در 300 متری از سطح دریا قرار گرفته است.   خجند بزرگ‌ترین مرکز صنعتی و فرهنگی استان سغد و با مناطق اطراف خود جمعیتی نزدیک به 800 هزار نفر را در خود جای داده که از این لحاظ دومین شهر بزرگ تاجیکستان محسوب می‌شود. بیش از 20 ملیت در شهر خجند و اطراف آن زندگی می‌کنند. امروزه این شهر به عنوان مرکز مهم ترانزیت و حمل و نقل مطرح است و از نظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی نیز برای تاجیکستان از اهمیت بسزایی برخوردار است. 

•   فرودگاه بین المللی خجند        

  فرودگاه بین المللی خجند (LBD) در 10 کیلو متری شهر خجند قرار دارد. از این فرودگاه پروازهای منظمی‌به همه کشورهای آسیای میانه، هند، چین، امارات متحده عربی و... برقرار است. سال 2023 با 10 درصد رشد نسبت به سال 2022، این فرودگاه به بیش از 1 میلیون مسافر (515 هزار خروجی، 485 هزار ورودی) سرویس داده است.   

•   ایستگاه راه آهن       

   در شهر خجند ایستگاه بزرگ قطار وجود دارد که شمال تاجیکستان را به مناطق جنوبی کشور متصل نموده است. خطوط راه آهن از ایستگاه قطار خجند به مناطق دور و نزدیک کشیده شده است. کل خطوط ریلی در تاجیکستان حدود 943 کیلومتر است که بیش از 678 کیلومتر آن اصلی است و حمل و نقل بین المللی کالا از طریق خطوط راه آهن هم صورت می‌گیرد. سالیانه بیش از یک میلیون تن گندم و آرد وارداتی از قزاقستان و سوخت و دیگر کالاهای فله‌ای از روسیه از طریق همین خطوط ریلی و این منطقه به تاجیکستان وارد می‌شود و بخش مهمی از صادرات پنبه و دیگر محصولات صادراتی تاجیکستان به خارج از کشور نیز با استفاده از این زیرساختها صورت می‌گیرد.

•    بزرگراه‌ها         

راههای مواصلاتی برای حمل بار و مسافر از دوشنبه به خجند نسبتاً خوب و روان است. یک بزرگراه بین دوشنبه – خجند و چنک به طول 354 کیلومتر از این منطقه عبور می‌کند و مناطق شمالی و جنوبی تاجیکستان را به هم پیوند می‌دهد. بزرگراه در حال بازسازی شهر عینی به پنجکنت به طول 114 کیلومتر از نظر ارتباط اقتصادی تاجیکستان به ازبکستان و شبکه بزرگراه آسیایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. 

• اطلاعات عمومی

در باره منطقه آزاد اقتصادی سغد منطقه آزاد اقتصادی سغد در سال 2009 در محدوده اطراف شهر خجند تأسیس شده است که از ویژگی‌های حقوقی و شرایط ویژه اقتصادی برای کارآفرینان داخلی و خارجی برخوردار است. این منطقه صنعتی حدود 320 هکتار مساحت دارد. رژیم‌های گمرکی و مالیاتی خاصی در آن حاکم است و از نظر ثبت شرکت‌ها فرایند آسان سازی در آن رعایت شده است. وزارت توسعه اقتصاد و تجارت در تاجیکستان مسئولیت موضوعات مرتبط با فعالیت‌های مناطق آزاد را برعهده دارد. ظاهراً حدود 110 هکتار از زیرساختهای آن ساخته شده است و در هر سال برای هر متر مربع 50 سنت دلار آمریکا اجاره دریافت می‌شود.       

   اهمیت منطقه آزاد اقتصادی سغد بیشتر به دلیل موقعیت قرار گیری آن در منطقه‌ای است که برای تولیدات صادرات محور موقعیت ایده آلی به شمار می‌رود. طیفی از پروژه‌های اولویت دار برای بهتر شدن شرایط این منطقه در دست طراحی و اجراست مانند خط راه آهن اسپیتامن به منطقه آزاد سغد به طول 22 کیلومتر که در صورت اتمام آن این منطقه از نظر ارتباطی به راه آهن منطقه‌ای کشورهای آسیای مرکزی، روسیه، چین، اتحادیه اروپا و ایران و افغانستان متصل خواهد شد. این پروژه بخشی از یک پروژه بزرگتر خط آهن 140 کیلومتری است که این منطقه را به بزرگترین معدن نقره جهان " کانی منصوری" تاجیکستان متصل می‌کند.         

با توجه به موقعیت این منطقه ازاد اقتصادی بحث ساخت مرکز لجستیک (شامل حمل و نقل و انبار و بسته بندی) در مساحتی به اندازه 20 هکتار در این منطقه مورد توجه است.          همچنین برنامه ریزی شده است تا یک مرکز حمایت از نوآوری و تجارت در این منطقه ایجاد شود تا بتواند خدمات آموزشی برای راه اندازی شرکتهای تجاری، خدمات مشاروه ای برای توسعه پروژه‌های سرمایه گذاری، حسابداری و ارزیابی و خدمات حقوقی، اتاق‌های ملاقات و مذاکره و بازاریابی و ... را ارائه دهد.

    حوزه‌های اولویت دار برای سرمایه گذاری در منطقه آزاد اقتصادی سُغد تاجیکستان

• تولید نخ‌های خیاطی، محصولات بافتنی، پارچه‌های مصنوعی و مصنوعی، پارچه‌ها و محصولات نهایی از نخ ابریشم و نخ پنبه‌ای، پارچه‌های تمام شده و لباس‌های پشمی، فرآوری پوست دام‌های کوچک و بزرگ و تولید محصولات چرمی، کفش و کالاهای چرمی دیگر.
• رنگرزی پارچه و تولید محصولات آماده برای خیاطی، تولید پرده و روکش مبلمان، تولید لوازم جانبی برای مصارف مشابه.
•   تولید صندلی و مبلمان.       
• تولید انواع رنگ‌های مصنوعی و ترکیبی   
•    تولید نشاسته، میکروسلولز، نیتروسلولز
• تجهیزات و دستگاه‌ها (مونتاژ اتومبیل، تراکتور و ماشین آلات مختلف کشاورزی و سایر صنایع، قطعات یدکی آنها، تجهیزات و فناوری در زمینه فرآوری، خدمات و نیازهای مردم، پمپ آب و غیره)
• تولید لوله‌های غیر فلزی برای صنایع مختلف       
• تولید محصولات الکتروتکنیکی، رادیو الکترونیکی و لوازم خانگی         
• تولید کودهای معدنی و مکمل‌های زیستی برای کشاورزی       
• فرآوری سنگ، تولید مصالح ساختمانی و دکوراسیونی         
• تولید الیاف شیشه، بازالت و محصولات نهایی از آنها         
• تولید مصالح ساختمانی مدرن (شیشه، در و پنجره، آجر نسوز و پانل‌های عایق استاندارد، محصولات تزئینی پلاستیکی        تولید محصولات گچ         
• تولید انواع سیم‌های برق         
• تولید محصولات چوبی، تولید محصولات از ضایعات خانگ       
• تولید محصولات آرایشی و بهداشتی و پودرهای شوینده‌های شیمیایی

• تولید محصولات داروخانه‌ای و داروها
• تولید تجهیزات و خدمات برای بهداشت عمومی         
• تولید تجهیزات روشنایی و لوازم جانبی       
• حسابرسی، بیمه، اعتبار، مشاوره، ارزیابی، فعالیت‌های مربوط به صدور گواهی‌های مختلف و...       
• عملیات واردات و صادرات       
• فعالیت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات         
• فعالیت در حوزه پژوهش فنی و علمی، فعالیت‌های نوآورانه و فناوری نانو و بیوتکنولوژی و ... 

   شرکت‌های فعال در منطقه آزاد اقتصادی:

ظاهراً در این منطقه آزاد تجاری 37 شرکت ثبت شده‌اند که اسامی و فعالیت 28 واحد از این شرکتهاو ملیت سرمایه گذاران معرفی می‌شود از این 28 شرکت،‌ 17 کشور از تاجیکستان، 4 شرکت مشترک بین تاجیکستان و ترکیه، دو شرکت از کشور چین، یک شرکت از قزاقستان، یک شرکت از ازبکستان و یک شرکت نیز از کشور کانادا، یک شرکت مشترک تاجیکستان و لهستان و یک شرکت نیز مشترک بین تاجیکستان و قبرس می‌باشد. 

 RAVZANA PLASTIC, LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده در و پنجره پی وی سی

• (+992 92) 777-37-47
• manzilpen.com
• ilhom@rambler.ru

Activity:
Production of PVC window and door profiles
Head:
Ilhom Sangin
Investing country
Tajikistan

 

 

ZARFISHON, LLC شرکت تاجیکی، فراوری محصولات کشاورزی و شکر

• (+992 92) 771-01-17

Activity:
Processing of agricultural products and production of granulated sugar
Head:
Anvar Aliev
Investing country
Tajikistan

 

  CRYSTAL MOSAIC, LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده سرامیک

Activity:
Ceramic production
Head:
Akbar Sharipov
Investing country
Tajikistan

 

  AZIYAPOLITEKS, LLC شرکت قزاقستانی، تولید کننده ساکهای پرویلین

+992 92 915-11-11

Activity:
Production of polypropylene bags
Head:
Amirjon Pulotov
Investing country
Kazakhstan

 

TAJIKPOLIETILEN, LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده محصولات پروپلین اتیلن

+992 92 905-05-50

alimatov_shuhrat@mail.ru

Activity:
Production of polyethylene products
Head:
Shuhrat Alimatov
Investing country
Tajikistan

JAHONI NAV MM, LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده گچ و مواد رنگی تزیینی

+992 92 777-98-24

chahoninavmm@gmail.com

Activity:
Production of decorative plaster and paintwork materials
Head:
Mirzogafur Saidulloev
Investing country
Tajikistan

 

ABDULLO-ZADE R.R., PRIVATE ENTREPRENEUR شرکت تاجیکی – تولید کننده آب میوه و خشک کننده سبزی و میوه

+992 91 983 73 70

Activity:
Production of natural juices and drying of vegetables and fruits
Head:
Abdullo-Zade Rustam
Investing country
Tajikistan

  ADM-AIR, CJSC شرکت تاجیکی، تعمیر و نگهداری وسایل هوایی

+992 92 772 22 62

Activity:
Prompt and periodic maintenance and repair of air vehicles
Head:
Fattokh Faizulloev
Investing country
Tajikistan

INVESTMENT COMPANY TAJIKISTAN ORIGINAL, LLC

شرکت چینی - جذب سرمایه گذاری برای تاجیکستان

+992 92 770 13 16

djo-chun-si_v@mail.ru

Activity:
Organization of events to attract investment for infrastructure projects of Sughd FEZ
Head:
Vadim Jo-Chun-Si
Investing country
China

PRIVATE EDUCATIONAL INSTITUTION “TECHNICAL COLLEGE OF KHUJAND”شرکت تاجیکی، ارائه دهنده خدمات آموزشی (کالج فنی)

+992 92 776 20 03

Activity:
Educational services
Head:
Sharif Gaforov
Investing country
Tajikistan

 

CJSC “ARIANA METAL PLAST”شرکت تاجیکی، تولید کننده محصولات فلزی-پلاستیکی

+992 92 771-90-45

Activity:
Production of metal-plastic products
Head:
Dilorom Umarova
Investing country
Tajikistan

STAR PLAST, LLC شرکت قبرسی – تاجیکی، تولید کننده محصولات پلاستیکی

+992 3422 4 60 04

starplast.tj

Activity:
Production of plastic products
Head:
Firdavs Sanginov
Investing country
Tajikistan- Cyprus

 

WOODWORKING ENTERPRISE “ARCHA” AT FORTUNA-KO, LLC

شرکت تاجیکی، فراوری کننده محصولات چوبی و تولید در و پنجره

+992 92 768 66 94

kedr-a.com

Activity:
Processing of timber products, window and door production
Head:
Khurshed Gafurov

Investing country
Tajikistan

TAJIK-TURKISH JOINT VENTURE SILKOAT BOYA, LLC

شرکت ترکیه‌ای – تاجیکی، تولید کننده مواد رنگ آمیزی و گچ دکوراسیونی

• +992 92 700 48 40

silkcoat-boya.com

Activity:
Production of paintwork materials and decorative plaster
Head:
Abboskhon Ochilov
Investing country:
Tajikistan-Turkey

SUBSIDIARY ENTERPRISE DUSTI AMIRHON, LLC

شرکت تاجیکی، تولید کننده کانالهای تهویه و گالوانیزه

+992 92 773 46 25

muhtarov_a@mail.ru

Activity:
Production of ventilation ducts and accessories made of galvanized steel
Head:
Kamol Faezov
Investing country
Tajikistan

TAJIK-POLISH JOINT VENTURE “SKORUT TAJ”, LLC

شرکت لهستانی – تاجیکی، مونتاژ کلکتور های خورشیدی برای آب گرم

+992 92 707 31 30

Activity:
Assembling of solar collectors for water heating
Head:
Hairullo Muhtorov
Investing country
Tajikistan – Poland

REAL, LLC شرکت تاجیکی، تولیدکننده لوله‌های پلی اتیلن و کابل برق

+992 92 777 12 19

1082-tj.all.biz

Activity:
Production of polyethylene pipes and electric cables
Head:
Abdurashid Shukurov
Investing country
Tajikistan

 CONSTRUCTION DEPARTMENT №1 KHUJANDSOZ, LLC

شرکت تاجیکی، تولید کننده مصالح ساختمانی

+992 95 158 05 60

Activity:
Production of building materials
Head:
Ochilov N.
Investing country
Tajikistan

MEBEL, LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده تخنه‌های چندلا، ام دی اف و اس ام دی

+992 92 797 10 00

Activity:
Production of chipboard, MDF, SMD plywood of different thickness
Head:
Nazir Temirov
Investing country
Tajikistan

SCIENTIFIC PRODUCTION INNOVATION COMPANY SOMON-ENERGY, LLC شرکت تاجیکی – تولید کننده محصولات روشنایی آل ایی دی

+992 92 777 65 25

somon-lamp.tj

Activity:
LED lighting production
Head:
Muhabbat Ismoilova
Investing country
Tajikistan

  ROYAL CORPORATION, LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده مصالح ساختمانی نوآورانه

+992 92 888-06-80

Activity:
Production of innovative building materials
Head:
Gairat Rasuli
Investing country
Tajikistan

OKHANKOR LLC شرکت اربکستانی، تولید کننده شمش فلزی

• +992 92 776-01-98

ohankor@mail.ru

Activity:
Production of metal ingots
Head:
Sadri Dustov
Investing country
Uzbekistan

TAJIK-TURKISH JOINT VENTURE TAJPROF, LLC

شرکت ترکیه‌ای – تاجیکی، تولید کننده پروفیل آلومینیوم

+992 92 615 60 00

lega-group.com

Activity:
Aluminum profile production
Head:
JamshedJalolov
Investing country
Tajikistan-Turkey

TAJIK-TURKISH JOINT VENTURE AFRANG PLASTIC, LLC

شرکت ترکیه‌ای – تاجیکی، تولید کننده در و پنجره پی وی سی

+992 92 920-69-00

Activity:
Production of PVC window and door profiles
Head:
Naim Nabiev
Investing country
Tajikistan-Turkey

   SUBSIDIARY OF HANTANA KANADA INC. شرکت کانادایی، تولید و بسته بندی تجاری عسل

+992 92 777-19-10

Activity:
Production and packaging of commercial honey
Head:
Furkat Turdiev
Investing country
Kanada

DONAI ALMOS LLC شرکت تاجیکی، تولید کننده و صادر کننده میوه‌های خشک

+992 92 713-85-55

ozoda_555@mail.ru

Activity:
Production and export of dried fruits
Head:
Ozodamokh Kulova
Investing country
Tajikistan

TAJIK-TURKISH JOINT VENTURE ARCHA MEBEL, LLC

شرکت ترکیه – تاجیکی، تولید کننده مبلمان‌های اداری، درمانی و آموزشی

+992 92 905 6666

kedr-a.com

Activity:
Furniture manufacturing for educational, medical and administrative institutions
Head:
Alisher Rustamov
Investing country
Tajikistan-Turkey

 SOMON CASE LLC شرکت چینی، تولیدکننده کیف‌های زنانه و کوله پشتی

+992 98 069-66-66

egamzod@yandex.ru

Activity:
Production of women’s bags, backpacks and briefcases
Head:
Wang Yuefang
Investing country
China