مرکز مالی بین المللی آستانه؛ هستة اصلی سرمایه‌گذاری در آسیای مرکزی

امور مالی، شریان اصلی تجارت و بازرگانی جهانی است و تسهیلات منابع مالی را به سمت کارآفرینان هدایت می‌کند. آسیای مرکزی از دیرباز به چنین ساختار سازمانی نیاز داشت تا پتانسیل واقعی اقتصادی خود را نشان دهد. مرکز مالی بین‌المللی آستانه (AIFC - Astana International Financial Center) که در سال 2018 تأسیس شد، شکاف مهمی را در چشم‌انداز مالی آسیای مرکزی پر کرده است. این منطقه با سرمایه منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی استراتژیک و رشد پایدار، به طرز قابل توجهی نظر سرمایه‌گذاران و مؤسسات مالی را به خود جلب می‌کند.

در 20 سال گذشته، آسیای مرکزی با نرخ رشد متوسط 6.2 درصدی در تولید ناخالص داخلی که دو برابر میانگین نرخ رشد متوسط جهانی است، نسبت به کشورهای در حال توسعه پیشتاز است. AIFC در استفاده از قابلیت‌های ترانزیتی منطقه و جذب سرمایه‌گذاری‌های مؤثر، نقش مهمی داشته است.

AIFC یک اکوسیستم مالی منحصربه‌فرد در آسیای مرکزی با ویژگی‌های بدیعی همچون: اختیارات قانونی مجزا مبتنی بر اصول حقوقی انگلیسی برای تصمیم‌گیری‌های بی‌طرفانه و قابل اجرا، یک نظام مالیاتی ویژه مطابق با استاندارهای جهانی شفافیت مالیاتی، دادگاه مستقل و بورس بین المللی آستانه (AIX – Astana International Exchange) که به عنوان بازار سهام منطقه‌ای عمل می‌کند، ایجاد کرده است. این ویژگی‌ها AIFC را به ویژه برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب کرده است و در نتیجه آن، نظر بیش از 2100 شرکت از 79 کشور را به خود جلب و مجموعاً 10 میلیارد دلار در اقتصاد قزاقستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

تنها در مدت زمان پنج سال، AIX جایگاه خود را به عنوان یک بازار سرمایه در سطح جهانی و یک پلتفرم معاملاتی قابل اعتماد، تثبیت کرده است. AIX با ارائه خدمات به متقاضیان داخلی و خارجی، زمینه را برای تأمین سرمایه در بازارهای داخلی و بین‌المللی فراهم و دسترسی بی نظیری به آنها، برای حضور در آسیای مرکزی از جمله قزاقستان داده است. تا به امروز، AIX موفق به جلب بیش از 356 میلیون دلار سرمایه ثبت شده (میزان سرمایه جذب شده از طریق انتشار سهام) و 3.4 میلیارد دلار سرمایه استقراضی (میزان سرمایه جذب شده از طریق دریافت وام از بانک‌ها و مؤسسات مالی یا انتشار اوراق قرضه) شده است.

AIX در جولای 2020، بخش بازار سهام منطقه‌ای (Regional Equity Market Segment) را معرفی کرد تا یک مسیر ساده برای تأمین مالی کسب و کارهای کوچک و متوسط در قزاقستان و آسیای مرکزی باشد. در این بازار شرکت‌ها قادرند تا با انعطاف‌پذیری بیشتری نسبت به آنچه در بازار اصلی وجود دارد، سرمایه خود را افزایش دهند.

باتوجه به اهمیت توسعه پایدار، AIFC اصول زیست محیطی را در اکوسیستم مالی خود گنجانده است و به موازات توسعه بازار کربن و ایجاد بسترهای معاملاتی برای واحدهای کربن (سیستم معاملاتی که در آن سازمان‌ها و شرکت‌ها حقوق انتشار کربن خود را خرید و فروش می‌کنند.)،  به انتشار اوراق قرضه سبز و اجتماعی (Green and social bonds) و همچنین اعطای یارانه به پروژه‌های زیست محیطی توجه دارد.

علاوه بر این  موارد، AIFC یک مرکز فناوری ایجاد کرده است که موجب تقویت استارتاپ‌ها، تجارت الکترونیک، شرکت‌های خلاق و نوپا می‌شود. تا کنون در این مرکز تقریباً 430 شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات تحت نظارت AIFC ثبت نام و در حدود 200 استارتاپ مورد حمایت قرار گرفتند.

AIFC با معرفی اولین کتابچه راهنمای صنعت مالی اسلامی در قزاقستان، شامل: دستورالعمل‌های بانکداری اسلامی، ابزارهای مالی و صکوک، نقشی اساسی در توسعه بازار مالی اسلامی منطقه‌ای دارد. در ژوئن 2022، اولین اوراق تجاری مبادلاتی اسلامی‌با عنوان ( iX Islamic Exchange Traded Note) مبتنی بر شریعت اسلامی‌توسط AIFC عرضه گردید.

از آنجایی که سرمایه‌گذاران جهانی به طور روز افزون به بازارهای نوظهور توجه دارند، قزاقستان از نظر سرمایه‌‌گذاری مستقیم خارجی، بهره مندی از منابع طبیعی فراوان، بازارهای توانمند کالایی و اصلاحات سیاسی و اقتصادی مؤثر، پیشتاز آسیای مرکزی شده است. قزاقستان از زمان استقلال خود در سال 1991 تا کنون، بالاترین میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را در منطقه داشته است که در مجموع 380 میلیارد دلار یعنی 60 درصد کل سرمایه‌گذاری در آسیای مرکزی را شامل می‌شود و از نظر اقتصادی یک سوم، حجم اقتصادی کل آسیای مرکزی را در در اختیار دارد.

در مجمع بین المللی آستانه (The Astana International forum) که در تاریخ 8 و 9 ژوئن 2023 برگزار گردید، بیش از 1000 نماینده گرد هم آمدند و درباره راه‌های تقویت توسعه در آسیای مرکزی و موضوعاتی از توسعه پایدار و رهبری زنان گرفته تا امنیت غذایی، امنیت انرژی، برابری جنسیتی، دیجیتالی شدن و هوش مصنوعی بحث کردند. همچنین این مجمع شامل رویدادهای کلیدی سرمایه‌گذاری از جمله کنفرانس روزهای مالی آستانه و شورای سرمایه‌گذاران خارجی بود.

به طور خلاصه، AIFC به مرکز سرمایه‌گذاری آسیای مرکزی تبدیل شده است و یک محیط مساعد برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ایجاد کرده است.

منبع:https://astanatimes.com/?p=74272