اخبار اقتصادی قزاقستان - آلماتی

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته چهارم مهرماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

گردشگران خارجی در آلماتی چقدر پول خرج می‌کنند

گردشگران خارجی در آلماتی تقریباً نه برابر گردشگران داخلی خرج می‌کنند. این خبر را اولژاس اسماگولوف، معاون شهردار آلماتی اعلام کرد. همانطور که سخنران گزارش داد، ۱.۱ میلیون گردشگر در نیمه اول امسال از آلماتی بازدید کردند که نسبت به سال قبل ۶.۵ درصد افزایش داشته است. از این تعداد، ۳۲۰ هزار نفر مهمان خارجی بودند. به گفته وی، حجم خدمات گردشگری ارائه شده از ۵۰ میلیارد تنگه فراتر رفته است. افزایش اصلی توسط گردشگران هند، چین، امارات متحده عربی و مالزی انجام شده است. سرمایه‌گذاری در این صنعت در هشت ماه اول به ۱۰۴ میلیارد تنگه رسید، در حالی که درآمدهای مالیاتی با ۲۸.۶ درصد افزایش به ۵۹.۳ میلیارد تنگه رسید. طبق گزارش مسترکارت، گردشگران خارجی به طور متوسط روزانه ۴۴۱ دلار در آلماتی خرج می‌کنند که ۸.۷ برابر بیشتر از گردشگران داخلی است. این شهر در حال توسعه مسیرهای ترکیبی «شهری و کوهستانی»، تقویم رویدادها، تورهای آشپزی و گردشگری تجاری است که سه تا چهار برابر درآمد بیشتری برای اقتصاد ایجاد می‌کند. او همچنین خاطرنشان کرد که در حال حاضر ۲۱ هتل با ۳۰۰ میلیارد تنگه سرمایه‌گذاری در دست ساخت است. پنج هتل از این تعداد پنج ستاره هستند.

آلماتی در نیمه اول سال ۲۰۲۵ از بیش از ۱.۱۴ میلیون گردشگر استقبال کرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶.۵ درصد افزایش داشته است.

https://www.nur.kz/society/2297562-skolko-deneg-tratyat-inostrannye-turisty-v-almaty/

بزرگراه ملی کالباتائو-مایکاپوشاگای در قزاقستان افتتاح شد

به دستور رئیس جمهور قاسم جومارت توکایف، کار بازسازی بزرگراه ملی ۴۱۵ کیلومتری کالباتائو-مایکاپوشاگای به پایان رسیده و برای تردد افتتاح شد. این بزرگراه کالباتائو-مایکاپاشاگای عنصر کلیدی سیستم حمل و نقل است که مناطق مرکزی و شرقی قزاقستان را به مرز چین متصل می‌کند. اجرای این پروژه به توسعه پتانسیل ترانزیت، تقویت روابط بین منطقه‌ای و بین‌المللی، بهبود ایمنی جاده‌ها و ایجاد شرایط راحت برای شهروندان کمک خواهد کرد.

https://www.zakon.kz/sobytiia/6494513-v-kazakhstane-otkryli-respublikanskuyu-dorogu-kalbatau--maykapshagay.html

 تنها ۱۱ منطقه از ۲۰ منطقه کشور به اهداف جذب سرمایه‌گذاری خود دست یافته‌اند.

نخست وزیر، اولژاس بکتنوف، در جلسه دولت، با خلاصه‌ای از توسعه اجتماعی-اقتصادی و اجرای بودجه ملی برای ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵، این موضوع را اعلام کرد. وی خاطرنشان کرد: «بر اساس نتایج نه ماه اول، طرح جذب سرمایه‌گذاری با ۹۳.۳ درصد تحقق یافته است. از ۲۰ منطقه، تنها ۱۱ منطقه به هدف خود رسیده‌اند. با وجود ابزارهای پشتیبانی سرمایه‌گذاری موجود، نه منطقه به شاخص‌های برنامه‌ریزی شده دست نیافته‌اند. این نشان دهنده کار ناکافی ستاد سرمایه‌گذاری منطقه‌ای به ریاست آکیم‌ها است.  نخست وزیر به وزارت امور خارجه، وزارتخانه‌های صنعت و آکیم ها دستور داد تا تلاش‌های خود را برای جذب و حمایت از پروژه‌های سرمایه‌گذاری تقویت کنند. نخست وزیر در سخنرانی خود خطاب به ملت، دستور داد که تنوع‌بخشی به اقتصاد تسریع شود و انگیزه جدیدی به توسعه صنعت تولید داده شود. «تمرکز اصلی باید بر توسعه تأسیسات فرآوری عمیق و تولید محصولاتی باشد که در بازارهای داخلی و خارجی مورد تقاضا باشند.» وی خاطرنشان کرد که روسای وزارتخانه‌های صنایع و شرکت‌های ملی باید شخصاً بر حجم کار و تأمین سفارشات به تولیدکنندگان داخلی، از جمله از طریق قراردادهای بلندمدت و پس از فروش، نظارت داشته باشند. «هنگام فرآوری مواد اولیه قزاقستان، اولویت باید در درجه اول به فرآوری‌کنندگان محلی داده شود.» وی در مورد مدیریت  در نفت و گاز، حمل و نقل و الکترونیکی کردن مجوزها ، برچسب گذاری بر روی کالاها توسط وزارتخانه‌های مرتبط صحبت کرد.

https://kapital.kz/economic/141468/lish-11-iz-20-regionov-vypolnili-zadachu-po-privlecheniyu-investicij.html

   افزایش قیمت مسکن، آب و برق و سوخت فشار قابل توجهی بر تورم وارد می‌کند.

در ماه سپتامبر، تورم ۳.۶ برابر از میانگین تاریخی فراتر رفت. افزایش قیمت مسکن، آب و برق و سوخت فشار بیشتری بر تورم وارد می‌کند. این خبر در جلسه دولت توسط یرولان ژامابایف، معاون اول رئیس بانک ملی قزاقستان، اعلام شد و در مورد نتایج توسعه اجتماعی-اقتصادی و اجرای بودجه ملی برای ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵، گزارش شد. شاخص فعالیت تجاری، که بر اساس نظرسنجی‌های بانک ملی تهیه شده است، در ماه سپتامبر ۵۰.۹ واحد بود. این شاخص‌ها از مارس ۲۰۲۴ مثبت باقی مانده‌اند. برای خدمات، این شاخص ۵۱.۰ بود. شاخص فضای کسب و کار در ماه سپتامبر ۱۰.۳ درصد بود. تورم سالانه در پایان ماه سپتامبر ۱۲.۹ درصد بود. وی خاطرنشان کرد: "بیشترین سهم در تورم کلی از افزایش قیمت مواد غذایی ناشی می‌شود که نرخ سالانه آن به ۱۲.۷ درصد می‌رسد." تورم غیر غذایی در ماه سپتامبر ۱۰.۸ درصد بود. تورم خدمات پرداختی ۱۵.۳ درصد بود. معاون رئیس بانک ملی توضیح داد: «فشار تورمی در اقتصاد داخلی در بحبوحه افزایش قیمت مسکن، آب و برق و سوخت و روان‌کننده‌ها، تقاضای قوی و محرک‌های مالی مداوم برای افزایش انتظارات تورمی همچنان ادامه دارد. این امر به ویژه در روند تورم ماهانه مشهود است، جایی که این رقم در ماه سپتامبر ۳.۶ برابر از میانگین تاریخی فراتر رفت.» تورم بالای ایجاد شده نیاز به تعدیل شرایط پولی برای تثبیت آن داشت. در پاسخ، بانک ملی در ۱۰ اکتبر نرخ پایه را با ۱.۵ درصد افزایش به ۱۸ درصد رساند. این تصمیم همراه با اقداماتی برای انعکاس معاملات طلا و ارز، اصلاح حداقل نسبت ذخیره و معرفی اقدامات حفاظتی خرد و کلان، با هدف تثبیت پویایی تورم و انتظار حمایت از ارزش دارایی‌های تنگه اتخاذ شده است. یرولان ژامابایف توضیح داد: «از ابتدای سال، تنگه 4.6 درصد تضعیف شده است که دلیل اصلی آن عوامل داخلی است. در میان عوامل داخلی، ما شاهد افزایش تقاضا برای ارز خارجی به دلیل افزایش واردات بوده‌ایم. نرخ ارز ملی از طریق فروش ارز خارجی پشتیبانی می‌شود.» از ابتدای سال تا سپتامبر 2025، حجم آنها به 6.6 میلیارد دلار رسیده است و ما همچنین معاملات مربوط به خرید طلا را نیز مشاهده می‌کنیم که در مجموع 4.3 میلیارد دلار بوده است. «بانک ملی همچنان به رژیم نرخ ارز انعطاف‌پذیر پایبند خواهد بود که از انباشت عدم تعادل جلوگیری می‌کند.» او تأکید کرد:  صادرات کالاها و خدمات ۳.۷ درصد کاهش یافت. این کاهش به دلیل وخامت قیمت جهانی کالاها بود. واردات کالاها و خدمات ۴.۰ درصد افزایش یافت. افزایش واردات ناشی از افزایش مصرف داخلی محصولات خارجی بود. «کسری تراز درآمد ۹.۲ درصد کاهش یافت. بنابراین، کاهش مازاد تجاری و پرداخت‌های قابل توجه به سرمایه‌گذاران خارجی، فشار بر تراز پرداخت‌ها را افزایش می‌دهد. ذخایر ناخالص بین‌المللی در پایان ماه اکتبر به ۱۲۰.۴ میلیارد دلار رسید. معاون رئیس بانک ملی افزود: «ذخایر طلا و ارز خارجی صندوق ملی از ابتدای امسال ۲۶ درصد افزایش یافته است.» دارایی‌های صندوق ملی از ابتدای امسال ۶.۶ درصد افزایش یافته و به ۶۲.۷ میلیارد دلار رسیده است. میزان درآمدهای صندوق از ابتدای سال به ۲.۹ تریلیون تنگه رسیده است. انتقال از صندوق ملی به بودجه جمهوری ۴.۲ تریلیون تنگه بوده است. «درآمد سرمایه‌گذاری صندوق ملی برای نه ماه اول امسال ۱۲ درصد یا ۷.۱ میلیارد دلار بوده است. از ابتدای سال، دارایی‌های بازنشستگی صندوق بازنشستگی ملی ۱۱.۷۴ درصد افزایش یافته و حجم درآمد سرمایه‌گذاری از ابتدای سال به ۱.۸ تریلیون تنگه رسیده است.» یرولان ژامابایف توضیح داد: «مبلغ حق بیمه بازنشستگی به ۲.۱ تریلیون تنگه می‌رسد.» طبق اعلام اداره آمار ملی، تورم سالانه در قزاقستان در پایان سپتامبر ۲۰۲۵ به ۱۲.۹ درصد رسید، در حالی که این رقم در ماه سپتامبر ۱.۱ درصد بود. قیمت خدمات پولی در طول سال ۱۵.۳ درصد (۱۵.۳ درصد در ماه اوت)، محصولات غذایی ۱۲.۷ درصد (۱۱.۷ درصد در ماه اوت) و محصولات غیرغذایی ۱۰.۸ درصد (۹.۷ درصد در ماه اوت) افزایش یافت. مواد غذایی و نوشیدنی‌های غیرالکلی با ۵ واحد درصد، خدمات مسکن با ۱.۹ واحد درصد و مراقبت‌های بهداشتی با ۱.۵ واحد درصد بیشترین سهم را در نرخ تورم سالانه داشتند. در طول ماه، قیمت اقلام غیرغذایی ۱.۵ درصد، خدمات پولی ۱ درصد و محصولات غذایی ۰.۹ درصد افزایش یافت.

https://kapital.kz/economic/141466/rost-cen-na-zhkh-i-gsm-okazyvaet-vysokoe-davlenie-na-inflyaciyu.html

 یک انبار بزرگ نفت در منطقه ترکستان افتتاح خواهد شد

قرار است یک انبار بزرگ برای ذخیره‌سازی سوخت و فرآورده‌های نفتی در منطقه ترکستان ساخته شود. شرکت KazMunayGas-Aero LLP قصد دارد این پروژه سرمایه‌گذاری را اجرا کند.این پروژه برای سال‌های 2026تا2028 برنامه‌ریزی شده است. یک مخزن (انبار نفت) که برای ذخیره‌سازی 20،000 متر مکعب فرآورده‌های نفتی طراحی شده است، که 12،000 متر مکعب آن سوخت هواپیما خواهد بود، برای ساخت در این منطقه برنامه‌ریزی شده است. کل سرمایه‌گذاری جذب شده بالغ بر 5 میلیارد تنگه خواهد بود.

نورالخان کوشروف، استاندار منطقه ترکستان: "موقعیت جغرافیایی مطلوب منطقه ما فرصت‌های بزرگی را برای توسعه کریدورهای حمل و نقل ترانزیتی ایجاد می‌کند.

https://www.inshymkent.kz/news/4013520/v-turkestanskoj-oblasti-otkrout-krupnuu-neftebazu

  ۵۰۰۰۰۰ تن سنگ معدن در سال: ساخت یک کارخانه استخراج و فرآوری در منطقه کوردای آغاز شده است.

یربول کاراشوکیف، حاکم منطقه ژامبیل، در مراسم آغاز ساخت یک کارخانه استخراج و فرآوری در منطقه کوردای شرکت کرد. این پروژه بخشی از اجرای دستورالعمل‌های رئیس جمهور قاسم-جومارت توکایف با هدف توسعه صنعت تولید و تقویت همکاری‌های سرمایه‌گذاری است.

این پروژه توسط یک سرمایه‌گذار داخلی در حال اجرا است. این کارخانه قصد دارد سالانه تا ۵۰۰۰۰۰ تن سنگ معدن استخراج کند. کل سرمایه‌گذاری ۴۷ میلیارد تنگه خواهد بود. شایان ذکر است که سبد سرمایه‌گذاری منطقه ژامبیل تا سال ۲۰۲۸ شامل ۶۲ پروژه به ارزش مجموع ۳.۵ تریلیون تنگه است. راه‌اندازی آنها بیش از ۶۳۰۰ شغل ایجاد خواهد کرد. در سال ۲۰۲۵، ۲۶ پروژه به ارزش ۱۶۱ میلیارد تنگه برای اجرا برنامه‌ریزی شده است که ۱۱۰۰ شغل ایجاد می‌کند.

ده طرح بزرگ برتر در منطقه شامل پروژه‌های MASDAR و TOTAL EREN (ساخت نیروگاه بادی)، Fujian Hengwang Investment (کارخانه متالورژی)، Eurochem-Karatau Mineralfertilizers، Qazaq Soda (تولید خاکستر سودا)، Fufeng Group (فرآوری ذرت عمیق)، Mariam Gold (استخراج طلا)، Altynalmas Reagents (تولید سیانید سدیم)، Shokpar-Gagarinskoye Gold و Shagala Mining (تولید مس) بودند.

https://gurk.kz/news/500-ty-s-tonn-rudy-v-god-v-kordajskom-rajone-startovalo-stroitelstvo-gorno-obogatitelnogo-kombinata

 برای اولین بار کشت بادام زمینی در ژتیسو آغاز شده است.

در منطقه آکسو در سرزمین ژتیسو، کشاورزان در حال توسعه محصولاتی هستند که برای کشاورزی محلی جدید هستند - بادام زمینی و لوبیا. به گفته کشاورزان، این آزمایش موفقیت‌آمیز بوده است و منطقه ژتیسو ممکن است به زودی برند خود را داشته باشد. برداشت لوبیا در حال حاضر در مزرعه در حال تکمیل است. در این فصل، کشاورزان برای اولین بار سه نوع از این محصول را در 200 هکتار زمین کاشتند. پیش از این، مانند اکثر مزارع در منطقه آکسو، سویا، ذرت و چغندر قند کشت می‌کردند.

در منطقه آکسو، نزدیک به ۶۲۰۰۰ هکتار به زمین‌های کشاورزی اختصاص داده شده است که از این تعداد، بیش از ۲۸۰۰۰ هکتار غلات و بیش از ۱۴۰۰۰ هکتار دانه‌های روغنی کاشته شده است. اکنون لوبیا و بادام زمینی نیز به این تعداد اضافه شده است.در همین حال، کشاورزان پاولودار در هر هکتار ۲۵۰ سنت سیب‌زمینی برداشت می‌کنند.

https://www.inform.kz/ru/v-zhetisu-vpervie-nachali-virashivat-arahis-4569e3

 منطقه آبای در نه ماه اول امسال ۳۶۴.۱ میلیارد تنگه سرمایه‌گذاری جذب کرد

در یک جلسه دولتی، بریک عالی، حاکم منطقه، در مورد نتایج توسعه اقتصادی-اجتماعی منطقه آبای برای ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۵ گزارش داد. در طول دوره گزارش، تولید ناخالص منطقه‌ای منطقه به ۱.۴ تریلیون تنگه رسید. شاخص حجم فیزیکی از ۱۰۴ درصد فراتر رفت و به ۱۰۳.۶ درصد از هدف طرح توسعه ملی دست یافت. در نه ماه اول، رشد در بخش حمل و نقل ۱۲۳.۵ درصد، ارتباطات ۱۰۶.۴ درصد، تجارت داخلی ۱۰۵.۹ درصد، کشاورزی ۱۰۲.۸ درصد و تولید ۱۰۱.۳ درصد حاصل شد. حجم سرمایه‌گذاری به ۳۶۴.۱ میلیارد تنگه رسید و شاخص حجم فیزیکی ۱۰۳.۱ درصد بود.

 تعداد پروژه‌های سرمایه‌گذاری در حال اجرا از ۲۹ به ۹۷ افزایش یافته و حجم سرمایه‌گذاری از ۲.۲ تریلیون تنگه به ۳.۲ تریلیون تنگه رسیده است. آکیم (فرماندار) منطقه‌ای خاطرنشان کرد: «در حال حاضر، ۱۱ پروژه سرمایه‌گذاری با سرمایه خارجی در منطقه در حال اجرا است که در مجموع ۷۱۳.۷ میلیارد تنگه ارزش دارد و تقریباً ۳۰۰۰ شغل جدید ایجاد می‌کند.

https://gurk.kz/news/v-oblasti-abaj-za-9-mesyaczev-tekushhego-goda-privlecheno-364-1-mlrd-tenge-investiczij

  ۷ ایستگاه اندازه‌گیری خودکار برای کامیون‌ها در منطقه ترکستان نصب خواهد شد

اقدامات گسترده‌ای در منطقه ترکستان برای اطمینان از رعایت الزامات حمل و نقل کامیون‌های سنگین در حال انجام است.به طور خاص، هفت ایستگاه اندازه‌گیری خودکار (AMS) در سراسر منطقه نصب خواهد شد.در حال حاضر دو ایستگاه فعال هستند و دو ایستگاه دیگر تا پایان سال راه‌اندازی خواهند شد.این خبر توسط کواتژان ژوماتایف، رئیس اداره حمل و نقل مسافر و بزرگراه‌های منطقه ترکستان، در یک نشست خبری اعلام شد.

https://gurk.kz/news/v-turkestanskoj-oblasti-ustanovyat-7-avtomatizirovanny-h-izmeritelny-h-stanczij-dlya-gruzovy-h-avtomobilej

 اقتصاد کوچک: جایی که ۹۹.۹٪ از کسب‌وکارهای قزاقستان متمرکز است

اشخاص حقوقی کوچک (LE) و کارآفرینان فردی (IE) ستون فقرات بخش کسب‌وکار قزاقستان را تشکیل می‌دهند.

این اشخاص حقوقی کوچک تقریباً ۹۹.۹٪ از ۲,۳۷۷,۴۶۶ کسب‌وکار کوچک و متوسط را تشکیل می‌دهند و IEها تقریباً ۸۰٪ از کل را تشکیل می‌دهند. از بین تمام اشخاص حقوقی ثبت‌شده، IEها بالاترین قابلیت عملیاتی را دارند: طبق گزارش سرویس ملی آمار جمهوری قزاقستان، ۹۵.۳٪ از کارآفرینان فردی فعال هستند. در مقایسه، در بین اشخاص حقوقی، این رقم ۷۸.۲٪ است.

طی دهه گذشته (۲۰۱۵تا۲۰۲۴)، تعداد اشخاص حقوقی در قزاقستان تقریباً دو برابر شده است که نشان دهنده نرخ رشد متوسط سالانه ۴.۵٪ است. اشخاص حقوقی کوچک نیز کاتالیزور اصلی این رشد هستند و به طور مداوم با نرخ متوسط سالانه ۴.۶٪ در حال رشد هستند. در حالی که در سال ۲۰۱۵ تنها ۳۵۱,۲۲۹ کسب و کار کوچک در کشور وجود داشت، امروز تعداد آنها به ۵۲۶,۸۲۶ رسیده است.

اگر به پویایی سالانه (سپتامبر ۲۰۲۴ تا سپتامبر ۲۰۲۵) نگاه کنیم، رشد کارآفرینان انفرادی از رشد اشخاص حقوقی پیشی می‌گیرد: کارآفرینان انفرادی: رشد ثبت شده ۶.۱٪، رشد فعال ۶.۸٪.اشخاص حقوقی: رشد ثبت شده ۲.۴٪، رشد فعال ۲.۶٪.

به طور کلی، تعداد SME های فعال عملیاتی ۶.۱٪ نسبت به سال گذشته افزایش یافته است .در بین اشخاص حقوقی، بخش‌های مهم «ساخت و ساز» (۱۳.۴٪) و «خدمات» (۱۰.۱٪) هستند. در بین مالکان انفرادی، پس از تجارت، «سایر خدمات» (۱۵.۵٪) و «کشاورزی، جنگلداری و شیلات» (۱۳.۴٪) قرار دارند.

تقریباً نیمی (۴۸.۱٪) از کل اشخاص حقوقی ثبت شده در دو قطب بزرگ مالی و تجاری متمرکز شده‌اند: آلماتی (۲۸.۵٪)  و آستانه (۱۹.۶٪)، به همراه منطقه ترکستان، در تعداد کل شرکت‌های کوچک و متوسط نیز پیشرو هستند و به عنوان مراکز کلیدی فعالیت تجاری فعالیت می‌کنند.

تعداد افراد شاغل در شرکت‌های کوچک و متوسط در آغاز سال ۲۰۲۵، ۴،۴۲۲،۱۰۰ نفر بود که نشان دهنده افزایش ۲.۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته است. بیشترین تعداد افراد شاغل، مشاغل کوچک (۱.۸ میلیون نفر) و مالکان انفرادی (۱.۹ میلیون نفر) هستند.

https://www.zakon.kz/finansy/6494448-ekonomika-malogo-formata-gde-sosredotocheny-999-kazakhstanskogo-biznesa.html