استمرار نیاز جهان به نفت

هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اُپک) در مقاله‌ای که روزنامه دی پرسه اتریش در 20 سپتامبر 2023 منتشر نموده است، به پاسخ این پرسش می‌پردازد که چرا سرمایه‌گذاری همزمان در انرژی‌های تجدپذیر و تولید نفت همچنان درست و منطقی است.

نفت خام در محصولات بی‌شماری وجود دارد که برای زندگی ما بسیار مهم هستند. نفت خام بسیاری از خدمات باارزش و اساسی را برای ما ممکن می‌سازد. شبکه‌های حمل‌و‌نقل بر روی نفت ساخته می‌شوند و ساختمان‌ها با نفت گرم یا خنک می‌شوند. اساسا زنجیره‌های تولید، عرضه و مصرف محصولات برای داشتن عملکردی مناسب به نفت نیاز دارند. بدون نفت ما اساسا انرژی ناچیزی برای زندگی روزانه و فرصت‌های بسیار کمتری برای استفاده از امکاناتی خواهیم داشت که امروزه با آن‌ها مأنوس هستیم.

بر اساس گزارش جهانی انرژی 2022 که توسط موسسه انرژی بریتانیا و شرکت‌های مشاور انرژی KPMG و Kearney منتشر می‌شود، در سال 2022، حدود 82 درصد نیاز انرژی جهان از طریق سوخت‌های فسیلی تأمین شده است. گزارش چشم‌انداز جهانی سازمان اُپک نیز به نتیجه مشابهی رسیده و مشخص می‌کند که مصرف سوخت‌های فسیلی، در سطح 30 سال قبل قرار دارد.

اغلب در مباحث مرتبط با مصرف انرژی نقش مهم مواد خامی مثل نفت و گاز مورد توجه قرار نمی‌گیرد. اما این مباحث باید به بهبود شرایط زندگی انسان‌ها توجه داشته باشند و در پی حمایت از ثبات و امنیت انرژی باشند. تقاضای انرژی در سطح جهانی در حال افزایش مداوم است و در عین حال، تغییرات اقلیمی‌به چالش بسیار بزرگی برای ما تبدیل شده است. اما برخورد با این دو واقعیت نباید جدای از یکدیگر در نظر گرفته شوند و این دو واقعیت را نباید در تضاد با یکدیگر قرار داد. اساسا‌ مساله این است که باید تدابیری اتخاذ شوند که آلودگی‌های آسیب‌زا را کاهش داده و درعین حال دسترسی انسان‌ها به محصولات و خدماتی که برای زندگی نیاز دارند، تضمین شود. برای دستیابی به این هدف کشورهای عضو اُپک کماکان در بهره‌برداری، تولید و پالایش نفت سرمایه‌گذاری می‌کنند. اما همین کشورها با هزینه کلان و دانش تحصصی زیاد در حوزه فناوری‌های زیست‌محیطی، با هدف کاهش دی‌اکسیدکربن تولیدی صنایع نفت نیز تحقیق و پژوهش می‌کنند. علاوه ‌بر این، کشورهای عضو اُپک به شدت در توسعه انرژی‌‌های تجدیدپذیر و همچنین تولید هیدروژن به عنوان منبع سوخت سرمایه‌گذاری می‌کنند. کشورهای عضو اُپک اهداف بسیار بلندپروازانه‌ای را برای سال‌ها و دهه‌های آینده خود تعیین کرده‌اند تا از این رهگذر، سهم خود را در کاهش گازهای گلخانه‌ای ادا کرده و سایر کشورها را نیز قادر به استفاده از این فناروی‌ها و یافته‌ها بکنند.

به طور خلاصه می‌توان گفت‌ یقینا سرمایه‌گذاری در انرژی‌‌های تجدیدپذیر و در عین حال ادامه تولید نفت درست و منطقی است و این چیزی است که جهان، امروز و در دهه‌های آینده به آن نیاز خواهد داشت. این نگاه دو وجهی به ثبات جهانی کمک می‌کند و تضمین می‌نماید که کشورهای در حال توسعه در تلاش خود برای مبارزه با فقر و ایجاد رفاه طولانی‌مدت ناکام نمانند.

انرژی و جابه‌جایی

در موضوع جابه‌جایی، اکثر خودروهای جهان کماکان مجهز به موتورهای احتراقی هستند. هرچند خودروهای الکترونیکی که با باتری کار می‌کنند، به طور فزاینده‌ای محبوبیت پیدا می‌کنند، اما کل سهم این خودروها به‌عنوان مثال در چین، سال گذشته تنها 19 درصد از کل خوردوهای فروخته شده را تشکیل داده است. همچنین در سطح اتحادیه اروپا در سال 2022 تقریبا نیمی از خودروهایی که جدیدا فروخته شدند،‌ با موتورهای بنزینی یا دیزلی کار می‌کنند. در ایالات متحده آمریکا، بر اساس تحلیل انجمن عاملین فروش، در سال 2022 تویوتا پریوس که نخستین تولیدکننده مجموعه خودروهای هیبریدی و الکترونیکی بوده است، تنها 12.3 درصد از کل خودروهای تازه فروخته شده در این کشور را به خود اختصاص داده است.

ده‌ها سال است که تضمین جابه‌جایی و حمل‌و‌نقل با خودورهای بنزینی و دیزلی وجود داشته است، اما ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای ایجاد تضمین در سطح وسیع برای حمل‌و‌نقل الکترونیکی به چندین سال زمان نیاز دارد. همچنین باید توجه داشت که تقریبا تمامی‌بخش‌های خودروها از جمله چرخ‌ها، روکش‌ها، صندلی‌ها و لوازم قطعات داخل خودرو و بسیاری دیگر از جمله در خودروهای الکترونیکی نیز از پلاستیک‌ و مواد مصنوعی تولیدی از نفت ساخته می‌شوند. علاوه ‌براین، فناوری‌های باتری‌ها و موتورهای الکترونیکی که در خودروهای الکترونیکی به کار گرفته می‌شوند،‌ هنوز در مراحل ابتدایی هستند و نباید اصطلاحا «رد پای کربن» یا همان آلودگی‌های ناشی از آزادسازی گازهای گلخانه‌ای حین ساخت آن‌ها را نادیده گرفت.

این مساله به وضوح نشان می‌دهد که در بخش حمل‌و‌نقل، مانند بسیاری حوزه‌های دیگر نباید این موضوع را نادیده گرفت که میلیاردها نفر در کل جهان کماکان وابسته به نفت هستند و در آینده قابل‌پیش‌بینی نیز همین‌گونه خواهد ماند. بنابراین سرمایه‌گذاری‌ برای تضمین دسترس‌پذیری نفت، امری عاجل و ضروری است تا از این رهگذر بتوان نیاز کل انسان‌های جهان را پوشش داد و دسترسی همه به انرژی مقرون‌به‌صرفه را تضمین کرد. همزمان باید هر تلاشی را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای بر اساس توافق اقلیمی‌پاریس انجام داد.

نیاز فزاینده به انرژی

جمعیت جهان مدام در حال افزایش است. بر اساس گزارش چشم‌انداز جهانی اُپک تا سال 2045 حدود 1.6 میلیارد نفر به جمعیت جهان اضافه خواهد شد و جمعیت جهان تا سال 2100 به 10.4 میلیارد نفر خواهد رسید. بر اساس گزارش چشم‌‌انداز جهانی اُپک، در همین بازه زمانی یعنی تا سال 2045 تقاضا برای انرژی 23 درصد افزایش خواهد داشت. با این فرض، میزان تقاضا برای نفت به 110 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. بنابراین نفت در سال‌ها و ده‌های آتی بخشی اساسی از زیرساخت انرژی جهان باقی خواهد ماند و به لطف کاربرد چندمنظوره آن، تصور زندگی بدون نفت ناممکن است.

هم‌اکنون هیچ صورتی از انرژی وجود ندارد که بتواند نیاز فعلی به انرژی و نیاز پیش‌بینی‌شده در آینده به آن را پوشش دهد. در عوض باید رویکردی توسعه داده شود که همه ملت‌ها و منابع انرژی و همچنین فناوری‌ها را در گرفته و نیاز به رفاه عمومی و توسعه را برآورده کند. کشورهای عضو اُپک آماده‌اند تا انرژی‌ مقرون به صرفه‌ای فراهم کنند که از یک طرف به ریشه‌کنی فقرِ انرژی گسترده در بسیاری از کشورهای درحال توسعه کمک کند و از طرف دیگر برای پوشش نیاز نسل‌های آینده به انرژی ضروری است.

بر اساس اعلام سازمان ملل بیش از 700 میلیون نفر همچنان دسترسی به الکتریسیته ندارند و حدود یک سوم مردم جهان برای تهیه غذای گرم به هیزم وابسته هستند. این انسان‌ها که عمدتا در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند، دسترسی اولیه به گرما و برق ندارند. نفت می‌تواند در تلاش برای ریشه‌کنی فقرِ انرژی برای این انسان‌ها نقشی کلیدی ایفاء کند.

ضرورت سرمایه‌گذاری‌ در نفت برای تضمین انرژی

تا سال 2045 حدود 29 درصد از کل نیاز جهانی به انرژی باید با نفت پوشش داده شود. برای این منظور سرمایه‌گذاری 12.1 هزار میلیارد دلاری در این بخش ضروری است که به معنای سرمایه‌گذاری سالانه 500 میلیارد دلاری است تا از این رهگذر تامین پایدار انرژی تضمین شود. اما سرمایه‌گذاری‌ها در سراسر جهان در بخش نفت در چند سال گذشته کمتر از این مقدار بوده است. باید توجه داشت که بدون سرمایه‌گذاری بیشتر یا با سرمایه‌گذاری ناکافی برای تامین نفت، اختلالات بزرگی در تأمین انرژی به خصوص برای فقیرترین مردم جهان به وجود خواهد آمد. اجرایی کردن گذار منظم و برنامه‌ریزی‌شده منابع انرژی و پوشش نیاز به انرژی در آینده در عین تضمین امنیت انرژی برای همه،‌ نیاز عاجل به سرمایه‌گذاری‌های ضروری در صنعت نفت دارد. توقف سرمایه‌گذاری‌ها در نفت غیرسازنده خواهد بود و تنها به عدم توازن در عرضه و تقاضا خواهد انجامید که به واسطه آن‌ مصرف‌کنندگان متضرر خواهند شد.

گذار انرژی

یکی از اهداف کشورهای عضو اُپک کمک به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به نفع تغییرات مفید اقلیمی است. برخی از کشورهای عضو اُپک نقشی پیشگام در سطح جهانی در عرصه پژوهش و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دارند و اهداف بسیار بلندپروازانه‌ای را برای خود تعیین کرده‌اند که در برنامه‌های مدون دولت‌های ایشان تثبیت شده‌اند.

در آستانه برگزاری بیست و هشتمین کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل در امارات متحده عربی، جایی که جهان، پیشرفت‌ها در اجرایی‌شدن توافق پاریس را ارزیابی خواهد کرد، اُپک از شعار «حداکثر انرژی، حداقل انتشار» پیروی خواهد کرد. دسترسی به این هدف نیازمند عمل‌گرایی معقول است. علاوه‌ براین واضح است که همه اقسام انرژی باید مصرف شوند تا نیاز فعلی و آینده جهان به انرژی پوشش داده شود. در نهایت، گذار انرژی باید هدفی جامع باشد که ملت‌های همه کشورها را در نظر داشته باشد. ما معتقدیم که مباحث امسال کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل این نیاز اساسی را منعکس خواهد کرد. در پایان همه ما می‌خواهیم با اطمینان و به‌ دور از پیش‌داوری‌ها، چشم به آینده‌ای باارزش و زیست‌پذیر داشته باشیم.

منبع:

https://www.diepresse.com/17307709/warum-die-welt-nach-wie-vor-erdoel-braucht?from=rss