توسعه اتحادیه بریکس و موضع اندونزی در پیوستن به آن
موضوع افزایش اعضای بریکس یکی از دستور کارهای مهم در اجلاس سران این اتحادیه بود که اخیرا در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار شد. بحث اصلی نشست چگونگی گسترش بریکس و اینکه این اتحادیه چگونه می‌تواند تسلط غرب بر ژئوپلیتیک جهانی را تلطیف نماید و استفاده از دلار آمریکا را در تجارت جهانی به چالش بکشد. قبل از تشکیل اجلاس یک مقام آفریقای جنوبی گفته بود که بیش از 40 کشور علاقه خود را برای پیوستن به بریکس ابراز کرده اند و حدود 22 کشور در این میان پذیرفته شده اند ولی در نهایت اعضای اصلی بریکس تنها با عضویت شش کشور شامل جمهوری اسلامی ایران ، عربستان سعودی ، مصر ، آرژانتین ، اتیوپی و امارات متحده عربی موافقت نمودند.
سیریل رامافوزا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی که کشورش میزبان نشست میباشد یک روز قبل از نشست اجلاس سران این اتحادیه گفت: آفریقای جنوبی از گسترش عضویت بریکس حمایت می‌کند. توسعه بریکس نشان می دهد که گروه متنوعی از کشورها با سیستم های سیاسی متفاوت تمایل به نظم جهانی متعادل تر دارند." وی پس از نشست اعلام کرد که اعضای جدید بریکس در 1 ژانویه 2024 مورد استقبال قرار خواهند گرفت. "
رئیس جمهور برزیل، لولا داسیلوا نیز در مورد گسترش بریکس گفت:"کشورهای بریکس باید به دنبال گزینه‌های دیگری برای پرداخت بدون استفاده از دلار باشند. چرا برزیل برای تجارت با چین باید به دلار آمریکا نیاز داشته باشد. "
شی جین پینگ رئیس جمهور چنین نیز در خصوص گسترش بریکس اظهار داشت که گسترش بریکس یک نقطه شروع جدید برای همکاری اقتصادهای نوظهور و یک گام تاریخی است. رئیس جمهوری چین در مورد پیوستن ۶ کشور جدید به این گروه نیز ابراز داشت که گسترش بریکس انگیزه جدیدی به ساز و کار همکاری تزریق خواهد کرد. وی تاکید کرد که بریکس، کشورهایی هستند که نفوذ مهم و مسئولیت‌ها قابل توجه برای صلح و توسعه جهانی برعهده دارند.
ایجاد ارز مشترک در بریکس همچنین به عنوان راهکاری جهت محافظت از اعضای گروه در برابر تأثیر نرخ های بهره بالاتر در ایالات متحده محسوب می‌شود که بریکس بدنبال ایجاد چنین ارزی میباشد. علاوه بر این، جمع آوری کمک های مالی برای بانک توسعه جدید که به بانک بریکس نیز معروف است، انجام خواهد شد. این موسسه مالی 94 میلیون دلار در اولین حراج اوراق قرضه آفریقای جنوبی در هفته گذشته جذب کرد. این بانک همچنین بیش از 30 میلیارد دلار برای پروژه‌های کشورهای عضو موسس وام داده است. امارات متحده عربی، مصر و بنگلادش قبلاً به این بانک ملحق شده اند و عربستان سعودی نیز از جمله کشورهایی است که در حال مذاکره برای عضویت در این بانک هستند.
موضع اندونزی در خصوص پیوستن به بریکس
علیرغم اینکه طی هفته‌های قبل مطبوعات اندونزی اخباری مبنی بر علاقه مندی این کشور برای پیوستن به بریکس منتشر می‌کردند ولی آقای جوکو ویدودو رئیس جمهور اندونزی علیرغم حضور در اجلاس مذکور و بعد از اتمام نشست در این خصوص گفت: " اطمینان می دهد که اندونزی برنامه ای برای پیوستن به بریکس در بحبوحه گسترش این بلوک ندارد. اندونزی در صورت تمایل به عضویت در این بلوک ابتدا باید کتبا ابراز علاقه خود را برای این منظور به بریکس ارائه نماید که هنوز این نامه ارائه نشده است. می خواهیم ابتدا عضویت دربریکس را بررسی و محاسبه کنیم و نمی خواهیم عجله داشته باشیم. جوکووی همچنین تاکید کرد که روابط اندونزی با پنج عضو بریکس به ویژه در زمینه روابط اقتصادی بسیارعالی است."جوکووی در سخنان خود در اجلاس بریکس گفت که نظم اقتصادی کنونی جهانی بسیار ناعادلانه است و مشخصه آن شکاف توسعه روزافزون و افزایش تعداد افراد فقیر و گرسنه است. او از کشورهای در حال توسعه خواست تا از همکاری برابر و فراگیر حمایت کنند. وی ادامه داد که بریکس می‌تواند در خط مقدم مبارزه برای توسعه عادلانه و اصلاح حاکمیت جهانی برای عادلانه تر کردن آن باشد. وی همچنین تاکید کرد که کشورهای در حال توسعه باید برای دفاع از حقوق خود متحد شوند. وی افزود: باید تبعیض تجاری را رد کرد و جلوی صنعت پایین دستی را گرفت .
خانم رتنو مرسودی وزیر امورخارجه اندونزی که در2ژوئن سالجاری به اجلاس وزرای خارجه «دوستان بریکس» در کیپ تاون، آفریقای جنوبی دعوت شده بود طی سخنانی از کشورهای بریکس خواست از حق توسعه هر کشور دفاع کرده و چندجانبه گرایی را تقویت کنند. وی گفت که جهان به طور فزاینده ای به بلوک های مخالف تقسیم می‌شود. نظم جهانی که مبتنی بر قوانین است، معنای خود را از دست داده است زیرا هر کشوری به دنبال منافع خود است. همکاری بین المللی در رسیدگی به چالش های جهانی شکست خورده است و اعتماد به اثربخشی چندجانبه گرایی در حال کاهش است."خانم مرسودی اضافه کرد: " اگر این روند ادامه یابد، کشورهای در حال توسعه آسیب دیده ترین خواهند بود. همه ما مسئولیت داریم که این نظم ناسالم جهانی را اصلاح کنیم. و BRICS این پتانسیل را دارد که نیروی مثبتی برای آن باشد." وی در ادامه به دو چیز اشاره کرد که باید توسط بریکس تشویق شود.
اول، دفاع از حق توسعه هر کشور. وی در این خصوص اظهار داشت:" همه ما می خواهیم برای مردم خود رفاه فراهم کنیم و به کشورهای توسعه یافته تبدیل شویم. اما اگر حق توسعه همچنان نقض شود، نمی‌توانیم این کار را انجام دهیم. تاریخ نشان می دهد که بسیاری از کشورهای در حال توسعه بی عدالتی اقتصادی را تجربه کرده اند. کشورهای جهانی جنوب این حق را دارند که بخشی از زنجیره تامین جهانی باشند و از تبعیض تجاری و تله بدهی عاری باشند. این موضوع نیز مدتی پیش توسط رئیس جمهور جوکووی در اجلاس سران گروه هفت در هیروشیما مطرح شده است.امیدواریم بریکس بتواند از این تلاش ها حمایت کند و بخشی از بی عدالتی اقتصادی نباشد."
دوم، تقویت چندجانبه گرایی. خانم مرسودی در این مورد گفت که چندجانبه گرایی برای عملکرد صحیح باید فراگیر و در راستای اهداف خود باشد. بنابراین، حکمرانی جهانی نیاز به تقویت و اصلاح دارد. چنین اصلاحاتی باید صداها و منافع کشورهای در حال توسعه را در نظر بگیرد. بریکس می‌تواند کاتالیزوری برای این اصلاحات باشد." وزیر امورخارجه اندونزی او از ابتکار بریکس برای ایجاد بانک توسعه جدید که چشم انداز جدیدی را به سیستم مالی جهانی منسوخ ارائه می دهد، قدردانی کرد. خانم مرسودی در سخنان پایانی خود تأکید کرد که چندجانبه گرایی تنها در صورتی می‌تواند رشد کند که همه طرف ها به طور مداوم به قوانین بین المللی بدون استانداردهای دوگانه به عنوان پایه و اساس نظم جهانی احترام بگذارند.او در پایان گفت: بیایید با هم کار کنیم تا آینده ای روشن تر برای جهان بسازیم . البته وزیر امورخارجه اندونزی در اجلاس سران گروه هفت در هیروشیمای ژاپن در ماه می سالجاری( 2023) نیزبا اشاره به وجود بی عدالتی‌های در جهان و تلاش برای برطرف کردن بی عدالتی‌ها گفت: "امیدوارم بریکس بتواند از این گام حمایت کند و بخشی از بی عدالتی‌های اقتصادی نشود."