سهم ایران از بازار خرمای قزاقستان

بازار خرمای قزاقستان به طور سنتی عمدتاً در اختیار خرمای ایرانی بوده است.

همان‌گونه که جدول 1 نشان می‌دهد، حجم و ارزش خرمای صادراتی ایران به قزاقستان از دیگر کشورهای صادرکننده بسیار بیشتر است. برای مقایسه، در سال 2020 حجم خرمای صادراتی 6 صادرکننده خرما روی‌هم‌رفته 1477 تن و حجم خرمای صادراتی ایران رقم 35،000 تن بوده است. به بیان دیگر، خرمای صادراتی ایران به قزاقستان به‌تنهایی حدود 24 برابر خرمای سایر صادر کنندگان در سال مورد بررسی بوده است.

این ارقام در سال 2021 به‌ترتیب 3946 و 38700 تن بوده است. در واقع اندازه صادرات خرما از جمهوری اسلامی ایران به قزاقستان در آن سال حدود 10 برابر دیگر صادرکنندگان بوده است. در سال 2021 عربستان و فلسطین و رژیم صهیونیستی در زمینه صادرات خرما به قزاقستان رشد زیادی داشته‌اند. صادرات فلسطین 8 برابر، صادرات عربستان 5.5 برابر و صادرات رژیم صهیونیستی 2.5 برابر شده است.

بر اساس آمار کمیته آمار قزاقستان، حجم و ارزش خرمای صادراتی ایران به این کشور در سال‌های گذشته به شرح جدول 2 بوده است:

همچنین آمار دولتی قزاقستان نشان می‌دهد که در 5 ماه نخست سال 2022 حدود 14 هزار تن خرمای ایرانی به ارزش 5/5 میلیون دلار وارد قزاقستان شده است. البته صادرکنندگان ایرانی معمولاً پس از دوره جدید برداشت محصول خرما در اواخر تابستان، خرما را به قزاقستان وارد و در سردخانه ذخیره و سپس به‌تدریج به بازار عرضه می‌کنند. از این رو آشکار است که بخش اصلی خرمای صادراتی ایران در چند ماه پیش رو به بازار قزاقستان عرضه و در آمار تجاری این کشور درج خواهد شد.

گفتنی است قزاقستان معمولاً یکی از 5 بازار نخست صادرات خرمای ایرانی است. در برخی از سال‌ها این کشور حتی به رتبه دوم نیز رسیده بود. یکی از مهم‌ترین علت‌های بالا بودن سهم خرمای ایرانی از بازار قزاقستان، قیمت کمتر آن در مقایسه با خرمای دیگر کشورهاست. افزون بر آن، برآوردها نشان می‌دهد که از میان انواع خرمای ایرانی (مضافتی، کلوته، پیارم، زاهدی و ...) بیشترین سهم به خرمای مضافتی تعلق دارد که 70 تا 80 درصد سهم محصول ایرانی در بازار قزاقستان را به خود اختصاص داده است.