افزایش چشمگیر حجم تجارت خارجی منطقه آمریکای لاتین در سال 2021

کمیسیون اقتصادی آمریکای لاتین و کارائیب (سپال) گزارش "دورنمای تجارت بین المللی آمریکای لاتین و کارائیب" را در تاریخ 7 دسامبر 2021 منتشر نمود که حاکی از گسترش قابل توجه حجم تجارت خارجی کشورهای منطقه در سال جاری نسبت به سال 2020 می‌باشد.

طبق گزارش سپال ، صادرات منطقه تا آخر سال 2021 و در مقایسه با سال قبل به میزان 25 درصد رشد خواهد یافت. این در حالیست که صادرات منطقه در 2020 بدلیل شیوع کرونا و اعمال قرنطینه، بیش از 10 درصد کاهش یافته بود. افزایش 25 درصدی صادرات بخشی به دلیل افزایش قیمت اقلام صادراتی (17 درصد) و بخش دیگر به دلیل افزایش حجم و میزان کالاهای صادراتی (8 درصد) می‌باشد. 

در زمینه واردات، ارزش کل اقلام وارداتی منطقه 32 درصد افزایش خواهد یافت که این افزایش بخشی معلول افزایش حجمی‌ کالا (20 درصد) و بخشی به دلیل افزایش قیمت اقلام وارداتی (12 درصد) خواهد بود. در افزایش میزان واردات، افزایش کرایه حمل تاثیرگذار بوده بطوری که هزینه حمل دریایی در سال جاری نسبت به سال 2019 حدود 660 درصد افزایش یافته است و طبیعتا این موضوع در قیمت نهایی اقلام وارداتی که بخش عمده آن از مقصد چین بوده، تاثیر قابل توجهی درپی داشته است. به رغم رشد بیشتر واردات در مقایسه با صادرات، تراز تجاری منطقه 24 میلیارد دلار مثبت خواهد بود، هر چند که در مقایسه با سال 2020 که تراز تجاری 64 میلیارد دلار مثبت بود، آمار کاهشی شده است. 

رشد تجارت خارجی در مناطق مختلف آمریکای لاتین و کارائیب ریتم و آهنگ یکسانی نخواهد داشت بلکه منطقه آمریکای جنوبی بالاترین، منطقه آمریکای مرکزی و شمالی متوسط و حوزه کارائیب کمترین رشد حجم تجاری را خواهند داشت. صادرات منطقه آمریکای جنوبی افزایش قابل توجه 34 درصدی را تجربه خواهد نمود که دلیل عمده آن افزایش قیمت مواد اولیه و محصولات کشاورزی می‌باشد. کشور گویان به دلیل افزایش چشمگیر استخراج و صادرات نفت خام با 97 درصد رشد صادرات در صدر کشورهای منطقه خواهد بود و بعد از گویان کشورهای ذیل به ترتیب در رتبه‌های بعدی افزایش صادرات قرار خواهند گرفت:  بولیوی 54 درصد، ترینیداد و توباگو 49 درصد، جامائیکا 49 درصد، آرژانتین 46 درصد، برزیل 39 درصد، دومینیکا 37 درصد، ونزوئلا 33 درصد، اروگوئه 32 درصد، السالوادور 31 درصد، هندوراس 30 درصد، پاراگوئه 29 درصد، اکوادور 28 درصد، شیلی 26 درصد، پاناما 25 درصد، کاستاریکا 25 درصد و بلیز 23 درصد.

به رغم افزایش قابل توجه صادرات اغلب کشورهای منطقه، کشور کوبا با کاهش 10 درصدی، باربادوس 11 درصد، آنتیگوآ باربودا 12 درصد و سن ویسنت و گرانادیس 34 درصد صادرات مواجه خواهند بود. قرار گرفتن کشورهایی مثل گویان، ترینیداد و توباگو و جامائیکا در صدر جدول بخاطر افزایش قیمت محصولات صادراتی نظیر گاز، نفت و بوکسیت می‌باشد. در افزایش صادرات و بهبود نسبی حجم تجاری، بخش خدمات نقش موثری نداشته و در واقع هنوز آثار ناگوار پاندمی‌ بر بخش خدمات سنگینی می‌کند. در مجموع بالاترین رشد صادرات منطقه آمریکای لاتین در بخش دامداری و گوشت بوده و ضعیف ترین بخش نیز بخش خدمات می‌باشد.

رشد آمریکای لاتین در بخش تجارت خارجی (افزایش 25 درصدی صادرات و 32 درصدی واردات) در مقایسه با میانگین جهانی که مثبت 10.8 درصد می‌باشد، چشمگیر و قابل توجه می‌باشد. در این گزارش پیش بینی شده که در سال 2022 صادرات منطقه 10 درصد و واردات 9 درصد افزایش یابد که درمقایسه با میانگین رشد جهانی (4.7 درصد) برای سال آینده، آمار مناسب و امیدوار کننده ای به نظر می رسد.

طبق این گزارش بیشترین رشد تجارت منطقه آمریکای لاتین و کارائیب با کشور چین و به میزان 35 درصدی رخ خواهد داد و بعد از چین تجارت درون منطقه ای با 33، تجارت با اتحادیه اروپا 23 و تجارت با ایالات متحده آمریکا 19 درصد رشد خواهد داشت.

در نهایت سپال 5 مولفه را عامل ایجاد تردید برای تداوم رشد تجارت خارجی منطقه به طور خاص و جهان بطور عام در سال آینده قلمداد می‌کند: ریتم و سرعت نابرابر واکسیناسیون کرونا، ظهور سویه‌های جدید کرونا، فشارهای تورمی، تنش های تجاری و ریسک بخش مستغلات چین.

طبق گزارش سپال، منطقه آمریکای لاتین و کارائیب در سال جاری میلادی بطور میانگین رشد اقتصادی 5.9 درصدی خواهد داشت و برای سال آینده (2022) سرعت رشد کاهشی و به 2.9 درصد خواهد رسید. لازم بذکر است منطقه آمریکای لاتین و کارائیب در سال 2020 رشد منفی 6.8 درصدی را تجربه نمود که بیشترین رشد منفی در 120 سال گذشته بوده است.

یکی از بخش های اقتصادی که منطقه آمریکای لاتین و کارائیب در آن زمینه ضعیف بوده و بیشترین درصد واردات از بیرون منطقه را دارد، بخش دارو و بهداشت می‌باشد. طبق آمار سپال فقط 13 درصد واردات محصولات بهداشتی و دارویی از درون منطقه صورت می‌گیرد.

طبق گزارش ویژه سپال در خصوص سرمایه گذاری خارجی، منطقه آمریکای لاتین و کارائیب میزان 105 میلیارد دلار در سال 2021 سرمایه گذاری خارجی جذب خواهد نمود که در مقایسه با 2019 کاهش 34.7 درصدی و در مقایسه با سال 2012 که رکورد تاریخی جذب سرمایه گذاری خارجی در منطقه بود، کاهش 51 درصدی ثبت خواهد نمود. در این رابطه میانگین جهانی نیز حدود 35 درصد کاهش در سرمایه گذاری خارجی در کل جهان را نشان می دهد که اختلاف چندانی با آمارهای منطقه آمریکای لاتین ندارد. در مجموع سرمایه گذاری مستقیم خارجی در منطقه حدود 5 درصد نسبت به سال 2020  افزایش نشان می دهد؛ سالی که کمترین میزان سرمایه گذاری خارجی از سال 2010 به این طرف، جذب گردید.

در گزارش سپال، کشور ونزوئلا پس از مدت ها افت شدید حجم تجارت خارجی، شاهد افزایش 33 درصدی صادرات خواهد بود که این موضوع بیشتر معلول افزایش صادرات نفت، افزایش بهای جهانی نفت، تخفیف تحریم های آمریکا پس از روی کار آمدن بایدن و همچنین توقف رشد منفی بیش از 5 ساله این کشور می‌باشد.