تلاش اندونزی برای تبدیل شدن به قطب صنعت حلال در جهان

اندونزی با 270 میلیون نفر جمعیت بعنوان بزرگترین کشور دارای جمعیت مسلمان در جهان سعی دارد در آینده ای نه چندان دور به قطب اول دنیا در تولید و صادرات محصولات حلال و همچنین مد اسلامی تبدیل شود.

 این رویکرد ازسوی مقامات بلندپایه اندونزی در سه رویداد مهم تجاری داخلی و بین المللی مورد اشاره و تاکید قرار گرفت. در اولین رویداد وزیر صنعت اندونزی آقای آگوس گومی وانگ در نمایشگاه تجاری دبی [1] روز 24 اکتبر 2021 از سرمایه گذاران خارجی جهت سرمایه گذاری در صنعت حلال اندونزی دعوت  بعمل آورد. وی بر تمرکز دولت متبوعش بر صنعت حلال تاکید و گفت که کشورش در این صنعت به یک تجارت جهانی با سریع ترین رشد تبدیل شده است. وی ادامه داد که این ظرفیت در جهان وجود دارد و با توجه به اینکه پیش بینی شده است که جمعیت مسلمان جهان درسال 2030 به 2.2 میلیارد نفر برسد و یا 26.5 درصد از جمعیت جهان  را مسلمانان تشکیل خواهند داد لذا فرصت مناسبی برای اندونزی در صنعت حلال ایجاد خواهد شد. وی افزود: در سال 2020 تقاضا برای محصولات حلال در اندونزی به 218.8 میلیارد دلار یا حدود 22 درصد از کل تولید ناخالص داخلی این کشور (بر اساس مصرف محصولات حلال) رسید و انتظار می رود که این مصرف مطابق با رشد جمعیت مسلمانان اندونزی به رشد خود ادامه دهد. وی با استناد به داده‌های گزارش وضعیت اقتصاد جهانی اسلامی 2020-2021 اعلام کرد که حجم بازار اقتصاد شرعی در صنعت حلال به 2.2 تریلیون دلار درسال2019 برای مواد غذایی، دارویی، آرایشی، مد، گردشگری، و نیازهای دیگر رسید که این رقم نسبت به سال قبل 3.2 درصد افزایش داشته است. به گفته وی، به منظور حمایت از بازار و صنعت حلال داخلی ، عوامل متعددی برای رشد و توسعه محصولات حلال وجود دارد که ازآن جمله اند:  توسعه فرصت های سرمایه گذاری در نظام اقتصادی اسلام، به ویژه در زمینه غذای حلال، افزایش محصولات حلال، شیوه زندگی و سرمایه گذاری در امور مالی اسلامی.

در دومین رویداد تجاری آقای محمد لطفی وزیر تجارت اندونزی در مراسم افتتاح سی و ششمین نمایشگاه تجارت اندونزی ( EXPO2021 ) با شعار " احیای تجارت جهانی " روز 21 اکتبر (29 مهر 400 ) برگزار شد، گفت، این نمایشگاه با هدف افزایش تجارت و معرفی محصولات اندونزی به بازارهای بین المللی برگزار می‌شود و برای نخستین بار در نمایشگاه امسال محصولات صنعت حلال و مد اسلامی عرضه می‌شوند. وی با اشاره به بازار 6 میلیارد دلاری صنعت حلال و تجارت 4.1 میلیارد دلاری سالانه مد اسلامی‌کشورش اضافه کرد که از این نظر اندونزی جزو ده کشور برتر جهان می‌باشد و قصد داریم اندونزی را به مرکز صنعت حلال در جهان تبدیل کنیم. آقای جوکووی رئیس جمهور اندونزی نیز در این مراسم با تاکید بر توسعه صنعت حلال و مد اسلامی اظهار داشت که اندونزی این ظرفیت و توانمندی را دارد که به مرکز این دو صنعت در جهان تبدیل شود. وی افزود که کشورهای سازمان همکاری اسلامی (OIC) بیش از 2 تریلیون دلار در صنعت حلال تولیدات دارند.

در سومین رویداد تجاری آقای جوکووی رئیس جمهور در مراسم بزرگداشت روز ملی اقتصاد اسلامی و رونمایی از نشان جدید جامعه اقتصاد اسلامی[2](IES)گفت که بخش اقتصادی اسلامی اندونزی به رشد خود ادامه داد و توانست رتبه چهارم جهانی را درسال2020 کسب کند. با این حال، او تاکید کرد که تلاش های هم افزایی از سوی همه ذینفعان مورد نیاز است تا این بخش بتواند سریعتر توسعه یابد و این نقش حیاتی است که جامعه اقتصادی اسلامی‌باید ایفا کند و ما نباید به این حد راضی باشیم. وی تاکید کرد که اندونزی باید به مرکز ثقل اقتصاد اسلامی در جهان تبدیل شود، به این معنی که به یک بازیگر اصلی در اقتصاد اسلامی و صنعت حلال جهان تبدیل شود. وی گفت: "من واقعاً امیدوارم که جامعه اقتصاد اسلامی (IES) بتواند به عنوان پلی برای همه ذینفعان در بخش اقتصادی شرع تبدیل شود، یک اکوسیستم مالی شرعی در اندونزی بسازد، به یک اقتصاد فراگیر کمک کند که مردم را توانمند سازد و بتواند از انواع مختلف بحران‌ها جان سالم به در ببرد. "

برای تحقق و دستیابی به این مهم و به عنوان بخشی از تلاش های دولت اندونزی برای تقویت رقابت پذیری صنعت حلال، وزارت صنعت  این کشور یک شهرک ویژه صنعتی حلال ایجاد کرده است، جایی که زیرساخت های ارائه شده دارای سیستم ها و امکاناتی است که فقط محصولات حلال را مطابق با سیستم تضمین محصولات حلال تولید می‌کند. همچنین در حال حاضر سه منطقه صنعتی دیگر که شامل شهرک صنعتی مدرن سیکنده، شهرک صنعتی بینتان اینتی و شهرک صنعتی حلال ایمن سیدوارجو، در استان جاوه شرقی می‌باشند، آماده ایجاد تاسیسات برای تولید محصولات حلال در نواحی صنعتی خود هستند .

لازم به ذکر است یکی از مهمترین موضوعات در اقتصاد و تجارت اندونزی " اقتصاد الکترونیکی (دیجیتالی)  " می‌باشد که با شیوع ویروس کرونا (کووید-19) این نوع از فعالیت اقتصادی بشدت در این کشور توسعه یافته است. مطابق آمار وزارت تجارت اقتصاد الکترونیکی در اندونزی تا سال 2030 بمیزان 8 برابر شرایط و حجم فعلی خود خواهد شد. بر این اساس اقتصاد الکترونیکی اندونزی که در سال 2020 حجم 44 میلیارد دلاری از اقتصاد کشور را بخود اختصاص داد و 4% از تولید ناخالص داخلی ملی را تشکیل می داد پیش بینی شده است که در سال 2030 به رقم 352 میلیارد دلار افزایش یابد. گفتنی است که اندونزی یکی از کشورهای پیشتاز در زمینه اقتصاد الکترونیکی در منطقه جنوب شرق آسیا محسوب می‌شود.

ایجاد شهرک های صنعتی از اولویت های دولت اندونزی می‌باشد بطوریکه طبق گزارش وزارت صنعت 27 شهرک صنعتی  در سراسر کشور در حال توسعه  می‌باشند که بیشتر آنها در خارج از جاوه (بعنوان بزرگترین استان اندونزی که جاکارتا پایتخت کشور نیز در آن واقع شده است) می‌باشند که فعالیت هر کدام از این شهرک ها برای صنایع خاصی مانند صنعت کشاورزی، صنعت زغال سنگ، صنعت هوانوردی، صنعت فلزات اساسی و صنعت نفت و گاز تعیین شده اند. اکنون این شهرک ها با توجه به تسهیلات و امکانات ایجاد شده و ساده سازی قوانین و همچنین برخورداری از تعرفه‌های بسیار پایین و حتی در برخی موارد تا صفر درصد به محل سرمایه گذاری و فعالیت شرکت های داخلی و خارجی تبدیل شده اند، بطوریکه طی دو سال اخیر شرکت هایی از  آمریکا، ژاپن ، چین ، استرالیا ، سنگاپور ، هلند، سوئیس، کره جنوبی، هند، انگلیس و... در این شهرک ها سرمایه گذاری و فعال شدند.

[1] - این نمایشگاه از تاریخ 22 لغایت 28 اکتبر 2021 (30مهر لغایت 6 آبان 1400) برگزار شد.

[2] - Islamic Economic Society (IES).

[3] -Global Islamic Economy Index( GIEI ).