اتصال سیستم تسویه فرامرزی یوان دیجیتال به کشورهای مختلف
از 20 مارس 2025 گزارشی در رسانه‌های مختلف منتشر شد مبنی بر اینکه بانک خلق چین اعلام کرده است که سیستم تسویه فرامرزی یوان دیجیتال به طور کامل به ده کشور آسه‌آن و شش کشور خاورمیانه متصل خواهد شد. گرچه این خبر در سایت بانک خلق چین درج نشده ولی در صورت صحت، این اقدام به این معناست که حدود ۳۸٪ از تجارت جهانی می‌تواند بدون عبور از شبکه سوئیفت، که تحت سلطه دلار آمریکا است انجام شود.
از 20 مارس 2025 گزارشی در رسانه‌های مختلف منتشر شد مبنی بر اینکه بانک خلق چین اعلام کرده است که سیستم تسویه فرامرزی یوان دیجیتال به طور کامل به ده کشور آسه‌آن و شش کشور خاورمیانه متصل خواهد شد. این اقدام به این معناست که حدود ۳۸٪ از تجارت جهانی می‌تواند بدون عبور از شبکه سوئیفت، که تحت سلطه دلار آمریکا است، انجام شود. در مورد سیستم تسویه فرامرزی یوان دیجیتال این موارد و ویژگی‌ها را باید در نظر گرفت:
حرکتی در جهت بازتعریف مالی بین المللی: برخلاف سوئیفت ( جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی)[1] که در آن تراکنش‌ها ۳ تا ۵ روز طول می‌کشند و شامل واسطه‌های متعددی می‌شوند، ارز دیجیتال چین مدت زمان پردازش را به چند ثانیه کاهش داده است. در گزارش این رسانه‌ها آمده که در یک پروژه آزمایشی بین هنگ‌کنگ و ابوظبی، یک پرداخت در تنها ۷ ثانیه انجام شد و کارمزدها ۹۸٪ کاهش یافتند. سرعت و شفافیت این سیستم باعث شده کشورهای مختلف آن را جایگزینی جذاب برای چارچوب‌های وابسته به دلار تلقی کنند.
ابزارهای انطباق و شفافیت: علاوه بر سرعت، ابزارهای داخلی انطباق مالی یوان دیجیتال توجه جهانی را به خود جلب کرده‌اند. معماری بلاکچین این ارز به طور خودکار پروتکل‌های ضد پولشویی را اجرا می‌کند، که علاوه بر کاهش خطر تقلب، امکان ردیابی تراکنش‌ها را نیز فراهم می‌سازد. گفته شده در یک آزمایش بین چین و اندونزی، یک پرداخت برون‌مرزی در ۸ ثانیه تکمیل شد—زمانی بسیار کوتاه‌تر از روش‌های سنتی-. این کارایی فوق‌العاده باعث شده است که ۲۳ بانک مرکزی به این آزمایش بپیوندند، در حالی که معامله‌گران انرژی در خاورمیانه گزارش داده‌اند که هزینه‌های تسویه‌حساب تا ۷۵٪ کاهش یافته است.
به چالش کشیده شدن انحصار و سلطه مالی غرب: در حالی که آمریکا از سوئیفت به عنوان ابزاری برای تحریم روسیه، ایران و سایر کشورها استفاده کرده است، چین به‌طور هدفمند در حال ایجاد یک سیستم جایگزین برای پرداخت‌های بین‌المللی است. تجارت مبتنی بر یوان میان کشورهای آسه‌آن در سال ۲۰۲۴ به ۵.۸ تریلیون یوان رسید که رشد ۱۲۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۱ را نشان می‌دهد. همچنین مالزی و سنگاپور این ارز را به ذخایر ارزی خود اضافه کردند. نخستین تراکنش نفتی تایلند با یوان دیجیتال نیز یکی دیگر از موفقیت‌های این سیستم است که نشان‌دهنده فرسایش آرام اما پیوسته سلطه دلار است.
یوان دیجیتال؛ فراتر از یک ارز: استراتژی چین فقط به پرداخت‌ها محدود نمی‌شود. یوان دیجیتال در پروژه‌های زیربنایی مانند راه‌آهن چین-لائوس و قطار پرسرعت جاکارتا-باندونگ ادغام شده است و یک "جاده ابریشم دیجیتال" را شکل داده که جریان‌های ارزی را با مسیرهای تجاری هماهنگ می‌کند. شرکت‌های اروپایی که از این سیستم برای تسویه حساب حمل‌ونقل در قطب شمال استفاده کرده‌اند، ۴۰۰٪ افزایش کارایی را گزارش داده‌اند. این ادغام زیرساخت‌های فیزیکی و دیجیتال، چالشی جامع برای هژمونی مالی غرب ایجاد می‌کند—چالشی که فراتر از رقابت ارزی صرف است.
اجتناب ناپذیر بودن تحول در نظام مالی جهان: ۸۷٪ از کشورهای جهان اکنون با یوان دیجیتال سازگار هستند و حجم تراکنش‌های برون‌مرزی آن از ۱.۲ تریلیون دلار فراتر رفته است. در حالی که سیاست‌گذاران غربی هنوز در حال بحث درباره تهدیدات فرضی هستند، چین یک جایگزین عملی را در ۲۰۰ کشور مستقر کرده است.تحلیل‌گران این سیستم را یک نقطه عطف در نظام تسویه مالی بین‌المللی می‌دانند، زیرا بهره‌وری بلاکچین، ناکارآمدی و هزینه‌های بالای بانکداری سنتی را به چالش می‌کشد. این تحولی ژرف در مالی جهانی است که پیامدهای گسترده‌ای برای غرب و دلار آمریکا خواهد داشت. با استقرار سریع یوان دیجیتال در اقتصادهای آسه‌آن و خاورمیانه—که ۳۸٪ از تجارت جهانی را پوشش می‌دهد—چین بلاکچین را به یک سلاح مالی برای مقابله با سلطه سوئیفت و دلار آمریکا تبدیل کرده است.
زنگ خطر برای غرب: کاهش چشمگیر زمان و هزینه تراکنش‌ها، همراه با ویژگی‌های انطباق برنامه‌ریزی‌شده و ادغام در پروژه‌های استراتژیک مانند "کمربند -راه"، این سیستم را به یک جایگزین معتبر و مقیاس‌پذیر برای نظام مالی سنتی تبدیل کرده است. برای غرب، این یک زنگ هشدار است؛ زیرا چین نه تنها قوانین مالی جهانی را بازنویسی می‌کند، بلکه توازن ژئوپلیتیکی قدرت را نیز از طریق زیرساخت‌های دیجیتال تغییر می‌دهد. اگر آفریقا استراتژی ارز دیجیتال خود را تسریع نکند، همان‌طور که آمریکا در حال از دست دادن کنترل بر سیستمی است که دهه‌ها نفوذ جهانی‌اش را تأمین کرده بود، آفریقا نیز ممکن است بار دیگر عقب بماند.
لازم به ذکر است در حال حاضر، حدود ۸۵ درصد از کل معاملات بین‌المللی با دلار آمریکا انجام می‌شود، اما رشد یوان دیجیتال می‌تواند این سهم را به‌مرور کاهش دهد. طبق گزارش‌ها، حجم تراکنش‌های بین‌المللی انجام‌شده با یوان دیجیتال تا سال ۲۰۲۵ از ۱.۲ تریلیون دلار آمریکا فراتر رفته و ۲۳ بانک مرکزی جهان تاکنون به پروژه "پل ارز دیجیتال"[2] چین پیوسته‌اند که نشان‌دهنده گسترش استفاده از این فناوری در سطح بین‌المللی است. اگر پذیرش یوان دیجیتال به همین سرعت ادامه یابد، احتمال دارد بخش قابل توجهی از مبادلات تجاری بین‌المللی از سیستم‌های سنتی غربی مانند SWIFT فاصله بگیرد.
ظهور یوان دیجیتال تنها یک تحول مالی نیست؛ بلکه تنظیم مجدد ساختارهای قدرت جهانی است. چین به‌وضوح در حال تسلط بر دوران جدید بازی‌های مالی است، زیرا در حالی که برای نمونه خودروسازان اروپایی از یوان دیجیتال برای تسویه هزینه حمل‌ونقل از مسیر قطب شمال استفاده می‌کنند، چین با بهره‌گیری از فناوری بلاکچین، کارایی تجاری را تا ۴۰۰٪ افزایش داده است. این راهبرد ترکیبی از دنیای واقعی و مجازی، برای نخستین بار هژمونی دلار آمریکا را به چالش کشیده است.
با توجه به این تحولات، معرفی یوان دیجیتال می‌تواند گامی مهم در مسیر درست باشد، زیرا چین با تکیه بر قدرت فناوری و سیاست خارجی خود، همچنان در حال گسترش نفوذش در نظام مالی جهانی است. چین در حال تثبیت جایگاه خود به‌عنوان یک قدرت اقتصادی نوظهور در حوزه ارز دیجیتال است و سایر کشورها را نیز در این مسیر همراه می‌کند. در همین حال، آمریکا هنوز در حال بررسی این امر است که آیا ارز دیجیتال تهدیدی برای سلطه دلار محسوب می‌شود؛ در حالی که چین به آرامی‌شبکه پرداخت دیجیتال خود را در ۲۰۰ کشور گسترش داده است.
[1] Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication
[2] multi-CBDC Bridge