بازار رو به رشد خودروهای الکتریکی در اندونزی

دولت اندونزی قصد دارد تا سال 2030 تعداد خودروی‌های الکتریکی کشور به 2 میلیون و تعداد موتور سیکلت های الکتریکی به 12 میلیون برسد. این کشور همچنین با دارا بودن بزرگترین ذخایر نیکل جهان، امیدوار است به یک تولید کننده پیشرو در باتری خودروهای الکتریکی بدل شود. گزارش حاضر به بررسی وضعیت بازارخودروهای الکتریکی این کشور و چشم انداز آینده این صنعت در اندونزی می‌پردازد.

طی روزهای اخیر، یک کشتی باری عظیم که حامل 2500 خودروی برقی شرکت ویتنامی  وین فست -VinFast- است در بندر تانجونگ پریوک در شمال جاکارتا پهلوگرفته گرفت. ورود این کشتی غول پیکر، نقطه عطفی مهم برای توسعه فعالیتهای خودروساز ویتنامی در بازار اندونزی است. این کشتی که با لوگوی قرمز و سفید VinFast مزین شده بود، مدل‌های مختلفی از جمله VF 3، VF e34، VF 5 و Nerio Green را حمل می‌کرد که قبلاً در اندونزی به بازار عرضه شده بودند.

محموله خودرویی یاد شده، چهارمین و بزرگترین مقدار تحویل شده از سوی وین فست به اندونزی از فوریه سال 2024 است. شرکت ویتنامی تلاش نموده تا زمان تحویل با تعطیلات عید فطر که معمولاً فروش خودرو در اندونزی افزایش می یابد، مصادف گردد. به گفته مدیران شرکت ویتنامی خودروهای تحویلی به طور خاص برای اندونزی با تنظیمات فرمان راست برای مطابقت با مقررات محلی ساخته شده اند

هرچند ورود این محموله به خودی خود اهمیت دارد؛ اما سلسله رویدادهای منتهی به آن هم باید مد نظر قرار گیرد؛ چرا که این شرکت به شدت تلاش نموده تا به جایگاه فعلی برسد و در این راه سرمایه گذاری عمده ای در صنایع مرتبط و پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر اندونزی نموده است. در این باره، وزیر سرمایه گذاری اندونزی اخیرا اعلام نموده که وین فست متعهد شده  تا 1 میلیارد دلار برای توسعه صدهزار جایگاه واحد شارژ در سراسر اندونزی با تمرکز بر جزیره جاوا سرمایه گذاری کند. وین فست همچنین در حال بررسی سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های بادی و خورشیدی برای حمایت بیشتر از انتقال انرژی سبز اندونزی است.

برای تسریع پذیرش خودروهای الکتریکی در میان مشتریان، وین فست همچنین در حال ساخت یک کارخانه مونتاژ در منطقه سوبانگ، جاوای غربی با ظرفیت تولید سالانه 50هزار دستگاه است. این شرکت اخیراً 120 هکتار زمین را برای این تأسیسات خریداری کرده است که عملیات اجرایی آن در سال آینده آغاز شود.

دولت اندونزی قصد دارد تا سال 2030 تعداد خودروی‌های الکتریکی کشور به 2 میلیون و تعداد موتور سیکلت های الکتریکی به 12 میلیون برسد. هدف اصلی دولت کاهش انتشار کربن است، زیرا بخش حمل و نقل همچنان یکی از بزرگترین تولید کنندگان کربن در این کشور است. بر اساس داده‌های وزارت انرژی و منابع معدنی، تقریباً 11 میلیون خودرو در جاده‌های اندونزی تردد و سالانه بیش از 35 میلیون تن کربن تولید می‌کنند که 70 تا 80 درصد از انتشار گازهای گلخانه ای در شهرها را تشکیل می دهد. از سوی دیگر هدف دولت  ایجاد بازاری برای خودروهای برقی نیست بلکه به دلیل دارا بودن بزرگترین ذخایر نیکل جهان، اندونزی سودای تبدیل شدن به یک تولید کننده پیشرو در باتری خودروهای الکتریکی را در سر دارد. استراتژی توسعه صنعت خودروهای برقی در اندونزی شامل سه محور کلیدی است: ایجاد زیرساخت قوی صنعتی جهت تولید باتری، اطمینان از آمادگی زیرساخت ها، و مقرون به صرفه ساختن خودروهای برقی برای مشتریان.

اندونزی به دلیل فروش زیاد خودروهای الکتریکی در سال 2024 به عنوان یک کشور پیشرو در گذار جهانی از انرژی فسیلی به انرژی الکتریکی مورد توجه قرار گرفت و این موفقیت در زمانی بدست آمد که بازارهای بزرگی مانند آلمان و ژاپن با کاهش تقاضا روبرو هستند. در سال 2024، بیش از 20درصد کل خودروهای فروخته شده در سطح جهان برقی بودند. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، اندونزی در کنار استرالیا، برزیل، کانادا و چین از جمله کشورهایی است که مقبولیت خودروی برقی در آن شتاب گرفته است. بر اساس داده‌های انجمن صنعت خودرو اندونزی، فروش خودروهای برقی از 13916 دستگاه در ژانویه تا نوامبر 2023 به 32277 دستگاه در مدت مشابه در سال 2024 افزایش یافته است و این درحالی است در کل بازار بازار خودرو 784788 خورد معامله شده است.

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش دسامبر سال 2024خود اینگونه اعلام نظر می‌کند که:" خودروهای برقی معمولاً به دلیل کاهش هزینه‌های سوخت و تعمیر و نگهداری، هزینه کل مالکیت کمتری در طول عمر خود دارند، اما کاهش قیمت‌های اولیه افزایش مشتری بسیار مهم است." به نظر می رسد این مساله در چین مصداق یافته زیرا مدل‌های کوچک و مقرون‌ به ‌صرفه باعث استقبال مشتریان شده اند. آژانس بین‌المللی انرژی می افزاید:" تعرفه‌های اعمال شده بر واردات خودروهای الکتریکی از چین که توسط کشورها و مناطقی از جمله کانادا، اتحادیه اروپا، ترکیه و ایالات متحده اتخاذ شده است، می‌تواند در کوتاه‌مدت در دسترس بودن مدل‌های مقرون‌به‌صرفه را محدود کند."

در اندونزی وضعیت متفاوتی حاکم است؛ در این کشور مقرون به صرفه بودن مانند بسیاری از بازارهای نوظهور یک چالش به شمار می رود؛ اما مشوق های دولتی، افزایش آگاهی مصرف کننده و جهت گیری به سمت راه حل های انرژی پاک، موجب رونق بازارخودروهای برقی اندونزی شده است. با این حال، مانند سایر کشورهای جنوب شرق آسیا، تمایل اندونزیایی‌ها برای استفاده از خودروهای شاسی بلند، روند کاهش قیمت خودروهای برقی را خنثی می‌کند، چرا که که بیش از 55 درصد از فروش خودروهای الکتریکی در سال 2024 در این دسته قرار می‌گیرد.

در اندونزی، یارانه‌های دولتی و مشوق‌های مالیاتی خودروهای برقی را در دسترس‌تر کرده‌اند، اگرچه هنوز برای بسیاری از مصرف‌کنندگان گران‌تر از خودروهای موتور احتراق داخلی هستند. بر اساس این برنامه تشویقی، اگر خودروی برقی حاوی 40 درصد قطعات داخلی باشد، دولت مالیات بر ارزش افزوده خرید خودروهای برقی را به 1 درصد کاهش می دهد.

توسعه زیرساخت ها نیز در اولویت قرار دارد. دولت اندونزی در تلاش است تا شبکه‌های شارژ را گسترش دهد تا از تعداد روزافزون کاربران خودرو برقی پشتیبانی کند. هدف این تلاش‌ها رسیدگی به نگرانی‌های مصرف‌کننده در مورد محدوده و در دسترس بودن شارژ است، که عواملی حیاتی بر اقبال عمومی‌به این خودروها  هستند. در پایان سال 2024، اندونزی دارای 2490 ایستگاه شارژ عمومی‌بوده است.

نفوذ چین در بازار جهانی خودروهای برقی با قیمت رقابتی و تسلط آن در مدل های کوچک و مقرون به صرفه همچنان در حال رشد است. خودروسازان چینی، از جمله BYD، چشم انداز اندونزی و سایر بازارها را شکل می دهند و قیمت های رقابتی آنان مصرف کنندگان را جذب می‌کند. در  سال گذشته، وزیر امور اقتصادی اندونزی، از سرمایه گذاری 1.3 میلیارد دلاری BYD در کشور خبر داد و گفته می‌شود تا سه ماهه چهارم سال 2025 حدود 150 هزار خودرو تولید خواهد کرد.

لازم به ذکر است  اندونزی از ذخایر غنی نیکل خود که یک جزء کلیدی در تولید باتری خودروهای برقی است، برای جذب سرمایه گذاری از خودروسازان بین المللی استفاده کرده است. مقامات این کشور در اواخر سال قبل اعلام نمودند که اندونزی مذاکراتی را با شرکت تسلا برای فروش پیش سازه باتری خودرو انجام داده است اما مقامات شرکت آمریکایی واکنشی در تایید آن نشان ندادند.

پیش‌بینی می‌شود در سطح جهانی، خودروهای برقی 45 درصد از فروش خودرو تا سال 2030 و 55 درصد در سال 2035 را به خود اختصاص دهند که این پیش بینی نشان دهنده پیشرفت‌های فناوری، حمایت از سیاست‌ها و کاهش هزینه‌های تولید است. با این حال، مقرون به صرفه بودن همچنان فاکتور مهمی‌برای پذیرش این خودروها است.