جزئیات و روند تصویب طرح ملی احیای ایتالیا

با نزدیک تر شدن به پایان مهلت قانونی برای ارایه طرح های مرتبط با بودجه اتحادیه اروپا با عنوان نسل آینده اتحادیه، تلاشهای دولت ایتالیا برای نهایی نمودن طرح های مرتبط افزایش یافت. در همین راستا نشست های هیات وزیران برای نهایی نمودن این طرح در هفته آخر آوریل فشرده تر برگزار شد.

معرفی طرح بهبودی اقتصاد ایتالیا (Recovery Plan):

روز 23 آوریل نخست وزیر ایتالیا طرح بهبود اقتصادی کشور را که برای معرفی به اتحادیه اروپا تدوین گردیده را در جلسه شورای وزیران جهت بررسی‌های اولیه معرفی نمود و چراغ سبز نهایی در مورد مفاد آن به هفته بعد موکول گردید. اصلاحات، تحقیقات علمی و نوآوری  سه محور اصلی طرح دولت دراگی خواهند بود که طی شش بخش تقسیم می‌گردند: دیجیتالیزه کردن سیستم، انقلاب سبز، ساختارهای زیربنایی، آموزش و تحقیقات علمی، کمک به همسان سازی جامعه (شمول اجتماعی) بهداشت و درمان. دراگی در طول این مدت تلاش فراوانی بکار گرفته تا یک توافق سیاسی در مورد اعداد و ارقام این طرح و همچنین مکانیزم کنترل و مدیریت بدست آورد. گفته می‌شود کنترل اجرای طرح ها و بودجه‌های مربوطه به وزارت دارایی و جهت کنترل سیاسی نیز در اداره نخست وزیری ایتالیا یک بخش ویژه اختصاص داده خواهد شد. 

بر اساس طرح اولیه ای که در دولت مطرح شد بودجه طرح احیای ایتالیا از دو رقم تشکیل خواهد شد:

 1) 191.5 میلیارد یورو کمک های اتحادیه اروپا (Recovery Found) که از این میزان 138.5 میلیارد به طرح های جدید و 53 میلیارد یورو به طرح هایی در حال اجرا اختصاص داده خواهد شد.

2) بودجه دولت در این طرح ها که طی دو مرحله از محل فروش اوراق قرضه تامین خواهد شد در مرحله اول 30 میلیارد یورو و در مرحله بعدی 40 میلیارد یورو خواهد بود.

هیات وزیران در شب 24 آوریل طرح ملی احیای اقتصادی کشور به منظور ارائه به کمیسیون اتحادیه اروپا جهت دریافت کمک های مالی این اتحادیه (در قالب بسته بهبود اقتصادی اروپا موسوم به «نسل بعدی اتحادیه») را تصویب کرد. این در حالی بود که پیش از آن بروکسل خواهان تضمین‌های بیشتر دولت ایتالیا در خصوص تحقق اصلاحات لازم و ارائه برنامه زمانبندی شده آن‌ها شده بود. "ماریو دراگی" نخست وزیر ایتالیا از طریق تماس تلفنی مستقیم با "اورسولا فون درلاین" رئیس کمیسیون اروپا، وی را نسبت به تضمین لازم در این خصوص مطمئن نمود. در همین راستا، کارشناسان وزارت اقتصاد و دارایی نیز ادله مربوط به تطبیق برنامه احیای ایتالیا با استانداردهای درخواستی اروپا را به دفاتر کمیسیون در بروکسل منعکس کردند.

دولت ایتالیا متن مصوب طرح ملی احیای اقتصادی جهت ارائه به کمیسیون اتحادیه اروپا را به پارلمان این کشور ارسال نمود. در همین راستا "ماریو دراگی" نخست وزیر ایتالیا روز 26 آوریل در مجلس نمایندگان و روز بعد در مجلس سنا طرح احیای ملی را برای نمایندگان و سناتورها تشریح نمود. نهایتاً روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 28 و 29 آوریل نیز شورای وزیران طرح مذکور را بطور نهایی تصویب کرده و روز جمعه 30 آوریل به کمیسیون اروپا منعکس نمود. شایان ذکر است آخرین مهلت ارائه طرح های احیای ملی از سوی کشورهای اروپایی به بروکسل روز 30 آوریل تعیین شده است. کمیسیون نیز ظرف 60 روز  نظر خود پیرامون طرح را ارائه داده و در صورت مثبت بودن آن، در تابستان سال جاری 13 درصد کمک ها و به عبارتی حدود 24 میلیارد یورو به ایتالیا پرداخت خواهد نمود و 87 درصد مابقی را نیز بتدریج و همگام با تحقق اصلاحات تا سال 2026، به حساب ایتالیا واریز خواهد نمود.

در صورت چراغ سبز بروکسل، ایتالیا مبلغ 191.5 میلیارد یورو کمک مالی از صندوق ریکاوری اروپا دریافت کرده و با افزودن مبلغ 30.6 میلیارد یورو از محل بودجه ملی به آن، در مجموع 221.6 میلیارد یورو به امر احیای اقتصادی کشور اختصاص خواهد داد. بر اساس مصوبه هیات دولت طرح احیای اقتصاد ایتالیا معروف به (Recovery Plan (Next Generation UE به شرح ذیل ارایه شد.

طرح احیای اقتصاد ایتالیا در 318 صفحه تدوین گردیده و در آن اهداف دولت به منظور ترمیم زیان‌های ناشی از پاندمی و همچنین حل مشکلات و ضعف های ساختاری اقتصادی ایتالیا مشخص شده است. این اهداف در قالب شش بخش و دو برنامه اصلاحات تدوین شده اند که به همراه میزان سرمایه گذاری‌های پیش بینی شده برای هر بخش عبارتند از:

بخش دیجیتالیزه کردن سیستم ها، نوآوری، رقابت پذیری و فرهنگ: 40.73 میلیارد یورو

بخش انقلاب سبز و انتقال اکولوژیکی: 59.33 میلیارد یورو

بخش زیرساخت های زیر بنایی برای جابجایی پایدار: 25.13 میلیارد یورو

بخش آموزش و پژوهش و تحقیقات علمی : 30.88 میلیارد یورو

بخش کمک به همسان سازی جامعه (شمول اجتماعی):19.81 میلیارد یورو

بهداشت و درمان:15.63 میلیارد یورو

 

بودجه طرح بهبود اقتصاد ایتالیا (Recovery Plan):

 بودجه این طرح در مجموع 221.5 میلیارد یورو می‌باشد که تشکیل شده از:

• کمک های اتحادیه اروپا: 191.5 میلییارد یورو (از این میزان 68.9 میلیارد یوروی آن از محل کمک های بلاعوض اتحادیه اروپا خواهد بود)
• بودجه تکمیلی دولت: 30 میلیارد یورو (از محل فروش اوراق قرضه )

بعلاوه دولت ایتالیا از محل طرح React EU نیز 13 میلیارد یورو از اتحادیه اروپا برای کمک به قشر جوانان دریافت خواهد نمود. بنا به پیش بینی دولت با اجرای این طرح تا سال 2026 سطح تولیدات ناخالص داخلی کشور به میزان %3 افزایش پیدا خواهد کرد.  

همچنین به منظور مقابله با موانع سرمایه گذاری و پیچیدگی و کندی روند قضایی در طرح فوق دو نوع اصلاحات نیز پیش بینی گردیده است:

• اصلاحات در سیستم دادرسی و عدالت: کاهش زمان دادرسی در دادگاه‌های مدنی و کیفری
• اصلاحات در سیستم ادارات دولتی: ساده سازی امور اداری در ارائه مجوزها و ساده سازی و شفاف سازی روند مناقصات دولتی، تغییر نسل از طریق استخدام 228 هزار کارمند جوان، دیجیتالیزه کردن سیستم ادارات دولتی، حذف امور اداری دست و پا گیر برای شهروندان و شرکت ها و حذف مقرراتی که موجب تسهیل تقلب و فساد می‌شوند.

 

جدول خلاصه  طرح بهبود اقتصاد ایتالیا (Recovery Plan) به همراه میزان سرمایه گذاری‌های تخصیصی برای هر بخش (ارقام به میلیارد یورو)

 

طرح احیای اقتصادی ایتالیا در آخرین مرحله تصویب قبل از ارسال به بروکسل؛

طرح احیای اقتصادی ایتالیا (Recovery Plan) پس از تائید از طرف پارلمان ایتالیا و تائید مقامات حاضر در کنفرانس استان‌ها، در آخرین مرحله قبل از ارسال به اتحادیه اروپا به اداره نخست وزیری بازگشت تا هیات دولت در مورد آخرین جرئیات این طرح تصمیم گیری نماید. نکته مهم در طرح نهایی افزایش 40 میلیارد بودجه تکمیلی می‌باشد که قرار است تا سال 2036 برای توسعه زیرساختهای اقتصادی ایتالیا در قالب این طرح به بودجه کلی افزوده شود. از جمله مواردی که در مورد آن تصمیم گیری شد عبارتند از:

1- تصویب نهایی 70 میلیارد یورو بودجه تکمیلی طرح که توسط دولت و از محل فروش اوراق قرضه تامین خواهد شد. این بودجه در مورد بخشی از پروژه‌ها می‌باشد که کمک های اتحادیه اروپا آنها را در بر نمی‌گیرد. (از هفتاد میلیارد یورو بودجه تکمیلی 30 میلیارد طی شش سال 2026-2021 و 40 میلیارد طی هشت سال 2033-2026 سرمایه گذاری خواهند شد)

2-  موضوع مدیریت اجرای طرح.

تحلیلگران ایتالیایی معتقدند این طرح مشخصا مراحل مقدماتی خود را طی می‌کند و برای اجرای کامل آن نیاز به یک توافق سیاسی محکم در بخش اصلاحات می‌باشد، اصلاحاتی که بتواند سرمایه گذاری‌های مطرح شده را به حرکت بیاندازد. از طرفی قبل از هر چیز باید یک ساختار مدیریت و حکمرانی در باره اجرای طرح ها نیز ایجاد شود که البته این موضوع  بصورت کلی در طرح مذکور معرفی شده است. بر اساس آن برنامه ریزی و مدیریت سیاسی بر عهده اداره نخست وزیری و هماهنگی مرکزی جهت اجرای طرح ها بر عهده وزارت دارایی ایتالیا خواهد بود. در حقیقت وزارت دارایی ایتالیا نقش حسابداری عمومی و مخاطب و نقطه تماس اتحادیه اروپا را خواهد داشت که وظیفه آن جمع آوری اطلاعات پیرامون روند و پیشرفت پروژه‌ها و تهیه گزارش دوره ه‌ای در این زمینه جهت ارائه به اتحادیه اروپا و دریافت بودجه خواهد بود.

شایان ذکر است که کمیسیون اروپا پس از دریافت طرح ایتالیا ظرف حداکثر دو ماه پس از بررسی‌های مربوطه جهت رای گیری به شورای اروپا ارسال خواهد نمود و شورا نیز حداکثر ظرف چهار هفته پس از دریافت طرح جهت تخصیص پیش پرداخت بودجه نظر نهایی اتحادیه اروپا را در مورد طرح های ایتالیا ارائه خواهد نمود.