مقررات جدید اتحادیه اروپا در مورد تجارت اقلام با کاربرد دوگانه
اتحادیه اروپا با صدور بیانیه ای در تاریخ 19 آبان 1399 ( 9 نوامبر 2020 ) خبر از توافق نهادهای داخلی اتحادیه در تدوین و وضع قوانین جدید اتحادیه اروپا در مورد تجارت اقلام با کاربرد دوگانه و طی مراحل قانونی مربوطه داد.
بر این اساس، اتحادیه اروپا به زودی به مجموعه قوانین جدیدی مجهز می‌شود که امکان تجارت با مسئولیت پذیری، رقابت و شفافیت موارد استفاده دوگانه را فراهم می‌کند. این موارد گروه وسیعی از کالاها، مواد، نرم افزار و فناوری هستند که می‌توانند برای اهداف نظامی و نظامی استفاده شوند.
به طور کلی، قوانین جدید با هدف تقویت بیشتر اقدامات اتحادیه اروپا در زمینه منع گسترش سلاح های کشتار جمعی و ابزارهای تحویل آنها، کمک به صلح، امنیت و ثبات منطقه ای و اطمینان از احترام به حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی اتخاذ می‌شود.
آلمان بعنوان ریاست دوره ای شورای اتحادیه اروپا و نمایندگان پارلمان اروپا به توافق موقت سیاسی در این مورد رسیده اند. آیین نامه جدید پس از تائید شورای نمایندگان دائم کشورها(Coreper)، برای تصویب در شور اول، به پارلمان و شورا ارسال خواهد شد.
مشروح:
اتحادیه اروپا با صدور بیانیه ای در تاریخ 19 آبان 1399 ( 9 نوامبر) خبر از توافق نهادهای داخلی اتحادیه در تدوین و وضع قوانین جدید اتحادیه اروپا در مورد تجارت اقلام با کاربرد دوگانه و طی مراحل قانونی مربوطه داد.
بر اساس سند صادره، اتحادیه به زودی به مجموعه قوانین جدیدی مجهز می‌شود که امکان تجارت با مسئولیت پذیری، رقابت و شفافیت موارد استفاده دوگانه را فراهم می‌کند. اینها گروه وسیعی از کالاها، مواد، نرم افزار و فناوری هستند که می‌توانند برای اهداف نظامی و نظامی استفاده شوند.
آلمان بعنوان ریاست دوره ای شورای اتحادیه اروپا و نمایندگان پارلمان اروپا به توافق موقت سیاسی در مورد آیین نامه اصلاح شده ای دست یافتند که حاکی از تعیین رژیم اتحادیه اروپا برای کنترل صادرات، دلالی، مساعدت فنی، ترانزیت و انتقال اقلام استفاده دوگانه است. پیتر آلتمایر، وزیر فدرال آلمان در امور اقتصادی و انرژی در این زمینه اظهار داشت: این توافق در مورد تجارت اقلام با کاربرد دوگانه، سهم مهمی در آماده سازی اتحادیه اروپا برای چالش های تجاری مدرن دارد. قوانین جدید بین تقویت رقابت پذیری اتحادیه اروپا، اطمینان از منافع امنیتی ما و ارتقاء حقوق بشر تعادل و توازن مناسبی برقرار می‌کند. بر اساس قوانین جدید، ما در آینده مجهزتر خواهیم بود تا اجازه دهیم تجارت قانونی به راحتی انجام شود، اما همچنین بر کنترل برخی از فن آوری‌ها، به ویژه موارد نظارت سایبری، که می‌تواند در ارتباط با نقض حقوق بشر مورد سوء استفاده قرار گیرد، تأکید کنیم. بعلاوه ، ما روش مشترک اتحادیه اروپا را با ارائه روشهای بیشتری برای همکاری کشورهای عضو در زمینه کنترل صادرات، تقویت می‌کنیم.
سیستم کنترل صادرات کنونی اتحادیه اروپا برای اقلام با دو کاربرد از سال 2009 آغاز شده است. با این حال ، این سیستم باید با شرایط فن آوری ، اقتصادی و سیاسی در حال تغییر سازگار باشد.
به طور کلی، قوانین جدید با هدف تقویت بیشتر اقدامات اتحادیه اروپا در زمینه منع گسترش سلاح های کشتار جمعی و ابزارهای تحویل آنها، کمک به صلح ، امنیت و ثبات منطقه ای و اطمینان از احترام به حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین المللی با کنترل صادرات اقلام استفاده دوگانه از اتحادیه اروپا اتخاذ خواهد شد.
ویژگی‌های اصلی آیین نامه توافق شده به شرح زیر است:
- به منظور جلوگیری از نقض حقوق بشر و تهدیدهای امنیتی مرتبط با سوءاستفاده بالقوه از فناوری نظارت بر فضای مجازی(Cyber-surveillance technology) ، قوانین جدید شامل مقرراتی است که باعث می‌شود این فناوری در شرایط خاص تحت کنترل دقیق صادرات قرار گیرد؛
- علاوه بر این ، این مقررات اکنون شامل یک مکانیسم هماهنگی در سطح اتحادیه اروپا EU-level coordination mechanism است که امکان تبادل بیشتر بین کشورهای عضو در مورد صادرات موارد نظارت سایبری را فراهم می‌کند؛
- این آیین نامه دو مجوز صادراتی جدید و کلی اتحادیه اروپا را برای صادرات اقلام استفاده دوگانه ارائه می‌کند - یکی برای موارد رمزنگاری(cryptographic items) و دیگری برای انتقال فناوری درون گروهی تحت شرایط خاص – که بموجب آنها بار اداری هر دو شرکت و مقامات صدور مجوز به طور قابل توجهی کاهش می یابد؛
- این مقررات همچنین از طریق بهبود همکاری بین مقامات صدور مجوز و گمرک ، اعمال کنترل را تقویت کرده و سازوکارهایی را به کشورهای عضو معرفی می‌کند تا همکاری خود را در این زمینه تقویت کنند؛
- این آیین نامه مقررات جدیدی را در مورد کنترل های قابل انتقال (transmissible controls )معرفی می‌کند ، که در موارد خاص به یک کشور عضو اجازه می دهد کنترل صادرات را بر اساس قوانینی که توسط یک کشور عضو دیگر وضع شده است، معرفی کند، که بموجب آن اثرات درون مرزی کنترل صادرات کشورهای عضو داده می‌شود؛
- این آیین نامه هماهنگی لازم را در سطح اتحادیه اروپا بین قوانین قابل اجرا در مورد خدمات خاص را درخصوص اقلام با کاربرد دوگانه که در حال حاضر در سطح ملی تنظیم می‌شوند، ایجاد می‌کند(کمک فنی)؛
- قوانین جدید گزارش دهی، امکان شفافیت بیشتر در مورد تجارت موارد دو منظوره را فراهم می‌کند، در عین حال به محرمانه بودن اسرار تجاری و منافع امنیت ملی احترام می‌گذارد؛
پیش زمینه و مراحل بعدی
بر اساس تعهدات بین المللی، کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید اقدامات لازم را در سطح ملی برای جلوگیری از گسترش سلاح های هسته ای، شیمیایی یا بیولوژیکی و ابزارهای تحویل آنها انجام دهند. این اقدامات شامل کنترل موارد استفاده دوگانه، یعنی مواد، تجهیزات و فناوری مربوط به صادرات است که می‌تواند برای اهداف غیرنظامی و نظامی، از جمله اهداف ذکر شده در بالا ، مورد استفاده قرار گیرد.
به همین منظور، در سال 2009 ، اتحادیه اروپا آیین نامه ای را تصویب کرد که رژیمی‌برای کنترل صادرات ،دلالی ،کمک فنی ، ترانزیت و انتقال اقلام با استفاده دوگانه ایجاد می‌کند. برای انطباق با شرایط سریع تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی، کمیسیون در سپتامبر 2016 پیشنهادی برای یک آیین نامه اصلاح شده ارائه داد که قوانین موجود را به روز نموده و گسترش می دهد.
در ژوئن 2019 شورا در مورد ماموریت مذاکراتی خود توافق کرد و از آن زمان تاکون سه جلسه در اکتبر 2019 ، نوامبر 2019 ، فوریه 2020 و سپتامبر 2020 برگزار شده است.
آیین نامه جدید پس از تائید شورای نمایندگان دائم کشورها(Coreper)، برای تصویب در شور اول، به پارلمان و شورا ارسال خواهد شد.