اخبار اقتصادی پاناما (نیمه دوم مهرماه 1399 - 2)

سری دوم مهمترین اخبار تحولات و رویدادهای اقتصادی مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های پاناما طی نیمه دوم مهر ماه 1399 به شرح زیر بوده است:

برنامه دولت پاناما جهت جذب سرمایه‌گذاری خارجی با اعطای اقامت دائم

دولت لائورنتینو کورتیسو به منظور اجرای بخشی از برنامه فعال‌سازی اقتصاد پاناما در دوره پساکرونا، اعلام نموده که به شهروندان خارجی که طی دو سال آینده مبلغ 300 هزار دلار در بخش ساخت‌وساز و مسکن پاناما سرمایه‌گذاری کنند و تا پیش از پایان سال 2022 این مبلغ را به رقم 500 هزار دلار برسانند، اقامت دائم کشور را دریافت خواهند کرد.  

در بخش دیگری از برنامه احیای اقتصادی پاناما، دولت کورتیسو اعلام داشته است که اقامت دائم به شهروندان خارجی که مبلغ 500 هزار دلار در بازار بورس کشور سرمایه‌گذاری کرده و ضمانت‌های لازم جهت حفظ این سرمایه تا بازه زمانی 5 سال بعد از آن را نیز بدهند، تضمین خواهد کرد. طبق فرمان اجرایی صادر شده، مجوز اقامت دائم برای این سرمایه‌گذاران طی 30 روز صادر خواهد شد.

شایان ذکر است، صندوق بین‌المللی پول با توجه به ثبت متوسط رکورد سالیانه 5.9% رشد اقتصادی پاناما طی 25 سال منتهی به 2019، عملکرد این کشور را قابل مقایسه با سنگاپور و کره‌جنوبی در آسیا دانسته و از پاناما به عنوان سنگاپور آمریکای‌لاتین نام برده است. ولی شیوع ویروس کرونا و سیاست‌های قرنطینه‌ای دولت کورتیسو طی شش ماه گذشته منجر به رشد اقتصادی نزدیک به صفر این کشور آمریکای مرکزی شده است.

اقدام آلمان در صدور حکم بازداشت بین‌المللی علیه دو نفر از عاملین رسوایی اسناد پاناما  

مقامات آلمان، 28 مهرماه حکم بازداشت بین‌المللی دو نفر از گردانندگان دفتر وکالت موساک فونسکا را صادر نمودند. یورگن موساک شهروند آلمانی و رامون فونسکا شهروند پانامایی متهم هستند که از طریق تأسیس و اداره دفتر وکالت موساک فونسکا در پاناماسیتی اقدام به پولشویی، فرار مالیاتی و دور زدن تحریم‌های بین‌المللی می‌کرده‌اند. افشای مستندات این شرکت پوششی در سال 2016 به عنوان اوراق پاناما یا اسناد پاناما شهرت یافت. از این افشاگری به عنوان "بزرگترین افشای فساد مالی سیاستمداران جهان" و "بزرگ‌ترین نشت اطلاعاتی تاریخ" یاد شده‌ است.

دفتر وکالت موساک فونسکا متهم است که در طول 40 سال فعالیت، از طریق 214 هزار مؤسسه در سراسر جهان، خدمات مربوط به پولشویی، فرار مالیاتی و دور زدن تحریم‌های بین‌المللی به مشتریان خود از جمله سیاستمداران، ثروتمندان بزرگ، چهره‌های مشهور ورزشی و هنری می‌داده است. اسناد افشا شده شامل 11.5  میلیون سند مربوط به بازه زمانی سال‌های 1970 تا 2016 میلادی می‌باشد؛ از مجموع این 11.5 میلیون سند، حدود 4.8 میلیون مورد از آن‌ها را ایمیل، 3 میلیون مورد را اسنادی با فرمت پایگاه‌های داده، 2 میلیون مورد را پی دی اف، 1 میلیون مورد را فایل‌های تصویری، 320 هزار مورد را فایل‌های متنی تشکیل می‌دهد.

ممنوعیت پروازهای عبوری از پاناما با توقف بیش از 6 ساعت 

به دنبال از سرگیری فعالیت فرودگاه بین‌المللی توکومن پاناماسیتی از 21 مهرماه، مقامات هوانوردی پاناما اعلام نموده‌اند که با توجه به وضعیت فوق‌العاده بهداشتی کشور و پروتکل‌های اعلامی و لازم‌الاجرا توسط سازمان‌های دولتی و غیردولتی، مجوز کلیه پروازهای عبوری (ترانزیتی) با توقف بیش از 6 ساعت در این فرودگاه بین‌المللی لغو شده است. این در حالی است که تا پیش از شیوع بیماری کرونا، مسافرین پروازهای بین‌المللی می‌توانستند حداکثر تا 24 ساعت در سالن ‌ترانزیت بین‌الملل فرودگاه توکومن توقف داشته باشند.

به دنبال اعلام این تصمیم از سوی مقامات پانامایی، شرکت هواپیمایی ایرفرانس و خطوط پادشاهی هلند (کی ال ام) با ابراز نارضایتی خود، تصریح نموده‌اند که پروازهای عبوری آن‌ها از پاناما دچار اختلال خواهد شد، چرا که مسافرین این خطوط هواپیمایی تا پیش از این جهت رسیدن به مقصد خود، معمولا بین 8 تا 11 ساعت توقف در فرودگاه توکومن می‌داشتند.

خطوط هواپیمایی کوپا ایرلاینز نیز مراتب نارضایتی خود را اعلام داشته، این شرکت هواپیمایی به پایبندی کامل خود به پروتکل‌های بهداشتی از جمله اجباری بودن تست دمای بدن در هنگام دریافت خدمات فرودگاهی و ورود به هواپیما، استفاده از ماسک در کل طول پرواز و مجاز نبودن مسافر به آوردن غذا برای مصرف شخصی تأکید کرده و اعلان نموده با توجه به انجام 18 پرواز روزانه به مکزیک از سایر کشورهای منطقه آمریکای‌لاتین، اجرایی شدن این تمهید، پروازهای شرکت از مبدأ یا به مقصد مکزیک را دچار نابسامانی خواهد نمود. 

سرایت اختلافات فزاینده بین واشنگتن و پکن به پاناما   

اهمیت راهبردی پاناما و کانال بین‌المللی این کشور به عنوان ارتباط دهنده دو منطقه آمریکای مرکزی و جنوبی و متصل‌کننده دو اقیانوس اطلس و آرام به یکدیگر بر کسی پوشیده نیست. 6% از کل حجم تجارت کالا در دنیا از طریق کانال پاناما انجام می‌گیرد. ایالات متحده سازنده این آبراه جهانی است و تا 31 دسامبر 1999 مدیریت آن را برعهده داشت. بر اساس آخرین آمار منتشره، آمریکا اولین و چین دومین استفاده‌کننده بزرگ از کانال پاناما می‌باشند. 62.7% ترانزیت انجام شده از این آبراه بین‌المللی در سال 2019 از مبدأ یا به مقصد ایالات متحده آمریکا بوده است.

اختلافات بین واشنگتن و پاناماسیتی از سال 2017 و دوره ریاست‌جمهوری خوآن کارلوس وارلا (2019-2014) شروع شد. زمانی که پاناما پس از 106 سال روابط دیپلماتیک خود را با تایوان قطع و جمهوری خلق چین را برسمیت شناخت. موضوعی که ناراحتی و نگرانی کاخ سفید را به همراه داشت و آن را صراحت بیان نمود. برقراری روابط دیپلماتیک بین پاناماسیتی و پکن، منجر به کاهش غیررسمی سطح روابط دیپلماتیک آمریکا با این کشور آمریکای مرکزی گردید و طی دو سال پس از این حادثه، کاخ سفید از معرفی سفیر برای این مستعمره سابق خود خودداری نمود.

طی 3 سال گذشته روابط پاناما و چین علی‌رغم نارضایتی آمریکا بشدت افزایش پیدا کرده است. چین با در اختیار داشتن 43% از فعالیت اقتصادی منطقه آزاد کُلون (به عنوان دومین منطقه آزاد بزرگ جهان پس از هنگ‌کنگ) به بزرگ‌ترین بازیگر خارجی در این منطقه اقتصادی تبدیل شده است. منطقه‌ای که به تنهایی سهم 8.5% در تولید ناخالص داخلی کشور دارد. طی یک‌سال گذشته چین با امضای چندین قرارداد پروژه‌های زیرساختی از جمله در مترو و بخش انرژی در حال تثبیت و تعمیق این روابط می‌باشد و به نظر کارشناسان پاناما طی یک دهه آینده قابلیت تبدیل شدن به بزرگ‌ترین دریافت‌کننده سرمایه‌های خارجی چین در منطقه آمریکای‌لاتین را دارد.

مجموعه این شرایط باعث گردید تا کورت دبلیو تید (2018-2016) رئیس ستاد فرماندهی جنوبی ایالات متحده آمریکا موسوم به یواس ساوتکام نسبت به نفوذ چین در این منطقه استراتژیک برای واشنگتن هشدار جدی دهد. در نهایت کاخ سفید، پاناما را مجبور به امضای یادداشت تفاهمی نمود که بر اساس آن به آمریکا نیز امتیازات مشابه اقتصادی همانند رقیب چینی خود را داد.