اخبار اقتصادی پاناما (نیمه اول مهرماه 1399)

مهمترین اخبار تحولات و رویدادهای اقتصادی روزنامه‌ها و رسانه‌های پاناما منتهی به 18 مهر ماه 1399 به شرح زیر بوده است:

فرصت‌های پاناما در سایه نگاه مجدد واشنگتن به آمریکای‌لاتین

به دنبال سفر اخیر هیأت عالیرتبه آمریکا به ریاست رابرت سی اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید به کشورهای منطقه آمریکای‌لاتین، روزنامه لااستریجا دِپاناما 12 با انتشار مقاله‌ای به دلایل و فرصت‌های ناشی از نگاه مجدد واشنگتن به منطقه پرداخته است:

چالش پیش‌روی ایالات متحده در قاره آمریکا، محدود کردن نفوذ چین در این حوزه است. راهبرد کاخ سفید در منطقه طی یک دهه آینده "کاهش نفوذ قدرت‌های خارجی" است. در اوج بحران کرونا ویروس و تبدیل شدن منطقه به کانون بیماری، یکی از عالی‌رتبه‌ترین مقامات آمریکایی با سفر به پاناما، کمک 6 میلیون و 400 هزار دلاری خود را در قالب تجهیزات پزشکی و بیمارستانی اهدا نمود. در سفر هیأت آمریکایی به پاناماسیتی، مقرر گردید مبلغ 5 میلیون دلار دیگر در قالب یک برنامه پنج ساله به منظور تقویت نیروهای مستشاری اداره تحقیقات فدرال آمریکا موسوم به اف.بی.آی. جهت مبارزه با فساد و پولشویی در اختیار پاناما قرار گیرد. واقعیت انکارناپذیر کنونی، بحران در هژمونی ایالات متحده آمریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ است. رویکرد جدید کاخ سفید در قبال منطقه به عنوان فرصت برای پاناماسیتی تلقی می‌گردد؛ چرا که مزیت نسبی پاناما در حوزه‌هایی همانند انرژی و برخی بخش‌های زیربنایی اقتصاد واضح و مبرهن بوده و به احیای اقتصادی کشور در دوره پساکرونا بسیار کمک می‌نماید. اعزام هیأت عالی‌رتبه آمریکا به پاناما و ملاقات آن‌ها با رئیس‌جمهور لائورنتینو کورتیسو به دلیل نگاه کاخ سفید به پاناما، به عنوان متحد راهبردی و شریک قابل اطمینان است. بنا به اعتراف اوبراین، مشاور امنیت ملی کاخ سفید "پاناما شریک راهبردی آمریکا در مسائل امنیتی بوده و دو کشور تلاش دارند تا از طریق همکاری نزدیک منطقه را امن نگه‌دارند".

ضرر اقتصادی 1 میلیارد و 500 میلیون دلاری پاناما طی دوره کرونا ویروس

بنا به اعلام ژان پیر لیندر رئیس اتاق بازرگانی، تجارت و کشاورزی پاناما، اقتصاد این کشور آمریکای مرکزی طی دوره شش ماهه گذشته به طور متوسط ماهیانه 1 میلیارد و 500 میلیون دلار آسیب دیده است. وی بیشترین آسیب‌های وارده را بر بخش‌های عمده‌فروشی، خرده‌فروشی و قطعات یدکی خودرو بوده است. وی پیامد شیوع بیماری کووید 19 را از بین‌رفتن 157 هزار فرصت شغلی و 200 میلیون دلار درآمد حاصل از فعالیت بخش خصوصی دانسته است. طی این مدت 14 هزار بنگاه اقتصادی خرد، کوچک و متوسط تعیطیل شده که احیا یا رونق مجدد آن‌ها در دوره پساکرونا در هاله‌ای از ابهام می‌باشد.  

تمهیدات دولت پاناما جهت به حداقل رساندن پیامدهای اقتصادی بیماری کووید 19   

بنا به اعلام دولت لائورنتینو کورتیسو، نهادهای حاکمیتی کشور به منظور تحدید تبعات شیوع ویروس کرونا در پاناما، اقدامات ذیل را عملیاتی خواهند نمود:

1. کاهش 25% قیمت سوخت‌های فسیلی؛
2. اختصاص بودجه 9 میلیون دلاری به وزارت بهداشت جهت مبارزه با بیماری کرونا؛
3. اختصاص بودجه 1.3 میلیون دلاری به سایر وزارتخانه‌ها به منظور افزایش تمهیدات پیشگیرانه؛
4. درنظر گرفتن بودجه 50 میلیون دلاری جهت خرید تجهیزات بیمارستانی و بهداشتی؛
5. خرید گوشت به مبلغ 20 میلیون دلار از تولیدکنندگان پانامایی جهت تزریق به بازار و تقویت چرخه عرضه و تقاضا.

پیش‌بینی درآمد 3 میلیارد و 300 میلیون دلاری پاناما از محل کانال بین‌المللی پاناما

مجلس ملی پاناما، در سومین دور از مذاکرات خود برای تعیین میزان درآمد ملی کشور از محل ارائه خدمات در کانال بین‌المللی این کشور در بودجه سال 2021، بالاخره در خصوص رقم 3.3 میلیارد دلار به توافق رسید. بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی مقامات کانال بین‌المللی پاناما مقر گردید، مبلغ 1.76 میلیارد دلار از کل این درآمد به حساب خزانه کشور واریز شده و مبلغ 1.24 میلیارد دلار باقیمانده نیز جهت نگهداری تجهیزات و توسعه زیرساخت‌های دریایی و اقیانوسی کشور هزینه گردد. کلیه درآمدها و هزینه‌های مزبور جهت سال مالی 1 اکتبر 2020 تا 30 سپتامبر 2021 در نظر گرفته شده است.     

قرار گرفتن پاناما در لیست سیاه مالی اتحادیه اروپا

بنا به اعلام اتحادیه اروپا، پاناما به دلیل عدم اجرای کامل پروتکل‌ها و مقررات بین‌المللی مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم، از 10 مهرماه (1 اکتبر) در لیست سیاه کشورهای ثالث پرخطر این اتحادیه قرار گرفت. بدین ترتیب این کشور آمریکای مرکزی در کنار بیست کشور دیگر از جمله عراق، ایران، کره شمالی، بوتسوانا، سوریه، ترینیداد و توباگو و اوگاندا دارای محدودیت‌های مالی به لحاظ انجام امور بانکی و استفاده از سرمایه‌های خارجی قرار گرفته است.

بر این اساس از این پس بانک‌ها، نهادها و مؤسسات مالی عضو اتحادیه اروپا جهت هرگونه همکاری پولی و مالی با پاناما آزادی عمل گذشته را نداشته و لازم است که هشدارها و احتیاط‌های اعلامی از سوی بانک مرکزی اروپا را رعایت کنند. تصمیم اخیر اتحادیه اروپا در قبال پاناما، در چارچوب رعایت مقررات ارائه شده از سوی گروه ویژه اقدام مالی FATF اتخاذ شده است.

منطقه آزاد کُلون در تلاش جهت حفظ گردشگران از کشورهای کوبا، کاستاریکا و کلمبیا  

مسئولین منطقه آزاد کُلون (به عنوان دومین منطقه آزاد بزرگ جهان پس از هنگ‌کنگ) اعلام نموده‌اند که در تلاش هستند تا حضور گردشگران از کشورهای کوبا، کاستاریکا و کلمبیا در این منطقه آزاد اقتصادی را تدوام بخشند. بر اساس آمار منتشره، گردشگران کوبایی با ثبت رکورد 7333 نفری در شش ماهه نخست سال 2020 و علی‌رغم شیوع گسترده بیماری کووید 19، بیشترین میزان حضور گردشگران خارجی در این منطقه را داشته‌اند. مقامات منطقه آزاد کُلون تصریح نموده‌اند، با توجه به جاذبه‌های اقتصادی این منطقه برای گردشگران خارجی بویژه اتباع کوبایی، این نوع از توریست‌ها با هدف منفعت اقتصادی و خرید کالاهای باکیفیت و برند روز ضمن خرید از منطقه، به مدت سه تا چهار روز در اقامتگاه‌های منطقه آزاد بسر می‌برند، که از این بابت عواید قابل ملاحظه‌ای نصیب این کشور می‌کنند.

نیاز منطقه آمریکای‌لاتین به سه سال زمان جهت جبران خسارات اقتصادی همه‌گیری کرونا

بنا به ارزیابی کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب (سپال)، این منطقه جهت احیای اقتصادی و بازگشت به دوران رونق کسب و کار قبل از شیوع ویروس کرونا، حداقل به 3 سال زمان نیاز خواهد داشت.

خانم آریسیا بارسنا، دبیر اجرایی سپال آخرین آمار جمعیتی منطقه را 626 میلیون نفر اعلام نموده و تصریح کرده است که منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب بیشترین میزان نابرابری اقتصادی یا به عبارت دیگر شکاف طبقاتی در کل جهان را داراست:

بحران کرونا، باعث ایجاد بزرگ‌ترین رکود اقتصادی منطقه طی یک قرن اخیر شده است. سرانه تولید ناخالص داخلی کشورهای منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب در سال 2020 در سطح سال 2010 خواهد بود، که این به معنای قرارگرفتن مجدد منطقه در معرض "دهه از دست رفته" یا "بحران بدهی‌ها" می‌باشد. پیامد جدی این مسأله افزایش شدید نابرابری و فقر خواهد بود. میزان بیکاری در منطقه به رقم 13.5% خواهد رسید که تعداد 18 میلیون نفر به افراد بیکار اضافه خواهد شد. میزان فقر به سال 2005 نزدیک شده و تعداد افرادی که در زیر خط فقر قرار خواهند گرفت بالغ بر 231 میلیون نفر خواهد بود. بحران کرونا ویروس منجر به تعطیلی 2 میلیون و 700 هزار شرکت رسمی در آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب شده است. یکی از راه‌های کم‌تر نمودن تبعات اقتصادی بحران کروناویروس، افزایش مالیات می‌باشد. در حال حاضر میزان مالیات دریافتی از مردم به صورت مستقیم و غیرمستقیم 23.1% تولید ناخالص داخلی می‌باشد، در حالی که در کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی 34.3% گزارش شده است.

کوچک شدن اقتصاد پاناما در سال 2020  

بنا به ارزیابی کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای منطقه آمریکای‌لاتین و حوزه کارائیب (سپال) ، اقتصاد پاناما در سال جاری میلادی به دلیل تبعات ناشی از شیوع ویروس کرونا به میزان 6.5% در مقایسه با سال 2019 کوچک‌تر می‌شود. طبق این گزارش بیشترین پیامد منفی اقتصادی عارض بر اقتصاد این کشور آمریکای مرکزی در بازه زمانی سه ماهه دوم و سه ماهه سوم سال 2020 بوده است.

گزارش سپال می‌افزاید که اقدام رئیس‌جمهور لائورنتینو کورتیسو در ماه آوریل مبنی بر اجازه برداشت از صندوق ملی پس‌انداز کشور به مبلغ 1.3 میلیارد دلار جهت مقابله با شیوع ویروس کرونا منجر به افزایش بدهی عمومی دولت شده است. درحالی که، میزان بدهی‌های عمومی دولت در سال 2019 حدود 3% از میزان کل تولید ناخالص داخلی پاناما بود ولی برخی مجوزهای صادره جهت برداشت از حساب‌های عمومی منجر به افزایش این بدهی به میزان 6% از میزان کل تولید ناخالص داخلی کشور شده است. سپال تصریح می‌نماید که تصمیم دولت جهت برقراری قرنطینه اجباری از ماه مارس و تمدید آن طی پنج ماه بعد، منجر به وارد آمدن تبعات شدید اقتصادی به این کشور آمریکای مرکزی شده است.