کاهش شدید سرمایه گذاری خارجی در بلغارستان

سرمایه گذاری خارجی در بلغارستان طی ده سال ( 2008 الی 2018 ) از بیش از 9 میلیارد دلار آمریکا به 1.3میلیارد دلار کاهش یافته است. بلاگا تاوارد وکیل دادگستری بلغاری و عضو دفتر مشاوره حقوقی پاپاس بروکسل معتقد است سه دلیل عمده باعث کاهش شدید سرمایه گذاری خارجی در بلغارستان طی ده سال ( 2008- 2018 ) از بیش از 9 میلیارد دلار آمریکا به 1.3میلیارد دلار شده است. این سه دلیل عبارتند از: عدم کارایی نظام قضایی بلغارستان در حمایت از سرمایه گذاری خارجی ، عدم ثبات قوانین و مقررات ناظر بر بازار سرمایه و فساد اداری مقامات دولتی و سیستم اداری .

بلاگا تاوارد در ادامه می نویسد؛ علیرغم اینکه بلغارستان کشور زیبایی است و دارای ارزانترین نیروی کار در اتحادیه اروپاست ولی سرمایه گذار اگر مطمئن از سودش نباشد سرمایه گذاری نمی‌کند. بطور معمول دو نوع سرمایه گذاری وجود دارد: سرمایه گذاری با ریسک بالا که بازده بالایی دارد ولی می‌تواند منجر به ضرر هم بشود و سرمایه گذاری ایمن که دارای سود کم و ریسک کم است. بلغارستان برای سرمایه گذار، سرمایه گذاری با ریسک بالا و سود کم را ارئه می‌کند که برای سرمایه گذار هیچ جاذبه ای ندارد و همین امر موجب سقوط شدید سرمایه گذاری خارجی شده است. لازم به ذکر است براساس اعلام سازمانهای سنجش بین المللی بلغارستان فاسدترین کشور در اتحادیه اروپا ارزیابی و معرفی شده است. علاوه بر تاوارد تحلیل های دیگر از جمله تحلیل انجمن صنعتگران این کشور نیز دلایل مشابهی را ارائه می دهد.

منابع مستقل نقاط ضعف و قوت سرمایه گذاری در بلغارستان را در موارد زیر خلاصه می‌کنند:

نقاط قوت را شامل : سیستم مالیات بر شرکتها 10% - نیروی کار ارزان و ماهر – هزینه کم زندگی نسبت به بقیه اعضای اتحادیه اروپا – عضویت در اتحادیه اروپا – ثبات سیاسی – شهرت مناسب برای مقررات محرمانه نگه داشتن اطلاعات مالیاتی – مازاد بودجه از سال 2013 – استحکام و مقاومت قابل قبول در مقابل شوک های اقتصادی خارجی می دانند.

نقاط ضعف نیز شامل این موارد می‌شوند: - پیشرفت کم در مبارزه با فساد و بوروکراسی ناکارآمد – عدم اجرای حقوق مالکیت معنوی – درآمد محدود اکثر مردم – بدهی خارجی بالا – آسیب پذیری بخش بانکی در مقابل بحرانهای بانکی منطقه یورو – زیر ساخت های ضعیف

علیرغم نکات فوق شرکت های متعددی از کشورهای اروپایی و غیر اروپایی در بلغارستان سرمایه گذاری کرده اند. بر اساس آمار سازمان سرمایه گذاری بلغارستان بلحاظ مقدار سرمایه گذاری هلند رتبه اول، آلمان رتبه دوم و اتریش در رتبه سوم قرار دارد ولی بلحاظ تنوع در سرمایه گذاری آلمان با حدود 30 شرکت حضور محسوس تری در عرصه‌های مختلف دارد. بر اساس آمار فوق وضعیت کشورهای خارجی بر اساس تعداد مشارکت سرمایه گذاری در بلغارستان بشرح زیر می‌باشد:

آلمان 30 مورد سرمایه گذاری در حوزه‌های: تجارت، تامین مالی، سیستم های اطلاعاتی، مصالح و مواد ساختمانی، انرژی، حمل ونقل، لباس و کارخانجات نساجی، ساخت و ساز، مهندسی ابزار، صنایع سیمان، اتوماسیون، صنایع مس، خدمات هوایی  تامین و فروش اتومبیل و...

امریکا 15 مورد سرمایه گذاری شامل: رسانه‌های تصویری، صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، سیستمهای اطلاعاتی، صنایع الکترونیک، نرم افزار، توزیع برق، رستوران و...

اتریش 12 مورد سرمایه گذاری شامل: تجارت، تامین مالی، مصالح ساختمانی، صنایع چوب، ماشین آلات ساختمانی، توزیع برق، ارتباطات، ارتباطات ماهوره ای و...

ایتالیا 7 مورد سرمایه گذاری شامل: صنایع نساجی، مهندسی برق، تامین مالی، تجارت، انرژی، صنایع سیمان تامین و فروش اتومبیل

فرانسه 6 مورد سرمایه گذاری شامل: تجارت، تامین مالی، مصالح ساختمانی، الکترونیک، تامین و فروش اتومبیل

سوئیس 6 مورد سرمایه گذاری شامل: انرژی، صنایع غذایی، صنایع سیمان، پردازش دخانیات

انگلیس 5 مورد سرمایه گذاری در حوزه‌های: تجارت، مشروبات الکلی، پردازش دخانیات، صنایع غذایی، مسکن، تامین کننده اتومبیل، تامین مالی

فرانسه 5 مورد سرمایه گذاری در حوزه‌های: تامین مالی، تجارت، مصالح ساختمانی، تامین کننده اتومبیل، صنایع الکترونیک

بلژیک 4 مورد سرمایه گذاری در حوزه‌های:صنایع شیمیایی، میکروالکترونیک، صنایع آبجوسازی، الکترونیک

روسیه 3 مورد سرمایه گذاری در حوزه‌های: صنایع فولاد، تجارت، پتروشیمی

اسپانیا 3 مورد سرمایه گذاری در حوزه‌های: انرژی، ساختمان سازی، لوازم بهداشتی

علاوه بر کشورهای فوق کشورهای: مجارستان، ژاپن، دانمارک، ترکیه، یونان، هلند، سوئد، ایسلند، چک، ایرلند، کره جنوبی نیز در این کشور سرمایه گذاری کرده اند.

در بررسی حوزه‌های سرمایه گذاری شرکتهای مختلف چند نکته قابل توجه است:

سرمایه گذاری در حوزه‌های پرجاذبه و دارای ظرفیت سود دهی مشخص شده است.

سرمایه گذاری امریکائیها بسیار هوشمندانه انجام شده است. سرمایه گذاری در حوزه شبکه‌های تلویزیونی و رستوران‌های زنجیره ای شبیه مک دونالد که هم جنبه‌های سودآوری بالایی را دارد و هم بلحاظ تبلیغی افکار عمومی را در اختیار امریکاییها قرار داده است قابل توجه ترین بخش آن است ( بصورتی که امروزه بیش از 90% فیلمهایی که از شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود امریکایی است) .

آلمانیها و اتریشی‌ها درحوزه‌های متنوع سرمایه گذاری کرده اند.

در لیست فقط یک مورد نام شرکتی از هلند آمده است که آنهم بطور مشترک با امریکا در دو حوزه تولید و ساخت خطوط لوله و سرویس های بهداشتی سرمایه گذاری کرده است ولی در آخرین گزارش هنوز هلند از نظر مقدار سرمایه گذاری بالاتر از بقیه کشورها حتی آلمان با حدود 30 سرمایه گذاری است.