صنعت گل رُز در بلغارستان

گل رز بلغارستان یکی از مشهورترین و ارزشمندترین محصولات کشاورزی این کشور است که به دلیل کیفیت بالا در صنعت عطرسازی جهانی نقش مهمی دارد. این گزارش به بررسی مختصری از این محصول می‌پردازد. این کشور به ‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روغن گل رُز در جهان شناخته می‌شود.

گل رز داماسک که با نام علمی Rosa Damascena شناخته می‌شود، بخش مهمی از میراث بلغارستان است.  این گیاه در اوایل قرن 17 به بلغارستان آورده شده است. گل رز (یا رز دمشقی) دارای تاریخچه طولانی است که ریشه آن تا ایران باستان می رسد. در زمان‌های قدیم، روغن گل رز از طریق یک فرآیند تقطیر ساده و منفرد تولید می‌شد که مقادیر ناچیزی از روغن گل رز به دست می‌داد - مطلوب‌ترین رایحه در دوران باستان. تولید مدرن روغن رز با کیفیت بالا (یا رز اتو) با استفاده از روش تقطیر دوگانه در قرن هفدهم آغاز شد. از قرن هفدهم، روغن گل رُز بر معیشت، فرهنگ و سنت‌های بلغاری‌هایی که در منطقه کوهستانی جنوبی کوه‌های بالکان زندگی می‌کنند، تأثیر گذاشته است که این دره اکنون در سراسر جهان به عنوان دره گل سرخ شناخته می‌شود.

در طول قرن هجدهم، نوزدهم و آغاز قرن بیستم، محققان، نویسندگان و مورخین مختلف غربی، روسی و بلغاری به توسعه و اهمیت تولید گل رز در بلغارستان اشاره کرده اند. در سال 1859 در نامه‌ای به مؤسسه نشنال جئوگرافیک در پاریس از نامی‌که ترک‌ها برای این منطقه استفاده می‌کردند، اشاره شده است، یعنی "تله" (Tule) یاد کرده است. در این نامه، نویسنده این منطقه را "غنی‌ترین و حاصلخیزترین سرزمین در ترکیه اروپایی" توصیف کرده است. در آن دوران، بلغارستان هنوز بخشی از امپراتوری عثمانی بود و این توصیف نشان می‌دهد که منطقه کازانلاک در تولید محصولات کشاورزی، به‌ویژه گل رُز، اهمیت زیادی داشته است. هلموت فون مولتکه هنگام بازدید از دره کازانلاک در 21 مه 1837 در برنامه سفر خود "در سرزمین گل سرخ" نوشت: «هوا مملو از عطر است و منظور من فقط مجازی نیست، همانطور که معمولاً در توصیفات شعری گفته می‌شود، منظورم به معنای واقعی کلمه است. کازانلک ترمه اروپاست، گلستان ترکی». گلستان از ترکی به معنی دره گل سرخ یا سرزمین گل سرخ است.

به گفته گابریل تورگوت، سال 1680 سالی بود که تقطیر گل رز در بلغارستان در دره زیبای رز آغاز شد. باید با آن بازدیدکنندگان خارجی سرزمینم موافق باشم، دره جذابیت منحصر به فرد خود را دارد.

گل رُز بلغاری بیش از 280 نوع دارد که به لطف آب و هوا و خاک خاصی که در آن رشد می‌کند، عطر، ماندگاری و پیچیدگی آن را بسیار ارزشمند و مورد علاقه معروف ترین برندهای عطر در جهان می‌کند.

دره کازانلاک توسط کوه‌هایی احاطه شده است که آن را از بادهای نامطلوب محافظت می‌کند، رودخانه یا چشمه ای از میان هر روستای کوچکی جاری است که آب کافی را نه تنها برای رشد گل رُز بلکه برای انواع گل های دیگر مورد استفاده در لوازم آرایشی و بهداشتی و پزشکی نیز فراهم می‌کند.

مقادیر زیاد باران در ماه مه و ژوئن برای رشد موفقیت آمیز گل رز داماسک با میانگین 100 میلی متر در هر متر مربع بارندگی بسیار مهم است. خاک غالب منطقه، خاک جنگلی دارچینی است که همیشه با ماسه و قلوه سنگ مخلوط می‌شود و برخی از انواع خاک‌های آبرفتی و زیرگروه‌های آن در اثر تجمع کانی‌سازی رودخانه ایجاد می‌شود. زمستان‌های این دره بسیار معتدل است و همراه با خاک‌های مطبوع و باران‌های شدید بهاری، شرایط مناسبی را برای رشد این گونه ایجاد می‌کند.

تولید روغن گل رُز در بلغارستان

آب و هوای مناسب برای رشد گل رز باعث توسعه صنایع فرآوری و عطرسازی در بلغارستان شده است که بعدها این کشور را به نام بین‌المللی "کشور رز" مشهور کرد.

بلغاری‌های ساکن در دره‌های کازانلاک و کارلوو، پیش از روی آوردن به کشت و تجارت محصولات Rosa Damascena، به پرورش انواع میوه‌ها و سبزیجات، تولید ابزارهای مختلف و پارچه‌بافی مشغول بودند، دامداری می‌کردند و با مناطق همجوار دادوستد داشتند. در اوایل قرن بیستم، از میان ۴۷۹ کشاورز، ۴۲۷ نفر علاوه بر محصولات معمولی، به کشت گل رز نیز می‌پرداختند.

 برخی اطلاعات در زمینه تولید گل رز در بلغارستان

• تهیه یک زمین 1000 متر مربعی برای کاشت گل رز در جدود 30 الی 100 یورو هزینه دارد.
• برای تولید 1 کیلواگرم روغن گل رز به 3000-3500 کیلو رز سفید کازانلک یا 4000-5000 کیلو رز روغنی قرمز نیاز دارید.
• میانگین رشد اراضی تحت کشت گل رز بین 2 تا 5 هزار متر مربع در سال است.
• هزینه کلی نگهداری 2000 متر مربع کشت گل رز 22 یورو هزینه دارد.
• از یک کیلو گلبرگ گل رز می‌توان 1 کیلو گلاب تولید کرد.
• برای تهیه تنها 1 میلی گرم اسانس خالص رز به 50000 گلبرگ منفرد (حدود 1500 گل رز) نیاز است که معادل 3.5 کیلوگرم (7-8 پوند) گلبرگ رز است. تولید اسانس گل رز به دلیل مقدار بسیار کم تولید یکی از پر زحمت ترین فرآیندها می‌باشد. به همین دلیل است که بسیار گرانبها است و به آن "طلای مایع" می‌گویند.
• دوره چیدن گل رز برای مناطق مختلف متفاوت شروع می‌شود و طول می‌کشد. در کازانلاک از 5 مه آغاز می‌شود و در 20 ژوئن به پایان می رسد، در کارلواو از 7 مه آغاز می‌شود و در 19 ژوئن به پایان می رسد، در نوا زاگورا از 8 می آغاز می‌شود و در 25 ژوئن به پایان می رسد. این تفاوت به دلیل ارتفاع هر دره و دما و رطوبت آن است.

فرآوری و تهیه روغن کل رُز

فرآیند استخراج روغن گل سرخ در بلغارستان شامل چند مرحله است که رایج‌ترین تکنولوژی، تقطیر بخار است. این تکنولوژی روش اصلی است که برای تولید روغن اسانس از گل‌ها استفاده می‌شود و برای جمع‌آوری ترکیبات معطر از گل‌های گل سرخ به کار می‌رود. گل‌ها به‌صورت دستی جمع‌آوری می‌شوند، معمولاً صبح زود، جایی که روغن‌های اسانس در آن‌ها در بالاترین غلظت قرار دارند. این معمولاً در ماه‌های مه و ژوئن انجام می‌شود، زمانی که گل‌ها در کامل‌ترین شکوفایی خود هستند. تقطیر با بخار، تکنولوژی اصلی است که در آن گل‌های گل سرخ در ظروف خاص، تقطیر، قرار می‌گیرند که به آن‌ها کولر (سرد کننده) گفته می‌شود. بخار داغ از داخل گل‌ها عبور می‌کند و حرارت باعث فعال شدن جداسازی روغن‌های اسانس از سلول‌های گیاه می‌شود. بخاری که از گل‌ها عبور می‌کند، روغن‌های اسانس و ترکیبات معطر را حمل می‌کند. سپس بخار از طریق یک کندانسور عبور می‌کند، جایی که خنک شده و به آب و روغن تقسیم می‌شود. پس از کندانساسیون، روغن از آب جدا می‌شود. چون روغن اسانس چگالی کمتری نسبت به آب دارد، در سطح جمع‌آوری می‌شود و آب، که به آن "آب گل سرخ" گفته می‌شود، در کف ظرف باقی می‌ماند. روغن استخراج‌شده ممکن است به‌طور اضافی از طریق فیلتر کردن تصفیه شود تا ناخالصی‌های ناخواسته حذف شده و غلظت ترکیبات فعال بالاتر رود. روغن گل سرخ در بطری‌های شیشه‌ای تیره نگهداری می‌شود، زیرا نور می‌تواند بر کیفیت و عطر آن تأثیر بگذارد. روغن باید در محل خنک و خشک نگهداری شود.

تولیدکنندگان گل رز تکنیک های مختلفی را برای تولید گل رز با کیفیت بالاتر آزمایش می‌کردند. به عنوان مثال، یک روش معمولی بلغاری داشتن یک لوله فلزی است که در 80×80 سانتی متر قرار می‌گیرد. بشکه چوبی پر از آب سرد که برای خنک کردن بخار داغ بشکه جوشان گل رز استفاده می‌شود. این لواله را buria می نامیدند. تولیدکنندگان گل رز بلغاری در یافتن راه‌های مبتکرانه برای افزایش کیفیت روغن گل رز بسیار خوب بودند و همانطور که تولیدکنندگان محلی می‌گویند: کیفیت و کمیتی که می‌توانید تولید کنید به کیفیت گلبرگ‌های گل رز  و تجربه سازنده روغن رز بستگی دارد.

 روغن رز بلغاری به دلیل فرآیند تقطیر دوگانه شناخته شده است. تقطیر اول گلاب را ایجاد می‌کند و سپس تقطیر دوم آن را بیشتر تصفیه می‌کند و اسانس قوی را استخراج می‌کند. این روش مشخصات کاملی از ترکیبات را به تصویر می‌کشد و عطر عمیق‌تر و غنی‌تری ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، در مقایسه با تولیدکنندگان روغن گل رز ترکیه، تولیدکنندگان بلغاری 40 تا 86 ویال در مقابل 14 تا 53 ویال ترکیه ای خود تولید می‌کنند.

ویال های کوچکی که روغن گل رز در آن نگهداری می‌شود و آماده فروش می‌باشد، (مشکال) نامیده می‌شود و در انواع 1، 2، 3، 4 و 5 گرمی موجود است

برای  تشخیص کیفیت گل رز، دمای انجماد  نقش مهمی دارد،  بالاترین کیفیت انجماد در  منفی20-21 درجه سانتیگراد، کیفیت دوم انجماد در منفی 18-19 و  درجه سوم  در منفی 16-17 است.

شرکت های اصلی فعال در بخش گل رُز:

آروما: اولین کارخانه آرایشی و بهداشتی در بلغارستان – آروما، در سال 1924 تأسیس شد. این کارخانه از طریق ملی شدن (1947) و خصوصی سازی (1996) تاسیس شد. این شرکت تولید کننده پیشرو در اروپا در زمینه لوازم آرایشی و عطر است. محصولات آن در 56 کشور فروخته می‌شود. بیش از 70 درصد از گردش مالی آن در بازارهای خارجی انجام می‌شود.

• بلغاری رز پلوودیو: این شرکت در بین تولیدکنندگان اسانس در کشور جایگاه پیشرو دارد. بلغاری Rose-Plovdiv در سال 1948 در منطقه Plovdiv تاسیس شد. امروزه تولید رز پلوودیو بلغاری در 7 سایت تولیدی انجام می‌شود که بزرگترین آنها در Zelenikovo است - یک کارگاه مجهز در قلب دره رز. این شرکت در بورس اوراق بهادار بلغارستان - صوفیه معامله می‌شود. این شرکت در مجموع 15 نوع اسانس را تولید می‌کند - گل رز، اسطوخودوس، کاج و غیره. فرآیند تولید روغن رز مستلزم فرآوری گل رز در مدت کوتاهی پس از جمع آوری آن است، زیرا در غیر این صورت گل خشک شده و خاصیت خود را از دست می دهد. بنابراین، مکان مناسب گیاهان باعث پردازش سریع می‌شود. این امر کیفیت بالای تولید را تضمین می‌کند که منجر به فروش بهتر در داخل و خارج از کشور می‌شود. یک تضمین اضافی برای کیفیت این واقعیت است که شرکت در استانداردهای "روغن گل رز بلغاری". بیش از 90 درصد روغن گل رز تولید شده که سودآورترین محصول این شرکت است، عمدتاً به فرانسه، ایالات متحده آمریکا و سوئیس صادر می‌شود.
• گل رز بلغاری Karlovo: این شرکت در سال 1947 در قلب دره معروف رز تأسیس شد که آب و هوا و ارتفاع آن مکان مناسبی برای دانه‌های روغنی است. این شرکت روغن گل رز و اسطوخودوس و همچنین آب های تقطیر طبیعی - گل رز، اسطوخودوس، بابونه، مومیایی، نعناع و غیره را تولید می‌کند. "رز بلغاری" یکی از تامین کنندگان اصلی روغن رز برای خانه‌های عطر در پایتخت آرایشی و بهداشتی فرانسه - گراس است. محصولات آرایشی و بهداشتی این شرکت به اروپا، ویتنام، کره جنوبی، ایالات متحده آمریکا، روسیه، استرالیا، ژاپن، سنگاپور، فیلیپین و سایر کشورها صادر می‌شود. علاقه به روغن رز بلغاری از چین بسیار زیاد است.
• Galen-N :یکی از بزرگترین تولید کنندگان اسانس بلغاری رز، اسطوخودوس، بابونه و غیره است. Galen-N با مسئولیت محدود جانشین بزرگترین کارخانه تقطیر برای تولید روغن گل رز است. این کارخانه در روستای Zelenikovo، منطقه Plovdiv، Bul- واقع شده است. در حال حاضر، Galen-N با تولید سالانه 600 کیلوگرم، بزرگترین تولید کننده و تامین کننده اسانس در بلغارستان است - عمدتاً روغن گل رز.
• Bio Fresh : شرکت "Bio Fresh― Ltd. در سال 2000 در پلوودیو تاسیس شد. این شرکت یک تولیدی جدید و مدرن با سابقه طولانی در صنعت گلاب و آرایشی و بهداشتی منطقه خود است. آنها تعدادی سری لوازم آرایشی منحصراً بر اساس مواد طبیعی دارند.

تجارت جهانی گل رُز

 امروزه بازار روغن رز به پنج منطقه اصلی تقسیم شده است: آمریکای شمالی، آمریکای لاتین، اروپا، خاورمیانه و آفریقا و آسیا و اقیانوسیه. در اروپا، بلغارستان بر بازار اروپا تسلط دارد و با 30 درصد از تولیدات خود به فرانسه و پس از آن ایالات متحده، ژاپن و سایر کشورهای صادرکننده پیشرو است. علاوه بر این، در دهه‌های اخیر هزینه‌های سرانه برای محصولات آرایشی و بهداشتی و استفاده از اسانس‌ها افزایش یافته است. علاوه بر این، بسیاری از تحقیقات بر مزایای روغن گل رز مانند ضد پیری، ضد التهاب و غیره تاکید کرده اند که تقاضا برای تولید روغن گل رز را بیشتر تحریک کرده است. پس از انجام چندین اصلاحات کشاورزی و بازسازی زمین از دولت به اقتصاد بازار، صنعت روغن رز در بلغارستان در حال حاضر صنعتی پویا با موتورهای رشد، ابزارهای مدیریتی و نمایش بین‌المللی است که توسط مالکان و شرکت‌های خصوصی مدیریت می‌شود. صنعت روغن رز در کشور منبع جذب سرمایه گذاری خارجی، درآمد، اشتغال و فعالیت های مختلف تجاری است. سطح زیر کشت که هر ساله برداشت می‌شود، همچنان افزایش می یابد و به پتانسیل کامل سطح برداشت که 45000 دهار در نظر گرفته می‌شود، نزدیک می‌شود. با این حال، روغن گل رز در هر کیلوگرم به دلیل عوامل متعددی مانند تغییرات آب و هوایی و غیره، یک عدد نوسان است

جدول 1. سطح زیر کشت، تولید برداشت و عملکرد محصولات زراعی بر اساس سالهای روغن گل رز

بیشترین تولید روغن گل رز در بلغارستان از چندین منطقه است که به خوبی شناخته شده اند و در زمان‌های تاریخی با تولید روغن گل سرخ جایگاه خود را تثبیت کرده اند (جدول 2). در رتبه اول منطقه استارا زاگورا با 961 کیلوگرم و پس از آن پلوودیو با 160 کیلوگرم، پازاردزیک با 77 کیلوگرم قرار دارند.

 

جدول 2. تولید روغن گل رز به تفکیک مناطق

175 گرم تولید و صوفیه-منطقه با 15 کیلوگرم. تولید روغن گل رز در سال بسته به عوامل مختلفی مانند تقاضا و تغییرات آب و هوایی متفاوت است. در سال‌های اخیر این بخش نیز با تولید مازاد مواجه شده است که منجر به مازاد عرضه برای سال بعد می‌شود

فرآیند گلاب گیری همچنین منبع اشتغال بسیاری از مردم در مناطق مشاهده شده در نظر گرفته می‌شود. برداشت گل رز معمولاً از نیمه دوم اردیبهشت آغاز می‌شود و یکی از پر زحمت ترین فعالیت هاست. به همین دلیل اختلافات زیادی بین کارگران و کارفرما در مورد دستمزد کار وجود دارد. علاوه بر این، عدم تعادل دیگری در این بخش ناشی از قیمت بازار هر کیلوگرم روغن گل رز و قیمت فروش است. در ده سال گذشته، قیمت روغن گل رز در بازار به طور قابل توجهی از سال 2014 افزایش یافته است که به دلیل افزایش تقاضا از ژاپن، قیمت بازار هر کیلوگرم روغن گل رز از 4500 یورو تا 9000 یورو در سال 2015 بود. در سال 2016 این روند به 12000 یورو ادامه یافت و سپس با کاهش جزئی به 10500 یورو رسید. (جدول 3) در دو سال گذشته بازار با کاهش قیمت مواجه شده است و پیش بینی‌های سال 2020 به دلیل بحران کووید و نتیجه نامعلوم قانون گل رز که در ابتدای سال 2020 معرفی شده است، کاهش بیشتری خواهد داشت.

قیمت خرید هر کیلوگرم روغن گل رز تا سال 2016 در حال افزایش بوده است که به 4.90 یورو در هر کیلوگرم به اوج خود می رسد. با این حال، در سال‌های بعد به دلیل چالش‌های متعددی که صنعت تجربه کرده است، قیمت کاهش یافت و به 1.50 یورو در سال 2019 (جدول 3) رسید.

 

جدول 3. قیمت بازار روغن گل رز به ازای هر کیلوگرم به یورو

چالش ها برای بخش تولید روغن گل رز در بلغارستان

عوامل متعددی وجود دارد که در سال های اخیر صنعت روغن رز را مشکل کرده است. شرکت هایی که فعالیت های خود را در محیط بیرونی و درونی بخش انجام می دهند در معرض ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک قرار دارند. ریسک سیستماتیک شامل چندین نوع ریسک مانند ریسک مبادله ای و بهره از یک سو و ریسک سیاسی مانند ریسک تورم و مالیات از سوی دیگر است. در سال 1997 با معرفی هیئت پولی، بنگاه‌های صنعت حفاظت خاصی در برابر تورم و تجارت با کشورهای اتحادیه اروپا به دست آوردند. نرخ ثابت بین دو ارز EUR و BGN امکان صادرات سریع کالا در جامعه اروپایی را فراهم می‌کند. با این حال، هنگام معامله با شرکت های کشورهای ثالث مانند ژاپن و چین، نوسانات ارز خاصی وجود دارد. ریسک غیرسیستماتیک شامل ریسک بخش مانند الزامات سخت‌گیرانه‌تر برای تولید روغن گل رز است که همه شرکت‌ها باید آن را اعمال کنند، رقابت قوی بین تولیدکنندگان، تولید بیش از حد روغن گل رز و معرفی فناوری‌های جدید در فناوری تولید روغن گل رز. علاوه بر این، ریسک در سطح شرکت نیز وجود دارد و می‌توان آن را ناتوانی شرکت در رقابت با قیمت ها در بازارهای جهانی، رقابت بین کشوری و در دسترس بودن مواد اولیه دانست. ریسک بازار به ویژه از نظر گستره محصولات، فناوری، دانش فنی و رقابت قیمت، بنگاه‌ها را تهدید می‌کند. شرکت ها همچنین در معرض ریسک اعتباری هستند زیرا خطر بدهی‌های بد و نقض قراردادها وجود دارد. آخرین  ریسک، خطر ناتوانی در جمع‌آوری تولید به دلیل نداشتن کارگران واجد شرایط کافی است. کمبود کارگر نیز به دلیل دستمزد پایین است، به عنوان مثال قیمت هر کیلوگرم که یک کارگر فصلی دریافت می‌کند 0.50 یورو است.

انتظارات برای آینده صنعت به سمت کوچک شدن احتمالی بازار به دلیل رقابت سایر کشورها و لزوم تصویب قانون تولید گل رز بلغاری است که بتواند از تولیدکنندگان در برابر تولید با مواد کاذب محافظت کند که اعتبار روغن گل رز بلغاری را کم رنگ می‌کند و می‌تواند به تسهیل روابط آنها با پیمانکاران و سایرین کمک کند. مشکل عمده دیگر تولید بیش از حد روغن گل رز است که در پنج سال گذشته به دلیل تقاضای ناکافی از سوی کشورهای ثالث مشاهده شده است. علاوه بر این، با حمایت از برنامه «توسعه روستایی» اتحادیه اروپا، برخی از شرکت ها برای تحریک فعالیت های خود بودجه دریافت کرده اند.

قانون گل رز

در ژانویه 2020 بلغارستان قانون مربوط به دانه‌های روغنی گل رز را معرفی کرد که شناسایی مزارع دانه‌های روغنی و کشت گل رز روغنی، خرید شکوفه دانه روغنی گل رز، و تولید و برچسب گذاری محصولات گل رز را تنظیم می‌کند. علاوه بر این، یک سامانه الکترونیکی راه اندازی شد که در آن همه طرف های دخیل در تولید و فرآوری روغن گل رز اکنون مشخص هستند و دسترسی مستقیم به آنها میسر شده است. علاوه بر این، قانون چندین مرحله مهم در تولید روغن گل رز مانند کشت و نشان، خرید، تولید و برچسب گذاری، کنترل و جریمه را تنظیم می‌کند. در رزومه، قانون استانداردها و الزامات کشت را به منظور تسهیل در شناسایی مزارع گل رز توسط مراجع ذی ربط نشان می دهد. همچنین نشان می‌دهد که چگونه و کجا خرید دانه‌های روغنی ممکن است انجام شود و الزامات ویژه‌ای که تولید باید برای دریافت برچسب مخصوصی که کیفیت اصلی آن را نشان می‌دهد، اعمال کند. همچنین این قانون جریمه‌هایی را برای عدم رعایت قانون (تقریباً 250 تا 5000 یورو) در نظر گرفته است.

سطح زیر کشت

در سال 2023، بلغارستان 1370 کیلوگرم روغن گل سرخ را با قیمت متوسط صادراتی 9168 یورو برای هر کیلوگرم صادر کرده که به مجموعی بیش از 12.5 میلیون یورو می‌رسد. بازارهای اصلی شامل ایالات متحده، چین، ژاپن، تایوان، کره جنوبی و فرانسه است.

تولیدکنندگان روغن گل رز در بلغارستان از رشد تولید گل رز و افزایش مساحت‌های زیر کشت خبر می‌دهند. در سال گذشته(2024)، نزدیک به یک تن روغن گل رز به کشورهای ثالث صادر شده است، با قیمتی بین ۹۵۰۰ تا ۱۶۰۵۰ دلار برای هر کیلوگرم در طی یک سال گذشته، مساحت مزارع گل رز ۵ درصد افزایش یافته و به ۵۶۲۳.۳۳ هکتار رسیده است. همچنین، مقدار تولیدی ۹ درصد رشد داشته و به ۱۰۳۳۵ تن رسیده است. از این مقدار، ۹۴۹۳ تن فرآوری شده است که تقریباً ۱۰۰۰ تن بیشتر از سال گذشته است. بر اساس داده‌های شورای مشورتی گل رز، تا به امروز گل رز در بلغارستان در ۱۷ منطقه و توسط ۲۹۸۹ تولیدکننده کشت می‌شود،

در سطح کشور، ۷۳ کارخانه فرآوری گل رز وجود دارد و ۵۳ کارخانه تقطیر با ظرفیت سالانه برای فرآوری بیش از ۱۵۰۰۰ تن گل رز فعالیت می‌کنند.

از بلغارستان ۹۳۶.۵ کیلوگرم روغن گل رز به بیش از ۳۰ کشور صادر شده است. از جمله این کشورها می‌توان به بریتانیا، هند، ایالات متحده، چین، استرالیا و ژاپن اشاره کرد. در مجموع، نزدیک به ۱ تن روغن گل رز صادر شده است. قیمت‌های صادراتی از ۹۵۰۰ تا ۱۶۰۵۰ دلار برای هر کیلوگرم متغیر است، بسته به اینکه روغن تولیدی معمولی باشد یا ارگانیک. قیمت خرید گل رز در سال ۲۰۲۴ بین ۳.۷ تا ۴.۲۰ لوا برای هر کیلوگرم متغیر بوده است، در حالی که هزینه چیدن گل در محدوده ۱.۵ تا ۱.۸ لوا برای هر کیلوگرم گل چیده‌شده قرار دارد.

نهادهای مرتبط با گل رُز

در بلغارستان چندین نهاد کلیدی نقش اساسی در حمایت و توسعه تولید گل رُز ایفا می‌کنند:

1. وزارت کشاورزی و غذا: مسوول توسعه و اجرای سیاست‌های مرتبط با تولید گل رُز است. این وزارتخانه حمایت اداری و مالی به تولیدکنندگان و فرآوری‌کنندگان گل رُز ارائه می‌دهد.
2. شورای مشورتی گل رُز: این شورا تحت نظارت وزارت کشاورزی فعالیت می‌کند و شامل نمایندگان تولیدکنندگان، فرآوری‌کنندگان، مراجع کنترل و محیط‌های علمی است. این شورا وضعیت بخش را تحلیل کرده و اقداماتی برای توسعه آن پیشنهاد می‌دهد. در سال 2024، شورا افزایش سطح زیر کشت گل رُز به 5 623,33 هکتار و تولید گل رز به میزان 10 335 تن را گزارش کرد.
3. مؤسسات علمی و مراکز تحقیقاتی: این سازمان‌ها تحقیقاتی در زمینه بهبود ارقام گل رُز، بهینه‌سازی فناوری‌های کشت و فرآوری، و همچنین افزایش کیفیت روغن گل رُز انجام می‌دهند.
4. سازمان‌ها و انجمن‌های صنفی: آنها نماینده منافع تولیدکنندگان و فرآوری‌کنندگان گل رُز هستند و آموزش‌هایی را برگزار کرده، مشاوره‌هایی ارائه می‌دهند و به یافتن بازارها کمک می‌کنند. نمونه‌ای از چنین سازمانی انجمن است که در سال 2024 کمپین خیریه "SOS گل رُز بلغارستان" را با هدف حمایت از تولیدکنندگان خانوادگی کوچک در مناطق مانند کلیسورا، استرلتشا و میانه‌کوه‌ها آغاز کرد.

این نهادها به‌طور مشترک برای توسعه پایدار تولید گل رُز در بلغارستان کار می‌کنند و در تلاشند تا بر چالش‌های موجود در این بخش غلبه کنند و کشور را به عنوان تولیدکننده پیشرو روغن گل رُز در سطح جهانی تثبیت نمایند.

سیاست‌های حمایت از صادرات روغن گل رز

امضای توافقنامه‌های بین‌المللی: شرکت‌های بلغاری به طور فعال به دنبال شراکت با شرکت‌های خارجی هستند. به عنوان مثال، در سال 2018 "بلغاری گلاب" سهامی خاص – کارلوو یک توافقنامه پنج‌ساله با شرکت آرایشی چینی "بجینگ فنگکاوسیان کازمتیکس تریدینگ کو" امضا کرد تا صادرات روغن گل رز و لوازم آرایشی به چین را افزایش دهد. 

• حمایت از تولیدکنندگان گل رز: وزارت کشاورزی و مواد غذایی اطلاعات و پشتیبانی لازم را به تولیدکنندگان گل رز ارائه می‌دهد. در سال 2024، شورای مشورتی گل‌های روغنی رشد در تولید گل رز و افزایش مساحت‌های کشت را گزارش داد که نتیجه تلاش‌های مشترک دولت و تولیدکنندگان است.
• نام تجاری حفاظت‌شده: "بلغاری گلاب" سهامی خاص اولین دارنده نام تجاری حفاظت‌شده "روغن گل رز بلغارستان" است که از سوی اداره ثبت اختراعات بلغارستان شناسایی شده است. این امر به تثبیت برند در بازارهای بین‌المللی کمک می‌کند و کیفیت محصول را تضمین می‌نماید.

توافقات بین‌المللی شرکت‌های بلغاری

• در سال 2018، شرکت کارلوسکی "گل سرخ بلغاری" سهامی خاص توافق‌نامه‌ای با شرکت آرایشی چینیBeijing Fangcaoqiang Cosmetics Trading Co." " امضا کرد. این همکاری افزایش صادرات روغن گل سرخ و محصولات آرایشی به چین را پیش‌بینی می‌کند و انتظار می‌رود که ارزش محصولات صادرشده به 40 میلیون لوا در بلندمدت برسد.
• صادرات به فرانسه: "گل سرخ بلغاری" سهامی خاص یکی از تأمین‌کنندگان اصلی روغن گل سرخ برای خانه‌های عطر در گرا، فرانسه است. این همکاری کیفیت بالا و شناخته‌شدن بین‌المللی روغن گل سرخ بلغاری را مورد تأکید قرار می‌دهد.