فرایند ثبت شرکت تجاری در قزاقستان

قزاق اینوست (Kazakh Invest) دروازه اصلی و قانونی برای ورود سرمایه‌گذاران خارجی به قزاقستان است. سرمایه گذاران با مراجعه به وب سایت اینترنتی این نهاد به آدرس INVEST.GOV.KZ می‌توانند ضمن دریافت اطلاعات لازم در خصوص سرمایه گذاری، بخش های الویت دار و دریافت انواع ویزاهای تجاری اطلاعاتی را اخذ نمایند.

در وب سایت قزاق اینوست، پلتفورم ملی سرمایه گذاری دیجیتال INVESTKZ.GOV.KZ برای ثبت درخواست قراردارد و ثبت درخواست ها از آن طریق صورت می‌پذیرد. بکارگیری وکیل معتمد محلی برای انجام تمامی امور اداری ثبت شرکت و اخذ روادید تجاری و یا سرمایه گذاری نیز گزینه مرسوم دیگر می‌باشد. در این گزارش به ترتیب به موارد زیر پرداخته می‌شود:

- انواع روادید تجاری قزاقستان

- ثبت شرکت و  شخصیت حقوقی در قزاقستان

- حوزه‌های اولویت‌دار سرمایه‌گذاری در قزاقستان

 اخذ مجوزها

- سازوکارهای نظارتی و حمایتی از سرمایه گذاری خارجی در قزاقستان

- مزایای سرمایه‌گذاری خارجی در قزاقستان

جذب سرمایه‌گذاری، محرک اصلی رشد اقتصادی ملی است. در این زمینه، ایجاد مطلوب‌ترین فضای سرمایه‌گذاری برای کسب‌وکارها همچنان یکی از اولویت‌های اصلی سیاست دولتی قزاقستان است. برای دستیابی به این هدف، دولت قزاقستان همچنان به توسعه شرایط لازم برای سرمایه‌گذاران، از جمله افزایش سازوکارهای حمایت از سرمایه‌گذاری، ادامه می‌دهد. به سرمایه‌گذاران مشوق‌های مختلفی مانند مزایای مالیاتی، معافیت از عوارض گمرکی، ارائه کمک‌های بلاعوض و همچنین حق جذب نیروی کار خارجی، فرصت‌های تضمین‌شده برای خرید، پشتیبانی زیرساختی و موارد دیگر اعطا می‌شود.

دیجیتالی شدن فرآیندهای سرمایه‌گذاری یکی از اهداف کلیدی ملی برای جذب سرمایه‌گذاری است. در این راستا، پلتفرم ملی سرمایه‌گذاری دیجیتال (https://investkz.gov.kz/) راه‌اندازی شده است تا همه سازمان‌های دولتی را در یک سیستم آنلاین یکپارچه برای جذب سرمایه‌گذاری، اجرا و نظارت بر پروژه ادغام کند  این پلتفرم امکان ارتباط سریع با نهادهای دولتی و شبه‌دولتی را فراهم می‌کند و در عین حال پشتیبانی کارآمد از پروژه‌ها و راه‌اندازی به موقع آنها را تضمین می‌کند. در تمام مراحل اجرای پروژه‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاران می‌توانند به پشتیبانی جامع کل سیستم دولتی قزاقستان تکیه کنند. از طریق پلتفرم آنلاین، تمامی خدمات جامع و یکپارچه برای مجوزها، تاییدیه‌ها و قراردادهای سرمایه‌گذاری مدیریت می‌شود. این پلتفرم، مشاوره، پشتیبانی ویزا، تطبیق، کمک منطقه‌ای و خدمات حل مسئله ارائه می‌دهد. با وزارتخانه‌های کلیدی و سازمان‌های منطقه‌ای همکاری نزدیکی دارد تا پروژه‌های سرمایه‌گذاری را از مرحله ارائه تا اجرا هدایت کند.

ویزای ورود به خاک جمهوری قزاقستان توسط نمایندگی‌های دیپلماتیک وزارت امور خارجه جمهوری قزاقستان بر اساس دعوتنامه توافق شده (ویزای حمایتی) صادر می‌شود. سرمایه‌گذاران می‌توانند بسته به هدف سفر، ویزای ورود به خاک جمهوری قزاقستان را برای دسته‌های «سرمایه‌گذار»، «تجارت» و «مهاجر تجاری» انتخاب کنند. هم اکنون بین ایران و قزاقستان لغو روادید 14 روزه در جریان می‌باشد.

  ویزای الکترونیکی برای سرمایه‌گذاری، تجارت و گردشگری تنها بر اساس دعوت‌نامه معتبر از طرف قزاقستان صادر می‌شود، که توسط واحدهای سرویس مهاجرت وزارت امور داخلی قزاقستان به‌صورت رسمی تنظیم می‌شود. انواع ویزای الکترونیکی (سرمایه‌گذار، تجاری، گردشگری و درمانی) به شهروندان ۱۰۹ کشور از جمله ایران صادر می‌شود.

انواع روادید تجاری قزاقستان:

• ویزای سرمایه‌گذاری A6 - A5

- روادید A5 برای رؤسا یا معاونان شرکت‌هایی که در قزاقستان فعالیت سرمایه‌گذاری دارند، یا افرادی که تحت برنامه اقامت مالیاتی مرکز مالی بین‌المللی آستانه (AIFC) سرمایه‌گذاری کرده‌اند، همچنین برای اعضای خانواده‌شان صادر می‌شود.

مدت اعتبار: یک‌بار ورود: تا ۹۰ روز، چندبار ورود: تا ۵ سال

- روادیدA6 برای تجار خارجی که بیش از ۳۰۰ هزار دلار آمریکا در اقتصاد قزاقستان سرمایه‌گذاری کرده‌اند  صادر می‌شود.

این نوع روادید معمولا چندبار ورود تا ۱۰ سال صادر می‌شود. متقاضیان این دسته نیاز به مصاحبه حضوری ندارند. اعضای خانواده نیز ویزای هم‌مدت دریافت می‌کنند. اجازه کار یا فعالیت مذهبی ندارند مگر طبق قوانین خاص.

• ویزای تجاری ب1، ب2 و ب3: این نوع روادیدها برای موارد زیر صادر می‌شود:

• شرکت در کنفرانس‌ها، سمینارها، نمایشگاه‌ها، رویدادهای فرهنگی، علمی، ورزشی؛
• شرکت در نشست‌های کارشناسی و هیئت‌مدیره؛
• نصب، تعمیر، مشاوره، حسابرسی، آموزش‌های کوتاه‌مدت و پروژه‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری.

مدت اعتبار:

• یک‌بار ورود B1، B2، B3: تا ۹۰ روز
• چندبار ورود B1 و B3: تا ۱ سال
• چندبار ورود B2: تا ۱۸۰ روز

هر دو نوع ویزا B2 و B3 نیاز به دعوت‌نامه رسمی از طرف نهاد یا شرکت میزبان در قزاقستان دارند. تمدید اقامت در داخل قزاقستان ممکن نیست و برای اقامت بیشتر، باید ویزای جدید درخواست شود.

• ویزای حمل‌ونقل جاده‌ای بین‌المللی (B4):برای رانندگان و فعالان حمل‌ونقل بین‌المللی جاده‌ای.
  مدت اعتبار: یک‌بار ورود: تا ۹۰ روز، چندبار ورود: تا ۱ سال
• ویزای خدمه ناوگان (B5): برای خدمه پرواز، کشتی، قطار ، مدت اعتبار: یک‌بار ورود تا ۹۰ روز، چندبار ورود: تا ۱ سال
• ویزای "دیجیتال نومد B9 : این ویزا در واقع یک مسیر ویژه برای جذب افراد مشغول به کار از راه دور  است. افراد با داشتن درآمد ثابت حداقل 3 هزار دلار در ماه واجد شرایط می‌باشند. این ویزا مستلزم دعوت نامه از سازمان یا مرتبط با فناوری قزاقستان مانند آستانه‌هاب و گاردن تک می‌باشد.

ثبت شرکت و  شخصیت حقوقی در قزاقستان:

۱-  انتخاب شکل حقوقی

•  LLP شرکت با مسئولیت محدود: گزینه‌ای محبوب برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط
•  JSC شرکت سهامی عام یا خاص:برای پروژه‌های بزرگ با انتشار سهام

۲-  انتخاب اسم :نام شرکت باید منحصربه‌فرد باشد و به سه زبان (قزاقی، روسی، انگلیسی) ثبت گردد.

۳- تعیین نشانی حقوقی: ارائه مدرکی دال بر مالکیت یا اجاره مکان

۴. سرمایه اولیه (سرمایه وثیقه‌ای)

• برای LLP: حداقل معادل ۱۰۰ شاخص محاسبه ماهانه (MCI) معادل حدود ۴۰۰,۰۰۰ تنگه (655 دلار)
• برای JSC: حداقل ۵۰,۰۰۰ شاخص محاسبه ماهانه معادل حدود ۱۹۶ میلیون تنگه ( بیش از 321 هزار دلار)

۵. تهیه و ارسال مدارک

مدارک پایه شامل:

• درخواست ثبت (از طریق دولت الکترونیک eGO)
• صورت‌جلسه یا تصمیم تأسیس
• اساس‌نامه شرکت
• مدرک نشانی حقوقی
• در صورت سرمایه‌گذاری خارجی: مدارک هویتی و اجازه اقامت (C5 یا سایر مدارک لازم

۶. هزینه ثبت

• برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، ثبت رایگان است.
• شرکت‌های بزرگ باید تقریباً ۹,۸۸۵ تنگه (حدود ۲۰ دلار) بپردازند (بدون مالیات بر ارزش افزوده)

۷. ارائه درخواست

• از طریق eGov: مناسب برای LLP تک‌نفره؛ زمان: حدود ۱ روز کاری.
• از طریق مرکز خدمات عمومی  (Public Service Centers) PSC: مناسب برای ساختارهای پیچیده‌تر؛ زمان: تا ۵ روز کاری

۸. دریافت BIN: پس از ثبت، شماره شناسایی کسب‌وکار (BIN) به‌صورت خودکار صادر می‌شود

۹. افتتاح حساب بانکی: برای افتتاح، مدارک لازم: اساسنامه، گواهی ثبت و گذرنامه مدیر

۱۰. ثبت در سازمان مالیاتی

• انتخاب نظام مالیاتی مناسب (عمومی، ساده، مالیات بر زمین(
• در صورت عبور فروش سالانه از ۲۰,۰۰۰ MCI حدود ۷۹ میلیون تنگه، (بیش از 129 هزار دلار) ثبت‌نام برای مالیات بر ارزش افزوده الزامی است.

۱۱. جذب نیروی انسانی

• تنظیم قرارداد کاری
• ثبت کارکنان در صندوق بازنشستگی (UAPF) و صندوق بیمه اجتماعی 

اخذ مجوزها:

• افراد حقیقی یا حقوقی برای شروع و ادامه فعالیت‌هایی که مشمول قانون هستند، باید دارای مجوز معتبر license  یا general permit بوده یا اطلاع‌رسانی لازم را ارسال کنند. انجام فعالیت بدون رعایت این مقررات، ممنوع است و ممکن است به مسئولیت کیفری یا اداری منجر شود

فعالیت‌هایی در حوزه‌های زیر معمولاً نیاز به مجوز سطح بالاLicense دارند:

• پخش تلویزیونی و رادیویی
• حفاظت و استفاده از میراث فرهنگی
• آموزش
• معماری، شهرسازی، ساخت‌وساز
• نفت و گاز (هیدروکربن‌ها)
• صنعت
• فناوری اطلاعات و ارتباطات
• داروهای روانگردان و مواد مخدر
• مراقبت‌های بهداشتی
• انرژی هسته‌ای
• امنیت اطلاعات
• ابزارهای فنی ویژه برای عملیات‌های تحقیقاتی
• سلاح‌ها، تجهیزات نظامی، مواد منفجره
• مواد سمی
• تولید نمادهای دولتی
• تولید و توزیع الکل و دخانیات
• بورس کالا
• تجارت خارجی (صادرات و واردات)
• بخش مالی
• بهره‌برداری از فضای بیرونی زمین
• قمار
• دامپزشکی
• کشاورزی
• حمل‌ونقل
• کارشناسی‌های قضایی (پزشکی، روان‌پزشکی و مواد مخدر)
• خدمات برای اشخاص حقیقی و حقوقی
• دارایی دیجیتال 

سازوکارهای نظارتی و حمایتی از سرمایه گذاری خارجی در قزاقستان:

- بازرس سرمایه‌گذاری، یک نهاد منصوب دولت (به رهبری نخست وزیر)، برای حل مسائل مربوط به سرمایه‌گذاری تلاش می‌کند و بهبودهای قانونی را برای محافظت از سرمایه‌گذاران توصیه می‌کند.

- بازرس کسب‌وکار، که تحت نظر اتاق کارآفرینان "آتامکن" فعالیت می‌کند، به شکایات گسترده‌تر کارآفرینی رسیدگی می‌کند و می‌تواند مسائل سیستمی حل‌نشده را تا رئیس جمهور مطرح کند.

- وزارت تجارت و ادغام بر حمایت از صادرات و سیاست‌های تجاری نظارت دارد و با مؤسسات اعتباری صادرات مرتبط است.

- وزارت صنعت و توسعه زیرساخت، سیاست‌های خاص هر بخش را برای پروژه‌های صنعتی، فناوری و زیرساختی تدوین می‌کند

-  مؤسسات وابسته به دولت و پشتیبانی مالی

- سامروک کازینا صندوق ثروت ملی قزاقستان است که شرکت‌های استراتژیک بزرگ (نفت، حمل و نقل، انرژی، لجستیک) را کنترل می‌کند - شریک یا همتای مکرر در خصوصی‌سازی‌های بزرگ و سرمایه‌گذاری‌های مشترک می‌باشد.

- بانک توسعه اوراسیا (EDB) تأمین مالی هدفمند، ضمانت‌ها و سرمایه‌گذاری مشترک - به‌ویژه برای پروژه‌های زیرساختی، سیستم‌های دیجیتال، انرژی سبز و کریدور ترانزیت در قزاقستان و منطقه وسیع‌تر EAEU - را ارائه می‌دهد.

- بخش‌های اولویت‌دار برای سرمایه گذاری شامل حوزه‌های فرآوری مواد معدنی، متالورژی، انرژی، پتروشیمی، مهندسی، کشاورزی؛ و فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، امور مالی، گردشگری و لجستیک می‌باشد.

- بر اساس مفهوم سیاست سرمایه‌گذاری ۲۰۲۹-۲۰۲۴، ابزارهای جدید شامل وام‌های با نرخ بهره کاهش‌یافته (۶٪ به مدت ۱۰ سال) از طریق بانک توسعه قزاقستان برای تأمین مالی زیرساخت‌های مرتبط با پروژه‌های صنعتی، با ساختارهای ترجیحی مبتنی بر بخش و منطقه متناسب است.

 

لیست کشورهای دارای رژیم بدون ویزا برای ورود به قزاقستان در سال ۲۰۲۵ به‌صورت خلاصه و طبقه‌بندی‌شده آمده است. این اطلاعات بر اساس اقامت مجاز بدون ویزا تنظیم شده‌اند:

حوزه‌های اولویت‌دار سرمایه‌گذاری در قزاقستان:

1. استخراج و پردازش مواد معدنی با ارزش بالا
   • سرمایه‌گذاری در استخراج و فرآوری عمیق لیتیوم، اورانیوم، فلزات نادر، مس، منگنز و تبدیل قزاقستان به قطب تأمین مواد معدنی باتری
2. انرژی: پالایش نفت، انرژی‌های تجدیدپذیر و هسته‌ای
   • توسعه ظرفیت پالایش نفت برای صادرات به چین، هند و کشورهای آسیای میانه تا سال ۲۰۴۰
   • گسترش پروژه‌های خورشیدی، بادی و استراتژی تولید هیدروژن.
   • ساخت نخستین نیروگاه‌های هسته‌ای (حدود ۲.۴ گیگاوات تا ۲۰۳۵) به‌دست ائتلاف‌های بین‌المللی
3. حمل‌ونقل، لجستیک و زیرساخت
   • سرمایه‌گذاری در برنامه نُورلی یول (راه روشن) برای ارتقای جاده‌ها، راه‌آهن، بنادر و زیرساخت انرژی
   • تقویت جایگاه قزاقستان به‌عنوان مسیر ترانزیتی کلیدی (مسیر میانه) و ایجاد مراکز لجستیکی چندوجهی
4. تولید و پردازش صنعتی
   • حرکت به سمت ساخت‌وساز با ارزش افزوده بالا: ماشین‌آلات، CKD خودرو، صنایع سبک و شیمیایی.
5. فناوری دیجیتال، ICT، فین‌تک و نوآوری
   • حمایت از استارت‌آپ‌ها از طریق Astana Hub، آزمایشگاه فین‌تک AIFC و برنامه تحول دیجیتال «Digital Kazakhstan».
6. فناوری سبز و مالیه پایدار
   • گسترش ابزارهای مالی سبز از جنس اوراق سبز، حمایت از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پایدار از طریق مرکز مالی سبز
7. کشاورزی، صنایع غذایی و گردشگری روستایی
   • سرمایه‌گذاری در فرآوری محصولات کشاورزی، صادرات با ارزش افزوده و توسعه گردشگری اکولوژیک، بهداشتی و درمانی در مناطق روستایی.
8. خدمات مالی: مدیریت دارایی و مالیه اسلامی
   • رشد بانک‌داری اسلامی، فین‌تک و مدیریت صندوق‌ها از طریق چارچوب قانونی 

مزایای سرمایه‌گذاری خارجی در قزاقستان:

۱. مشوق‌های مالی و مالیاتی

• برخی سرمایه‌گذاری‌ها تا ۱۰ سال معافیت از مالیات بر درآمد شرکت‌ها و تا ۸تا ۱۰ سال معافیت از مالیات زمین و املاک؛ SEZها نیز تا ۲۵ سال از مالیات بردرآمد، زمین، املاک، VAT و عوارض گمرکی معاف هستند.
• اعتبارات و بازپرداخت سرمایه‌گذاری:
  بازپرداخت تا ۳۰٪ هزینه‌های سرمایه‌ای پس از شروع کار، و بازگشت VAT برای ماشین‌آلات و مواد خام مورد استفاده در فعالیت‌های اولویت‌دار

• زیرساخت SEZ و مراکز نوآوری:
  پارک‌های فناوری مانند Astana Hub و Tech Garden برای استارت‌آپ‌های فناوری، تسهیلات مالیاتی، زمین یا خدمات دولتی ارائه می‌دهند.

• مزایای گمرکی: واردات بدون عوارض تجهیزات پیشرفته، قطعات یدکی و مواد اولیه برای پروژه‌های واجد شرایط و شرکت‌کنندگان در منطقه ویژه اقتصادی (SEZ) در دسترس است.

سیاست سرمایه‌گذاری دولت برای سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۹ بر ثبات، زیرساخت‌های دیجیتال، تأمین مالی سبز و گسترش لجستیک تأکید دارد، در حالی که شورای سرمایه‌گذاران خارجی (۲۴ ژوئن ۲۰۲۵) جهت‌گیری بلندمدت به سمت رشد پایدار بخش معدن، لجستیک و فناوری را مجدداً تأیید کرد.