اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته دوم تیرماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

 اولین قطار چین-اروپا در کریدور ترانس-خزر حرکت کرد.

۱ ژوئیه ۲۰۲۵، به گزارش شینهوا، اولین قطار ترانس-خزر در ۳۰ ژوئن از منطقه فانگشان پکن حرکت کرد و ۱۰۴ کانتینر استاندارد پر از قطعات خودرو و تجهیزات مکانیکی به ارزش بیش از ۱۵ میلیون یوان (بیش از ۲ میلیون دلار) را حمل نمود.

این قطار قبل از رسیدن به بندر آکتائو در دریای خزر، از ایست بازرسی خورگوس در مرز قزاقستان عبور و از آنجا، محموله با کشتی به بندر آلات آذربایجان منتقل می‌شود و سپس با راه آهن به باکو ادامه می‌یابد.

این سفر از پکن به باکو از روش چندوجهی ریلی-دریایی-ریلی استفاده می‌کند که بیش از ۸۰۰۰ کیلومتر را پوشش می‌دهد و ۱۵ روز طول می‌کشد. پس از رسیدن به باکو، بخشی از محموله به گرجستان، ترکیه، صربستان و سایر کشورها ارسال می‌شود.

مسیر حمل و نقل بین‌المللی ترانس خزر به عنوان کریدوری برای جابجایی بار بین چین و اروپا عمل می‌کند. این شیوه حمل و نقل چندوجهی نه تنها زمان تحویل را کاهش می‌دهد، بلکه پوشش خدمات را به کشورهای حاشیه دریای خزر، دریای سیاه و مدیترانه و همچنین اروپای مرکزی و شرقی گسترش می‌دهد.

https://astanatimes.com/2025/07/first-china-europe-train-departs-on-trans-caspian-corridor/

 

سرویس پیام‌رسان تلگرام در ۲۷ ژوئن ۲۰۲۵ عضو مرکز آستانه شد.

سرویس مطبوعاتی مرکز آستانه در ۲۷ ژوئن اعلام کرد که تلگرام رسماً به مرکز آستانه، خوشه نوآوری پیشرو در آسیای میانه، پیوسته است.عضویت در مرکز آستانه به تلگرام این امکان را می‌دهد که در پروژه‌ها همکاری کند، تجربیات خود را تبادل کند و محصولات دیجیتال را در بازارهای داخلی و جهانی توسعه دهد. تلگرام به عنوان یکی از پنج برنامه برتر دانلود شده در جهان، بیش از یک میلیارد کاربر فعال ماهانه دارد. این یک پلتفرم فناوری مستقل است که بر سرعت، مقیاس‌پذیری، پایداری و حفاظت از داده‌ها متمرکز است. برنامه‌های وب داخلی آن، Mini Apps، امکان ایجاد خدمات، بازارها و بازی‌هایی را فراهم می‌کنند که هر ماه بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر را جذب می‌کنند.

در سال ۲۰۲۴، تلگرام ارز داخلی خود، Stars، را معرفی کرد که توسعه‌دهندگان می‌توانند آن را به Toncoin تبدیل کنند. این پلتفرم با عدم نیاز به داده‌های شخصی در هنگام ثبت نام، ارائه کد منبع باز و ارائه پروتکل‌های رمزگذاری برای حسابرسی، همچنان به رعایت اصول امنیت دیجیتال ادامه می‌دهد.

در ژوئن ۲۰۲۴، پاول دوروف، بنیانگذار تلگرام، به دعوت ژاسلان مادیف، وزیر توسعه دیجیتال، نوآوری و صنعت هوافضا، از قزاقستان بازدید کرد.

دوروف از مرکز آستانه بازدید کرد، زیرساخت‌های خوشه‌ای و برنامه‌های پشتیبانی آن برای شرکت‌های فناوری اطلاعات و پتانسیل بازار محلی را بررسی کرد. پس از این بازدید، تلگرام دفتری در مرکز آستانه افتتاح کرد.

https://astanatimes.com/2025/06/telegram-messaging-service-becomes-astana-hub-member/

 

قزاقستان برای ساخت فرودگاه بین‌المللی در منطقه ژتیسو سرمایه‌گذاری آلمان را جذب می‌کند.

۲۷ ژوئن ۲۰۲۵ قزاقستان در نظر دارد فرودگاهی بین‌المللی حمل‌ونقل و مسافر در منطقه ژتیسو، نزدیک مرکز بین‌المللی همکاری ترانزیتی «خورگوس» احداث کند. این پروژه در جریان دیدار روز ۲۶ ژوئن نخست‌وزیر اولژاس بکتن‌او‌ف با کریستین گرتزباخ، عضو هیئت‌مدیره و هم‌بنیان‌گذار شرکت قزاق‌–‌آلمانی اسکایهانسا، در آستانه مطرح شد.

مطابق با اعلام دفتر نخست‌وزیر، ساخت این فرودگاه طبق برنامه سه‌مرحله‌ای و با رعایت استانداردهای بین‌المللی سازمان هوانوردی کشوری (ICAO) انجام خواهد شد.

نخست‌وزیر بکتن‌وف گفت: «اجرای پروژه ساخت فرودگاهی مدرن در منطقه ژتیسو تحرکی جدی در توسعه زیرساخت‌ها ایجاد خواهد کرد و نقش قزاقستان را به‌عنوان‌هاب ترانزیتی بین چین، آسیای مرکزی و اروپا تقویت می‌نماید.

فاز اول شامل ساخت ترمینال مسافربری با ظرفیت پذیرش ۵۰ مسافر در ساعت خواهد بود که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۷ تکمیل شود. تا سال ۲۰۳۲ ظرفیت به ۵۰۰ مسافر در ساعت افزایش خواهد یافت.

همچنین تأسیسات ذخیره‌سازی سوخت JET A‑1 با ظرفیت سالانه ۲۰۰,۰۰۰ تن راه‌اندازی می‌شود که تا ۲۰۳۲ به ۵۵۰,۰۰۰ تن خواهد رسید. یک ترمینال بار مجهز به سکوی پارک و خط راه‌آهن ساخته خواهد شد که سالانه ۵۰,۰۰۰ تن بار را جابه‌جا می‌کند و هدف نهایی رسیدن به ۲۵۰,۰۰۰ تن است.

فازهای دوم و سوم تا سال ۲۰۳۲ تکمیل خواهد شد و شامل توسعه زیرساخت‌های گردشگری و سرگرمی است. سرمایه‌گذاری کل این پروژه نزدیک به ۲۵۰ میلیارد تنگه (۴۸۱ میلیون دلار آمریکا) تخمین زده شده است.

این پروژه همچنین توسعه طرح حمل‌ونقل چندوجهی هوایی–ریلی–جاده‌ای را پیش‌بینی می‌کند و محل‌هایی جدید برای رشد اقتصادی را در مسیرهای ترانزیت منطقه آسیا–اقیانوسیه ایجاد خواهد کرد.

پس از این دیدار، اسکایهانسا توافق‌نامه سرمایه‌گذاری با وزارت حمل‌ونقل قزاقستان امضا کرد. این شرکت متعهد شده است که عمدتاً از مصالح و خدمات داخلی استفاده کند و حداقل ۹۰٪ پرسنل پروژه را از شهروندان قزاق تشکیل دهد.

دولت قزاقستان نیز زیرساخت‌های مهندسی و حمل‌ونقل را فراهم می‌کند و مشوق‌های قابل‌دسترسی شرکت‌های فعال در مناطق ویژه اقتصادی را به این پروژه تعمیم خواهد داد.

شرکت اسکایهانسا یک سرمایه‌گذاری مشترک قزاق‌–‌آلمانی است. از سوی آلمان، کنسرسیوم هانسا در توسعه ترمینال فرودگاه تخصص دارد و شریک قزاق آن، شرکت اسکای‌مکس تکنولوژیز، خدمات مهندسی و جامع برای فرودگاه‌ها در قزاقستان، آسیای مرکزی و قفقاز ارائه می‌دهد.

https://astanatimes.com/2025/06/kazakhstan-attracts-german-investment-to-build-intl-airport-in-zhetisu/

رشد ۶.۴ درصدی صنعت قزاقستان به لطف نفت و تولید

۲۶ ژوئن ۲۰۲۵ آستانه - بخش صنعت قزاقستان در ژانویه تا مه، رشد ۶.۴ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان داد که عمدتاً ناشی از بخش‌های معدن و تولید بود.

بخش معدن، که سهم کلیدی در تولید ناخالص داخلی (تقریباً ۱۲٪) دارد، نسبت به سال گذشته ۷.۸ درصد افزایش یافته است که عمدتاً به دلیل افزایش تولید نفت در میدان تنگیز است. مرکز تحلیلی بانک سرمایه‌گذاری‌هالیک فاینانس در ۲۶ ژوئن گزارش داد که این امر نه تنها باعث افزایش تولیدات مرتبط مانند دیزل، گاز، نفت کوره و کک نفتی شده، بلکه تجارت عمده‌فروشی و فعالیت حمل و نقل را نیز افزایش داده و نفت را به عامل اصلی در تسریع رشد تولید ناخالص داخلی در این دوره تبدیل کرده است.

تولید نفت خام ۱۰.۲ درصد، زغال سنگ ۱۱.۳ درصد و سنگ معدن فلزی ۰.۸ درصد افزایش یافته است. با توجه به اینکه معدن ۴۵.۵ درصد از کل تولیدات صنعتی را تشکیل می‌دهد، این رشد تأثیر اقتصادی گسترده‌ای داشته است. با این حال، انتظار می‌رود این شتاب در ماه‌های آینده با تکمیل پروژه توسعه تنگیز و کاهش احتمالی قیمت جهانی نفت، کند شود.

بخش تولید که ۱۱.۹ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، نسبت به سال گذشته ۶ درصد رشد داشته است. محرک‌های اصلی شامل تولید مواد غذایی (۱۰.۵ درصد)، مهندسی مکانیک (۱۰.۵ درصد) و متالورژی آهن (۳.۴ درصد) بودند. رشد با کاهش ۲.۱ درصدی در تولید فلزات اساسی گرانبها و غیرآهنی اندکی کاهش یافت.

بخش انرژی رشد حداقلی (۰.۱ درصد) را تجربه کرد که در مقایسه با سال قبل، کاهش شدیدی را نشان می‌دهد، که عمدتاً به دلیل کاهش ارزش انتقال و توزیع برق، علی‌رغم افزایش ۲.۹ درصدی در تولیدات طبیعی است. بخش تامین آب و مدیریت پسماند که در ژانویه تا مه ۲۰۲۴ نسبت به سال گذشته ۰.۱ درصد کاهش یافته بود، همچنان به کاهش خود ادامه داد و در مدت مشابه امسال ۶.۲ درصد کاهش یافت. این کاهش عمدتاً به دلیل کاهش حجم تصفیه آب و جمع‌آوری پسماند بود.

از نظر منطقه‌ای، ۱۷ منطقه از قزاقستان رشد صنعتی را نشان دادند. مناطق ژامبیل و ژتیسو و شهر چیمکنت به ویژه قابل توجه بودند.

https://astanatimes.com/2025/06/kazakhstans-industry-grows-6-4-fueled-by-oil-and-manufacturing/

 

قزاقستان شاهد گسترش سریع بخش تجارت الکترونیک است.

۲۶ ژوئن ۲۰۲۵ سریک ژومانگارین، معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد ملی، در جلسه‌ای در ۲۶ ژوئن در مازیلیس، مجلس سفلی پارلمان قزاقستان، گفت که حجم تجارت الکترونیک در قزاقستان به ۳.۲ تریلیون تنگه (۶.۲ میلیارد دلار آمریکا) افزایش یافته است که ۱۴.۱ درصد از کل تجارت این کشور را تشکیل می‌دهد.

به گزارش کازینفورم در ۲۵ ژوئن، این رقم نشان‌دهنده افزایش هفت برابری در مقایسه با سال ۲۰۲۰ است، زمانی که ارزش این بخش ۴۷۶ میلیارد تنگه (۹۲۳.۸ میلیون دلار آمریکا) بود.

با وجود روند صعودی، ژومانگارین نگرانی‌های عمومی در مورد خرید آنلاین، از جمله ترس از کلاهبرداری و بی‌اعتمادی به پلتفرم‌های اینترنتی را تصدیق کرد. او به اهمیت روزافزون تجارت الکترونیک به عنوان بخش مهمی از تجارت در قزاقستان اشاره کرد.

او گفت: «این وزارتخانه در حال رصد پلتفرم‌های خارجی است و در حال حاضر ۱۰۴ شرکت در کشور فعالیت می‌کنند، از جمله Kaspi.kz، Wildberries، Ozon و Halyk Market.»

یکی از شاخص‌های بارز رشد تجارت الکترونیک، سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌های لجستیک است. Kazpost در حال ساخت ۸۵۰۰۰ متر مربع فضای انبار در سراسر آلماتی، آکتوبه و مناطق آلماتی و ترکستان است.

Wildberries marketplace در حال حاضر هشت مرکز لجستیکی به مساحت ۴۴۰۰۰ متر مربع را اداره می‌کند و در حال حاضر در حال ساخت ۲۷۱۰۰۰ متر مربع دیگر، از جمله تأسیسات اصلی در آستانه و آلماتی است. Ozon دو مرکز مرتب‌سازی به مساحت ۴۲۰۰۰ متر مربع در آلماتی و آستانه دارد و یک مرکز ۲۰۰۰۰ متر مربعی دیگر نیز در آلماتی در حال ساخت است.

https://astanatimes.com/2025/06/kazakhstan-sees-rapid-expansion-in-e-commerce-sector/

 

افزایش ۱۵.۵ میلیارد دلاری صنعت، با اجرای ۱۷ پروژه بزرگ در قزاقستان

۲۶ ژوئن ۲۰۲۵، وزارت اقتصاد ملی در ۲۵ ژوئن به کازینفورم گفت که قزاقستان قرار است از طریق اصلاحات ساختاری، تنوع صنعتی و ۱۷ پروژه سرمایه‌گذاری بزرگ، رشد اقتصادی را تسریع کند.

بر اساس طرح توسعه ملی جدید تا سال ۲۰۲۹، قزاقستان قصد دارد رشد پایدار تولید ناخالص داخلی ۶ تا ۷ درصدی را تضمین کند و اقتصاد خود را به ۴۵۰ میلیارد دلار گسترش دهد. دولت در حال تغییر از یک مدل مبتنی بر مواد اولیه به مدلی با محوریت تولید با فناوری پیشرفته و صادرات محور است. در نتیجه، سهم صنعت معدن در اقتصاد از ۱۹.۵ درصد به ۱۲ درصد کاهش یافته است، در حالی که بخش تولید از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ به طور متوسط ۴.۶ درصد رشد داشته است.

برای حمایت از رشد صنعتی، دولت در سال ۲۰۲۴ هشت تریلیون تنگه (۱۵.۵ میلیارد دلار آمریکا) از طریق شرکت بایترک هولدینگ اختصاص داد. امسال، این کشور ۱۹۰ پروژه تولیدی به ارزش ۱.۵ تریلیون تنگه (۲.۹ میلیارد دلار) را اجرا می‌کند. کشاورزی نیز با ۷۰۰ میلیارد تنگه (۱.۳ میلیارد دلار آمریکا) در تأمین مالی ترجیحی و ۲۸۶ پروژه به ارزش ۶۹۴ میلیارد تنگه (۱.۳ میلیارد دلار) که برای امسال برنامه‌ریزی شده است، از حمایت قوی برخوردار خواهد شد.

هفده پروژه سرمایه‌گذاری بزرگ نقش کلیدی در پیشبرد رشد ایفا خواهند کرد. این پروژه‌ها بخش‌های کلیدی از جمله متالورژی، پتروشیمی، شیمی‌گاز و زغال سنگ، مهندسی سنگین، خودرو و تولید مواد غذایی را در بر می‌گیرند. نقشه صنعتی‌سازی شامل بیش از ۲۳۰ پروژه تا سال ۲۰۲۹ است، از جمله سرمایه‌گذاری‌های بزرگ پتروشیمی‌که انتظار می‌رود صادرات را تا سال ۲۰۳۰ به میزان قابل توجهی به ۳۷.۹ میلیارد دلار افزایش دهد.

قزاقستان همچنین بر زیرساخت‌های حمل و نقل و لجستیک، ادغام مشاغل داخلی در زنجیره‌های ارزش جهانی و دیجیتالی کردن اقتصاد تمرکز دارد. پیش‌بینی می‌شود صادرات خدمات فناوری اطلاعات تا سال ۲۰۳۰ از ۱.۵ میلیارد دلار فراتر رود.

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی همچنان سنگ بنای توسعه اقتصادی خواهد بود و هدف سالانه آن ۲۴ تا ۲۵ میلیارد دلار است. به گفته این وزارتخانه، هدف اصلی ایجاد یک اقتصاد مقاوم، متنوع و رقابتی است که بتواند به طور مؤثر به چالش‌های جهانی پاسخ دهد.

https://astanatimes.com/2025/06/kazakhstans-next-chapter-15-5-billion-boost-for-industry-17-megaprojects-ahead/

 

کشت پنبه در قزاقستان به دلیل کمبود آب رو به کاهش است.

آژانس کازینفورم با استناد به انرژی‌پروم گزارش می‌دهد که کشت پنبه در قزاقستان رو به کاهش است. سطح زیر کشت، برداشت ناخالص مواد خام، سودآوری شرکت‌ها و همچنین علاقه کشاورزان و فرآوری‌کنندگان به این تجارت رو به کاهش است.

طبق داده‌های گزارش‌های دفتر ملی آمار،  سال گذشته میزان تولید محصولات کشاورزی پنبه خام از نظر پولی تنها 61.2 میلیارد تنگه (117 میلیون دلار) بود.

حدود 25 هزار شرکت کشاورزی ثبت شده در کشت پنبه وجود دارد و حدود 70 هزار نفر در این بخش مشغول به کار هستند. این کاهش در مزارع کوچک رخ می‌دهد (یعنی کاهش واقعی ۱۱.۴٪). کارآفرینان کوچک انفرادی و مزارع دهقانی، اساس این بخش کشاورزی را تشکیل می‌دهند: سهم آنها در کل تولید ۹۱٪ است. شرکت‌های بزرگ کشاورزی سهم بسیار کمی را اشغال می‌کنند.

مزارع پنبه فقط در منطقه ترکستان هستند و در حال کاهش هستند. در طول ۲۰ سال گذشته، مساحت زیر کشت پنبه به نصف کاهش یافته است: از ۲۲۳.۷ هزار هکتار به ۱۰۶.۴ هزار هکتار.

لازم به ذکر است که با کاهش مزارع، ارقام برداشت ناخالص پنبه نیز کاهش یافته است. طبق گزارش‌های BNS، سال گذشته ۳۰۱.۷ هزار تن از این ماده اولیه برای صنایع سبک در منطقه جنوبی جمع‌آوری شده است. این میزان ۳۵.۴٪ کمتر از ۲۰ سال پیش است. کاهش شاخص‌ها تنها به یک دلیل ساده، مضربی از کاهش مزارع نیست - در طول این سال‌ها، با کمک فناوری‌های کشاورزی، کشاورزان بازده خود را افزایش داده‌اند.

به گفته وزارت کشاورزی جمهوری قزاقستان، دلیل اصلی کاهش مناطق کشت شده، کمبود شدید آب آبیاری است. این مشکل چندین سال است که ادامه دارد.

علاوه بر این، کشاورزان نمی‌توانند مواد خام را در بازار داخلی بفروشند و بنابراین آنها را صادر می‌کنند. بنابراین، ۸۵ درصد از پنبه جمع‌آوری‌شده قزاقستان به صورت خام به خارج از کشور فروخته می‌شود و تنها ۱۵ درصد در قزاقستان فرآوری می‌شود.

https://www.inform.kz/ru/hlopkovodstvo-v-kazahstane-perezhivaet-upadok-a5b6ef