اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته اول مردادماه 1404مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

افزایش ۲۵ درصدی حرکت قطارهای باری چین-آسیای مرکزی؛

در نیمه اول سال 2025، تعداد قطارهای باری در مسیرهای بین‌المللی حمل بار چین-آسیای مرکزی نسبت به سال گذشته 25 درصد افزایش یافته است. به گزارش شینهوا، این خبر توسط شرکت دولتی راه‌آهن چین (CR) گزارش شده است.

به گفته این شرکت، بخش حمل و نقل بار چین-اروپا در طول دوره گزارش، پویایی پایداری را حفظ کرده و قطارهای باری 7349 سفر چین-آسیای مرکزی را انجام داده‌اند.

در نیمه اول سال 2025، حجم حمل و نقل ریلی چین رشد مداومی را نشان داد. طبق اعلام شرکت KZhD، حجم کل بار حمل شده در این دوره 1.98 میلیارد تن بوده که نسبت به سال گذشته 3 درصد افزایش یافته است. میانگین بارگیری روزانه تقریباً 182000 واحد بوده که 4 درصد افزایش یافته است.

https://astanatimes.com/2025/07/china-central-asia-rail-freight-up-25-in-first-half-of-2025/

دلایل کاهش ارزش تنگه دربرابر دلار؛

31 تیر - وضعیت تنگه بدتر شده است، اما دلایلی برای این امر وجود دارد. نرخ برابری تنگه قزاقستان به دلار آمریکا در بورس KASE بسیار پایین بود. معاملات روز جمعه با قیمت ۵۳۳.۳۳ تنگه برای هر دلار آمریکا به پایان رسید. بخش نفت در حدود ۶۹.۵۰ دلار پایدار است. نگرش ریسک بحث‌برانگیز است.

پول ملی قزاقستان از چندین جهت به طور همزمان تحت فشار است. یکی از عوامل، فصلی است. در تابستان، تقاضا برای ارز خارجی به طور سنتی افزایش می‌یابد: جمعیت در خرید دلار برای سفرهای توریستی فعال‌تر می‌شوند و سازمان‌های دولتی آنها را برای اجرای برنامه‌هایی با هزینه‌های ارزی خریداری می‌کنند. این تأثیر باعث می‌شود که تنگه تقریباً هر روز معاملاتی ضعیف‌تر شود.

کاهش قیمت جهانی نفت، که در طول هفته گذشته به طور متوسط ۲.۷ درصد کاهش یافته است، معادل کاهش حدود ۲ دلار در هر بشکه، به این فشار می‌افزاید. از آنجایی که بیشتر درآمدهای صادراتی قزاقستان به دلار است، کاهش قیمت نفت، عرضه ارز خارجی در بازار را کاهش می‌دهد.

این وضعیت همچنین با رشد کلی نرخ ارز دلار در بازار جهانی تشدید می‌شود. شاخص دلار آمریکا (DXY) در برابر سیاست‌های سختگیرانه فدرال رزرو ایالات متحده همچنان در حال تقویت است. این امر علاقه سرمایه‌گذاران به دارایی‌های کشورهای در حال توسعه، از جمله قزاقستان، را کاهش می‌دهد و خروج سرمایه را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، تنگه (Tenge) نیز تحت تأثیر معاملات سوداگرانه ناشی از اخبار و نظرات در مورد تضعیف احتمالی پول ملی قرار گرفته است.

بنابراین، هیچ چیز عجیبی در کاهش نرخ ارز تنگه وجود ندارد - اما هیچ چیز خوشایندی هم نیست. انتظارات در مورد نوسانات نرخ ارز خارجی در روز دوشنبه به شرح زیر است: دلار آمریکا در محدوده ۵۳۰ تا ۵۴۰ تنگه، یورو - ۶۱۵ تا ۶۲۵ تنگه، روبل - ۶.۸۰ تا ۶.۹۰ تنگه و یوان چین - ۷۴ تا ۷۵ تنگه حرکت خواهد کرد.

https://dknews.kz/ru/finansy/365564-davlenie-na-tenge-usilivaetsya-neft-dollar-ottok

 

قزاقستان دارای بالاترین نرخ تورم منطقه؛

30 تیر - قزاقستان بالاترین نرخ تورم سالانه را در بین کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا دارد. این نرخ در ماه ژوئن قزاقستان ۱۱.۸ درصد بود. در سایر کشورهای اتحادیه: در روسیه ۹.۴ درصد؛ قرقیزستان ۸ درصد؛ بلاروس ۷.۳ درصد و در ارمنستان ۳.۹ درصد. به طور کلی، تورم سالانه در اتحادیه اقتصادی اوراسیا ۹.۴ درصد بود.

https://t.me/sputnikKZ/68485

رویکرد دولت قزاقستان برای تثبیت اقتصاد؛

به گزارش DKnews.kz، بانک ملی و دولت برای دستیابی به هدف تورمی، همکاری خود را تقویت خواهند کرد.

تیمور سلیمانوف، رئیس بانک ملی، گزارش داد که دستیابی به هدف تورمی 5 درصد همچنان یک اولویت کلیدی برای سیاست اقتصاد کلان است. در عین حال، به منظور تثبیت انتظارات تورمی و شکل‌گیری یک روند پایدار به سمت تورم پایین‌تر، بانک ملی به حفظ شرایط پولی با شدت متوسط ادامه خواهد داد.

علاوه بر سیاست پولی با شدت متوسط، بانک ملی اقدامات دیگری از جمله اقدامات احتیاطی کلان را نیز انجام می‌دهد. بنابراین، به منظور افزایش شفافیت تصمیمات اتخاذ شده و افزایش اعتماد به اقدامات انجام شده، مسیر مورد انتظار نرخ پایه اعضای کمیته سیاست پولی (۴ بار در سال) و همچنین خلاصه‌ای از مباحث مربوط به تصمیمات مربوط به نرخ پایه کمیته سیاست پولی (۸ بار در سال) منتشر می‌شود. این اقدامات، شفافیت و پاسخگویی بانک ملی را در دستیابی به هدف تورمی ۵٪ افزایش می‌دهد.

از ابتدای امسال، بانک ملی در زمینه خرید طلا بی‌طرفی پولی را حفظ کرده است. از ابتدای سال تا ژوئن ۲۰۲۵، حجم عرضه پول استریل شده معادل ۱.۴ تریلیون تنگه (2.6 میلیارد دلار) بوده است که به کاهش فشار تورمی‌کمک می‌کند.

همچنین تصمیمی‌برای معرفی یک بافر سرمایه‌ای ضد چرخه‌ای برای وام به افراد گرفته شد و کارهای فعالی برای افزایش حداقل الزامات ذخیره برای بانک‌ها و همچنین بهبود ابزارهای اضافی مانند نسبت بار بدهی و نسبت بدهی به درآمد در حال انجام است.

در جلسه شورای سیاست اقتصادی، تأکید شد که دستیابی به سطح تورم هدف مستلزم اقدامات هماهنگ و مداوم توسط همه نهادهای ذی‌نفع است. در این راستا، باید به تقویت سیاست اطلاع‌رسانی با هدف تقویت اعتماد مردم و کسب‌وکارها، کاهش انتظارات تورمی و افزایش اثربخشی اصلاحات انجام‌شده توجه ویژه‌ای شود.

پس از نتایج، اعضای شورا آمادگی خود را برای اجرای اقدامات مشترک لازم، از جمله تصویب مجموعه‌ای از اقدامات به‌روز شده برای کنترل و کاهش تورم برای سال‌های 2025-2026 با یک قطعنامه جداگانه دولتی، تأیید کردند. تلاش‌های مشترک بانک ملی و دولت جمهوری قزاقستان با هدف تضمین ثبات قیمت‌ها و اقتصاد کلان انجام خواهد شد.

https://dknews.kz/ru/finansy/365587-pravitelstvo-i-nacbank-usilyat-koordinaciyu-dlya

تعلیق موقت صادرات نفت قزاقستان از طریق روسیه؛

صادرات نفت قزاقستان از طریق دریای سیاه به دلیل درخواست‌های جدید روسیه موقتاً به حالت تعلیق درآمد. به گزارش رویترز، روسیه قوانین جدیدی وضع کرده است که بر اساس آن تانکرهای خارجی فقط با تأیید FSB (سرویس اطلاعاتی) می‌توانند وارد بنادر دریای سیاه شوند. این امر عملاً عرضه نفت قزاقستان را از طریق پایانه‌های کنسرسیوم خط لوله خزر (CPC) که شورون و اکسون موبیل در آن مشارکت دارند، مسدود کرده است. بندر نووروسیسک، که بیش از 80 درصد صادرات نفت قزاقستان از طریق آن انجام می‌شود، به ویژه تحت تأثیر قرار گرفته است که می‌تواند تا 2 درصد از عرضه جهانی را تحت تأثیر قرار دهد.

این فرمان بلافاصله پس از اعلام تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا توسط ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، امضا شد. در ماه اوت، قرار بود روزانه 1.66 میلیون بشکه نفت از طریق CPC صادر شود. وضعیت همچنین به دلیل تأخیر در تحویل نفت آذربایجان BTC از بندر جیحان ترکیه پیچیده شده است. 

https://t.me/Petro_council/13121

اِعمال مالیات 12 درصدی بر ارزش افزوده برای کاربران ChatGPT  در قزاقستان؛

2 مرداد - قزاقستانی‌ها از 1 آگوست 2025 برای اشتراک ChatGPT به میزان 12% مالیات بر ارزش افزوده پرداخت خواهند کرد.

چنین اطلاعیه ای از OpenAI توسط کاربران آن در قزاقستان دریافت شد. فقط اشخاص حقیقی مالیات بر ارزش افزوده را پرداخت می‌کنند. با توجه به متن پیام، یک شخصیت حقوقی یا تنها مالک شرکت باید قبل از 1 آگوست 2025 نام کاربری خود را در بخش داده‌های مالیاتی حساب وارد کند تا مالیات پرداخت نکند. سازمان OpenAI در قزاقستان از ماه می 2025 ، به یک مالیات دهنده تبدیل شده است.

https://t.me/sputnikKZ/68631

 رهبری مطلق قزاقستان دراینترنت پرسرعت میان کشورهای مشترک‌المنافع؛

1 مرداد - بر اساس آخرین داده‌های شاخص جهانی Speedtest، قزاقستان در ژوئن 2025، با سه رتبه صعود، در رتبه‌بندی کشورها از نظر سرعت اینترنت موبایل، در رتبه‌بندی کشورها از بین 103 کشور، جایگاه 47 را کسب کرده است. میانگین سرعت اینترنت موبایل در قزاقستان به 87.27 مگابیت در ثانیه رسید. لازم به ذکر است که قزاقستان با اختلاف قابل توجهی به رهبر مطلق در بین کشورهای مستقل مشترک المنافع تبدیل شده است. از نظر سرعت اینترنت موبایل، قزاقستان از کشورهای زیر پیشی گرفته است:

آذربایجان - 20٪ افزایش(رتبه 55، 72.52 مگابیت در ثانیه)؛

ارمنستان - 48٪ افزایش(رتبه 67، 59.03 مگابیت در ثانیه)؛

ازبکستان - 56٪ افزایش(رتبه 71، 55.78 مگابیت در ثانیه)؛

مولداوی — ۶۱٪ افزایش (رتبه ۷۲، ۵۴.۲۵ مگابیت بر ثانیه)؛

قرقیزستان — ۶۱٪ افزایش (رتبه ۷۳، ۵۴.۰۷ مگابیت بر ثانیه)؛

اوکراین — ۶۳٪ افزایش (رتبه ۷۴، ۵۳.۶۵ مگابیت بر ثانیه)؛اوکراین به دلایل مختلف وضعیت بحث‌برانگیزی در کشورهای مستقل مشترک‌المنافع دارد)؛

روسیه — ۲.۳ برابر افزایش (رتبه ۸۸، ۳۷.۶۱ مگابیت بر ثانیه)؛

بلاروس — ۴.۹ برابر افزایش (رتبه ۱۰۲، ۱۷.۹۷ مگابیت بر ثانیه). این کشور در این رتبه‌بندی، جایگاه ماقبل آخر جهان را به خود اختصاص داده است.

علاوه بر این، برای روشن شدن موضوع، توجه داشته باشید که قزاقستان، در میان سایر کشورها، از نظر سرعت اینترنت از کشورهایی مانند هنگ کنگ، مجارستان، رومانی، اسپانیا، آلمان، بریتانیا، ترکیه، ایرلند، ژاپن و غیره پیشی گرفته است. به طور کلی، سرعت اینترنت در قزاقستان در چند سال گذشته رشد پویایی داشته است. این شاخص در مقایسه با ژانویه امسال، 6.7 درصد افزایش یافته است. دلیل اصلی بهبود جایگاه قزاقستان در صحنه جهانی از نظر سرعت ارتباطات سیار، توسعه شبکه‌های نسل پنجم - 5G بود. راه‌اندازی 5G بود که به رشد شاخص‌ها در این کشور کمک کرد. سرعت 5G در قزاقستان بیش از 10 برابر بیشتر از سرعت 4G است. توسعه 5G در قزاقستان نه تنها جایگاه این کشور را در بازار جهانی تقویت کرده، بلکه بر جایگاه شهرهای اصلی قزاقستان در رتبه‌بندی مربوطه نیز تأثیر گذاشت. شهرهای آستانه و آلماتی در بین شهرهای کشورهای مستقل مشترک‌المنافع به رهبران مطلق تبدیل شدند. سرعت اینترنت در آستانه ۱۵۲.۹۵ مگابیت بر ثانیه و در آلماتی ۱۳۱.۹۶ مگابیت بر ثانیه بوده و جایگاه آنها در رتبه‌بندی جهانی به ترتیب ۷۳ و ۶۳ است. ضمناً، توکیو با شاخص ۷۲.۵ مگابیت بر ثانیه در رتبه ۹۴ در بین شهرها قرار دارد. 

یادآوری می‌کنیم که یک پروژه آزمایشی برای راه‌اندازی اولین شبکه پهن‌باند 10G در آستانه در حال اجرا است.

 https://www.inform.kz/ru/kazahstan-stal-absolyutnim-liderom-po-skorosti-interneta-sredi-stran-sng-7871f1

 

صادرات و  واردات خیار و گوجه فرنگی؛

در ژانویه تا مه ۲۰۲۵، ۴۰.۴ هزار تن گوجه فرنگی به ارزش 35.7 میلیون دلار به قزاقستان وارد شد. حجم واردات مانند مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ باقی ماند. تامین کننده اصلی ترکمنستان بود - ۲۶.۷ هزار تن (-۵.۵٪). گوجه فرنگی همچنین از چین - ۱۱.۳ هزار تن (+۲۷.۱٪)، ازبکستان - ۱.۱ هزار تن (-۱.۹ برابر)، ایران - ۹۴۶ تن (+۱.۵ برابر)، روسیه - ۲.۱ هزار تن (+۲.۲ برابر) وارد شد.مقادیر کمی از قرقیزستان، هلند و اسپانیا وارد شد.

برعکس، واردات خیار و خیارشور ۱۷.۲ درصد کاهش یافت و به ۶.۹ هزار تن رسید.

بیشتر این سبزیجات از ایران - ۳.۵ هزار تن (-۷.۵٪)، چین - ۲.۴ هزار تن (-۱۶.۵٪) و ازبکستان - ۵۳۲ تن (-۲.۷ برابر) وارد شده است. خیار نیز در روسیه، قرقیزستان و ترکمنستان خریداری شده است.

در مورد صادرات، قزاقستان ۴.۶ هزار تن گوجه فرنگی تازه به ارزش ۸ میلیون دلار به خارج از کشور صادر کرده است. این رقم ۲.۱ برابر کمتر از سال قبل است.

تقریباً کل حجم به روسیه رفته است - ۴.۶ هزار تن (-۲.۲ برابر). گوجه فرنگی  به بلاروس نیز (۵۶.۵ تن) ارسال شده است، جایی که این سبزیجات سال گذشته به آنجا عرضه نشده بود.

صادرات خیار، برعکس، تقریباً سه برابر افزایش یافته و به ۵.۵ هزار تن (به ارزش ۷.۸ میلیون دلار) رسیده است. این مقدار به روسیه و قرقیزستان ارسال شده است.

https://lsm.kz/pomidory-iz-ispanii-ogurcy-iz-irana-kto-kozakhstan-infografika