اخبار اقتصادی قزاقستان-آستانه
گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور قزاقستان در هفته چهارم تیرماه 1404مندرج در رسانههای این کشور به شرح ذیل ارائه میگردد:
امضاء تفاهمنامه ساخت خط آهن سراسری در افغانستان با مشارکت قزاقستان
طی سفر هیئت قزاقستانی به کابل، مورات نورتلئو وزیر امور خارجه قزاقستان، با مقامات افغانستان گفتگو کرد.
به گزارش وزارت امور خارجه قزاقستان، طرفین به طور مفصل در مورد ایجاد زیرساختهای حمل و نقلی و لجستیکی مؤثر، از جمله توسعه مسیر سراسری افغانستان، به عنوان عنصر کلیدی در تضمین تجارت پایدار و متقابلاً سودمند در منطقه بحث و گفتگو کردند. وزارت امور خارجه گزارش میدهد:"در این زمینه، قصد قزاقستان برای سرمایهگذاری در ساخت راهآهن تورغندی-هرات تأیید شد. توجه ویژهای به مسائل گسترش عرضه محصولات افغانستانی به بازار قزاقستان مبذول شد. میوهها، آب معدنی و نوشیدنیهای غیرالکلی تولید افغانستان به این کشور عرضه میشوند. به منظور گسترش مبادلات تجاری، پیشنهاد شد که عرضه این محصولات به مناطق غربی قزاقستان از طریق شهر مرزی تورغوندی و قلمرو ترکمنستان برقرار شود. این امر به مصرفکنندگان قزاق اجازه میدهد تا محصولات تازه را در خارج از فصل دریافت کنند و کشاورزان افغان نیز وارد یک بازار فروش بزرگ شوند".
وزیر امور خارجه قزاقستان خاطرنشان کرد:" امروز، افغانستان به یکی از شرکای مهم ما تبدیل شده است که با آن به طور فعال در حال توسعه دستور کار تجاری و اقتصادی هستیم. هدف ما افزایش گردش مالی مبادلات تجاری به 3 میلیارد دلار است. برای این منظور، قزاقستان آماده است تا عرضه محصولات کشاورزی، سوخت و روانکنندهها، کودهای معدنی و محصولات صنایع شیمیایی را افزایش دهد".
پس از این جلسات، تفاهمنامهای در مورد اصول اساسی ساخت و بهرهبرداری از راهآهن بین آسیای مرکزی و آسیای جنوبی امضا شد. نورتلئو همچنین از قصد قزاقستان برای دو برابر کردن تعداد سهمیههای بورسیه دانشجویان افغان در چارچوب برنامههای حمایتی موجود خبر داد. مقامات افغانستان از ایجاد مرکز منطقهای سازمان ملل برای اهداف توسعه پایدار برای آسیای مرکزی و افغانستان در آلماتی کاملاً حمایت مینمایند.
https://ru.sputnik.kz/20250711/kazakhstan-i-afganistan-podpisali-memorandum-o-sozdanii-transafganskoy-zheleznoy-dorogi-55568842.html
آغاز ساخت مرکز لجستیک راهبردی «توبیل» در قزاقستان
به گزارش خبرگزاری کازینفورم به نقل از دفتر نخستوزیر، ساخت مجتمع جدید حمل و نقل و لجستیک «توبیل» در قوستانای، یکی از بزرگترین پروژههای زیرساختی در شمال قزاقستان، رسماً آغاز شد.
این پروژه با مشارکت شرکت خدمات لجستیکی Kedentransservice و با حمایت صندوق توسعه صنعتی در حال اجرا است. مساحت مجتمع لجستیکی ۱۳۳.۶ هکتار و حجم کل سرمایهگذاری ۶۴ میلیارد تنگه (104 میلیون دلار) خواهد بود. ظرفیت مجتمع تا ۴۰۰ هزار کانتینر بیست فوتی (TEU) در سال یا بیش از ۱۱ میلیون تن بار است. این مجتمع ۵۰۰ شغل جدید ایجاد خواهد کرد.
این مجتمع در کریدورهای حمل و نقل بینالمللی که چین، آسیای مرکزی، ترکیه، ایران، افغانستان و اروپا را به هم متصل میکند، ادغام خواهد شد. انتظار میرود افزایش گردش بار هم در امتداد مسیر شمال قزاقستان - جنوب اورال و هم در جهت چین رخ دهد. این مجتمع، ترمینالها، انبارها، بخش ترخیص گمرک، حوزههای فناوری اطلاعات و خدمات را در یک مکان در خود جای خواهد داد. یک سیستم دیجیتال برای ردیابی محمولهها در لحظه ارائه میشود. تکمیل ساخت و ساز برای سال 2027 برنامهریزی شده است.
https://www.inform.kz/ru/v-kazahstane-nachalos-stroitelstvo-strategicheskogo-logisticheskogo-haba-tobil-25b52d
پیشتازی قزاقستان در جذب سرمایهگذاریهای چین در قالب طرح کمربندو جاده؛
طبق دادههای ارائه شده در گزارش "سرمایهگذاری طرح کمربند و جاده چین (BRI) 2025 H1»، در نیمه اول سال 2025، قزاقستان رکورد حجم سرمایهگذاریها و قراردادهای ساختمانی چین را شکست و به 23 میلیارد دلار رسید. این بالاترین شاخص نه تنها در آسیای مرکزی، بلکه در بین تمام شرکتکنندگان طرح کمربند و جاده است.
قزاقستان به دلیل موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی غنی خود، نقش کلیدی در اجرای طرح کمربند و جاده ایفا میکند.
سرمایهگذاریهای چین به سمت توسعه زیرساختها، انرژی، متالورژی و صنایع معدنی هدایت میشود. چین تنها در بخش انرژی، ۲۵ میلیارد دلار در آسیای مرکزی سرمایهگذاری کرده است که بخش قابل توجهی از آن در قزاقستان بوده است.
https://blogs.griffith.edu.au/asiainsights/china-belt-and-road-initiative-bri-investment-report-2025/
افزایش 11.6 درصدی تولید نفت قزاقستان در نیمه اول سال جاری
یرلان آکنژنوف وزیر انرژی قزاقستان، گفت:" حجم تولید تقریباً به ۵۰ میلیون تن رسیده است. طبق برنامه برای کل سال ۲۰۲۵ معادل ۹۶ میلیون تن خواهد بود. صادرات نیز تقریباً ۱۲ درصد افزایش یافته است. صادرات به ۳۹.۶ میلیون تن رسیده است".
طبق نتایج اولیه، انتظار میرود صادرات نفت در سال ۲۰۲۵در سطح ۷۰.۵ میلیون تن باشد که ۲ درصد بیشتر از رقم واقعی سال ۲۰۲۴ میباشد.
https://t.me/sputnikKZ/68249
رشد اقتصادی قزاقستان در نیمه نخست سال جاری به ۶.۲ درصد رسید
سریک ژومانگارین، معاون نخست وزیر و وزیر اقتصاد ملی، این موضوع را در جلسه دولت اعلام کرد.
این رقم بالاتر از نرخهای مدت مشابه سال گذشته است. رشد در بخش واقعی ۸ درصد، تولید خدمات ۵.۲ درصد افزایش یافته است. محرکهای اصلی، حمل و نقل و ساخت و ساز هستند. وزیر گفت که تجارت احیا شده و صنعت معدن همچنان در حال رشد است، بخش فرآوری ۵.۵ درصد و کشاورزی ۳.۷ درصد رشد داشته است.
سرمایهگذاری در سرمایه ثابت ۱۹.۳ درصد افزایش یافته است. بیشترین رشد سرمایهگذاری در حوزههایی مشاهده میشود که اقتصاد آینده را شکل میدهند: آموزش ۳.۵ برابر، فعالیتهای مالی ۸۶.۲ درصد، تولید ۴۸.۹ درصد، مراقبتهای بهداشتی ۳۲.۸ درصد و حمل و نقل ۱۶.۲ درصد.
در عین حال، رشد حجم حمل و نقل غلات به توسعه خدمات حمل و نقل و تجارت کمک کرده است. صادرات ۳۵.۲ درصد رشد داشته و به ۱۱.۸ میلیون تن غلات و آرد رسیده است که ۹ میلیون تن غلات بیشترین میزان در ۱۳ سال گذشته است. مقاصد اصلی ازبکستان، تاجیکستان، ایران و آذربایجان هستند.
سریک ژومانگارین گزارش داد: «علیرغم کاهش کلی تجارت خارجی، قزاقستان تراز تجاری مثبت ۶ میلیارد دلاری را حفظ کرده است.»
میزان ذخایر معدنی قزاقستان؛
قزاقستان برای 30 سال طلا و برای 38 سال مس کافی دارد. قزاقستان همچنان یکی از ثروتمندترین کشورها از نظر ذخایر منابع طبیعی است. به گزارش خبرنگار خبرگزاری کازینفورم، وزارت صنایع و ساخت و ساز دادههای بهروزی در مورد دسترسی به مواد معدنی کلیدی منتشر کرده است.
طبق آخرین دادهها، با سطح تولید فعلی، میزان عرضه پیشبینیشده عبارت است از:
طلا - 30 سال؛
مس - 38 سال؛
سرب - 156 سال؛
سنگ آهن - 957 سال؛
زغال سنگ - 350 سال.
ذخایر پایدار برای منابع مهم استراتژیک مانند منگنز، تیتانیوم، مولیبدن و سایر موارد نیز ثبت شده است. این وزارتخانه خاطرنشان میکند: «این بدان معناست که با استخراج منطقی و توسعه مداوم اکتشافات زمینشناسی، قزاقستان نه تنها میتواند جایگاه خود را در عرصه جهانی مواد خام حفظ کند، بلکه آن را تقویت نیز خواهد کرد.»
https://www.inform.kz/ru/kazahstanu-hvatit-zolota-na-30-let-medi-na-38-8c48bc
قزاقستان و چین کارخانه تولید اوره می سازند
این کارخانه توسط شرکت کازمونای گاز و شرکت ملی نفت چین (CNPC) ساخته خواهد شد. وزارت انرژی قزاقستان یادآوری کرد که این مجتمع در منطقه موگالژار در استان آکتوبه ساخته و سالانه تا ۸۰۰ هزار تن اوره تولید خواهد کرد. حجم کل سرمایهگذاری ۱.۲۵ میلیارد دلار تخمین زده میشود. این کارخانه مواد اولیه (تا ۶۰۰ میلیون متر مکعب گاز تجاری در سال) را از کارخانه فرآوری گاز «ژانااژول » دریافت خواهد کرد. صندوق سامروک کازینا توضیح داد: "این اولین کارخانه داخلی برای تولید اوره با محتوای نیتروژن بالا (46%) است که مطابق با بهترین استانداردهای جهانی میباشد".
ساخت این کارخانه به طور کامل بازار داخلی را با کود تأمین میکند. تقاضای پیشبینی شده تا سال ۲۰۲۹ حدود ۳۰۰ هزار تن خواهد بود و بقیه آن قرار است صادر شود.
https://t.me/sputnikKZ/68272
وضعیت صنعت شیلات قزاقستان (بزرگداشت روز کارگران شیلات در قزاقستان در دومین یکشنبه جولای)؛
برخی دادههای مهم در خصوص این صنعت در قزاقستان به شرح ذیل میباشد:
۱۲ هزار نفر رسماً در سازمانهای صنعت شیلات قزاقستان مشغول به کار هستند.
بیش از ۷۰ گونه ماهی در مخازن آب قزاقستان با مساحتی بالغ بر ۳ میلیون هکتار زندگی میکنند.
طی پنج سال گذشته، بیش از ۴۵ میلیارد تنگه (85.6 میلیون دلار) سرمایهگذاری برای توسعه این صنعت جذب شده است.
میزان صید ماهی از مخازن آبزیپروری سالانه بیش از ۴۵ هزار تن است.
طی پنج سال گذشته، حجم ماهیهای پرورشی ۲.۶ برابر افزایش یافته است - از ۶.۹ هزار تن به ۱۸.۲ هزار تن.
بیش از ۶۰۰ مزرعه پرورش ماهی در این کشور وجود دارد که گونههایی مانند کپور، کپور معمولی، آمور سفید، کپور نقرهای، ماهی خاویاری، قزلآلای رنگینکمان، ماهی سفید، گربهماهی و تیلاپیا را پرورش میدهند.
قزاقستان دارای ۷۲ شرکت فرآوری ماهی با ظرفیت کلی بیش از ۱۰۰ هزار تن در سال است. از این تعداد، ۲۰ شرکت بر صادرات محصولات به کشورهای اتحادیه اروپا متمرکز هستند. برای مثال، در سال ۲۰۲۴، ۲۳.۴ هزار تن محصولات شیلاتی به ارزش ۷۴.۷ میلیون دلار صادر شده است.
سرمایهگذاری 84 میلیون دلاری غول پلاستیک ترکیه، کوکسان، در کارخانه جدید آلماتی
قرار است کارخانهای برای بازیافت زبالههای پلاستیکی و تولید پریفرمهای PET (پلیاتیلن ترفتالات) در آلماتی ساخته شود. این خبر از سوی دارخان ساتیبالدی، شهردار این شهر، پس از دیدار اخیر با مراد کوکوغلو، مدیرعامل شرکت ترکیهای کوکسان هولدینگ، اعلام شد.
این تأسیسات در زمینی به مساحت ۱۵ هکتار در منطقه آلاتائو ساخته خواهد شد و سرمایهگذاری نزدیک به ۸۴ میلیون دلار را در بر خواهد داشت. پس از بهرهبرداری، انتظار میرود این کارخانه ۱۳۸ نفر را استخدام کند و سالانه تا ۸۰ هزار تن پریفرم PET، محصولات نیمهتمام مورد استفاده در ساخت بطریها و ظروف پلاستیکی و همچنین ۲۴ هزار تن پلاستیک بازیافتی تولید کند. ساتیبالدی گفت: «این پروژه با استراتژی توسعه پایدار ما همسو است و به بخش مهمی از اکوسیستم بازیافت زباله شهر تبدیل خواهد شد.»
شرکت صنایع بستهبندی پت کوکسان که در سال ۱۹۶۸ تأسیس شد، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان بستهبندی در ترکیه و اروپا است. محصولات این شرکت توسط برندهای بزرگ جهانی از جمله کوکاکولا، پپسی، دانون و نستله استفاده میشود و به بیش از ۱۰۰ کشور صادر میشود.
بازیافت زباله از اولویتهای اصلی مقامات شهری است. گزارشهای رسانهای پیشین حاکی از آن بود که سرمایهگذاران چینی همچنین یک مرکز پردازش زباله در آلماتی خواهند ساخت. شرکت محیط زیست شانگهای SUS قصد دارد ۲۷۰ میلیون دلار در کارخانهای سرمایهگذاری کند که نه تنها زباله را بازیافت میکند، بلکه آن را به برق تبدیل میکند.
https://kz.kursiv.media/en/2025-06-23/engk-yeri-turkish-plastics-giant-koksan-invests-84-million-in-new-almaty-plant/
وضعیت کسبوکارهای قزاقستانی در نیمه نخست سال جاری؛
تجارت ۸.۴ درصد افزایش یافت و گردش مالی از ۳۱ تریلیون تنگه (59.8 میلیارد دلار) فراتر رفت. در ۱۵ ژوئیه، در جلسه دولت، آرمان شاکالیف، وزیر تجارت و همگرایی، نتایج نیمه اول سال ۲۰۲۵ در حوزه تجارت را گزارش داد. پس از نتایج شش ماه، حجم تجارت ۸.۴ درصد افزایش یافت و از ارقام برنامهریزی شده (۸ درصد) فراتر رفت و کل گردش مالی تجارت به ۳۱.۴ تریلیون تنگه رسید. از جمله تجارت عمده فروشی ۹.۲ درصد افزایش یافت و به ۲۱.۲ تریلیون تنگه (40.3 میلیارد دلار) رسید، تجارت خرده فروشی ۶.۶ درصد افزایش یافت و به ۱۰.۲ تریلیون تنگه (19.4 میلیارد دلار) رسید.
این رشد توسط نُه گروه اصلی محصول هدایت شد که بیش از ۴۵ درصد از تجارت عمده فروشی را تشکیل میدهند. از جمله آنها میتوان به نفت و فرآوردههای نفتی، گاز، لوازم خانگی، تلفن همراه، محصولات دارویی، مهندسی مکانیک، غلات و محصولات تنباکو اشاره کرد. حجم پیشبینیشده فروش این کالاها تا پایان سال ۲۶.۴ تریلیون تنگه (50.2 میلیارد دلار) است، در حالی که توجه ویژهای به تضمین این حجم با افزایش سهم تولید داخلی خواهد شد.
آرمان شاکالیف گفت: «تمام مناطق کشور در نیمه اول سال پویایی مثبتی را نشان دادهاند. سهم اصلی در رشد توسط مناطق آلماتی، آستانه، چیمکنت، آتیرائو و کاراگاندا ارائه شده است که ۷۲ درصد از کل گردش مالی تجارت را تشکیل میدهند.»
از نظر نرخ رشد، منطقه ترکستان (۶۹.۳+ درصد)، منطقه آکمولا (۴۵.۴+ درصد) و منطقه پاولودار (۲۲.۳+ درصد) پیشتاز بودند.
این وزارتخانه به طور سیستماتیک برای توسعه تجارت در سه حوزه کلیدی تلاش میکند. اولین حوزه، توسعه قالبهای مدرن تجارت است. سازوکارهای تشویقی معرفی و قوانین اصلاح شدهاند. امسال ۵.۲ میلیارد تنگه برای حمایت از نهادهای تجاری داخلی در نظر گرفته شده است. جذب فعال سرمایهگذاری در داراییهای ثابت با برنامهای برای ۱۲۲۰ میلیارد تنگه ادامه دارد. مجموعهای از پروژههای سرمایهگذاری در حوزه تجارت در سطح ملی از ۳۳ مرکز با مجموع مبلغ ۱۶۸.۴ میلیارد تنگه تشکیل شده است. به موازات آن، نوسازی بازارهای خردهفروشی در حال تکمیل است.
جهتگیری دوم، توسعه تجارت الکترونیک است. در نیمه اول سال، حجم بازار تجارت الکترونیک بیش از ۱۰ درصد رشد کرد و به ۱.۵ تریلیون تنگه در بخش خردهفروشی رسید. از این تعداد، ۱.۳ تریلیون تنگه توسط شش بازار بزرگ کشور تأمین میشود: Kaspi.kz، Hayk market، Forte، Jusan، Ozon و Wildberry. در نیمه دوم سال، محرکها شامل راهاندازی چهار مرکز فروشگاه، تکمیل ساخت دو مرکز تکمیل سفارش و همچنین راهاندازی شبکهای از مراکز لجستیک چندوجهی Kazpost خواهند بود.
علاوه بر این، قرار است یک پلتفرم الکترونیکی B2B در جهت قزاقستان-چین (با همکاری Kaspiy و Kazpost) راهاندازی شود.
جهتگیری سوم، کاهش تجارت سایه است. این وزارتخانه به طور مداوم اقداماتی را برای فهرستبندی و ردیابی کالاها انجام میدهد. طبقهبندی ملی کالاها (OCTRU) در حال معرفی است و فهرست اقلام کالای دارای برچسب در حال گسترش است. به همراه وزارت دارایی و شرکت سهامی قزاقستان تلهکام، ادغام فهرستهای ملی CNT و ECT در حال تکمیل است. پروژه بازار دیجیتال با همکاری بانکهای درجه دو در حال اجرا است که هدف آن دیجیتالی کردن گردش مالی بازار و افزایش شفافیت جریانهای نقدی است.
بانک اسلامی ADCB قصد دارد تأمین مالی در قزاقستان را با تمرکز بر صنایع تولید گوشت افزایش دهد
26 تیر - سریک ژومانگارین با مدیریت بانک اسلامی ADCB در مورد گسترش سرمایهگذاری در اقتصاد قزاقستان گفتگو کرد. سریک ژومانگارین معاون نخستوزیر و وزیر اقتصاد ملی قزاقستان، با گوردونهاسکینز رئیس هیئت مدیره بانک اسلامیADCB، جلسهای برگزار کرد. بانک اسلامی ADCB (بانک الهلال) اولین بانک اسلامیبود که در قزاقستان و کشورهای مستقل مشترک المنافع افتتاح شد. این بانک در سال 2010 مطابق با توافق بین دولتی بین جمهوری قزاقستان و امارات متحده عربی تأسیس گردید و طی 15 سال فعالیت، پروژههایی را در این کشور به ارزش بیش از 3 میلیارد دلار تأمین مالی کرده است. از جمله بزرگترین آنها میتوان به ساخت کارخانه پلیاتیلن در استان آتیرائو با ظرفیت ۱.۲۵ میلیون تن در سال (پروژه Silleno)، واحدهای تولید هیدروژن و نیتروژن در پالایشگاه نفت آتیرائو و پالایشگاه نفت پاولادار، پروژههایی در زمینه ساخت و نوسازی زیرساختهای راهآهن و موارد دیگر اشاره کرد. این بانک به عنوان بخشی از همکاری خود با صندوق دامو، ۲۵ میلیارد تنگه (بیش از 48 میلیون دلار) برای حمایت از کارآفرینان در بخشهای اولویتدار اقتصاد اختصاص داده است. به گفته فرخت سارسیکوف، رئیس هیئت مدیره صندوق دامو، علاقه تجاری به ابزارهای تأمین مالی اسلامی همچنان بالاست. شرکتکنندگان در طول این جلسه، در مورد چشماندازهای همکاریهای آتی، از جمله مسائل مربوط به تعامل بین بانکداری اسلامی و قانون مالیات قزاقستان، بررسی و گفتگو کردند. نمایندگان بانک از برنامههایی برای افزایش حجم تأمین مالی پروژههای قزاقستان خبر دادند. سریک ژومانگارین پیشنهاد داد که مجتمع های کشت و صنعت، به ویژه دامداریها، به عنوان یکی از امیدوارکنندهترین حوزههای سرمایهگذاری در نظر گرفته شود. قزاقستان به طور پیوسته صادرات گوشت به خاورمیانه را افزایش میدهد، جایی که تقاضای بالایی برای محصولات با کیفیت برتر وجود دارد.
https://dknews.kz/ru/finansy/365295-islamskiy-bank-adcb-planiruet-uvelichit
تنگه دیجیتالی بخشی از فرآیندهای بودجه میشود
دولت در حال تقویت کنترل بر هزینههای هدفمند بودجه است. این خبر توسط نخست وزیر اولژاس بکتنوف نخست وزیر قزاقستان در جلسه توجیهی با خبرنگاران اعلام شد. تنگه دیجیتالی، در چارچوب اجرای دستورالعملهای رئیسجمهور، در حال ورود به فرآیندهای بودجه است. تا به امروز، ۲۵۷.۵ میلیارد تنگه دیجیتالی ( حدود 500 میلیون دلار) برای گردش منتشر شده است. این پلتفرم در حال بهرهبرداری آزمایشی است و راهاندازی کامل آن برای دسامبر امسال برنامهریزی شده است. وی اظهار داشت:"در آینده نزدیک، لازم است حداقل ۱۰۰ پروژه بزرگ که از بودجه، صندوق ملی، تأمین مالی میشوند شناسایی و در پروژه تنگه دیجیتال گنجانده شوند و سپس به طور شفاف خواهیم دید که هر تنگه کجا می رود. من شخصاً امید زیادی به دیجیتالی شدن فرآیند مدیریت بودجه دارم. این به ما فرصتی میدهد تا پول را به طور مؤثرتری خرج کنیم". نخست وزیر تعدادی از ابتکارات زیرساختی که میتوانند در پروژه «تنگه دیجیتالی» گنجانده شوند، را نام برد. او افزود:"ما پروژههای زیادی را با هزینه صندوق ملی در دست اجرا داریم. به عنوان مثال، ما قصد داریم ساخت خط آهن «بختی-آیاگوز» را امسال آغاز کنیم. به احتمال زیاد این پروژه را نیز در برنامه خود قرار خواهیم داد. سپس در حال ساخت بزرگراه مرکز-غرب هستیم و این پروژه را نیز در برنامه خود قرار خواهیم داد. فکر میکنم باید با چنین پروژههای مهمیشروع کنیم، زیرا بیشترین میزان بودجه در آنجا هزینه میشود و ما علاقهمندیم که این بودجه به صورت شفاف و فقط به صورت هدفمند هزینه شوند". در حال حاضر، تنگه دیجیتالی در چندین عرصه مورد استفاده قرار میگیرد. به ویژه، مالیات بر ارزش افزوده دیجیتالی، دوره بازپرداخت مالیات را از 75 به 5 روز کاری کاهش داده است. علامتگذاری وجوه برای تعمیرات جادهای به عنوان مثال در پروژههای پاولادار-آتیرائو و موکور-کولساری آزمایش شده است.
بکارگیری تنگه دیجیتالی در زمینههای دیگر از جمله معاملات املاک و مستغلات و وسایل نقلیه موتوری، وعدههای غذایی مدارس، خرید کالاهای گران قیمت و همچنین ابزارهای وامدهی دولتی در مجتمع های کشت و صنعت نیز در حال بررسی است.
https://dknews.kz/ru/finansy/365148-cifrovoy-tenge-stanovitsya-chastyu-byudzhetnyh