سیستم تشویقی جدید ترکیه برای تقویت توسعه بخشی و منطقه‌ای
ترکیه از یک سیستم تشویقی سرمایه‌گذاری جدید با تمرکز بر سه حوزه اصلی توسعه راهبردی، فناوری و منطقه‌ای با هدف تقویت تولید و اشتغال رونمایی کرد.
این ابتکار که جزییات آن در روزنامه رسمی‌کشور (Official Gazette) شماره ۳۲۹۱۵ مورخ ۳۰ مه ۲۰۲۵ منتشر شد، بر سه پایه اصلی بنا شده است : "حرکت توسعه قرن ترکیه، سیستم تشویقی بخشی و مشوق‌های منطقه‌ای."
این تصمیم با هدف افزایش تولید و اشتغال مطابق با اهداف پیش‌بینی‌شده در برنامه‌های توسعه، تشویق سرمایه‌گذاری‌های با ارزش افزوده بالا که نیازهای حیاتی ترکیه را برآورده می‌کنند، امنیت عرضه را تضمین می‌کنند، وابستگی خارجی را کاهش می‌دهند و رقابت‌پذیری بین‌المللی را افزایش می‌دهند، اتخاذ شده است. همچنین هدف آن تسریع تحول سبز و دیجیتال شرکت‌ها، افزایش سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی (FDI) و حمایت از سرمایه‌گذاری‌ها با هدف کاهش نابرابری‌های توسعه منطقه‌ای است.
طبق این طرح، سرمایه‌گذاران می‌توانند تا سقف ۲۴۰ میلیون لیر (۶.۱ میلیون دلار) حمایت نقدی دریافت کنند.
محمت فاتح کاچیر، وزیر صنایع و فناوری، گفت : «ما مشوق‌هایی تا سقف ۲۰ درصد از مبلغ سرمایه‌گذاری و ۲۴۰ میلیون لیر ترکیه با ۱۱.۵ تا ۱۸.۴ واحد سود مشارکتی در وام‌های سرمایه‌گذاری ارایه خواهیم داد.»
وی افزود : «ما تا سقف ۲۵ درصد از قیمت ماشین‌آلات، ۱۵ درصد از مبلغ سرمایه‌گذاری و ۲۴۰ میلیون لیر ترکیه برای خرید ماشین‌آلاتی که با منابع خود در چارچوب «حرکت توسعه قرن ترکیه» انجام خواهند داد، حمایت نقدی ارایه خواهیم داد.»
به گفته وزیر، این حوزه، بخشی خواهد بود که دولت قوی‌ترین حمایت را در آن ارایه خواهد داد.
در بیانیه جداگانه‌ای در رسانه اجتماعی ایکس، کاچیر اظهار داشت که «حرکت فناوری» سرمایه‌گذاری در تقریباً ۱۰۰۰ محصول با فناوری متوسط – بالا / بالا را پوشش می‌دهد.
علاوه بر این، او خاطرنشان کرد که «ابتکار توسعه محلی» سرمایه‌گذاری‌های خاص هر استان را هدف قرار می‌دهد که به گفته او پتانسیل محلی را فعال می‌کند و بر صنایع مبتنی بر کشاورزی، خوشه‌بندی در صنعت تولید و گردشگری تمرکز دارد.
نمای هوایی از یک منطقه صنعتی سازمان‌یافته (OSB)، استان شمالی سامسون، ترکیه، 9 مه 2025. (عکس از IHA)
از سوی دیگر، «حرکت راهبردی» سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی با محصولات وارداتی بالا را پوشش می‌دهد که از تراز تجارت خارجی و سرمایه‌گذاری‌های تحول دیجیتال / سبز در مقیاس بزرگ حمایت می‌کند. علاوه بر این، او توضیح داد که «سرمایه‌گذاری‌های اولویت‌دار» سرمایه‌گذاری‌هایی هستند که تحت عناوین اولویت‌دار مانند انرژی تجدیدپذیر، مراکز داده، سرمایه‌گذاری‌های مبتنی بر تحقیق و توسعه، حمل و نقل ریلی، دریایی یا هوایی، انبارداری دارای مجوز، گلخانه‌های بدون خاک و سرمایه‌گذاری در برابر خطر بلایا انجام می‌شوند.
او افزود : «ما از این سرمایه‌گذاری‌ها حمایت مالی قوی خواهیم کرد و تولید و اشتغال را افزایش خواهیم داد.»
کاچیر همچنین گفت که این سیستم اکنون «گزینشی‌تر و متمرکزتر» است و برای کاهش بار مالی سرمایه‌گذاران طراحی شده است.
او همچنین اظهار داشت که آن‌ها به تدریج مشوق‌های اشتغال را در شش منطقه مطابق با شاخص توسعه اجتماعی - اقتصادی به‌روز شده اجرا خواهند کرد، که نشان می‌دهد مشوق‌های اشتغال را در محدوده‌های بالاتر و برای دوره‌های طولانی‌تر ارائه خواهند داد.
کاچیر همچنین به حمایت‌هایی که قرار است در منطقه زلزله‌زده ارائه شود اشاره کرد و گفت: «استان‌های منطقه ششم، ۶۵ ناحیه‌ای که به شدت تحت تأثیر زلزله قرار گرفتند و استان‌هایی که در «برنامه مراکز جذب» قرار دارند، مکان‌هایی خواهند بود که بیشترین بهره را از مشوق‌های شغلی خواهند برد.» او به استان‌های جنوب شرقی کشور اشاره کرد که از جمله آسیب‌دیده‌ترین استان‌ها در زلزله‌های ویرانگر سال ۲۰۲۳ بودند.
وی افزود : «دولت ما سهم کارفرما از حق بیمه تأمین اجتماعی افراد شاغل در مناطق صنعتی سازمان‌یافته (OSB) در این مناطق را به مدت ۱۴ سال و سهم کارمند را به مدت ۱۰ سال پوشش خواهد داد.»
محمت شیمشک، وزیر خزانه‌داری و دارایی، در شبکه اجتماعی ایکس در مورد این ابتکار گفت : «امیدواریم سیستم جدید تشویق سرمایه‌گذاری ما که گزینشی‌تر، متمرکزتر و مؤثرتر است، مفید واقع شود. حمایت ما از سرمایه‌گذاری و توسعه منطقه‌ای در بخش‌های تولیدی همچنان قوی‌تر خواهد شد.»
دنیای تجارت از سیستم جدید استقبال می‌کند
نمایندگان دنیای تجارت از این اقدام استقبال کردند و اظهار داشتند که سیستم جدید تشویق سرمایه‌گذاری از چشم‌انداز توسعه ترکیه پشتیبانی خواهد کرد.
ممیش کوتوکجو، رییس سازمان برتر مناطق صنعتی سازمان‌یافته (OSBÜK) به آناتولی گفت : «مناطق صنعتی سازمان‌یافته که نقش لوکوموتیو را در صنعتی‌سازی برنامه‌ریزی‌شده ترکیه بر عهده گرفته‌اند، مستقیماً و قویاً از سیستم جدید تشویق سرمایه‌گذاری بهره‌مند خواهند شد. این سیستم نه تنها امروز، بلکه تا سال 2030 نیز مستقیماً چشم‌انداز توسعه ما را شکل خواهد داد. ما به عنوان مناطق صنعتی سازمان‌یافته، در مرکز این تحول خواهیم بود.»
گوزده دیکر، رییس انجمن زنان کارآفرین تاجر (ANGIKAD)، گفت که آن‌ها از سیستم جدیدی که برای حمایت از قدرت تولید، ظرفیت اشتغال و اهداف توسعه پایدار ترکیه منتشر شده است، استقبال می‌کنند.
سیدیت آردیچ، رییس اتاق صنایع آنکارا (ASO)، نیز اظهار داشت که آن‌ها سیستم جدید تشویق سرمایه‌گذاری را گامی استراتژیک می‌دانند که از تحول پایدار صنعت حمایت کرده و تولید با ارزش افزوده بالا را تسریع می‌کند. او همچنین به رویکرد مبتنی بر طرح انتخابی سیستم جدید، به ویژه برای سرمایه‌گذاری‌های متمرکز بر فناوری و بهبود تراز تجارت خارجی، توجه کرد.
او گفت : "ما تمرکز سیستم تشویق سرمایه‌گذاری بر تحول دوگانه و تولید با ارزش افزوده را از نظر افزایش تولید با فناوری پیشرفته، رقابت در مقیاس جهانی و در نهایت دستیابی به اهداف توسعه پایدار خود بسیار ارزشمند می‌دانیم."
https://www.dailysabah.com/business/economy/turkiye-unveils-new-incentive-system-to-boost-sectoral-regional-development
https://www.agbi.com/industry/2025/06/turkey-offers-incentives-to-support-regional-industry/
https://www.hurriyetdailynews.com/turkiye-targets-eastern-region-growth-with-new-industrial-incentives-209827
https://www.aydin.law/2025/05/30/comprehensive-innovations-in-investment-incentives-the-century-of-turkiye-development-initiative-and-the-sectoral-incentive/
https://raillynews.com/2025/05/New-investment-incentive-system-is-in-effect/