اخبار اقتصادی صربستان

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفتۀ سوم مرداد 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

درخواست اتحادیه‌های کارگری صربستان برای افزایش حداقل دستمزد

اتحادیه‌های کارگری صربستان خواستار افزایش حداقل دستمزد به سطح سبد مصرفی شده‌اند. در حالی که هنوز رقم دقیق حداقل دستمزد مورد درخواست برای سال 2025 از سوی این اتحادیه‌ها اعلام نشده است، اما آن‌ها تاکید دارند که این رقم نباید کمتر از سبد مصرفی باشد. در سال‌های گذشته، رئیس جمهور صربستان، الکساندار ووچیچ، معمولاً رقم پیشنهادی برای حداقل دستمزد را در آغاز مذاکرات بین دولت، کارفرمایان و اتحادیه‌های کارگری اعلام می‌کرد، اما امسال تنها به اشاره به افزایش قابل توجه حداقل دستمزد بسنده کرده است. وی اعلام کرده است که حداقل دستمزد فعلی (47154 دینار) باید به طور قابل توجهی از 50 هزار دینار فراتر رود.

اتحادیه‌های کارگری تاکید می‌کنند که از سال 2021 تا 2023، میانگین دستمزدهای خالص به طور اسمی 43.2 درصد و به طور واقعی 9.8 درصد افزایش یافته است، در حالی که حداقل دستمزد 33.3 درصد به طور اسمی یا 2.1 درصد به صورت واقعی افزایش یافته است. همچنین، با توجه به افزایش قیمت مواد غذایی، میانگین دستمزد خالص 3.4 درصد و حداقل دستمزد 10.1 درصد کاهش یافته است. اتحادیه‌های کارگری خواستار تعیین حداقل دستمزد مطابق با قانون شده‌اند، به این معنی که باید هزینه‌های زندگی اساسی را پوشش دهد.

https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/minimalna-zarada-troskovi-zivota

افزایش قابل توجه هزینه‌های تعطیلات سالانه در اروپا

کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری اروپا (EKS) گزارش داده است که تقریباً 40 میلیون نفر در اتحادیه اروپا، معادل 15 درصد از جمعیت فعال، با فقر تعطیلات روبرو هستند. این بدان معناست که آن‌ها حتی توانایی مالی برای یک هفته تعطیلات را نیز ندارند. استر لینچ، دبیرکل EKS، در این باره اظهار داشته است که تعداد زیادی از مردم دیگر مزایای یک اقتصاد قدرتمند اروپایی را در زندگی روزمره خود احساس نمی‌کنند. این تحقیق با جمع‌آوری داده‌های مربوط به درآمد و سطح زندگی در اتحادیه اروپا برای افراد 18 تا 64 ساله در سال‌های 2021 و 2022 انجام شده است.

توانایی افراد برای پرداخت هزینه‌های یک هفته تعطیلات دور از خانه به عنوان معیاری برای سنجش فشار اقتصادی بر آن‌ها در نظر گرفته شده است. در طول دو سالی که این مطالعه به آن پرداخته است (مصادف با اوج همه‌گیری کووید-19)، کارگران اتحادیه اروپا برای تأمین هزینه‌های تعطیلات خود با مشکل مواجه بودند. برخی کشورها وضعیت بدتری نسبت به سایر کشورها داشتند. به عنوان مثال، ایتالیا بیشترین تعداد کارگرانی را داشت که قادر به پرداخت هزینه‌های تعطیلات نبودند (بیش از شش میلیون نفر)، در حالی که رومانی (36 درصد) و قبرس (25 درصد) بالاترین نسبت کارگران به جمعیت را در این زمینه داشتند. کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری اروپا همچنین گزارش داده است که ایرلند و فرانسه بین سال‌های 2021 و 2022 شاهد افزایش قابل توجهی در تعداد افرادی بوده‌اند که توانایی پرداخت هزینه‌های تعطیلات را نداشته‌اند. در صربستان نیز، بسیاری از کارمندان از استفاده کامل از مرخصی سالیانه خودداری می‌کنند. اغلب آن‌ها به جای استفاده از 10 روز مرخصی اجباری، تنها به مدت 5 روز یا کمتر مرخصی می‌گیرند. این موضوع به دلیل نیازهای شغلی و همچنین قوانین موجود رخ می‌دهد که امکان انعطاف‌پذیری بیشتری در استفاده از مرخصی را برای کارفرمایان فراهم نمی‌کند.

https://www.politika.rs/sr/clanak/626305/Sve-teze-do-godisnjeg-odmora

سیاست بانک مرکزی صربستان در خصوص نرخ بهره وام‌ها

بانک مرکزی صربستان (NBS) در اقدامی جدید برای محافظت از مصرف‌کنندگان خدمات مالی، طرح قانونی جدیدی را پیشنهاد کرده است که بر اساس آن، نرخ بهره وام‌های مسکن، مصرفی و همچنین اضافه برداشت از حساب جاری محدود می‌شود. هدف از این اقدام، جلوگیری از اعمال نرخ بهره‌های بسیار بالا بر روی مشتریان بانک‌ها و همچنین جلوگیری از افزایش ناگهانی نرخ بهره‌ها است. این قانون جدید علاوه بر محدود کردن نرخ بهره، اطلاعات پیش از انعقاد قرارداد، تبلیغات و ارتباطات کلی را در سطحی بالاتر قرار می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که مشتریان بانک‌ها به طور واضح و قابل درک از هزینه‌ها و ریسک‌های مرتبط با وام‌گیری و همچنین پیامدهای اقتصادی آن مطلع می‌شوند. همچنین، مشاوره‌های ارائه شده به مشتریان برای یافتن خدماتی که بهترین پاسخگوی نیازهای آن‌ها باشد، تنظیم خواهد شد.

محدودیت نرخ بهره وام‌های مسکن اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا افزایش نرخ بهره پایه در دو سال گذشته تأثیر قابل توجهی بر افرادی که وام مسکن دریافت کرده‌اند، به ویژه کسانی که وام خود را با نرخ بهره متغیر دریافت کرده‌اند، داشته است. بر اساس داده‌های دفتر اعتبارات انجمن بانک‌های صربستان، شهروندان صربستان در حال حاضر مبلغ 1.54 میلیارد دینار را بابت انواع وام‌ها بازپرداخت می‌کنند که حدود 13 میلیارد یورو است. از نظر ساختار وام، بیشترین مبلغ برای وام‌های نقدی قرض گرفته شده است که بیش از 725 میلیارد دینار بدهی را تشکیل می‌دهد. علاوه بر این، داده‌های مربوط به سود خالص نشان می‌دهد که بانک‌های صربستان عملکرد خوبی دارند. سال گذشته، بانک‌های صربستان به سود خالص رکوردشکنی به میزان 1.44 میلیارد یورو دست یافتند که 40 درصد بیشتر از سال 2022 است. این نتیجه علی‌رغم محدودیت نرخ بهره وام‌های مسکن که توسط بانک مرکزی صربستان در ماه سپتامبر اعمال شد، حاصل شد که تخمین زده می‌شود 10 درصد از سود بخش بانکی را تحت تأثیر قرار داده است.

https://www.nin.rs/ekonomija/vesti/54268/trajno-ogranicenje-kamata-na-kredite-sta-znaci-za-gradane-kakav-je-plan-nbs

کمبود نیروی کار در صربستان

صربستان با کمبود نیروی کار در بسیاری از مشاغل روبرو است. این مشکل نه تنها در بخش بهداشت و درمان با کمبود پزشک و پرستار، بلکه در بخش‌های دیگر مانند حمل‌ونقل، ساخت‌وساز و خدمات نیز مشاهده می‌شود. مشاغلی که صربستان با کمبود موجه است عبارتند از قفل‌‌ساز، آرماتوربند، بنّا، نجار، آهنگر، برق‌کار خودرو، قصاب، فروشنده، پیشخدمت، آشپز، قناد، کفاش، خیا و  راننده اتوبوس.

علت کمبود نیرو کاهش محبوبیت مشاغل فنی در نزد جوانان که بیشتر به دنبال تحصیلات دانشگاهی هستند و تمایلی به یادگیری مشاغل فنی ندارند و شرایط کاری سخت که برخی از مشاغل فنی نیازمند کار سخت و طاقت‌فرسا هستند که برای جوانان جذاب نیست. همچنین پیر شدن نیروی کار که بسیاری از کارگران ماهر در این مشاغل به سن بازنشستگی نزدیک می‌شوند و نیروی کار جوان جایگزین آن‌ها نمی‌شود. کمبود نیروی کار در بسیاری از مشاغل در صربستان یک چالش جدی است که نیازمند اقدامات فوری و بلندمدت است که با ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای، حمایت از آموزش دوگانه و ایجاد انگیزه در جوانان برای ورود به بازار کار، می‌توان به تدریج این مشکل را حل کرد.

https://www.danas.rs/vesti/ekonomija/u-kojim-profesijama-nedostaje-radna-snaga

افزایش کمک هزینه فرزندآوری

وزارت خانواده و جمعیت شناسی صربستان اعلام کرد که تمام مادرانی که از ابتدای سال 2024 به بعد زایمان کرده‌اند، مشمول دریافت کمک هزینه افزایش یافته فرزندآوری خواهند شد. وزارت خانواده و جمعیت شناسی صربستان به عنوان پیشنهاد دهنده این قانون و همه طرف‌های ذی‌نفع در این قانون تشکر کرد و اعلام کرد که کمک هزینه افزایش یافته فرزندآوری برای فرزند اول 500 هزار دینار به صورت یکجا، برای فرزند دوم 600 هزار دینار به همراه یک کمک هزینه یکجا 135 هزار دیناری خواهد بود. کمک هزینه فرزندآوری برای فرزند سوم 2 میلیون و 280 هزار دینار به همراه یک کمک یکجا 135 هزار دیناری خواهد بود. کمک هزینه فرزند چهارم 3 میلیون و 180 هزار دینار خواهد بود و کمک هزینه‌های فرزند دوم، سوم و چهارم به صورت اقساط مساوی پرداخت خواهد شد.

https://www.ekapija.com/news/4817515/veci-roditeljski-dodatak-i-za-decu-rodjenu-od-pocetka-ove-godine

سرعت بی‌سابقه افزایش قیمت مسکن در صربستان

صربستان در سال‌های 2023 تا 2024 شاهد بیشترین افزایش قیمت هر متر مربع مسکن در جهان بوده است. لیتوانی در رتبه دوم و رومانی در رتبه سوم این فهرست قرار دارند. قیمت مسکن در صربستان در این مدت 82.7 درصد افزایش یافته و به حدود 3721 یورو در هر متر مربع رسیده است. با این حال، به نظر می‌رسد درآمد متوسط مردم با این افزایش قیمت همراه نبوده است. اگرچه صربستان بیشترین رشد قیمت مسکن را در طول سال تجربه کرده است، اما سوئیس همچنان با قیمت 18781 یورو در هر متر مربع گران‌ترین بازار مسکن را دارد و بالاترین درآمد متوسط و هزینه زندگی را نیز به خود اختصاص داده است.

یکی از دلایل اصلی افزایش شدید قیمت مسکن در صربستان، نرخ بهره پایین وام‌های مسکن است. این امر اغلب یکی از سودآورترین روش‌های سرمایه‌گذاری ارزی در صربستان است، زیرا سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها بازدهی بسیار کمی دارد. همچنین کمبود گزینه‌های سرمایه‌گذاری مناسب نیز بر افزایش علاقه به بخش مسکن افزوده است. دلیل دیگر نیز جنگ اوکراین می‌باشد که منجر به ورود تعداد زیادی از روس‌ها و اوکراینی‌ها به صربستان و افزایش تقاضا برای اجاره مسکن شده است.

https://novaekonomija.rs/vesti-iz-zemlje/kvadrati-poskupljuju-svuda-u-svetu-ali-najbrze-u-srbiji