تاثیر پذیری اقتصاد بالکان غربی ازتغییرات آب و هوایی

بالکان غربی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی به 37 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در 10 سال آینده نیاز دارد. سیل، آتش‌سوزی‌های جنگلی، خشکسالی و امواج گرما، از جمله مهم‌ترین مخاطرات مرتبط با تغییرات آب و هوایی در بالکان غربی هستند.

اقتصادهای بالکان غربی برای مصون ماندن از تبعات مخرب و رو به افزایش تغییرات آب و هوایی، ناگزیر به سرمایه‌گذاری مشترک حداقل 37 میلیارد دلار در طول ده سال آینده هستند. این هشدار، زنگ خطری است که در گزارش منطقه‌ای "تغییرات آب و هوایی و توسعه" (CCDR) بانک جهانی به صدا درآمده است.

 در این گزارش آمده است که اجرای اقدامات مؤثر در راستای مقابله با تغییرات آب و هوایی، نویدبخش منافع سرشار برای بالکان غربی خواهد بود. این سرمایه‌گذاری‌ها نه تنها از جان انسان‌ها، اموال و بهره‌وری اقتصادی منطقه محافظت می‌کند، بلکه موتور محرکه رشد و شکوفایی اقتصادی نیز خواهد بود.

بی‌توجهی به این امر حیاتی، فاجعه‌ای غیرقابل اجتناب را برای منطقه رقم خواهد زد. گواه این مدعا، سیل‌های ویرانگری است که در دهه گذشته جان دو میلیون نفر را به خطر انداخته و با تشدید بارش‌های شدید، پیش‌بینی می‌شود اوضاع وخیم‌تر نیز شود. علاوه بر این، تغییرات الگوهای بارش، احتمال وقوع سیل‌های ناگهانی در منطقه را به طور قابل توجهی افزایش خواهد داد. آمار گویای این فاجعه است که بین سال‌های 2000 تا 2022، بالکان غربی شاهد جان باختن 131 نفر، مجروح شدن 92 نفر و آوارگی بیش از 2 میلیون نفر در اثر سیل بوده است.

آتش‌سوزی‌های جنگلی نیز به عنوان تهدیدی فزاینده نیز رو به رشد است و در سال 2021، بیش از 1500 مورد آتش‌سوزی در جنگل‌ها به ثبت رسید که نشان‌دهنده افزایشی 21 درصدی نسبت به دهه گذشته است. گرمای طاقت‌فرسا و خشکسالی ناشی از آن، ضربه‌ای مهلک به تولیدات کشاورزی وارد می‌کند و امواج گرما با تشدید آلودگی هوا، سالانه جان هزاران نفر را در بالکان غربی به مخاطره می‌اندازد.

شائوچینگ جو، مدیر ارشد بانک جهانی برای بالکان غربی، تأکید می‌کند که تغییرات آب و هوایی تهدیدی آشکار برای توسعه اقتصادی این منطقه به شمار می‌رود. به گفته وی، هزینه‌های سرمایه‌گذاری در اقدامات تطبیقی با این تغییرات در بالکان غربی به طور متوسط سالانه 10 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. اگرچه این هزینه‌ها قابل توجه است اما خبر خوش این است که منافع حاصل از این سرمایه‌گذاری‌ها به مراتب بیشتر خواهد بود. وی در ادامه افزود  که آمادگی برای مقابله با خطرات آب و هوایی می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد، جوامع محلی را حفظ کند و محرک رشد اقتصادی باشد.

طبق برآوردهای بانک جهانی، بازده سرمایه‌گذاری در اقدامات تطبیقی با تغییرات آب و هوایی در بالکان غربی به طور متوسط 400 درصد تخمین زده می‌شود. به ازای هر دلاری که در این زمینه سرمایه‌گذاری می‌شود، حدود چهار دلار سود به دست می‌آید.

کشورهای بالکان غربی برای حفظ رقابت‌پذیری، ارتقای امنیت انرژی و جذب سرمایه‌گذاری خارجی، باید انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را نیز کاهش دهند. دستیابی به کربن زدایی در بالکان غربی تا سال 2050 به طور تقریبی به 32 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری بیشتر نیاز دارد. اگر نیروگاه‌های خورشیدی، بادی و آبی بتوانند بیش از 95 درصد از کل انرژی را تولید کنند، می‌توان انتشار گازهای گلخانه‌ای را در سطح کل اقتصاد تا سال 2050 به صفر رساند. این امر به معنای افزایش قابل توجهی در مقایسه با سهم فعلی یک سوم انرژی تولیدی از منابع تجدیدپذیر خواهد بود.

به عنوان مثال، در صربستان، می‌توان با سرمایه‌گذاری در مزارع خورشیدی و توربین‌های بادی، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق را از 30 درصد فعلی به 60 درصد تا سال 2030 افزایش داد.

 

علاوه بر این، لازم است از طریق سرمایه‌گذاری در بهره‌وری انرژی، بخش ساختمان نیز کربن‌زدایی شود. در بوسنی و هرزگوین، تخمین زده می‌شود که با ارتقای عایق‌بندی ساختمان‌ها و استفاده از سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی کارآمدتر، می‌توان مصرف انرژی در بخش ساختمان را تا 30 درصد کاهش داد.

طبق هشدار بانک جهانی، بخش حمل و نقل باید با کاهش تقاضا برای خودرو، اتخاذ شیوه‌های حمل و نقل پایدارتر و انتقال به وسایل نقلیه الکتریکی، دستخوش تحولات عمیقی شود. به عنوان مثال، در کرواسی، می‌توان با ارائه مشوق‌های مالی برای خرید خودروهای الکتریکی و توسعه زیرساخت‌های شارژ، سهم وسایل نقلیه الکتریکی در ناوگان خودروها را تا سال 2030 به 20 درصد افزایش داد.

 

جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی ضروری است. بانک جهانی در حال حاضر در حال اجرای برنامه‌ای است که به کشورهای بالکان غربی در جذب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی در پروژه‌های مربوط به آب و هوا کمک می‌کند. این برنامه شامل ارائه مشوق‌های مالی، تسهیل دسترسی به منابع مالی و ایجاد یک محیط نظارتی پایدار است.

در این گزارش آمده که می‌توان بخش قابل توجهی از منابع مورد نیاز را از بخش خصوصی تامین شود. در گزارش بانک جهانی آمده که سرمایه‌گذاران خصوصی در حال حاضر علاقه زیادی به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مربوط به آب و هوا در بالکان غربی دارند.

تغییرات آب و هوایی تهدیدی جدی برای توسعه اقتصادی بالکان غربی است. با این حال، این تهدید فرصتی برای سرمایه‌گذاری در راه‌حل‌های پایدار و ایجاد یک آینده بهتر برای این منطقه نیز به شمار می‌رود. با سرمایه‌گذاری در اقدامات تطبیقی با تغییرات آب و هوایی، می‌توان جان انسان‌ها را نجات داد، جوامع محلی را حفظ کرد، محرک رشد اقتصادی شد و به بالکان غربی کمک کرد تا به یک منطقه پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر تغییرات آب و هوایی تبدیل شود.

 شرکت برق صربستان (EPS) قصد دارد در طی 15 سال آینده 4.8 میلیارد یورو در نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر جدید سرمایه گذاری کند و در نتیجه بیش از دو برابر قدرت نیروگاه‌های خود که انرژی سبز تولید می‌کنند را افزایش دهد و تا سال 2038 سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کل تولید باید به 50 درصد برسد.

 اتحادیه اروپا حدود 49 میلیون یورو است به EPS از طریق چارچوب سرمایه گذاری برای غرب بالکان (WBIF) اهدا کرده است. این کمک غیر قابل استرداد برای احیای نیروگاه‌های برق آبی Vlasina، ساخت مزرعه بادی Kostolac و تهیه اسناد سرمایه گذاری و فنی برای توسعه پروژه‌های نیروگاه خورشیدی Morava و Kolubara A استفاده خواهد شد.

 قیمت فعلی برق  در اقتصاد صربستان ، با همه عوارض اضافی و بدون مالیات بر ارزش افزوده، حدود 130 یورو در هر مگاوات ساعت است، در حالی که برای خانوارها حدود 35 یورو در هر مگاوات ساعت است.

https://www.nin.rs/ekonomija/vesti/53246/zemlje-zapadnog-balkana-treba-da-uloze-37-milijardi-dolara-zbog-klimatskih-promena