پیشنهاد اخذ عوارض گمرکی از نفت و گاز روسیه
آن دسته از اقتصاد‌دانانی که پیشنهاد پایان سریع واردات نفت و گاز از روسیه را ارائه داده‌اند، اتفاق نظر دارند که این امر با هزینه‌های بسیار بالایی مواجه خواهد شد. به همین دلیل یک اقتصاد‌دان دانشگاه‌هاروارد، پیشنهاد می‌کند اروپا به جای بایکوت نفت و گاز ،باید عوارض گمرکی 90 درصدی از روسیه اخذ نماید. عوارض گمرکی درآمد اضافی برای اتحادیه اروپا فراهم خواهد کرد و روسیه مجبور خواهد شد برای از بین بردن آثار این تعرفه به مشتریان اروپایی خود تخفیف دهد.
آن دسته از اقتصاد‌دانانی که پیشنهاد پایان سریع واردات نفت و گاز از روسیه را ارائه داده‌اند، اتفاق نظر دارند که این امر با هزینه‌های بسیار بالایی مواجه خواهد شد. کارشناسان به این نتیجه رسیده اند در صورت تحریم ناگهانی نفت و گاز روسیه، اقتصاد آلمان دست کم به مدت سه سال با یک رکود شدید مواجه خواهد بود و تورم به شدت افزایش خواهد یافت.
البته شوک ایجاد شده می‌تواند یک تحول مثبت را نیز ایجاد کند. پروفسور Andreas Goldthau که درباره اثرات چرخه انرژی تحقیق می‌کند می‌گوید سال 2022 نقطه عطفی است که در آن سیستم انرژی ما برای چرخش به سمت انرژی‌های تجدید‌پذیر آماده می‌شود. اما نباید فراموش کرد تغییر منابع انرژی چندین دهه طول خواهد کشید.
همچنین بر اساس محاسبات آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) اگر انرژی‌های تجدید‌پذیر تا سال 2040 اینقدر توسعه داده شوند که تولید CO2 خنثی شود نیاز سالانه به مس تا سال 2040 دو برابر، نیاز به نیکل چهار برابر و به کبالت ده برابر خواهد شد.
این در حالی است که مؤسسه آلمانی تحقیقات اقتصادی (DIW) پیش‌بینی کرده به دلیل جنگ اوکراین قیمت این مواد به شدت افزایش خواهند یافت. همچنین کمبود مواد خام ممکن است اجرای تحول در منابع انرژی را به تعویق بیاندازد. صندوق بین‌المللی پول نیز هشدار می‌دهد با توجه به مشکلات ناشی از جنگ ممکن است سرمایه گذاری برای توسعه انرژی‌های تجدید‌پذیر کم شوند.
در گذشته مرسوم بود هر وقت انرژی گران می‌شد، عرضه نفت و گاز افزایش یافت و در نتیجه قیمت ها ثابت شوند. اما این بار فرق می‌کند. چرا که فرصت‌ها برای جبران کردن نفت و گاز روسیه بسیار محدود هستند.
بخش بزرگی از واردات آلمان و اروپا از طریق لوله به آلمان می‌رسد و تا زمانی که لوله‌های جدید ساخته شوند که به آسیا برسند، سال‌ها طول خواهد کشید. حمل و نقل چنین مقداری از گاز و نفت به وسیله کشتی یا قطار نیز به سختی ممکن است.
علاوه بر این، ظرفیت‌های رزرو هم بسیار کم هستند. پس از توافق آب و هوای پاریس در سال 2015، توسعه ظرفیت‌های استخراج روز به روز سخت‌تر شد و سرمایه‌گذاری جهانی در استخراج نفت و گاز بیش از 50 درصد کاهش یافت.
اکنون این شک وجود دارد که آیا تراست‌های بزرگ انرژی و دولت‌ها حاضرند به سرعت میلیاردها پول در اختیار بگذارند تا عوارض حذف روسیه جبران شود البته گاز طبیعی مایع (LNG) را می‌توان با نفت‌کش وارد کرد. اما ظرفیت‌های استخراج آن کم است و آلمان حتی یک پالایشگاه LNG ندارد.
روسیه تا کنون از افزایش قیمت‌های انرژی سود برده است و علیرغم تحریم‌های مالی غرب مطالبات روسیه به ارز‌های غربی (دلار و یورو) در حال افزایش است. اتحادیه اروپا قبلاً اعلام کرده بود واردات ذغال و نفت از روسیه را کاملاً متوقف خواهد کرد. اما از آنجایی که 40 درصد از نیازهای اتحادیه اروپا در این خصوص از طریق روسیه تامین می‌شود، این کار بسیار سخت خواهد بود.
به همین دلیل یک اقتصاد‌دان دانشگاه‌هاروارد، پیشنهاد می‌کند اروپا به جای بایکوت نفت و گاز ،باید عوارض گمرکی 90 درصدی از روسیه اخذ نماید. عوارض گمرکی درآمد اضافی برای اتحادیه اروپا فراهم خواهد کرد و روسیه مجبور خواهد شد برای از بین بردن آثار این تعرفه به مشتریان اروپایی خود تخفیف دهد
مدیر اتاق فکر Bruegel در بروکسل، نیز طرفدار این اقدام است. چرا که بدین ترتیب، کاربران اروپایی انگیزه خواهند داشت که واردات خود را کاهش دهند.اما مجبور نخواهند شد ناگهان از همه واردات انرژی از روسیه صرف‌نظر کنند.
البته با این کار نیز هزینه‌ها برای اقتصاد ملی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و بقیه کشورهای جهان بازهم به شدت بالا خواهند رفت و تورم افزایش خواهد یافت . اما به هر حال عوارض گمرکی یک راه حل عاقلانه و انعطاف‌پذیر برای کاهش وابستگی به روسیه و ایجاد ضرر مالی برای رژیم پوتین خواهد بود.
منبع : Manager Magazin: ، 24 آوریل 2022