اخبار اقتصادی صربستان

گزیده مهم ترین اخبار و تحولات اقتصادی صربستان در هفته چهارم دی ماه 1400 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

   رئیس اتاق بازرگانی فرانسه و صربستان (CCIFS)[1]: ما پتانسیل بازار صربستان را ارتقاء می‌دهیم[2]

 استوکیچ رئیس اتاق بازرگانی فرانسه و صربستان (CCIFS): فرانسه یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان است و تقریباً هیچ بخشی در صربستان وجود ندارد که شرکت‌های فرانسوی به آن علاقه‌مند نباشند. مانند همه جا، شرکت‌های فرانسوی در صربستان مجبور شدند پویایی کسب و کار خود را تغییر دهند و با شرایط عملیاتی جدید در نتیجه همه‌گیری فراگیر سازگار شوند. اگرچه بحران، تأثیر چشمگیری بر تجارت نداشت و هیچ اخراج گسترده‌ای در هیچ یک از شرکت‌ها وجود نداشت، اما قطعا یکی از بزرگترین چالش‌ها بود.

وی درخصوص بزرگ‌ترین چالش‌های شرکت‌های فرانسوی در صربستان در سال 2021 خاطرنشان می‌سازد: "حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار، برخی از چالش‌هایی است که نیاز به توجه ویژه دارد و متأسفانه صربستان در این زمینه از اتحادیه اروپا عقب مانده است. شرکت‌های عضو اتاق، دارای یک استراتژی توسعه پایدار واقعی در صربستان هستند و ما در تلاش هستیم تا شخصیت اجتماعی مسئولیت‌پذیر مشاغل را به صورت روزانه بهبود بخشیم و درعین‌حال، بر آگاهی زیست محیطی جامعه تجاری تأثیر بگذاریم. به همین منظور، کنفرانس محیط زیست نوآور، اخیراً به عنوان بخشی از برنامه هفته فرانسه، توسط اتاق بازرگانی فرانسه و صربستان و سفارت فرانسه در صربستان برگزار گردید. این کنفرانس تجاری به عنوان مقدمه‌ای بر فعالیت‌هایی است که CCIFS قصد دارد در سال 2022 در مورد حفاظت از محیط زیست اجراء نماید.

 

 وام بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD)، برای حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط در صربستان [3]

• بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD)، 10میلیون یورو به OTP Leasing Srbija doo Novi Beograd وام می‌دهد
• وام‌های مالی جدید به کسب‌وکارهای کوچک در صربستان اعطاء می‌شود؛
• کمک‌های مالی تشویقی و کمک‌های فنی با بودجه اتحادیه اروپا؛
• 10 میلیون یورو وام و 1.5 میلیون یورو کمک بلاعوض برای اعطای وام به شرکت‌های کوچک محلی؛

 

بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) در حال اعطای وام 10 میلیون یورویی بهOTP Leasing Srbija  برای حمایت از رقابت‌پذیری شرکت‌های کوچک و متوسط (SMEs) در صربستان است.

اتحادیه اروپا نیز 1.5 میلیون یورو کمک‌های تشویقی برای شرکت‌های کوچک و متوسط ارائه می‌دهد تا سرمایه‌گذاری‌های خود را مقرون به‌صرفه‌تر کنند. تامین مالی تحت برنامه رقابت‌پذیری SME EBRD ارائه می‌شود، که از طریق آن شرکت‌های محلی می‌توانند به منابع مالی با ساختار مناسب، از جمله کمک‌های مالی تشویقی به ارزش حداکثر 15 درصد از مبلغ وام خود دسترسی داشته باشند. هدف این برنامه، حمایت از شرکت‌های کوچک و متوسط صربستان در ارتقاء کسب و کار خود به استانداردهای اتحادیه اروپا در زمینه‌هایی مانند حفاظت از محیط زیست، ایمنی کارگران و کیفیت محصول می‌باشد. همچنین به شرکت‌های کوچک، کمک‌های فنی برای کمک به آماده‌سازی و اجرای سرمایه‌گذاری‌هایشان ارائه می‌شود. کمک‌های مالی و کمک‌های فنی توسط اتحادیه اروپا از طریق ابزار کمک‌های پیش از الحاق (IPA) و با هماهنگی نزدیک با وزارت اقتصاد صربستان تامین می‌شود.

OTP Leasing Srbija با گسترش منطقه‌ای گسترده خود و تمرکز بر SMEها، پتانسیل این را دارد که تأمین مالی بسیار مورد نیاز را برای مشاغل کوچک‌تر فراهم آورده و به توسعه بخش SME در سراسر کشور کمک نماید. بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD)، یک سرمایه‌گذار نهادی پیشرو در صربستان است. بانک تا به امروز بیش از 7.1 میلیارد یورو در 303 پروژه در این کشور سرمایه‌گذاری کرده است. تمرکز بانک در صربستان بر توسعه بخش خصوصی، بهبود خدمات عمومی و تسهیلِ‌ گذار صربستان به اقتصاد سبز است.

  

  صنعت فرآوری، سودآورترین صنعت در صربستان[4]

 از میان شرکت‌های صنایع تبدیل، آن‌هایی که موفق‌ترین شرکت‌ها هستند، از صنایع غذایی، و به‌طور دقیق‌تر تولید مواد غذایی هستند. اکثر شرکت‌های فهرست سودآورترین شرکت‌ها از بخش C (تولیدی) هستند که از مجموع 42 شرکت، 31 شرکت نسبت به سال قبل سود خالص خود را افزایش داده‌اند. علاوه بر شرکت‌هایی که در این فهرست رتبه‌های پنج شرکت برتر را به خود اختصاص داده‌اند (TIGAR TIRES DOO PIROT و COCA-COLA HBC – SERBIA DOO ZEMUN)، PHILIP MORRIS OPERATIONS AD NIŠ (4,861 میلیون دینار) و HEMOFARM AD VRŠAC (4,443 میلیون دینار)، از نظر سود خالص به ترتیب در رتبه‌های هشتم و نهم قرار دارند. در سال 2020، این شرکت‌ها به ترتیب 4.4 درصد و 11.7 درصد رشد سود خالص را به ثبت رساندند و با افزایش حجم فعالیت‌های تجاری، افزایش شدیدتری در نتایج مثبت حاصل از فعالیت‌های اصلی خود (تولید محصولات دخانی و دخانیات، و دارویی اساسی) به دست آوردند. از میان شرکت‌های بخش C (تولید)، بیشترین تعداد در فهرست مربوط به صنایع غذایی، یعنی تولیدکنندگان مواد غذایی است.

 از نظر سود خالص، تولید کننده غذای آماده حیوانات خانگی FARMINA PET FOODS DOO INĐIJA با سود 3.479 میلیون دینار در رتبه چهاردهم قرار دارد که 50.4 درصد افزایش سالانه را نشان می‌دهد.

در سال 2020، تعداد شرکت‌های بخش G (عمده‌فروشی و خرده‌فروشی) در میان 100 شرکت سودآور به‌طور قابل‌توجهی افزایش یافت و به 19 شرکت (11 شرکت در سال 2019) رسید که از این تعداد 14 شرکت در تجارت عمده‌فروشی مشغول بودند. پس از موارد فوق‌الذکر، گروه RUDNAP AD BELGRADE  در ورشکستگی (مقام یازدهم)، که شروع به ثبت نتایج مثبت کرد، بیشترین سود خالص توسط زنجیره خرده فروشی DELHAIZE SERBIA DOO BELGRADE ایجاد شد، اگرچه سود سالانه آن‌ها به طور قابل‌توجهی کاهش یافت (24.0٪)؛ این شرکت همچنان موفق به کسب سود بالای 3.931 میلیون دینار شد و در رتبه دوازدهم لیست قرار گرفت.

از یکصد شرکت با بیشترین سود خالص، 13 شرکت در بخش F (ساخت و ساز) فعالیت می‌کردند که از این تعداد 5 شرکت در زمینه ساخت جاده و بزرگراه مشغول بودند. اکثر شرکت‌های این بخش، هم سود بالاتری داشتند و هم کارمندان بیشتری داشتند.

شش شرکت دولتی در لیست صد شرکت برتر از نظر سود خالص در سال 2020 وجود دارد. بیشترین سود خالص توسط PE PUTEVI SRBIJE BELGRADE (مقام هفتم) ایجاد شد که پس از چندین سال نتایج منفی، در سال 2020 نتایج تجاری مثبتی را به ثبت رساند. رشد چندگانه نتیجه خالص مثبت توسط شرکت‌های درگیر در ساخت ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی مانند STRABAG DOO بلگراد (مقام 75) که از نظر تعداد کارمندان جدید نیز برجسته است و RADUN INŽENJERING DOO BAČKA PALANKA PALANKA نشان داده شد (مقام 88).

از 100 شرکت سودآور، 7 شرکت از بخش J (اطلاعات و ارتباطات) هستند و عمدتاً در ارتباطات کابلی مشغول هستند. در طول همه‌گیری، هر هفت شرکت، حجم فعالیت‌های تجاری خود را افزایش دادند و به جز TELENOR DOO BELGRADE که بهترین رتبه را دارد (مقام سوم)، همه شرکت‌ها سود تجاری خود را افزایش دادند و بیشتر آن‌ها نیز سود خالص خود را افزایش دادند.

در جایگاه ششم فهرست مشاهده شده، TELEKOM SRBIJA AD BELGRADE قرار دارد که سود خالص آن 58.5 درصد رشد داشته و به 5.509 میلیون دینار رسیده است. بعد از آن VIP MOBILE DOO BELGRADE (مقام سیزدهم) با رشد سالانه 6.6% و سود خالص بالای 3.606 میلیون دینار قرار دارد. PINK INTERNATIONAL COMPANY DOO BELGRADE (مقام 44) رشد شدیدتری در سود خالص (92.3٪) داشت که به 1.593 میلیون دینار رسید که از تولید و پخش برنامه‌های تلویزیونی به دست آمد، در حالی که MOJA SUPERNOVA DOO BELGRADE (مقام 87) تقریباً سه برابر شد؛ به 890 میلیون دینار رسید و درعین‌حال بیشترین افزایش درآمد کسب و کار (45.9 درصد) و تعداد شاغلان (با 255 کارگر معادل 53.5 درصد) را به خود اختصاص داد.

شش شرکت دولتی در لیست صد شرکت برتر از نظر سود خالص در سال 2020 وجود دارد. کل سود خالص آنها به 26,421 میلیون دینار رسیده است و 63.4 درصد بیشتر از سال قبل است. رشد سودآوری این شرکت‌ها از طریق افزایش حجم فعالیت‌های تجاری (2.3 درصد) و در حالی که تعداد کل کارکنان آن‌ها (44.724) 443 نفر کاهش یافت، حاصل شد.

برخلاف شرکت‌های سهامی عام که قبلاً ذکر شد، که نتایج بسیار بهتری نسبت به سال گذشته به ثبت رساندند - PE EPS BELGRADE رتبه اول و PE PUTEVI SRBIJE BELGRADE (مقام هفتم) - سایر شرکت‌های سهامی عام در فهرست سود خالص سالانه کمتری داشتند. سود خالص شرکت عام‌المنفعه BEOGRADSKE ELEKTRANE (مقام هفدهم) 22.2 درصد کاهش یافت و به 3.127 میلیون دینار رسید. PE SRBIJAGAS NOVI SAD (مقام نوزدهم) با کاهش 37.3 درصدی سود خالص خود، به 2.990 میلیون دینار رسید که بیشتر به دلیل دوبرابر شدن نتیجه منفی سایر فعالیت‌ها (8.455 میلیون دینار) بود، در حالی که سود، حاصل از کسب و کار اصلی شرکت (9.524 میلیون دینار) 46.1 درصد افزایش یافت.

 

  100 شرکت موفق در صربستان[5]

 علیرغم شرایط تشدیدکننده ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، در سال 2020، اقتصاد توانست حجم کسب‌و‌کار به دست آمده را حفظ نموده و نتیجه خالص مثبتی نیز کسب نماید.

مجله Diplomacy&Commerce برای نخستین‌بار 100 شرکت برتر صربستان را معرفی کرد. فهرست موفق‌ترین شرکت‌ها در سال 2020 بر اساس ارزش عملکرد مالی ثبت شده در گزارش‌های مالی عادی سالانه گردآوری شد و داده‌های 10327 شرکت مورد تجزیه و تحلیل و رتبه‌بندی قرار گرفت. این تحقیق توسط آژانس ثبت شرکت‌های صربستان(APR) انجام و منتشر شده است. به گزارش APR، علیرغم شرایط تشدید کننده ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، در سال 2020، اقتصاد توانست حجم کسب و کار به دست آمده را حفظ کند و همچنین به نتیجه خالص مثبت 5.1 بهتر از سال قبل دست یابد. 100 شرکت با بیشترین درآمد عملیاتی و 100 شرکت با بیشترین سود خالص نیز باید برای چنین نتایجی اعتبار داشته باشند.

در سال 2020، شرکت‌ها 11،700،975 میلیون دینار درآمد کسب کردند که 0.7 درصد بیشتر از سال گذشته است. از این تعداد، 3 میلیون و 262 هزار و 643 دینار توسط 100 شرکتی که بیشترین درآمد عملیاتی را داشتند، تولید کردند که 0.6 درصد رشد سالانه دارد.

100 شرکت با بیشترین درآمد عملیاتی به میزان 100.737 میلیون دینار نتیجه خالص مثبت را ثبت کردند که 5.3 درصد کاهش داشته است. در عین‌حال، 86 شرکت با موفقیت فعالیت کردند و مجموعاً 143.408 میلیون دینار سود خالص داشتند که نسبت به سال قبل 0.9 درصد افزایش داشت. از سوی دیگر، شرکت‌هایی که نتایج تجاری منفی داشتند، 19.5 درصد زیان خالص 42 هزار و 671 میلیون دینار را ثبت کردند.

100 شرکت فعال دارای دارایی عملیاتی به ارزش 5,217,075 میلیون دینار بوده که نسبت به سال گذشته 2.0 درصد افزایش داشته و سرمایه آن‌ها با 0.6 درصد کاهش به 2,908,484 میلیون دینار رسیده است. در عین حال، زیان انباشته این شرکت‌ها با افت 2.8 درصدی به 626 هزار و 973 میلیون دینار رسیده که از این میزان 65 هزار و 805 میلیون دینار زیان بالاتر از میزان سرمایه است که نسبت به سال قبل 18.9 درصد کاهش داشته است.

در 100 شرکت ارزیابی شده، 200,438 کارگر مشغول به کار بودند که افزایش سالانه 14,779 کارگر را نشان می‌دهد. علاوه بر این که صد شرکت با بالاترین درآمد عملیاتی سهم قابل‌توجهی معادل 27.9 درصد در درآمد عملیاتی کل اقتصاد داشتند، با در نظر گرفتن اینکه میانگین سهم آن‌ها به میزان قابل توجهی بر عملکرد مالی پایه کل اقتصاد تأثیر گذاشتند. 24.4 درصد تعداد زیادی از کارکنان در آن بخش از اقتصاد مشغول به کار بودند، یعنی در مجموع 16.5 درصد از کل نیروی کار در کشور.

با مشاهده بر اساس بخش‌ها، بیشترین بخش فعالیت تجاری در 36 شرکت از بخش G (عمده‌فروشی و خرده‌فروشی) متمرکز شده است که 32.2 درصد از درآمدهای تجاری 100 شرکت ارزیابی شده را ایجاد کرده است، یعنی 1,049,753 میلیون دینار. 37 شرکت از بخش S (تولیدی) درآمد عملیاتی 874,898 میلیون دینار یا 26.8 درصد از درآمد شرکت‌های بورسی را به دست آوردند.

یکی از بزرگ‌ترین نیروهای محرک در فعالیت‌های اقتصادی نیز 6 شرکت از بخش D (تامین برق، گاز، بخار و تهویه مطبوع) هستند که درآمد کسب و کار آن‌ها بالغ بر 525.668 میلیون دینار بوده و 16.1 درصد از کل درآمد 100 شرکت از میان شرکت‌های مورد تجزیه و تحلیل را تشکیل می‌دهد.  فهرست 100 شرکت موفق با رتبه‌بندی درآمدهای عملیاتی، تحت سلطه سیستم‌های بزرگ (98) با 98.9 درصد از درآمد تحقق‌یافته شرکت‌های موجود در فهرست است، در حالی که دو شرکت در فهرست، متوسط می‌باشند.

[1] French-Serbian Chamber of Commerce (CCIFS)

[2] http://www.diplomacyandcommerce.rs/dragan-stokic-president-of-the-french-serbian-chamber-of-commerce-ccifs-we-promote-the-potential-of-the-serbian-market/

[3] http://www.diplomacyandcommerce.rs/ebrd-loan-and-eu-grants-to-otp-leasing-to-support-smes-in-serbia/

[4] http://www.diplomacyandcommerce.rs/the-processing-industry-is-the-most-profitable/

[5] http://www.diplomacyandcommerce.rs/100-most-successful-companies-in-serbia/