انفجار بزرگ: تحلیل هفته‌نامه ترند از برنامه اقتصادی بایدن
هفته‌نامه اقتصادی ترند طی مقاله‌ای تحت عنوان "انفجار بزرگ" به تحلیل برنامه‌ی اقتصادی بایدن پرداخته است که برگردان این مقاله در پی خواهد آمد.
بزرگ‌ترین میراث به جای مانده از دونالد ترامپ دو دستگی و شکاف میان طبقات جامعه میباشد و شاید نخستین برنامه اولویت‌دار بایدن جبران این شکاف و رهبری جریان‌های مخالف و رساندن به یک همگنی هژمونیک در میان قشرهای مختلف جامعه آمریکا میباشد. در این میان وی تمرکز خود را در پیشبرد برنامه راهبردی اقتصادی دولت بر قشر متوسط جامعه قرار داده است که اکثریت جامعه آمریکا را تشکیل می‌دهند.
ورود بایدن به کاخ سفید، با بیشتر روسای جمهوری پیشین تفاوت دارد؛ این تفاوت نه تنها در مورد نداشتن مراسم با شکوه در بدو ورود رییس جمهوری به کاخ سفید است بلکه وی در آغاز ورود حتی از سوی رییس جمهوری پیشین نیز پیشتیبانی نمی‌شود و تغییرات اساسی در خدمه و کارمندان نیز می‌بایست صورت پذیرد. هرچند بایدن برنده قطعی این انتخابات بوده است، اما دو دستگی ایجاد شده توسط ترامپ می‌تواند هفته‌ها یا شاید ماه‌های اولیه ریاست جمهوری وی را با تلاطم‌های جدی روبرو سازد.
ترامپ برای ایالات متحده بدنامی‌های گوناگون و خاطرات بدی را به یادگار گذاشت و روز ششم ژانویه اوج عدم توانایی و درک درست یک رییس جمهور از شرایط حساس داخلی و بین‌المللی بود. در این روز تمامی جهان، شاهد آن بود که چگونه فرمانده کل قوای ایالات متحده آمریکا می‌تواند خود مسبب آشوب و نابسامانی‌های جدی در سراسر کشور گردد.
نکته قابل توجه در حال حاضر این است که دموکرات‌ها در شرایط کنونی به دلیل در اختیار داشتن اکثریت مجلس سنا می‌توانند بایدن را برای رسیدن به اکثریت در تصویب برنامه‌ها و قوانین جدید، همراهی نمایند. با این وجود همراه ساختن قشری از جامعه که پس از ترامپ خود را مخالف و دشمن اصلی دولت و جریان بایدن می‌دانند، امری ساده به نظر نمی‌رسد.
بایدن چه در جریان منازعات انتخاباتی و چه در مصاحبه‌های هفته‌های گذشته، همواره اعلام داشته که برای وی و تیم کابینه، خروج از بحران سلامت و اقتصادی کرونا، در اولویت قرار دارد و پیش از آنکه تغییرات محسوسی در سراسر کشور رخ ندهد، برنامه‌های دیگر دولت آغاز نخواهند شد. همزمان کنگره در دسامبر 2020، طرح بسته جدید کمک مالی کرونا را به ارزش 900 میلیارد دلار تصویب کرد. شایان ذکر است که ایالات متحده تاکنون چهار هزار میلیارد دلار برای کمک به بحران هزینه کرده است.
در همین زمان بایدن نیز خبر از کمک‌های دیگری از سوی دولت برای بخش خصوصی داده است که به موجب آن، نظام سلامت، توسعه مشاغل و کمک‌های مالی بلاعوض برای خویش‌فرمایان در نظر گرفته شده است. این بسته‌های کمکی دولت در زمانی به تصویب می‌رسند که در سال 2020، دولت با 15 درصد کسری بودجه سال مالی 2020 را به پایان می‌برد و پیش‌بینی می‌شود سال مالی 2021 نیز متفاوت نبوده و حتی کسری بودجه تا 21 درصد افزایش یابد.
با توجه به شرایط گفته شده و رکود اقتصادی سراسری در تمام دنیا و افزایش میزان مرگ و میر در ایالات متحده، برنامه اقتصادی رییس جمهوری پراگماتیک ایالات متحده می‌تواند نقطه عطفی برای این کشور برای خروج از بحران باشد. حتی این احتمال وجود دارد که بایدن در خصوص همکاری‌های اقتصادی با چین با ترامپ اتفاق نظر نداشته باشد و همراه با لغو نبرد تجاری با چین، حتی روسیه و قدرت‌های اصلی اروپایی مانند انگلستان و آلمان را نیز برای رسیدن به یک همکاری مشترک همه‌جانبه اقتصادی همراه سازد.
هرچند بحران سلامت کرونا تبعات اقتصادی چند بعدی در اقتصاد و تجارت جهانی داشته است و حوزه مشاغل و به دنبال آن صندوق‌های بازنشستگی تمامی‌کشورها را نیز درگیر کرده است، اما ایالات متحده با آنکه سوار برکشتی پرتلاطم این نوسانات و بحران‌ها میباشد، اما به لحاظ اقتصادی شرایط بسیار بهتری نسبت به دیگر کشورهای جهان و قدرت‌های بزرگ اقتصادی دارد و کاهش رشد اقتصادی و تولید ناخالص داخلی این کشور نسبت به دیگر شرکای اقتصادی در اروپا و دیگر کشورهای جهان کمتر بوده است. همچنین حوزه فناوری اطلاعات، فروشگاه‌های اینترنتی و خدمات حوزه اینترنت و الکترونیک، حتی به سبب بحران کرونا، با رشد بی‌سابقه‌ای همراه بوده‌اند و مصرف داخلی آمریکا با در دست‌داشتن زیرساخت‌های فناوری اطلاعات مورد نظر توانسته است بخشی از صدمات را جبران نماید. با این وجود همانند کشورهای اروپایی، دیگر حوزه‌های تجارت خرد، رستوران‌ها و گردشگری در حدود یک سال است که به طور کامل با تعطیلی روبرو بوده‌اند و بازگشت به مسیر عادی برای آنان بدون کمک‌های دولتی غیرممکن خواهد بود.
بایدن همچنین قول پرداخت کمک هزینه دو هزار دلاری به آسیب‌دیدگان کرونا، مبارزه با بیکاری و توسعه مشاغل در سراسر آمریکا و همچنین پرداخت طولانی‌تر حقوق بیکاری را داده است. وی همچنین اطمینان داده تا نیمه تابستان تمام آمریکا واکسینه شده و ایالت‌ها هزینه واکسیناسیون را پرداخت خواهند کرد که چنین امری با توجه به میزان عرضه و تقاضای بین‌المللی واکسن‌های شرکت فایزر-بیونتک امری غیرممکن به نظر می‌رسد. از سوی دیگر بسیاری از افراد به دلیل طولانی شدن دوره بیکاری، به دنبال مشاغل دیگری رفته‌اند و مانند کشورهای اروپایی ایالات متحده نیز با مشکل نیروی کار حرفه‌ای در بخش‌های گوناگون به ویژه گردشگری روبرو خواهد بود.
نتایج نظرسنجی‌ها در سراسر آمریکا نسبت به سخنان بایدن در خصوص فعالیت‌های وی در ماه‌های نخست، من حیث المجموع مثبت ارزیابی می‌شود و به نظر می‌رسد با ورود وی به کاخ سفید نه تنها کشورهای دیگر بلکه مردم آمریکا نیز در انتظار بهبود شرایط پس از ترامپ می‌باشند. مجموعه اقدامات نخستین بایدن شامل سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، مبارزه با تغییرات آب و هوایی، اصلاح سیاست مالیاتی، بهبود نظام سلامت و بیمه خدمات درمانی و بازگشت محتاطانه به همکاری‌های بین‌المللی میباشد. بایدن معتقد است اقتصاد، تجارت خارجی و روابط بین‌الملل باید خدمتگزار قشر متوسط جامعه باشد نه ثروتمندان و قدرتمندان جامعه. همچنین در حوزه محیط زیست، ایالات متحده در تلاش است تا سال 2050 از نظر تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در فهرست کشورهایی قرار گیرد که میزان آلاینده‌ها را به حداقل رسانده‌اند.
بایدن در حوزه اقتصاد، شعار "نخست آمریکا"ی ترامپ را دنبال خواهد کرد، تنها مسیر رسیدن به اهداف را تغییر خواهد داد و تمهیدات دیگری را دنبال خواهد کرد که سبب ایزوله شدن آمریکا نشوند و همکاری‌های بین‌المللی را افزایش خواهد داد. شعار بایدن "خرید محصول آمریکایی “ است و از این رو به همکاری‌های بین‌المللی آسیب نخواهد رسید و تنها روح داخلی آمریکایی‌ها را برای خرید محصولات آمریکا هرچند گرانتر تشویق می‌نماید. بایدن همچنین در مسیر همکاری‌های اقتصادی بین‌المللی به دنبال تقویت همکاری با شرکای قدیمی، کاهش مناقشات با چین و یافتن شرکای جدید میباشد و به نظر می‌رسد وی به تمامی معاهدات بین‌المللی فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی که ترامپ از آنها خارج شده بود باز خواهد گشت که معاهده پاریس بدون شک قدم اول وی خواهد بود.
برخلاف ترامپ سیاست اقتصادی و تجارت خارجی بایدن بر تعرفه‌ها و جریمه‌های گمرکی قرار ندارد، بلکه وی به دنبال آن است تا بتواند از جایگاه مالیات‌ها، مسیر متفاوتی را برای افزایش درآمدهای دولت فراهم آورد.
در حوزه سرمایه‌گذاری، بایدن معتقد به افزایش سرمایه‌گذاری در داخل و خارج از آمریکا میباشد و قوانین و میزان فروش اوراق قرضه را مورد توجه قرار خواهد داد. وی همچنین در تلاش است تا امکان مشارکت عمومی در بازار بورس و سرمایه‌گذاری را نیز افزایش دهد و معتقد است که قشر متوسط جامعه در تاریخ آمریکا همواره از معادلات اقتصادی و تجاری کلان دور نگاه داشته شده است و می‌بایست قوانین و شرایط، امکان کسب درآمد و سود را برای این قشر بیشتر از ثروتمندان فراهم آورد. در آینده شرکت‌هایی که سالیانه بیش از 100 میلیون دلار درآمد دارند به جای 10.5 درصد مالیات 15 درصد مالیات به دولت پرداخت خواهند کرد.
دولت بایدن به دنبال آن خواهد بود تا سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌ها مانند قطارهای بین شهری و زیرزمینی، انرژی‌های تجدیدپذیر و آموزش را افزایش دهد. در این میان برای این حوزه 1.3 هزار میلیارد دلار برای زیرساخت‌های آموزش و پرورش و پژوهش درنظر گرفته شده است و پیش‌بینی می‌شود این میزان سرمایه‌گذاری ده میلیون فرصت شغلی جدید در حوزه‌های یاد شده در آمریکا ایجاد نماید. بایدن همچنین تلاش دارد تا شرکت‌هایی که تولیدات خود را در خارج از ایالات متحده انجام می‌دهند را جریمه نماید تا این شرکت‌ها ناچار به تولید در داخل و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید برای ایالات متحده شوند.