تبعات اقتصادی ناشی از تعطیلی نمایشگاه‌های بین‌المللی آلمان؛ تغییر رویکرد به سمت نمایشگاه‌های دیجیتال

به منظور جلویگری از انتشار ویروس کرونا در آلمان، تقریبا برگزاری تمامی نمایشگاه‌های تجاری از مارس تا سپتامبر 2020 لغو و یا به سال 2021 موکول شده است . این موضوع تبعات قابل ملاحظه‌ای را برای اقتصاد صادرات محور ژرمن‌ها به همراه داشته است. از یکسو صاحبان صنایع و تولید کنندگان این کشور نتوانستند آخرین دستاوردهای صنعتی خود را به نمایش گذارده و در این بازار بسیار رقابتی، مشتریان جدیدی را جذب نمایند و از سوی دیگر فعالیت‌های جانبی سایر شرکت ها مانند برگزارکنندگان نمایشگاه‌ها، هتل‌دارها، شرکت‌های حمل و نقل و موسسات ارائه دهنده خدمات جانبی نیز متوقف و آنها نیز از کسب درآمد میلیارد یورویی از این محل محروم شدند.

پیش بینی‌ها حاکی از آن بود که شرکت های فعال در برگزاری نمایشگاه‌های بین المللی در آلمان در سال2020 از این محل نزدیک به 21 میلیارد یورو درآمد و دولت نیز 3.4 میلیارد یورو عواید مالیاتی داشته باشد. از سوی دیگر تعطیلی و تعویق برگزاری این نمایشگاه‌ها، مشاغل نزدیک به 173 هزار نفر را بصورت مستقیم در معرض خطر قرار داده است. 

اولین نمایشگاه بین المللی آلمانی که به دلیل پاندمی‌کرونا لغو و برگزاری آن به سال 2021 موکول شد، نمایشگاه کتاب لایپزیک و بدنبال آن نمایشگاه بزرگ ITB  (توریسم) برلین بود. برگزاری بسیاری دیگر از نمایشگاه‌های بین المللی در سطح جهان که توسط شرکت های نمایشگاهی آلمانی سازماندهی می‌شدند نیز لغو گردید.

برخی از نمایشگاه‌ها که پیش بینی می‌شد با رعایت قوانین فاصله گذاری و انجام تست ورودی و استفاده از ماسک و دستگاه‌های حرارت سنج از سپتامبر 2020 برگزار گردد با شروع موج سوم کرونا و وضع محدودیت‌های سخت‌تر بویژه برای ورود اتباع خارجی مجددا از دستور کار خارج و بررسی برگزاری آنها بصورت دیجیتال دوباره آغاز گردید.  

اهمیت نمایشگاه‌های تجاری در آلمان موقعی مشخص‌تر میشود که بدانیم 60 درصد از کل نمایشگاه‌های تجاری در دنیا در این کشور برگزار میگردد. سالانه بیش از 170 نمایشگاه بین المللی با حضور 185000 غرفه دار و 10 میلیون بازدید کننده درآلمان برپا میشود . تعداد غرفه داران خارجی قریب به 113 هزار و  بازدید کنندگان غیر آلمانی این نمایشگاه‌ها به بیش از 3.2 میلیون نفر میرسد. در کنار این نمایشگاه بیش از 160 نمایشگاه تخصصی عمومی هم بصورت منطقه ای و محلی برگزار میشود.

شرکت‌های نمایشگاهی آلمانی بعنوان سازماندهی‌کنندگان این رویدادها در داخل و یا خارج از این کشور در سال 2019 به تنهایی نزدیک به 4 میلیارد یورو درآمد داشته‌اند و لغو این نمایشگاه‌ها به دلیل بحران کرونا ضربه سخت و محکمی‌بر پیکره این بخش از اقتصاد و صنعت آلمان وارد نمود.

در این میان فقط شرکت‌های نمایشگاهی نیستند که دچار آسیب شدند، بلکه هتلداران، بخش حمل و نقل، غرفه سازان و هنرمندان و شرکت‌های کترینگ و ... همگی متحمل ضررهای فراوانی شده اند. در سال گذشته مجموع درآمدهای حاصله از بخش‌های ذکر شده از محل برگزاری این نمایشگاه‌ها به 28 میلیارد یورو رسید. از این مبلغ سهم بخش هتل 25% ، شرکت‌های نمایشگاهی20 % و غرفه سازان 16% میباشد. 16 درصد از این درآمد از محل هزینه‌های مسافرت، 10 درصد هزینه‌های شخصی بازدید کنندگان، 8% خرید و 5 در صد نیز از سایر هزینه‌ها، بدست آمده است. 

معمولا شرکت های کوچک و متوسط آلمانی که بیش از 90 درصد از چرخه اقتصاد ژرمن‌ها را به حرکت در می آورند و همچنین شرکت های بزرگ از فرصتی که نمایشگاه‌های بین المللی در این کشور برای آنها فراهم می آورد برای نمایش و عرضه آخرین دستاوردهای خود در حوزه‌های مختلف استفاده کرده و در کنار حفظ همکاری با مشتریان سابق خود با مشتریان جدیدی از اقصی نقاط دنیا ارتباط برقرارمی نمایند. در دنیای کنونی نمایشگاه‌های تخصصی اصلی ترین محل تلاقی بین فروشندگان و مشتریان و وقوع یک بیزینس بشمار میروند و فقدان آن میتواند برای اقتصاد آلمان یک فاجعه بشمار آید. غالب مذاکرات اولیه در حاشیه همین نمایشگاه‌ها برگزار میشوند. آمار نشان میدهد سالیانه قریب به 58 هزار غرفه‌دار و نزدیک به 12 هزار شرکت بازرگانی تجاری آلمانی در این نمایشگاه‌ها مشارکت فعال داشته اند.

نظر سنجی که توسط موسسه مطالعات اقتصادی IFO در مونیخ انجام شده نشان میدهد استفاده از ابزارها و روش های دیجیتال در صنعت نمایشگاهی نیز در آینده بشدت توسعه خواهد یافت و نقش پر‌‌رنگ‌تری در برپایی مجازی نمایشگاه‌ها ایفا خواهد کرد. برخی معتقدند شاید تا 65 درصد از پروژه‌ برپایی یک نمایشگاه بصورت دیجیتال انجام پذیرد. 73درصد از شرکت های بزرگ آلمانی که از امکانات مالی بیشتری برخودردار هستند، استفاده از ابزار دیجیتال برای به نمایش گذاردن محصولات خود را در دستور کار قرار داده‌اند. بر اساس همین تحقیقات، 30 درصد از شرکت های آلمانی فعال در عرصه ساماندهی نمایشگاه‌ها اظهار داشته‌اند که در سالهای آتی، برگزاری فیزیکی نمایشگاه اهمیت قبلی خود را از دست خواهد داد و 62 درصد از این شرکت ها بر این باورند که استفاده از روش‌های دیجیتال در این صنعت افزایش می‌یابد. هرچند 60 درصد از غرفه داران بعنوان اصلی ترین رکن یک نمایشگاه که بیشترین سود را از مشارکت به خود اختصاص میدهند، همچنان به حضور در نمایشگاه‌ها و برپایی غرفه جهت جذب مشتریان پایبند و امیدوار هستند ، ولی 40 درصد از ایشان دیگر تمایلی برای حضور در این نمایشگاه‌ها نداشته و به منظور حفظ منافع خود بدنبال روش‌های جایگزین میباشند. این نظر سنجی نشان میدهد که دو سوم غرفه‌داران در آینده بدنبال برقراری ارتباط با مشتریان و به نمایش گذاردن توانائی‌های خود بصورت مجازی و دیجیتال خواهند بود. شرکت‌های نمایشگاهی اعم از بزرگ و کوچک بدلیل شرایط فعلی، برگزاری هیبریدی نمایشگاه را ترجیح میدهند.

در کشور آلمان شرکت های نمایشگاهی بزرگ این کشور تحقیقات گسترده ای را در زمینه برگزاری آنلاین نمایشگاه‌ها آغاز نموده اند. ایشان معتقدند روی آوردن به دنیای دیجیتال حتی در برگزاری نمایشگاه‌ها امری اجتناب ناپذیر است و حتی در صورت عدم بروز بحران کرونا، این رویکرد دیر یا زود به عرصه نمایشگاهی نیز سرایت میکرد و بحران کرونا تنها موجب تسریع در حرکت این روند شده است . 

برخی از شرکت های آلمانی سرمایه‌گذاری بر روی ایجاد پلتفرم های آنلاین برای شرکت کنندگان و بازدید کنندگان در نمایشگاه‌ها و همچنین پلتفرم های ویژه برای برگزاری ملاقاتهای دوجانبه و یا پنل‌های تخصصی را شروع نموده و به دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای نیز دست یافته‌اند. این شرکت ها معتقدند که نمایشگاه‌های دیجیتال نه بعنوان جایگزین نمایشگاه‌های واقعی بلکه بعنوان یک تغییر کلی و اساسی در این عرصه مد نظر قرار گرفته است. لازم به تاکید است بحران کرونا موجب تسریع در روند دیجیتالی کردن اقتصاد در آلمان در عرصه‌های مختلف که از سالها قبل آغاز گردیده، شده است. پیش بینی میشود حتی با پایان یافتن بحران کرونا، ما شاهد گسترش نمایشگاه‌های تجاری هیبرید و دیجیتال باشیم.

پیش‌بینی می‌شود در ماه‌های آینده، برخی از نمایشگاه‌های بین‌المللی آلمان مانند DMEXCO  و FIBO در شهر کلن، Chillventa و BrauBeviale هر دو در شهر نورنبرگ، INTERGEO ، Frankfurt Book Fair و Formnext در شهر فرانکفورت، MEDICA در شهر دوسلدورف و برخی دیگر در شهرهای مونیخ، لایپزیک و هامبورگ بصورت دیجیتال و یا هیبرید برگزار گردد.