بحران در صنعت حمل و نقل هوایی استونی در دوره شیوع کرونا

شیوع ویروس کرونا در صنعت حمل و نقل هوایی استونی، خسارات هنگفتی به این کشور وارد کرده است که چنین ضربه اقتصادی تا کنون سابقه نداشته است. تا چند ماه پیش ( فوریه 2020 ) زمانی که روزانه 28 پرواز از تالین پایتخت استونی به دیگر نقاط دنیا انجام می‌شد، امید اندکی به ادامه کار سازمان هواپیمایی کشوری وجود داشت، اما، امروز که در مجموع از میان 28 مقصد، تنها سه مقصد باقی مانده است، نشان از بروز بحران در وضعیت سازمان هواپیمایی است. آقای کریستو راینسالو (Kristo Reinsalu ) ، مدیرکل بخش هواپیمایی استونی اعلام کرد به دلیل بحران کرونا ویروس، احتمال حذف 40 هزار شغل در سازمان هواپیمایی کشوری وجود دارد.

بحران اقتصادی ناشی از انتشار کرونا ویروس، در ابتداء، بخش گردشگری استونی را تحت تاثیر قرار داده است. دومین بخش از اقتصاد استونی که بر اثر کرونا ویروس آسیب دیده، بخش تجارت بین المللی این کشور می‌باشد. اقتصاد استونی به شکل وسیعی به میزان سرمایه گذاری مستقیم خارجی بستگی دارد و سرمایه گذاران نیز ، سرمایه گذاری مستقیم را ترجیح می دهند.

در چنین شرایطی ، بسته کمکی دولت برای حفظ و بقاء حیات اقتصادی کشور ضروری است. با این حال، کمک دولت برای یک یا دو شرکت کافی نیست. کریستو رینسالو ، رئیس گروه سازمان حمل و نقل هوایی استونی می‌گوید برای حفظ زنجیره ارزش، همه بخش های حمل و نقل هوایی نیاز کمک مالی دولت پیدا کرده اند.

سقوط ارزش سهام خط هوایی ویرجین استرالیا (Virgin Australia ) با کم ترین و کوتاهترین چالش، نشان می دهد که ضعیف ترین خطوط هوایی جهان، تا قبل از تسلیم شدن در برابر کرونا ویروس، وقت اندکی برای حفظ بودجه و فرار از فروپاشی داشتند. ریچارد برانسون، بنیانگذار میلیاردر سازمان هواپیمایی می‌گوید در بیشتر کشورها، دولتهای فدرال در شرایطی که  بحران غیرمنتظره ای حمل و نقل هوایی را تهدید می‌کرد، قدم بزرگی برای کمک به خطوط هوایی خود برنداشته اند. در استرالیا، از زمانیکه اولین زنگ خطر برای دومین خط هوایی بزرگ این کشور به صدا درآمد و ندای درخواست کمک شنیده شد، متأسفانه چنین اقدامی در پشتیبانی از دومین هواپیمایی بزرگ استرالیا رخ نداده است.

اتحادیه بین المللی حمل و نقل هوایی که نمایندگی نزدیک به 300 شرکت هواپیمایی را دارد، اعلام کرده است که نیمی از ورشکستگی‌ها طی دو یا سه ماه اخیر به دلیل عدم حمایت مالی و کمک دولت اتفاق افتاده است. بسیاری از شرکت های حمل و نقل، کارمندان خود را ترخیص کرده و کل ناوگان هوایی آنها زمین گیر شده است. موسسه حمل و نقل بین المللی ( IATA ) هشدار داده است که 25 میلیون شغل در بخش هواپیمایی و بخش های مرتبط با آن در معرض خطر بیکاری هستند. طبق تجزیه و تحلیل به روز شده این موسسه، بحران COVID-19 نشان می دهد درآمدهای هواپیماهای مسافربری در سال 2020 در مقایسه با سال 2019 با 314 میلیارد دلار کاهش روبرو است.  (55 درصد).

بسیاری از خطوط هوایی اروپایی طی دو دهه گذشته از دولتها درخواست داشتند که صنعت هواپیمایی را ترک کنند و در اختیار شرکت ها قرار دهند. اما، حالا با مواجه شدن با بحران اقتصادی کرونا، برای گرفتن کمک از دولت ها، در حال التماس کردن هستند. کشور لتونی برای اطمینان از ادامه پرواز هوایی بین بندر ریگا و کشورهای اروپایی، متعهد شده است که 150 میلیون یورو هزینه کند. دولت ایتالیا در شرایطی قرار گرفته که قصد دارد کنترل کامل شرکت هواپیمایی  Alitalia را بدست گیرد. دولتهای نروژ و پرتغال هم قصد دارند همین کار را به ترتیب در نروژ ایر و شرکت هواپیمایی TAP ( پرتغال) انجام دهند. شرکت های هواپیمایی AirFrance  و KLM ( فرانسه  و هلند ) از دولت های خود درخواست کمک دارند. مهم تر از همه، حتی از طرف دولت آلمان به لوفت هانزا، بزرگترین شرکت هواپیمایی اروپا، اطمینان داده شد که در کنار امکانات شرکت، از حمایتهای دولت نیز برخوردار خواهد شد. الکساندر دو یونی آک (Alexandre de Juniac )، مدیرعامل و رئیس اجرایی موسسه حمل و نقل بین المللی ( IATA ) گفت: امروزه ، تسکین و تقویت مالی خطوط هوایی ، باید یک سیاست اساسی برای دولت ها باشد. هر شغل هواپیمایی که از بحران نجات می یابد قادر است برای 24 نفر دیگر ایجاد اشتغال کند.

حمل و نقل هوایی استونی نقش بزرگی در اقتصاد روبه رشد کشور داشت

بخش حمل و نقل هوایی استونی در سالهای اخیر شاهد رشدی رکورد داری بود. تنها در سال 2019 تعداد مسافران فرودگاه تالین به 3 میلیون و 270 هزار نفر رسید. در سال 2020 رشد 5 درصدی نیز پیش بینی می‌شد. میانگین هزینه برای اضافه شدن یک کارمند در بخش حمل و نقل هوایی اگر حدود 60 هزار یورو تخمین زده می‌شود در کشور استونی دو برابر خواهد بود. اگر فرض کنیم که در ازاء اضافه هر 1 یورو در تولید ناخالص داخلی، حدود 35 سنت به درآمد مالیاتی بودجه دولت کمک می‌شود ، تنها در سال 2019 ، بخش حمل و نقل هوایی استونی بیش از 300 میلیون یورو درآمد مالیاتی را برای بودجه دولت تأمین کرده است.

امروز وضعیت حمل و نقل هوایی در استونی به طرز چشمگیری تغییر کرده است. ترافیک هوایی در استونی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 82 درصد کاهش یافته است. به طور کلی پیش بینی می‌شود که ترافیک هوایی بین المللی استونی امسال 48 درصد کاهش یابد. در آوریل 2019 ، اداره کنترل ترافیک هوایی اعلام کرد که بطور متوسط روزانه 668 پرواز توسط خدمات ناوبری هوایی استونی (EANS) انجام می‌شد که امروز این تعداد فقط 120 پرواز کاهش یافته است.

اعضای گروه هوانوردی استونی حدود 20 هزار شغل پردرآمد در کشور ایجاد می‌کنند. براساس معیار و نسبت 1:24 موسسه حمل و نقل بین المللی ( IATA ) ، بخش حمل و نقل هوایی در ایجاد 40 هزار شغل در اقتصاد استونی نقش داشته است. براساس برخی تخمین‌ها، حدود 150 شرکت مختلف فقط به فرودگاه تالین خدمات ارائه می دهند. علاوه براین، مشاغل بسیاری مثل گردشگری، تجارت، تولید و خدمات صادرات محور و غیره در بخش های اقتصاد ملی وجود دارند که بدون صنعت حمل و نقل هوایی عملکردی نداشته و از بین می روند.

اگر سناریوی منفی در استونی رخ دهد و دولت نیز از کمک به بخش هواپیمایی هواپیمایی استونی خودداری کند،  در اینصورت فقط در سال 2020 به میزان 500 شغل از بین می روند. اگر این اتفاق بیفتد، استونی با سناریو سال 2009 کشور لیتوانی روبرو خواهد شد. شرکت هواپیمایی ملی ( Fly LAL ) لیتوانی در اوایل سال 2009 میلادی به بن بست رسیده و ورشکسته شد. با ورشکسته شدن شرکت هواپیمایی ملی، به ارتباطات هوایی بین پایتخت ( ولینوس ) با سایر نقاط جهان آسیب جدی وارد گردید.

حمل و نقل هوایی ، بخش خاص و مهمی در اقتصاد استونی است

نظر به اهمیت حمل و نقل هوایی در اقتصاد کشور، دولتمردان استونی معتقدند که باید از هر طریق ممکن ، از جمله از طریق کمیسیون اروپا (EC) و کمک های ملی، برای کمک به بخش حمل و نقل هوایی شتافت. قوانین کشورها در زمینه حمل و نقل هوایی متفاوت است و در شرایط فعلی، ارائه مقادیر بیشتر کمک های دولتی برای شرکت های هواپیمایی در حال فروپاشی، غیرقانونی نخواهد بود. بنابراین، ایجاد بسته کمک های دولتی برای توسعه بخش حمل و نقل هوایی و برای تضمین رقابت پذیری کشور بسیار مهم  و حیاتی است:

دریافت کمک به صورت کمک های مستقیم یا مساوی بر اساس حقوق صاحبان سهام: شرکت هواپیمایی Nordica از دولت خواسته است که پس از خاتمه بحران کرونا ویروس که پروازهای استونی را کاملاً از اروپا قطع کرده، به این شرکت هواپیمایی کمک کند تا آمادگی لازم را برای انجام پروازهای بین المللی بدست آورد.

کمک به راه اندازی مجدد ترافیک هوایی در فرودگاه تالین : شرکت هواپیمایی استونی پیشنهاد داده است که از ژوئن سال 2020 تا مارس 2021 تخفیف 75 درصدی هواپیمایی و 30 درصد هزینه حمل و نقل و زیرساخت را به هواپیمایی ارائه دهد.

بیمه اعتباری صادراتی کوتاه مدت با ضمانت دولتی برای شرکت های آسیب دیده معاف شود: در این رابطه حتی بزرگترین شرکتهای هواپیمایی دنیا نیز مهلت پرداخت صورتحساب را تمدید کرده اند.

کمک به صورت یارانه دستمزد به کارکنان به منظور جلوگیری از اخراج در هنگام شیوع COVID-19 : اخراج و سپس استخدام مجدد از متخصصان پردرآمد که در بخش هوانوردی استونی مشغول به کار هستند می‌تواند برای استونی بسیار وقت گیر و پر هزینه باشد.

کمک به صورت تعویق مالیات و یا کمکهای تأمین اجتماعی برای کاهش محدودیت نقدینگی شرکتهای هواپیمایی و حفظ اشتغال کارکنان

قبل از شیوع ویروس Corona-19 ، بخش حمل و نقل هوایی استونی یکی از سریعترین بخش های اقتصادی در استونی بود: مشاغل پردرآمد ، درآمد مالیاتی قابل توجه برای خزانه داری ایالت، دو برابر میانگین ارزش افزوده در برابر هر کارمند حمل و نقل هوایی، صادرات و خدمات فشرده از جمله تسهیلات خوب از ناحیه حمل و نقل هوایی استونی بودند. اما امروز، شرایط فرق کرده و آینده این بخش دیگر از اختیارات و اقدامات شرکت و حمل  هوایی خارج شده است. شرکت به شدت اعتقاد دارد که حمایت از یک یا دو شرکت کافی نیست، زیرا بسیاری از شرکت ها در زنجیره ارزش حمل و نقل هوایی بهم پیوسته و وابسته هستند. بنابراین ، دولت استونی باید همانند سایر کشورها، برنامه ای دقیق تر و جامع تر برای ارائه کمک های دولتی تهیه کند.