اخبار اقتصادی کشورهای اوگاندا، رواندا و بوروندی

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای اوگاندا، رواندا و بوروندی در هفتۀ دوم شهریور ماه ۱۴۰۴ مندرج در رسانه‌های این کشورها به شرح زیر ارائه می‌گردد.

پیشرفت پروژه راه‌آهن استاندارد اوگاندا؛ چشم‌اندازی برای کاهش هزینه‌ها و تقویت تجارت

پس از سال‌ها تاخیر، پروژۀ راه‌آهن استاندارد اوگاندا با تزریق بودجه‌ای ۷۵ میلیون دلاری به پیمانکار ترکیه‌ایِ «یاپی مرکزی»، وارد فاز اجرایی شده است. مقامات دولتی اوگاندا می‌گویند این پروژۀ حیاتی، در صورت تکمیل، هزینه‌های حمل‌ونقل کالا را به میزان قابل توجهی کاهش داده و تجارت منطقه‌ای را تقویت خواهد کرد. این خط­آهنِ ۲۷۲ کیلومتری که «مالابا-کامپالا» نام دارد، با هزینۀ تخمینیِ ۲.۹ میلیارد دلار، بخشی از طرح جامع راه‌آهن شرق آفریقا محسوب می‌شود. این مسیر ۱۰ منطقه را در بر می‌گیرد و پایتخت اوگاندا را به مرز کنیا متصل می‌کند. بودجۀ اولیه برای انجام کارهای مقدماتی از جمله نقشه‌برداری در طول مسیر اختصاص یافته است.

به گفتۀ پرز وامبورو، هماهنگ‌کنندۀ این پروژه، این طرح صرفاً یک پروژۀ زیرساختی نیست، بلکه فرصت‌های اقتصادی بزرگی را برای مشاغل داخلی ایجاد خواهد کرد. طبق توافق، ۴۰ درصد از ارزش پروژه به تامین‌کنندگان محلی در حوزه‌هایی مانند فولاد، سیمان، لجستیک و نیروی کار اختصاص داده شده است.

علیرغم پیشرفت‌های اخیر، این پروژه در یک دهۀ گذشته با موانع متعددی از جمله مشکلات تامین مالی و اختلافات بر سر تملک اراضی مواجه بوده است. با این حال، پیشرفت قابل توجهی در این زمینه حاصل شده و ۱۵۰ کیلومتر از مسیر، معادل ۵۵ درصد از کل پروژه، اکنون در اختیار قرار گرفته است. تاکنون حدود ۸۰ میلیون دلار غرامت به مالکان زمین پرداخت شده که تقریباً نیمی از مبلغ کل در نظر گرفته شده است.

با تکمیل این خط ریلی، وابستگی به بزرگراه‌های شلوغ و راه‌آهن قدیمی‌که بندر «مومباسا» را به کامپالا متصل می‌کنند، کاهش یافته و زمان و هزینۀ جابه‌جایی کالا در منطقه به شدت پایین می‌آید. تلاش اوگاندا برای ساخت این راه‌آهن در حالی ادامه دارد که کشورهای رقیب در منطقه نیز پروژه‌های مشابهی را پیش برده‌اند. کنیا پیش از این ۶۰۰ کیلومتر از خط استاندارد خود را بین «مومباسا» و «نایواشا» ساخته، در حالی که تانزانیا با همکاری شرکت‌های ترکیه‌ای و چینی در حال ساخت کریدور راه‌آهن استاندارد خود از «دارالسلام» به سمت بازارهای داخلی است.

https://www.independent.co.ug

توافق اوگاندا و کنیا برای تسهیل موانع تجاری

در اقدامی مهم برای تقویت روابط اقتصادی منطقه‌ای، دولت‌های اوگاندا و کنیا توافق‌نامۀ تجارت آزاد امضا کردند. هدف این توافق، حذف موانع تجاری و تقویت همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور اعلام شده است. بر اساس گزارش‌های محلی، این توافق در پی مذاکرات دو روزه بین رئیس ‌جمهوری اوگاندا و همتای کنیایی او در نایروبی به امضا رسید. سران دو کشور دستورالعمل‌های لازم را برای حل مشکلات موجود در گذرگاه‌های مرزی، به‌ویژه در مناطق «مالابا» و «بوسا»، صادر کرده‌اند.

لی کینیانجوئی وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت کنیا اعلام کرد که بر اساس این توافق، محصولات اوگاندایی در کنیا همانند کالاهای داخلی خود کنیا در نظر گرفته می‌شوند. او توضیح داد: «این بدان معناست که هیچ‌گونه عوارض گمرکی بر روی کالاهایی که بین اوگاندا و کنیا جابه‌جا می‌شوند، اعمال نخواهد شد».

این اقدام پس از سال‌ها تنش تجاری صورت می‌گیرد که شامل ممنوعیت‌هایِ مقطعی بر روی کالاهایی مانند شیر خشک و تخم‌مرغ اوگاندایی توسط دولت کنیا بود. وزیر سرمایه‌گذاری و تجارت کنیا افزود که چالش‌های لجستیکی منجر به صف‌های طولانی کامیون‌ها در مرز نیز با استفاده از فناوری و سایر اقدامات برطرف خواهد شد. او اظهار داشت: «نباید کامیون‌ها بیش از دو ساعت در مرز معطل شوند». به گفتۀ او، این امر باعث افزایش سفرهای ماهانه کامیون‌ها و رونق تجارت می‌شود.

از طرف اوگاندا نیز ویلسون اِمبادی وزیرمشاور تجارت تاکید کرد که این توافق به رفع موانع غیرتعرفه‌ای که مغایر با پیمان جامعۀ شرق آفریقا بودند، کمک خواهد کرد. اوگاندا همچنین متعهد شده است که به مسائل مربوط به ایستگاه‌های توزین در مسیرهای اصلی تجاری رسیدگی کند تا حرکت کالاها سریع‌تر شود. علاوه بر این، مقامات هر دو کشور تاکید کرده‌اند که تیمی مشترک برای حل مشکلات مرتبط با تجارت تشکیل شده است تا از اجرای صحیح این توافق اطمینان حاصل شود. این همکاری جدید نشان‌دهنده تعهد دو کشور برای ایجاد فضای تجاری دوستانه و رشد اقتصادی پایدار در منطقه است.

 روزنامۀ دِیلی مانیتور

افتتاح کارخانۀ مونتاژ فوتون موتورز در اوگاندا  

کاتومبا وامالا وزیر کار و ترابری جمهوری اوگاندا طی مراسمی رسمی، کارخانۀ مونتاژ خودروهای فوتون موتورز را در منطقه صنعتیِ «نامانوِه» افتتاح کرد. این رویداد، نشانه‌ای از افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران بین‌المللی به بازار رو به رشد اوگاندا ارزیابی شده است. فوتون موتورز، که یک شرکت جهانی در زمینۀ تولید خودروهای تجاری است، فعالیت خود را با مونتاژ اولیۀ ۵۰ دستگاه خودرو در اوگاندا آغاز کرده است. این سرمایه‌گذاری جدید نه تنها نویدبخش ایجاد فرصت‌های شغلی است، بلکه به انتقال دانش فنی و افزایش درآمدهای مالیاتی برای کشور کمک خواهد کرد.

وزیر کار و ترابری اوگاندا در سخنرانی خود تاکید کرد که این پروژه به تحقق هدف دولت برای حذف خودروهای فرسوده و قدیمی (با عمر بالای ۱۵ سال) از جاده‌ها کمک می‌کند، که این امر به نوبۀ خود به کاهش آلودگی هوا منجر خواهد شد. او افزود: «این توسعه، از آنجایی که مونتاژ در داخل کشور انجام می‌شود، ارزش‌افزودۀ بزرگی برای اقتصاد ما به همراه دارد».

در طرف مقابل، لی شیانگ‌دونگ مدیر بخش خودروهای تجاری سنگین فوتون نیز اوگاندا را به عنوان یکی از پویاترین و امیدوارکننده‌ترین بازارهای شرق آفریقا معرفی کرد. او گفت با توجه به رشد سریع اقتصاد اوگاندا و تقاضای بالا در بخش‌های زیرساخت و حمل و نقل، ورود فوتون به این کشور یک گام استراتژیک مهم محسوب می‌شود. وی افزود: «حضورمان در اوگاندا نه تنها یک قدم مهم در استراتژی جهانی ماست، بلکه تعهدی برای ریشه‌دار شدن در قاره آفریقا و خدمت به آن است».

فوتون موتورز مجموعه‌ای متنوع از خودروها شامل کامیون‌های سنگین، وانت، مینی‌کامیون و ون را برای تامین نیازهایِ خاص بازارِ اوگاندا معرفی کرده است. این خودروها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که ترکیبی از قیمت مناسب، عملکرد قوی و مهندسی پیشرفته را دارند و برای شرایط جاده‌ای منحصر به فرد این کشور مناسب هستند. این پروژه، گام مهمی در مسیر توسعۀ صنعتی اوگاندا و تبدیل شدن آن به یک مرکز تولید و مونتاژ در منطقه به شمار می‌رود.

https://www.independent.co.ug

جمهوری رواندا

تاثیر قابل توجه صنعت هوانوردی در اقتصاد رواندا

بر اساس گزارش جدیدی که اتحادیۀ بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا) که در روز پنجشنبه ۴ سپتامبر 2025 در جریان اجلاس هوانوردی آفریقا در کیگالی منتشر شد، اقتصادِ گردشگری با پشتیبانی صنعت هوانوردی به میزان ۱۲۴.۹ میلیون دلار (حدود ۱۷۹.۸ میلیارد فرانک رواندا) به تولید ناخالص داخلی رواندا کمک کرده و 29 هزار شغل ایجاد می­کند.

این گزارش که با عنوان «ارزش حمل‌ونقل هوایی برای رواندا» و با تمرکز بر سال ۲۰۲۳ تهیه شده، نشان می‌دهد که تاثیر حمل‌ونقل هوایی بر اقتصاد را می‌توان به روش‌های مختلفی برآورد کرد. دو شاخص مهم، تعداد مشاغل و سهم تولید ناخالص داخلی است که توسط بخش هوانوردی شامل خطوط هوایی، اپراتورهای فرودگاه، کسب‌وکارهای مستقر در فرودگاه، ارائه‌دهندگان خدمات ناوبری هوایی و تولیدکنندگان، ایجاد می‌شود.

بر اساس این مطالعه، در رواندا حداقل ۲,۹۰۰ نفر به طور مستقیم در بخش هوانوردی مشغول به کار هستند که ۸.۹ میلیون دلار، معادل ۰.۱ درصد از کل تولید ناخالص داخلی، درآمد ایجاد می‌کنند. در بخشی از این گزارش آمده است: «مزایای اضافی از طریق زنجیره تامین گسترده‌تر، هزینه‌های کارکنان و فعالیت‌های گردشگری به دست می‌آید که در مجموع ۱۶۰.۱ میلیون دلار به تولید ناخالص داخلی و 42 هزار شغل کمک می‌کند».

این گزارش تاکید می‌کند حمل‌ونقل هوایی به طور سالانه ۶۸۸ میلیون دلار از طریق گردشگران بین‌المللی به اقتصاد رواندا تزریق می‌کند که از طریق خرید کالاها و خدمات از کسب‌وکارهای محلی به دست می‌آید. یاتا اعلام کرد که هوانوردی همچنین مزایای اجتماعی متعددی از جمله تسهیل تبادلات فرهنگی، افزایش دسترسی به آموزش و تقویت توسعه اجتماعی-اقتصادی را به همراه دارد.

بر اساس این گزارش، در سال ۲۰۲۳، بیش از ۱۶,۵۰۰ تن بار هوایی از طریق فرودگاه‌های رواندا جابه‌جا شده که نقش مهمی در پشتیبانی از واردات و صادرات کشور داشته است. همچنین، هوانوردی بین‌المللی ۹۵ درصد از کل پروازهای خروجی از رواندا را به خود اختصاص داده است. آفریقا با ۵۶ درصد، اروپا با ۲۱ درصد و آمریکای شمالی با ۱۱ درصد، بزرگ‌ترین بازارهای مقصدهای پروازی از رواندا بوده‌اند.

این گزارش می‌افزاید: «شبکۀ هوانوردیِ توسعه ­یافته، زندگی و جوامع را متحول می‌کند. با ارتباط سریع و ایمن مردم در شهرهای مختلف، حمل‌ونقل هوایی برای مصرف‌کنندگان و اقتصاد گسترده‌تر، مزایایی ایجاد می‌کند. این صنعت جهان را کوچک‌تر می‌کند، زندگی‌ها را غنی‌تر و تنوع فرهنگی را افزایش می‌دهد. در مناطق روستایی و دورافتاده، حمل‌ونقل هوایی یک شاهراه حیاتی برای جامعه فراهم می‌کند و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، آموزش و اغلب اشتغال را تضمین می‌کند».

همزمان با انتشار این گزارش، شرکت هواپیمایی ملیِ رواندا اعلام کرده که قصد دارد تعداد مسافران خود را از یک میلیون نفر در سال گذشته به بیش از ۲.۱ میلیون نفر تا سال ۲۰۲۸-۲۰۲۹ افزایش دهد. این هدف با توسعه ناوگان هواپیمایی از ۱۴ به حداقل ۲۱ فروند محقق خواهد شد که نشان از آینده‌ای روشن برای صنعت هوانوردی رواندا دارد. این گزارش تایید می‌کند که سرمایه‌گذاری در بخش هوانوردی می‌تواند به طور مستقیم به رشد اقتصادی، ایجاد شغل و بهبود استانداردهای زندگی در رواندا کمک کند

https://www.newtimes.co.rw/

رونمایی از اولین تاکسی هوایی بدون سرنشین آفریقا در رواندا

با همکاری رواندا و شرکت عمرانی چینی تحت عنوان «CRBC»، قاره آفریقا شاهد اولین پرواز یک تاکسی هوایی بدون سرنشین بود. این رویداد تاریخی که در حاشیۀ اجلاس هوانوردی آفریقا در کیگالی به نمایش درآمد، جایگاه رواندا را به عنوان پیشگام فناوری‌های هوانوردی در این قاره تثبیت کرد.

وزارت زیرساخت رواندا اعلام کرد که پرواز آزمایشی هواپیمای برقی و عمودپرواز موسوم به «EHang EH216-S»، یک مطالعۀ موردی در دسترس برای قانون‌گذاران و دست‌اندرکاران این صنعت در سراسر آفریقا فراهم می‌کند. این فناوری با هدف کاهش ترافیک شهری، ارتباط جوامع و ارائه طرح­های حمل و نقل پایدار طراحی شده است. جیمی‌گاسوره وزیر زیرساخت رواندا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «رواندا فعالانه در حال ایجاد آینده‌ای است که در چارچوب آن، شهرهای ما با طرح­های نوآورانه در حوزۀ حمل و نقل، به هم متصل‌تر و اقتصادمان پویاتر خواهد بود. این پرواز تاریخی، نه تنها آیندۀ هوانوردی را به نمایش می‌گذارد، بلکه تعهد ما را به ایجاد محیط قانونی ایمن و مترقی برای حمل و نقل هوایی پیشرفته نشان می‌دهد».

مقامات رواندا اعلام کرده‌اند که با تکیه بر موفقیت‌های قبلی در استفاده از پهپادها برای تحویل کالا، این کشور قصد دارد سرمایه‌گذاران و شرکای فناوری بیشتری را به بازار حمل و نقل هوایی نوظهور خود جذب کند. شرکت «EHang» که در زمینۀ حمل و نقل هوایی شهری پیشگام است، با همکاری «CRBC»، توانست اولین پرواز موفقیت‌آمیز هواپیمای خود را در قاره آفریقا و در شهر کیگالی به ثبت برساند. این دستاورد، گامی‌بزرگ به سوی تحول در حمل و نقل شهری و منطقه‌ای در سراسر آفریقا ارزیابی می­شود.

 https://english.news.cn

جمهوری بوروندی

برنامه ­ریزی برای صادرات مستقیم چای بوروندی به چاد

با هدف حذف واسطه‌ها و افزایش سودآوری، سازمان چای بروندی («OTB») اعلام کرد که به‌زودی صادرات مستقیم چای به کشور چاد آغاز خواهد شد. این تصمیم پس از سفر هیات بلندپایه­ای از چاد به بوروندی و امضای تفاهم‌نامۀ تجاری بین دو کشور صورت گرفت. این هیات چادی به سرپرستی وزیر کشاورزی و دامپروری، از سازمان چای بروندی بازدید کرد تا از نزدیک با کیفیت محصولات آشنا شود. این بازدید در پی ابراز تمایل رئیس‌جمهور چاد در ماه ژوئیه سال جاری برای واردات چای از بوروندی انجام شده است.

ژول موکوندوا رئیس سازمان چای بوروندی اعلام کرد که وزارتخانه‌های تجارت دو کشور تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده‌اند که چاد را به پذیرش چای بوروندی به عنوان یکی از محصولات وارداتی متعهد می‌کند. وی خاطرنشان کرد که در گذشته، چای بوروندی از طریق حراج‌های «مومباسا» و با واسطه‌های متعدد به فروش می‌رسید که قیمت آن را کاهش می‌داد. فروش مستقیم به چاد، این زنجیره را حذف کرده و باعث افزایش ارزش افزوده و درآمدهای ارزی می‌شود. این اقدام همچنین به کشاورزان چای‌کار کمک خواهد کرد تا محصولات خود را با قیمت بهتری بفروشند. وی افزود که سازمان چای بوروندی در حال آماده‌سازی برای اعزام هیاتی به چاد است تا نمونه‌های چای را ارائه کرده و درباره قیمت و مقدار صادرات مذاکره کند.

https://lerenouveau.bi

تاکید نخست‌وزیر بوروندی بر ایجاد تحولی بزرگ در بخش کشاورزی

نِستور اِنتاهونتویه نخست‌وزیر بوروندی در نشستی با سرمایه‌گذاران بخش کشاورزی و دامپروری، خواهان ایجاد تحولی بزرگ در این حوزه شد. او تاکید کرد که کشاورزی و دامپروری باید به موتور اصلی استقلال غذایی و رشد اقتصادی کشور تبدیل شوند. نخست‌وزیر با یادآوری اینکه ثروت از دل زمین به دست می‌آید، گفت دولت برنامه‌های گسترده‌ای را برای حمایت از این بخش در نظر گرفته است. این برنامه‌ها شامل توزیع کود و بذر اصلاح‌شده با قیمت مناسب، ترویج کشت جمعی و پشتیبانی از تعاونی‌هاست. او همچنین بر اهمیت تحقیقات کشاورزی، مدرن‌سازی مزارع و دسترسی آسان به وام‌های کم‌بهره تاکید کرد.

برای جذب سرمایه‌گذاران، دولت یارانه‌، معافیت‌های مالیاتی و تسهیلات اعتباری ویژه‌ای در نظر گرفته است. او به سرمایه‌گذارانی که مزارعی با حداقل ۲۰۰ راس گاو یا چند صد راس دام کوچک ایجاد کنند، وعدۀ حمایت‌های ویژه داد. او افزود که هدف، ایجاد حداقل ۴۲ مزرعۀ بزرگ در سراسر کشور است تا بوروندی به خودکفایی برسد. شرکت‌کنندگان در این نشست، نگرانی‌هایی درباره بوروکراسی اداری برای دریافت اسناد زمین و وام‌ها و همچنین رقابت ناعادلانه با واردات مطرح کردند. نخست‌وزیر در پاسخ به این نگرانی‌ها، متعهد شد که دولت به اصلاحات خود ادامه خواهد داد تا محیطی مساعد برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

با وجود چند مزرعۀ آزمایشی موفق در سراسر کشور، دولت بوروندی قصد دارد به تدریج بخش کشاورزی و دامپروری را به محرک اصلی رشد اقتصادی و اهرم صادرات تبدیل کند. با تکیه بر منابع طبیعی، دامپروری و نوآوری، بوروندی امیدوار است تا بتواند صفحۀ جدیدی از توسعۀ پایدار را با همکاری دولت و سرمایه‌گذاران رقم بزند.

https://burundi-forum.org/