وضعیت رضایت از زندگی و مشارکت شغلی در صربستان

بر اساس تحقیقات اخیر آژانس گالوپ، در حالی که شاهد کاهش جهانی در رضایت از زندگی و مشارکت در محیط کار هستیم، صربستان در اروپا جایگاه ویژه‌ای یافته است. این کشور با ۵۵ درصد کارمند راضی، در رتبه دهم اروپا از نظر رضایت از کیفیت زندگی قرار گرفته و در کنار کوزوو و ایتالیا، از جمله کشورهایی است که در سال گذشته بیشترین بهبود را در این زمینه داشته‌اند. با این حال، در بحث مشارکت کارمندان در محیط کار، که گالوپ افت جهانی آن را عامل ۴۳۸ میلیارد دلار زیان بهره‌وری می‌داند، صربستان با ۱۷ درصد مشارکت کارمندان، در نیمه بالایی کشورهای اروپایی قرار دارد و عملکردی بهتر از میانگین اروپایی (۱۳ درصد) و کشورهایی مانند آلمان (۱۲ درصد) و کرواسی (۷ درصد) از خود نشان داده است. این در حالی است که ۷۳ درصد از کارمندان در اروپا تنها به انجام وظایف خود بسنده می‌کنند.

موسسه گالوپ در تازه‌ترین گزارش خود از کاهش جهانی رضایت از زندگی و مشارکت شغلی خبر داده است. گالوپ هر ساله با انجام نظرسنجی از کارمندان سراسر جهان، شرایط زندگی و کار آن‌ها را بررسی می‌کند. ارزیابی کیفیت زندگی در این مطالعه بر اساس احساس کلی افراد نسبت به زندگی‌شان، فراتر از محیط کار، صورت می‌گیرد. با این حال، از آنجا که کارمندان بخش عمده‌ای از زمان خود را در محل کار سپری می‌کنند، تأثیر شغل بر ارزیابی آن‌ها از زندگی‌شان امری غیرمنتظره نیست.پاسخ‌دهندگان به سوالات درباره رضایت از زندگی، مشارکت در کار، سطح استرس، احساس غم، تنهایی و دیگر جنبه‌های عاطفی پاسخ داده‌اند. در ادامه، یافته‌های کلیدی این گزارش ارائه شده است.یکی از پرسش‌های کلیدی این نظرسنجی چنین است: نردبانی را تصور کنید که پله‌های آن از صفر (پایین‌ترین سطح) تا ده (بالاترین سطح) شماره‌گذاری شده‌اند. بالای نردبان بهترین زندگی ممکن و پایین آن بدترین زندگی ممکن برای شماست. اکنون در کدام پله هستید؟ و پنج سال آینده خود را در کدام پله می‌بینید؟

گالوپ پاسخ‌ها را در سه دسته طبقه‌بندی کرده است:

پیشروان (Thriving): افرادی که وضعیت کنونی زندگی خود را ۷ یا بالاتر و آینده خود را ۸ یا بالاتر ارزیابی می‌کنند.

دردمندان (Suffering): افرادی که وضعیت کنونی و آینده خود را ۴ یا پایین‌تر ارزیابی می‌کنند.

در حال تلاش (Struggling): سایر افراد که در تلاش‌اند تا از سقوط جلوگیری کنند یا به پله‌های بالاتر صعود کنند.

داده‌های گالوپ طی ۱۶ سال گذشته نشان‌دهنده نوساناتی در کیفیت زندگی جهانی است. بهترین نتیجه در سال ۲۰۲۲ ثبت شد، زمانی که ۳۵ درصد پاسخ‌دهندگان در دسته «پیشروان» قرار گرفتند. اما داده‌های سال ۲۰۲۴ نشان‌دهنده کاهش این رقم به ۳۳ درصد در سطح جهانی است.

مدیران، به‌ویژه مدیران زن و افراد بالای ۳۵ سال، بیشترین افت را در ارزیابی کیفیت زندگی گزارش کرده‌اند. در مقابل، کیفیت زندگی کارمندان غیرمدیریتی اندکی بهبود یافته، هرچند همچنان به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از مدیران است.

کارمندانی که در مدل کاری ترکیبی (دورکاری و حضوری) فعالیت می‌کنند، با ۴۲ درصد بالاترین میزان احساس پیشرفت را گزارش کرده‌اند. پس از آن‌ها، کارمندان کاملاً دورکار با ۳۶ درصد و کارمندانی که شغلشان امکان دورکاری ندارد با ۳۰ درصد قرار دارند. زنان با ۳۸ درصد در مقایسه با ۳۰ درصد مردان، زندگی خود را موفق‌تر ارزیابی می‌کنند. همچنین، مدیران با ۳۷ درصد در مقایسه با ۳۱ درصد غیرمدیران، دیدگاه مثبت‌تری به زندگی دارند. کارمندان بالای ۳۵ سال نیز رضایت بیشتری نسبت به گروه‌های سنی جوان‌تر گزارش کرده‌اند.

بر اساس رتبه‌بندی گالوپ از ۱۰ منطقه جهان، استرالیا و نیوزیلند با ۵۶ درصد در صدر قرار دارند، به دنبال آن‌ها آمریکای لاتین و کارائیب با ۵۴ درصد و ایالات متحده و کانادا با ۵۲ درصد قرار گرفته‌اند. در مقابل، خاورمیانه و شمال آفریقا با ۲۵ درصد، جنوب صحرا آفریقا با ۱۸ درصد و آسیای جنوبی با ۱۵ درصد پایین‌ترین میزان رضایت از زندگی را دارند. اروپا با ۴۷ درصد افرادی که احساس پیشرفت و رضایت از زندگی دارند، در رتبه چهارم جهانی قرار دارد. در سطح جهانی، ۹ درصد افراد در دسته «دردمندان» و ۵۸ درصد در دسته «در حال تلاش» هستند، در حالی که در اروپا این ارقام به ترتیب ۵ درصد و ۴۸ درصد است.

 

وضعیت صربستان

گزارش گالوپ داده‌های خاص در سطح کشوری برای صربستان ارائه نکرده است، اما با توجه به قرارگیری صربستان در منطقه اروپا، می‌توان انتظار داشت که این کشور در محدوده میانگین منطقه‌ای (۴۷ درصد در دسته «پیشروان»، ۵ درصد «دردمندان» و ۴۸ درصد «در حال تلاش») قرار گیرد. با این حال، عوامل محلی مانند ناآرامی‌های سیاسی و چالش‌های اقتصادی ممکن است بر این ارزیابی‌ها تأثیر بگذارد.

بر اساس گزارش گالوپ، در اروپا، فنلاند با ۸۱ درصد رضایت از کیفیت زندگی در صدر قرار دارد و پس از آن ایسلند و دانمارک هر دو با ۷۷ درصد در رتبه‌های بعدی هستند.

کشورهایی که در سال گذشته بیشترین بهبود را در رضایت از زندگی با افزایش شش درصدی نشان داده‌اند، عبارتند از:

صربستان: با ۵۵ درصد کارمندان راضی، در رتبه دهم اروپا.

کوزوو: با ۵۰ درصد، در رتبه چهاردهم.

ایتالیا: با ۴۷ درصد، در رتبه شانزدهم.

بوسنی و هرزگوین: با ۴۱ درصد، در رتبه بیست و پنجم.

در مقابل، سوئیس با کاهش ۹ درصدی رضایت به ۴۵ درصد، در رتبه بیست و دوم قرار گرفته است. آلمان (۴۵ درصد، رتبه بیست و یکم) و اتریش (۴۶ درصد، رتبه بیستم) نیز در میانه جدول هستند. مونته‌نگرو با ۳۵ درصد رضایت در رتبه سی و دوم قرار دارد.

در پایین‌ترین رده‌های اروپا، قبرس شمالی با تنها ۲۰ درصد رضایت، مقدونیه شمالی با ۲۷ درصد و کرواسی با ۲۸ درصد (که نسبت به سال گذشته سه درصد کاهش یافته و در رتبه سی و ششم قرار دارد) دیده می‌شوند.

گالوپ با بررسی منظم مشارکت شغلی، گزارش داده که کاهش جهانی این شاخص، ۴۳۸ میلیارد دلار زیان بهره‌وری به اقتصاد جهانی وارد کرده است. گالوپ کارمندان را بر اساس نگرش آن‌ها به کار به سه دسته تقسیم می‌کند:

کارمندان متعهد (Engaged): افرادی مشتاق و پرانرژی که با احساس آرامش روانی، نوآوری را پیش برده و سازمان خود را به جلو می‌رانند. این گروه ۲۱ درصد نیروی کار جهانی را تشکیل می‌دهد.

کارمندان غیرمتعهد (Not Engaged): افرادی که از نظر روانی از کار و کارفرما جدا هستند و تنها زمان خود را صرف کار می‌کنند، بدون اشتیاق یا انرژی این کار را انجام می دهند. این گروه ۶۲ درصد نیروی کار را شامل می‌شود.

کارمندان خیلی غیرمتعهد (Actively Disengaged): کارمندانی ناراضی که نارضایتی خود را آشکارا بیان کرده و ممکن است دستاوردهای همکاران متعهد را تضعیف کنند. این گروه ۱۷ درصد نیروی کار جهانی را تشکیل می‌دهد.

در مقایسه با ۱۰ منطقه جهانی، آمریکای شمالی و لاتین با ۳۱ درصد بالاترین سطح مشارکت را دارند، در حالی که اروپا با تنها ۱۳ درصد در پایین‌ترین رتبه قرار دارد. در اروپا، ۷۳ درصد کارمندان به‌عنوان «غیرمتعهد» طبقه‌بندی شده‌اند که صرفاً وظایف خود را انجام می‌دهند.

بر اساس نوع فعالیت کاری، کارمندان کاملاً دورکار با ۳۱ درصد بالاترین مشارکت را دارند، پس از آن‌ها کارمندان در مدل ترکیبی (۲۳ درصد) و کارمندانی که امکان دورکاری ندارند (۱۹ درصد) قرار دارند.

در میان ۳۸ کشور اروپایی مورد بررسی، رومانی با ۳۵ درصد در صدر مشارکت شغلی قرار دارد. بوسنی و هرزگوین و صربستان با ۱۷ درصد در نیمه بالایی جدول هستند. مونته‌نگرو در رتبه بیستم، آلمان با ۱۲ درصد در رتبه بیست و هفتم و کرواسی با تنها ۷ درصد در رتبه سی و هشتم (پایین‌ترین سطح) قرار دارد.

بر اساس گزارش گالوپ، کاهش مشارکت شغلی کارمندان عمدتاً به مدیران نسبت داده می‌شود. در سطح جهانی، میزان مشارکت مدیران از ۳۰ درصد به ۲۷ درصد کاهش یافته است، در حالی که مشارکت کارمندان غیرمدیریتی در سطح ثابت و پایین ۱۸ درصد باقی مانده است.

دو گروه از مدیران به‌طور خاص کاهش چشمگیری در مشارکت نشان داده‌اند: مدیران جوان‌تر (زیر ۳۵ سال) با افت پنج درصدی و مدیران زن با کاهش هفت درصدی در میزان مشارکت مواجه شده‌اند.کارمندانی که متعهد هستند، بهره‌وری بالاتر، غیبت کمتر و نتایج بهتری دارند. گالوپ تخمین می‌زند که تأثیر مدیران بر تعهد تیمی حدود ۷۰ درصد است. این ارتباط به‌قدری قوی است که در سطح ملی نیز قابل‌مشاهده است؛ کشورهایی با مدیران کمتر متعهد، به‌طور کلی کارمندانی با تعهد پایین‌تر دارند. ادامه کاهش مشارکت مدیران نه‌تنها به سطح مدیریت محدود نمی‌شود، بلکه بر کل نیروی کار و بهره‌وری جهانی تأثیر می‌گذارد.گالوپ تأکید می‌کند که برخی شرکت‌ها در صنایع و فرهنگ‌های مختلف، از تولید دارو در اروپا تا هتل‌های لوکس در تایلند، با بهره‌گیری از شیوه‌های رهبری مبتنی بر علم، موفق به دستیابی به سطح مشارکت ۷۰ درصدی کارمندان شده‌اند. این سازمان‌ها نمونه‌هایی از مدیریت مؤثر در تقویت تعهد کارمندان هستند.

- ۵۵ درصد کارمندان صرب در سال ۲۰۲۴ احساس رضایت از زندگی داشتند و این کشور در رتبه دهم اروپا قرار گرفت. این سطح بالای رضایت نسبی ممکن است به بهبود شرایط اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) در صربستان مرتبط باشد.

- بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۲۰۲۴ انجام شده، ۵۰٪ از کارکنان در صربستان قصد دارند در سال آینده شغل خود را تغییر دهند.این تمایل در میان نسل‌های جوان‌تر بیشتر به چشم می‌خورد. همچنین، شاخص  eNPSشاخص خالص ترویج‌دهندگان کارکنان) در صربستان به ۴۶- رسیده است، به این معنا که تنها ۱۴٪ از کارکنان شرکت خود را به عنوان محل کار خوب توصیه می‌کنند، در حالی که ۶۰٪ نظرات منفی دارند.

- تنها ۱۸٪ از کارکنان در صربستان از درآمد فعلی خود رضایت دارند. علاوه بر این، ۱۷٪ از کارکنان بخشی از حقوق خود را به صورت غیررسمی دریافت می‌کنند و ۳٪ کل حقوق خود را نقدی دریافت می‌کنند.

https://vreme.com/ekonomija/globalna-anketa-kako-vam-je-na-poslu/