آمار شاخص سالمندی فعال (AYE) در ترکیه، ۲۰۲۴

شاخص سالمندی فعال (AEG) شامل امتیازاتی بین 0 تا 100 است. امتیاز 100 به این معنی است که افراد مسن در یک کشور به اندازه کافی از استعدادها و توانمندی (پتانسیل) خود در محدوده سالمندی فعال استفاده می‌کنند.

در حالی که جمعیت ۶۵ سال به بالا که جمعیت سالمند محسوب می‌شوند، در سال ۲۰۱۹  تعداد ۷ میلیون و ۵۵۰ هزار و ۷۲۷ نفر بود، در پنج سال گذشته ۲۰.۷ درصد افزایش یافته و در سال ۲۰۲۴ به ۹ میلیون و ۱۱۲ هزار و ۲۹۸ نفر رسیده است. نسبت جمعیت سالمندان به کل جمعیت در سال ۲۰۱۹ به میزان ۹.۱ درصد بود که در سال ۲۰۲۴ به ۱۰.۶ درصد افزایش می‌یابد. طبق پیش‌بینی‌های جمعیتی موسسه آمار ترکیه، انتظار می‌رود نسبت جمعیت سالمندان در سال ۲۰۳۰ به میزان ۱۳.۵ درصد، در سال ۲۰۴۰ به میزان ۱۷.۹ درصد، در سال ۲۰۶۰ به میزان ۲۷ درصد، در سال ۲۰۸۰ به میزان ۳۳.۴ درصد و در سال ۲۱۰۰ به میزان ۳۳.۶ درصد باشد.

افزایش سریع جمعیت سالمندان، تدوین سیاست‌هایی برای افزایش کیفیت زندگی سالمندان و پیگیری این سیاست‌ها را ضروری می‌سازد.

به منظور تعیین میزان اثربخشی روند پیری جمعیت سالمندان، شاخص سالمندی فعال (AYE) با مشارکت کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE) تدوین شد. شاخص سالمندی فعال (AYE) که از چهار مؤلفه تشکیل شده است، میزان مشارکت افراد مسن در اشتغال، مشارکت در جامعه، زندگی مستقل، سالم و ایمن و ظرفیت و محیط مطلوب برای سالمندی فعال را اندازه‌گیری می‌کند.

 

شاخص سالمندی فعال (AYE) و مؤلفه‌های آن مقداری بین 0 تا 100 است. مقادیر بالای شاخص و مؤلفه‌ها نشان می‌دهد افراد مسن در جامعه، زندگی سالمندی فعال‌تری دارند. آخرین مقدار شاخص سالمندی فعال (AYE) که از سوی کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE) برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال 2018 منتشر شده است، 36.8 است.

شاخص سالمندی فعال برای ترکیه برای اولین بار به عنوان یک آمار رسمی‌ منتشر می‌شود تا سیاست‌های ملی را هدایت کند. مقادیر شاخص سالمندی فعال (AYE) ترکیه که با کشورهای عضو اتحادیه اروپا قابل مقایسه است، برای ترکیه به طور کلی و بر اساس جنسیت برای سال ۲۰۲۳ و برای ترکیه به طور کلی، طبقه‌بندی واحدهای منطقه‌ای آماری سطح ۱، تعداد ۱۲ منطقه و بر اساس جنسیت برای سال ۲۰۲۴ محاسبه شده‌اند.

مقدار شاخص عمومی سالمندی فعال (AYE) ترکیه در سال ۲۰۲۳ عدد ۲۸.۷ و در سال ۲۰۲۴ عدد ۲۹.۷ بود. مقدار شاخص مؤلفه اشتغال در سال ۲۰۲۳ رقم ۲۵.۹ و در سال ۲۰۲۴ رقم ۲۷.۶ بود. مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی در سال ۲۰۲۳ رقم ۱۲.۰ و در سال ۲۰۲۴ رقم ۱۲.۵ بود. مقدار شاخص مؤلفه زندگی سالم و ایمن مستقل در سال ۲۰۲۳ رقم ۶۵.۵ و در سال ۲۰۲۴ رقم ۶۵.۰ بود. مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط مساعد برای سالمندی فعال در سال ۲۰۲۳ رقم ۴۴.۳ و در سال ۲۰۲۴ رقم ۴۶.۱ بود.

 

هنگامی‌که مقادیر شاخص سالمندی فعال (AYE) با کشورهای عضو اتحادیه اروپا مقایسه شد، بر اساس جنسیت، میانگین اتحادیه اروپا برای مردان ۳۸.۵ و برای ترکیه ۳۴.۵ بود. برای زنان، میانگین اتحادیه اروپا ۳۵.۳ و برای ترکیه ۲۵.۳ بود.

 

شاخص سالمندی فعال بر اساس مولفه‌ها، ۲۰۲۳، ۲۰۲۴

مشاهده شد که مقدار شاخص ترکیه کمتر از میانگین کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. هنگامی‌که مقادیر شاخص ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا بررسی شد، میانگین اتحادیه اروپا از مقدار شاخص کلی سالمندی فعال (AYE) در سال ۲۰۱۸ عدد ۳۶.۸ بود. مشاهده شد که کشورهایی که بالاترین مقادیر شاخص را در بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا داشتند، سوئد با ۴۷.۸، هلند با ۴۳.۷ و دانمارک با ۴۳.۳ بودند. کشورهایی که کمترین مقادیر شاخص را داشتند، به ترتیب یونان با ۲۸.۴، کرواسی با ۳۰.۵ و رومانی با ۳۱.۲ بودند.

 

این شاخص نشان داد که با ورود ترکیه به یک تحول جمعیتی سریع، نیاز به تدوین سیاست‌ها و تضمین پیشرفت در زمینه سالمندی فعال وجود دارد.

مقایسه مقدار شاخص عمومی سالمندی فعال (AYE) با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ۲۰۱۸

منبع : کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE)، ۲۰۱۸

داده‌های ترکیه مربوط به سال ۲۰۲۴ است.

 

مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص، منطقه شرق دریای سیاه با ۳۳.۳ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص عمومی سالمندی فعال (AYE) ترکیه برای سال ۲۰۲۴ طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) بررسی شد، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص، منطقه شرق دریای سیاه با ۳۳.۳ بود. پس از این منطقه، منطقه مرمره غربی با ۳۱.۹ و منطقه آناتولی شمال شرقی با ۳۰.۸ قرار گرفتند.

منطقه‌ای با کمترین مقدار شاخص، منطقه آناتولی جنوب شرقی با ۲۶.۹ بود. پس از آن، منطقه مدیترانه با ۲۸.۷ و منطقه آناتولی مرکزی با ۲۸.۸ قرار گرفتند.

 

مقدار شاخص کلی سالمندی فعال (AYE) طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی)، ۲۰۲۴

 

مقدار شاخص برای مردان ۳۴.۵ و برای زنان ۲۵.۳ بود. مقدار شاخص کلی AYE ترکیه برای سال ۲۰۲۴ عدد ۲۹.۷ بود، در حالی که مقدار شاخص برای مردان ۳۴.۵ و برای زنان ۲۵.۳ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص کلی سالمندی فعال (AYE) بر اساس سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) و جنسیت بررسی شد، مشاهده شد که منطقه شرق دریای سیاه با مقادیر شاخص ۳۸.۲ برای مردان و ۲۸.۴ برای زنان، بالاترین مقدار شاخص را برای هر دو جنس داشت.

از سوی دیگر، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین تفاوت شاخص جنسیتی، منطقه آناتولی شرقی مرکزی بود.

 

مقدار شاخص عمومی İBBS (طبقه‌بندی واحدهای منطقه‌ای) سطح ۱ و شاخص سالمندی فعال (AYE) بر اساس جنسیت، ۲۰۲۴

مقدار شاخص مؤلفه اشتغال ۲۷.۶ بود. مقدار شاخص مؤلفه اشتغال برای سال ۲۰۲۴ عدد ۲۷.۶ محاسبه شد. این مؤلفه از نرخ اشتغال افراد در گروه‌های سنی ۵۹-۵۵، ۶۴-۶۰، ۶۹-۶۵و ۷۴-۷۰ سال محاسبه می‌شود و گروه سنی ۷۵ سال به بالا در محاسبه لحاظ نمی‌شود.

مشاهده شد که مقدار شاخص مؤلفه اشتغال کمتر از میانگین کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود. با این حال، ترکیه با مقدار شاخص مؤلفه اشتغال خود، ۶ کشور اتحادیه اروپا را پشت سر گذاشت.

مقایسه مقدار شاخص مؤلفه اشتغال با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ۲۰۱۸

 

منبع : کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE)، ۲۰۱۸

داده‌های ترکیه مربوط به سال ۲۰۲۴ است.

 

مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص، منطقه شرق دریای سیاه با ۴۲.۲ بود. وقتی مقدار شاخص مؤلفه اشتغال طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) برای سال ۲۰۲۴ بررسی شد، مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، منطقه شرق دریای سیاه با ۴۲.۲ بود. پس از این منطقه، منطقه شمال شرقی آناتولی با ۳۴.۸ و منطقه غرب دریای سیاه با ۳۲.۴ قرار داشتند.

 

مشاهده شد که منطقه با کمترین مقدار شاخص مؤلفه اشتغال، منطقه غرب آناتولی با ۲۲.۳ بود. پس از این منطقه، استانبول با ۲۴.۲ و منطقه جنوب شرقی آناتولی با ۲۴.۵ قرار داشتند.

مقدار شاخص مؤلفه اشتغال طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی)، ۲۰۲۴

 

مقدار شاخص برای مردان ۴۰.۴ و برای زنان ۱۵.۵ بود. در حالی که مقدار شاخص مؤلفه اشتغال ترکیه برای سال ۲۰۲۴ عدد ۲۷.۶ بود، مقدار شاخص برای مردان ۴۰.۴ و برای زنان ۱۵.۵ بود. وقتی مقدار شاخص مؤلفه اشتغال بر اساس سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) و جنسیت بررسی شد، مشاهده شد که منطقه شرق دریای سیاه با مقادیر شاخص ۵۵.۴ برای مردان و ۲۸.۷ برای زنان، بالاترین مقدار شاخص را برای هر دو جنس داشت.

از سوی دیگر، مشاهده شد که منطقه‌ای که بیشترین تفاوت شاخص جنسیتی را داشت، منطقه شرق دریای سیاه بود.

سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) و مقدار شاخص مؤلفه اشتغال بر اساس جنسیت، ۲۰۲۴

مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی ۱۲.۵ بود. مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی برای سال ۲۰۲۴، ۱۲.۵ محاسبه شد. این مؤلفه از شاخص‌های مشارکت در فعالیت‌های داوطلبانه، مراقبت از کودک و نوه، مراقبت از سالمندان و بزرگسالان و مشارکت در زندگی سیاسی محاسبه می‌شود.

مشاهده شد که مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی کمتر از میانگین کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود. با این حال، ترکیه با مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی خود، ۵ کشور اتحادیه اروپا را پشت سر گذاشت.

 

مقایسه مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ۲۰۱۸

منبع : کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE)، ۲۰۱۸

داده‌های ترکیه مربوط به سال ۲۰۲۴ است.

 

مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، استانبول با ۱۷.۰ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) برای سال ۲۰۲۴ بررسی شد، مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، استانبول با ۱۷.۰ بود. پس از آن، منطقه مرمره غربی با ۱۴.۳ و منطقه آناتولی شرقی مرکزی با ۱۴.۲ قرار داشتند.

مشاهده شد که منطقه با کمترین مقدار شاخص برای مؤلفه مشارکت اجتماعی، منطقه دریای سیاه شرقی با ۹.۲ بود. پس از آن، منطقه مدیترانه با ۱۰.۱ و منطقه آناتولی مرکزی با ۱۰.۵ قرار داشتند.

 

مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی بر اساس سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی)، ۲۰۲۴

 

مقدار شاخص برای مردان ۱۱.۵ و برای زنان ۱۳.۳ بود. مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی ترکیه در سال ۲۰۲۴ عدد ۱۲.۵ بود، در حالی که مقدار شاخص برای مردان ۱۱.۵ و برای زنان ۱۳.۳ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی بر اساس سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) و جنسیت بررسی شد، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص برای مردان، منطقه آناتولی شرقی مرکزی با ۱۵.۴ و منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص برای زنان، استانبول با ۱۹.۴ بود.

از سوی دیگر، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین تفاوت شاخص جنسیتی، استانبول بود، در حالی که منطقه‌ای بدون تفاوت جنسیتی، منطقه آناتولی مرکزی بود.

 

سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی)  و مقدار شاخص مؤلفه مشارکت اجتماعی مبتنی بر جنسیت، ۲۰۲۴

 

 

مقدار شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن ۶۵.۰ بود. مقدار زندگی مستقل، سالم و ایمن برای سال ۲۰۲۴ عدد ۶۵.۰ محاسبه شده است. این مؤلفه از شاخص‌های ورزش بدنی، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و دندان پزشکی، ترتیبات زندگی مستقل (نرخ خانوار تک نفره)، درآمد متوسط نسبی، عدم خطر فقر، عدم محرومیت شدید مادی، امنیت فیزیکی و آموزش مادام العمر محاسبه می‌شود.

 

مشاهده شد که مقدار شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن کمتر از میانگین کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود. با این حال، ترکیه با مقادیر شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن خود، ۵ کشور اتحادیه اروپا را پشت سر گذاشت.

 

مقایسه مقدار شاخص مولفه زندگی مستقل، سالم و ایمن با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ۲۰۱۸

منبع : کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE)، ۲۰۱۸

داده‌های ترکیه مربوط به سال ۲۰۲۴ است.

 

مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، منطقه اژه با ۶۸.۱ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص مولفه زندگی مستقل، سالم و ایمن طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) برای سال ۲۰۲۴ بررسی شد، مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، منطقه اژه با ۶۸.۱ بود. پس از آن، منطقه آناتولی غربی با ۶۶.۸ و منطقه مرمره شرقی با ۶۵.۷ قرار داشتند.

مشاهده شد که منطقه با کمترین مقدار شاخص مولفه زندگی مستقل، سالم و ایمن، منطقه آناتولی جنوب شرقی با ۵۹.۱ بود. پس از این منطقه، منطقه آناتولی شمال شرقی با ۶۰.۴ و استانبول با ۶۲.۲ قرار داشتند.

 

مقدار شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن طبق سطح 1 NUTS (نام واحد سرزمینی)، 2024

 

مقدار شاخص برای مردان 67.0 و برای زنان 63.6 بود. در حالی که مقدار شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن ترکیه برای سال 2024 عدد 65.0 بود، مقدار شاخص برای مردان 67.0 و برای زنان 63.6 بود. هنگامی‌که مقدار شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن طبق سطح 1 NUTS (نام واحد سرزمینی) و جنسیت بررسی شد، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص برای مردان، منطقه اژه با 70.6 و منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص برای زنان، منطقه اژه با 66.0 بود.

از سوی دیگر، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین تفاوت شاخص جنسیتی، منطقه مدیترانه بود، در حالی که منطقه‌ای بدون تفاوت جنسیتی، منطقه آناتولی شرقی مرکزی بود.

 

ارزش شاخص مؤلفه زندگی مستقل، سالم و ایمن سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) بر اساس جنسیت، ۲۰۲۴

 

ارزش شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط توانمندساز برای سالمندی فعال ۴۶.۱ بود. ارزش شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط توانمندساز برای سالمندی فعال برای سال ۲۰۲۴ عدد ۴۶.۱ محاسبه شد. این مؤلفه از میزان دستیابی به امید به زندگی ۵۰ ساله باقی‌مانده پس از رسیدن به سن ۵۵ سالگی، سهم سال‌های سالم مورد انتظار در سن ۵۵ سالگی، مقیاس رفاه روانی، استفاده از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات، ارتباط اجتماعی و شاخص‌های وضعیت تحصیلی محاسبه می‌شود.

 

ارزش شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط توانمندساز برای سالمندی فعال کمتر از میانگین کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود. با این حال، ترکیه با ارزش شاخص ۴۵.۹ از نظر مؤلفه ظرفیت و محیط توانمندساز برای سالمندی فعال از رومانی پیشی گرفت.

 

مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط مساعد برای سالمندی فعال در مقایسه با کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ۲۰۱۸

منبع : کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE)، ۲۰۱۸

داده‌های ترکیه مربوط به سال ۲۰۲۴ است.

مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، منطقه مرمره شرقی با ۵۱.۱ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط مساعد برای سالمندی فعال طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) برای سال ۲۰۲۴ بررسی شد، مشاهده شد که منطقه با بالاترین مقدار شاخص، منطقه مرمره شرقی با ۵۱.۱ بود. پس از این منطقه، منطقه مرمره غربی با ۴۸.۴ و منطقه آناتولی غربی با ۴۷.۷ قرار داشتند.

مشاهده شد که منطقه با کمترین مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط مساعد برای سالمندی فعال، منطقه آناتولی جنوب شرقی با ۳۸.۹ بود. پس از آن، منطقه آناتولی مرکزی شرقی با ۴۲.۰ و منطقه آناتولی شمال شرقی با ۴۳.۲ قرار داشتند.

 

مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط توانمندساز برای سالمندی فعال طبق سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی)، ۲۰۲۴

 

مقدار شاخص برای مردان ۴۸.۴ و برای زنان ۴۴.۲ بود. مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط مطلوب ترکیه برای سالمندی فعال برای سال ۲۰۲۴ عدد ۴۶.۱ بود، در حالی که مقدار شاخص برای مردان ۴۸.۴ و برای زنان ۴۴.۲ بود. هنگامی‌که مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط مطلوب برای سالمندی فعال بر اساس سطح ۱ NUTS (نام واحد سرزمینی) و جنسیت بررسی شد، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص برای مردان ۵۳.۸ و منطقه‌ای با بالاترین مقدار شاخص برای زنان، منطقه مرمره شرقی با ۴۸.۶ بود.

 

از سوی دیگر، مشاهده شد که منطقه‌ای با بالاترین تفاوت شاخص جنسیتی، منطقه آناتولی شمال شرقی است.

 

مقدار شاخص مؤلفه ظرفیت و محیط توانمندساز برای سالمندی فعال بر اساس سطح 1 NUTS (نام واحد سرزمینی) و جنسیت، 2024

_________________________________________________________________

 

توضیحات : شاخص سالمندی فعال (AEG) از سوی کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای اروپا (UNECE) برای کشورهای اتحادیه اروپا در محدوده سال اروپایی سالمندی فعال و همبستگی بین نسل‌ها در سال 2012 توسعه داده شد. هدف آن آشکار کردن توانمندی (پتانسیل) استفاده نشده افراد مسن (افراد 55 سال به بالا) است. این شاخص شامل 22 شاخص تحت 4 مؤلفه است. شاخص سالمندی فعال (AEG)  مقداری بین 0 تا 100 امتیاز می‌گیرد. امتیاز 100 به این معنی است که افراد مسن در یک کشور به اندازه کافی از استعدادها و توانمندی (پتانسیل) خود در محدوده سالمندی فعال استفاده می‌کنند.

 

منبع : موسسه آمار ترکیه (توئیک) Tuik