اخبار اقتصادی ترکیه - ارزروم

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی منطقه شرق و جنوب شرق ترکیه در نیمه اول اسفند ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

داده‌های تجارت خارجی ترکیه در ژانویه 2025

بر اساس داده‌های موقت مؤسسه آمار ترکیه  (TÜİK) که با همکاری وزارت تجارت در چارچوب سیستم تجارت عمومی تهیه شده است:

در ژانویه ۲۰۲۵، میزان صادرات نسبت به همان ماه در سال گذشته ۵,۸ درصد افزایش یافت و به ۲۱ میلیارد و ۱۶۵ میلیون دلار رسید.

میزان واردات نیز ۹,۶ درصد افزایش یافت و به ۲۸ میلیارد و ۷۰۳ میلیون دلار رسید.

در ژانویه، میزان واردات بدون احتساب محصولات انرژی و طلای غیرپولی ۱۱,۸ درصد افزایش یافت و از ۱۸ میلیارد و ۶۴۶ میلیون دلار به ۲۰ میلیارد و ۸۴۵ میلیون دلار رسید.

کسری تجارت خارجی بدون احتساب انرژی و طلای غیرپولی در ژانویه ۱ میلیارد و ۳۳۶ میلیون دلار ثبت شد. حجم تجارت خارجی ۸,۴ درصد افزایش یافت و به ۴۰ میلیارد و ۳۵۳ میلیون دلار رسید. در همین ماه، نسبت صادرات به واردات بدون احتساب انرژی و طلا ۹۳,۶ درصد بود.

کسری تجارت خارجی در ژانویه ۲۰۲۵ نسبت به ژانویه ۲۰۲۴ ۲۱,۹ درصد افزایش یافت و از ۶ میلیارد و ۱۸۵ میلیون دلار به ۷ میلیارد و ۵۳۸ میلیون دلار رسید. در حالی که نسبت صادرات به واردات در ژانویه ۲۰۲۴ ۷۶,۴ درصد بود، در ژانویه ۲۰۲۵ به ۷۳,۷ درصد کاهش یافت.

در میان داده‌های منتشرشده، گزارش تجارت خارجی مربوط به وان نیز گنجانده شده است.

در ژانویه ۲۰۲۵، میزان واردات وان بیش از ۵۰ درصد نسبت به سال ۲۰۲۴ افزایش یافت. در حالی که درآمد حاصل از صادرات وان در سال ۲۰۲۵ نسبت به سال ۲۰۲۴ ۲۳ درصد افزایش داشت.

در ژانویه ۲۰۲۴، میزان واردات وان ۱ میلیون و ۶۱۳ هزار دلار بود، در حالی که در همان دوره سال ۲۰۲۵ این رقم به ۳ میلیون و ۹۱۰ هزار دلار افزایش یافت.

همچنین، میزان درآمد صادراتی وان در ژانویه ۲۰۲۵ ۲ میلیون و ۲۸۸ هزار دلار بود، در حالی که این مقدار در ژانویه ۲۰۲۴ ۲ میلیون و ۲۱۵ هزار دلار ثبت شده بود.

در ژانویه ۲۰۲۵، میزان کسری تجارت خارجی وان ۱ میلیون و ۶۲۲ هزار دلار در گزارش‌ها ذکر شد.

(2025/02/27، وان، لینک منبع خبر)

تولید گوجه فرنگی با انرژی زمین گرمایی در وان

از سال ۲۰۱۶، چندین تُن گوجه‌فرنگی در گلخانه‌هایی که با انرژی زمین‌گرمایی در منطقه چالدران گرم می‌شوند، تولید شده است. در این منطقه، که دمای هوا گاهی به ۴۰ درجه زیر صفر می‌رسد، گوجه‌فرنگی‌ها با روش‌های هیدروپونیک و کاملاً طبیعی کشت شده و به شهرهای آنتالیا، مرسین و همچنین وان ارسال می‌شوند.

اولین گلخانه‌های گرم‌شده با انرژی زمین‌گرمایی در سال ۲۰۱۵ در منطقه چالدران وان، که در ۹ ژانویه ۱۹۹۰ با ثبت دمای ۴۶ درجه زیر صفر سردترین منطقه ترکیه شناخته شد، تأسیس گردید. تولید گوجه‌فرنگی از سال ۲۰۱۶ در منطقه آیرانجیلار این شهرستان آغاز شد. با حمایت وزارت زراعت و جنگلداری، در زمینی به مساحت ۳۴ هزار مترمربع، ۲۰ هزار متر لوله‌گذاری برای گرمایش گلخانه‌های گوجه‌فرنگی انجام شد. این گوجه‌فرنگی‌ها بدون استفاده از خاک و با گرده‌افشانی توسط زنبورها، به‌صورت کاملاً طبیعی پرورش می‌یابند.

در این منطقه، که کشاورزی به دلیل شرایط جوی دشوار چندان رایج نیست، دمای هوا در زمستان گاهی در شب به منفی ۴۰ درجه و در طول روز به ۲۵ درجه زیر صفر می‌رسد. با این وجود، تولید در گلخانه‌ها همچنان ادامه دارد.

اوزگور شافاک چوبان، مسئول تولید گلخانه‌ای، اظهار داشت که آن‌ها کاشت نهال‌های جدید را آغاز کرده‌اند و افزود:

"کمترین دما در ترکیه در منطقه چالدران وان ثبت شده است. در اینجا دمای هوا همواره در محدوده منفی باقی می‌ماند. گلخانه‌های گوجه‌فرنگی ما با انرژی زمین‌گرمایی گرم می‌شوند و در این منطقه ۲۰۱۵ نفر مشغول به کار هستند. سالانه ۹۰۰ تُن گوجه‌فرنگی با استفاده از این روش تولید می‌شود. این یک مزیت بزرگ برای کشاورزی گلخانه‌ای محسوب می‌شود. محصولات ما به آنتالیا و مرسین در منطقه مدیترانه و همچنین به وان ارسال می‌شوند."

(2025/02/19، وان، لینک منبع خبر)

 

استان وان در رتبه 6  کشوری از حیث ترددهای مرزی

اداره کل سرمایه گذاری و بنگاه‌های اقتصادی وزارت فرهنگ و گردشگری آمار مرز دی ماه سال 2025 را اعلام کرد.

بر اساس آمار اعلام شده، مجموع بازدیدکنندگان از ترکیه در اولین ماه سال 2025، 2 میلیون و 171 هزار و 118 نفر بوده است، در حالی که تعداد بازدیدکنندگان از وان در این مدت 52 هزار و 702 نفر بوده است.

بر اساس اطلاعات مرزی موقت که از اداره کل امنیت دریافت شده و توسط موسسه آمار ترکیه (TUIK)  به اشتراک گذاشته شده است. تعداد اتباع خارجی که به کشور ترکیه سفر کرده‌اند در ژانویه 2025 با 6.06 درصد افزایش نسبت به ماه مشابه سال قبل به 2 میلیون و 171 هزار و 118 نفر رسید.

استانبول با 58.43 درصد در فهرست استان‌های دارای دروازه‌های مرزی که بازدیدکنندگان خارجی بیشترین ورود را در ژانویه 2025 داشته‌اند، رتبه اول را به خود اختصاص داده است. در همین مدت، وان با 2.43 درصد در بین استان‌های دارای دروازه‌های مرزی که بیشترین ورود بازدیدکنندگان را داشته است، رتبه ششم را به خود اختصاص داده است.

6 استان برتر در فهرست دروازه‌های مرزی که بازدیدکنندگان خارجی در ماه ژانویه بیشترین ورود را داشته‌اند به شرح زیر است:

استانبول 1 میلیون و 268 هزار و 660 درصد (58.43 درصد)، ادیرنه 235 هزار و 778 (10.86 درصد)، آنتالیا 166 هزار و 742 (7.68 درصد)، آرتوین 99 هزار و 509 (4.58 درصد)، حکاری 62 هزار و 360 (2.87 درصد)، وان52 هزارو702 (2.43 درصد).

(2025/02/22، وان، لینک منبع خبر)

 

 آغاز فروش بلیت قطار وان-تهران از 25 فوریه

عبدالقادر اورال اوغلو، وزیر حمل‌ونقل و زیرساخت‌های ترکیه، اعلام کرد که خدمات قطار بین وان و تهران از سر گرفته می‌شود و بلیت‌های این مسیر از ۲۵ فوریه به فروش خواهند رسید. وی افزود: "اولین سفر این قطار از تهران در ۹ مارس و از وان در ۱۰ مارس انجام خواهد شد."

اورال اوغلو در بیانیه‌ای کتبی اظهار داشت که ترکیه در راستای تقویت همکاری‌های بین‌المللی در حمل‌ونقل ریلی گام برداشته است. وی همچنین با اشاره به راه‌اندازی مجدد خدمات قطار تهران - وان در همکاری با مؤسسه راه‌آهن، یادآور شد که در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، پیش از تعلیق خدمات به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹، حدود ۱۰ هزار مسافر در این مسیر جابه‌جا شده بودند.

وزیر حمل‌ونقل ترکیه تأکید کرد که همکاری‌های ریلی بین ترکیه و ایران، نقش مهمی در تقویت حمل‌ونقل منطقه‌ای و توسعه گردشگری دارد و از سرگیری این قطار، موجب تحکیم روابط اقتصادی و فرهنگی میان دو کشور خواهد شد.

برنامه حرکت قطار تهران - وان

اورال اوغلو با اشاره به اینکه این قطار دو بار در هفته فعالیت خواهد داشت، برنامه زمانی حرکت آن را به شرح زیر اعلام کرد:

حرکت از تهران: روزهای یکشنبه و چهارشنبه ساعت ۱۲:۳۵

حرکت از وان: روزهای دوشنبه و پنجشنبه ساعت ۲۰:۰۰

وی در پایان افزود: "مسافران ما سفری خوشایند و ۲۲ ساعته را با امکانات راحت راه‌آهن تجربه خواهند کرد. فروش بلیت‌ها از سه‌شنبه ۲۵ فوریه آغاز می‌شود و اولین سفر از تهران در ۹ مارس انجام خواهد شد."

 (2025/02/23، لینک منبع خبر)

 

ارزیابی معاون شورای صادرکنندگان ترکیه از شرایط اقتصادی ترکیه و فرصت‌ها در بازار جهانی

احمد فکرت کیلجی، معاون شورای صادرکنندگان ترکیه، در ارزیابی خود از شرایط صادراتی ترکیه و بازارهای جهانی، به تحلیل چالش‌ها و فرصت‌های موجود در بخش‌های مختلف پرداخته است. او با اشاره به اینکه صادرات ترکیه کاهش نیافته است، اما برخی بخش‌ها با خسارات جدی مواجه شده‌اند، گفت:
"در برخی بخش‌ها افزایش‌های قابل توجهی داریم، اما در بخش‌های نیروی کار فشرده، به ویژه در صنعت پوشاک آماده، خسارات زیادی به وجود آمده است." وی همچنین افزود که ترکیه در صنعت مواد غذایی و صنایع وابسته به کشاورزی شاهد رشد قابل توجهی است و باید این تحولات به دقت تحلیل شود.

رقابت در بازارهای جهانی و مشکلات نیروی کار

کیلجی با اشاره به مشکلات نیروی کار، اظهار کرد که هزینه‌های کاری در ترکیه نسبت به کشورهای رقیب مانند چین و برخی کشورهای اتحادیه اروپا بالاتر است. او افزود:

"هزینه کاری ما حدود 1500 دلار است، در حالی که در کشورهایی که حداقل دستمزدشان 200 یا 300 دلار است، رقابت مشکل خواهد بود."

تعرفه‌های جدید ایالات متحده و تاثیر آن بر صنعت نساجی

کیلجی به تعرفه‌هایی که ایالات متحده قصد دارد برای چین و کشورهای اتحادیه اروپا (غیر از کانادا و مکزیک) اعمال کند نیز اشاره کرد و اظهار داشت که فرصت‌هایی برای صادرکنندگان ترکیه ایجاد خواهد شد. وی افزود:

"ما در بازار ایالات متحده فعالیت‌هایی داریم و با پروژه Turkish Textile Network Turquality در تلاشیم تا صادرات نساجی ترکیه را در این بازار افزایش دهیم." او همچنین به اهمیت بازار ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نساجی و پوشاک اشاره کرد که 30 میلیارد دلار واردات نساجی و 82 میلیارد دلار واردات پوشاک دارد.

کیلجی تأکید کرد که ترکیه باید به طور هوشمندانه عمل کند و منابع خود را به بهترین نحو مدیریت کند. او افزود:

"در شرایط کنونی، باید به دقت حساب کنیم که چگونه با تغییرات و تحولات پیش رو همگام شویم و منابع خود را به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم."

(2025/02/25، لینک منبع خبر) 

 

 رونق بازار خرما در غازی‌آنتپ با نزدیک شدن به ماه رمضان

با نزدیک شدن ماه رمضان، خرید و فروش خرما در غازی‌آنتپ شتاب بیشتری گرفته است. ثابت ماندن قیمت‌ها نسبت به سال گذشته باعث رضایت شهروندان شده و کسبه نیز از افزایش فروش خبر داده‌اند.

مسلم دنیز، یکی از فروشندگان خرما، اعلام کرد که محصولات متنوعی برای هر بودجه‌ای موجود است و قیمت‌ها بین 60 تا 500 لیر متغیر است. وی افزود:

"خرما یکی از پرمصرف‌ترین مواد غذایی در ماه رمضان است و تقاضا برای آن افزایش یافته است. خوشبختانه امسال قیمت‌ها نسبت به سال گذشته تغییری نکرده، که این موضوع هم برای خریداران و هم برای فروشندگان مثبت است."

علاوه بر خرما، محصولات دیگری همچون پسته، فندق، بادام و انواع ادویه‌ها نیز مورد توجه خریداران قرار گرفته است. فروشندگان تأکید کردند که حفظ ثبات قیمت‌ها در این بازار پرتقاضا، به افزایش قدرت خرید شهروندان و رونق بیشتر کسب‌وکارها کمک کرده است.

شهروندان غازی‌آنتپ نیز با ابراز رضایت از وضعیت بازار، خریدهای خود را برای استقبال از ماه رمضان انجام داده‌اند.

 (2025/02/25، غازی آنتپ، لینک منبع خبر)

 

 افزایش 10 برابری تولیدات پسته غازی آنتپ

سلیمان تریاکی اوغلو، مدیر عامل شرکتTiryaki Agro  اعلام کرد که تولید پسته آنتپ در طی 10 سال گذشته 10 برابر افزایش یافته است.

وی، با اشاره به این‌که 26 فوریه به عنوان روز جهانی پسته آنتپ به منظور معرفی این محصول و تشویق به مصرف آن برگزار می‌شود، گفت: "انواع مختلف پسته آنتپ در مناطقی از ایران تا آمریکا کشت می‌شود. پسته آنتپ که به ویژه در غازی‌آنتپ و شانلی‌اورفا کشت می‌شود، از نظر طعم و عطر نسبت به سایر انواع پسته‌ها قوی‌تر است و این نکته توسط راهنمای فرهنگ آشپزی جهانی Taste Atlas نیز تأیید شده است."

وی در ادامه افزود: "پسته آنتپ در سال 2000 به عنوان نشان جغرافیایی برای غازی‌ آنتپ ثبت شد و در حال حاضر بیش از 1 میلیون تن پسته در سراسر جهان تولید می‌شود. ترکیه، به همراه آمریکا و ایران، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان پسته در جهان است. ترکیه با سهم تقریبی 30 درصد از تولید پسته در جهان، پس از آمریکا در جایگاه دوم قرار دارد. همچنین در صادرات جهانی پسته، ترکیه پس از آمریکا و ایران در جایگاه سوم قرار دارد."

سلیمان تریاکی اوغلو در ادامه اظهار داشت: "در سال 2023، تولید جهانی پسته به 1 میلیون و 22 هزار تن رسید، در حالی که تولید پسته ترکیه بیش از 175 هزار تن بود. بر اساس داده‌های مؤسسه آمار ترکیه (TÜİK)، در سال 2024، تولید پسته نسبت به سال گذشته 117.6 درصد افزایش یافته و به 383 هزار تن رسید. این یعنی تولید پسته ترکیه بیش از 2 برابر افزایش یافته و در مقایسه با سال 2014 که 53 هزار تن تولید بود، حدود 10 برابر افزایش داشته است. طعم و کیفیت پسته آنتپ  بی‌نظیر است. ما باید از این مزیت در بازارهای جهانی بیشتر بهره‌برداری کنیم."

توسعه بازار جهانی پسته غازی آنتپ

وی تأکید کرد که دولت و بخش خصوصی به‌طور مشترک در حال انجام اقدامات گسترده‌ای برای افزایش سهم ترکیه در بازار جهانی پسته هستند و هدف این است که تعداد درختان پسته در ترکیه که اکنون حدود 90 میلیون است، بیشتر افزایش یابد و ترکیه را به جایگاه رهبری در تولید و صادرات پسته آنتپ برساند.

وی افزود: "ما به این تلاش‌ها باور داریم که ترکیه را به جایگاه رهبری در پسته آنتپ خواهد رساند."

وی در نهایت گفت: "Tiryaki Agro" به عنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو پسته در جهان، در کارخانه‌های خود در غازی‌ آنتپ، پسته آنتپ را فرآوری کرده و آن را به اروپا، آمریکا، خاورمیانه و چین ارسال می‌کنیم. معرفی پسته آنتپ به جهان یکی از اولویت‌های ما است. Tiryaki Agro در تلاش است تا ترکیه دوباره به جایگاه رهبری خود در بازار جهانی پسته آنتپ برسد. این تلاش‌ها زمانی مؤثرتر می‌شود که دولت و بخش خصوصی دست در دست هم بدهند و از این طریق قدرت بیشتری به ما می‌دهند."

(2025/02/28، غازی آنتپ، لینک منبع خبر)

  

همکاری دانشگاه آتاترک و دانشگاه فنی استانبول برای ارتقای جایگاه علمی

دانشگاه آتاترک میزبان یک بازدید مهم علمی‌برای توسعه همکاری‌های دانشگاهی بود. هارون الکران از دانشگاه فنی استانبول با پروفسور دکتر احمد حاجی مفتی‌اوغلو، رئیس دانشگاه آتاترک، دیدار کرد و درباره راهبردهای علمی و همکاری‌های استراتژیک میان دو دانشگاه به گفت‌وگو پرداختند.

در این نشست، فرصت‌های همکاری میان دفاتر مدیریت داده دو دانشگاه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در خصوص بهبود جایگاه دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی‌های جهانی و معیارهای سازمان‌های بین‌المللی، تبادل نظر شد. طرفین برای توسعه پروژه‌های مشترک در راستای افزایش کیفیت تحصیلی و پژوهشی توافق کردند.

پروفسور دکتر احمد حاجی مفتی‌اوغلو با ابراز خرسندی از این همکاری، بیان کرد:

"راه موفقیت دانشگاه‌ها در رتبه‌بندی جهانی، مطالعات آکادمیک باکیفیت و مدیریت داده‌های قوی است. اقداماتی که در این زمینه انجام شود، باعث ارتقای دانشگاه آتاترک در سطح بین‌المللی خواهد شد."

در پایان این دیدار، طرفین بر افزایش پروژه‌های مشترک و تبادل دانش و تجربه تأکید کردند. این همکاری نزدیک، زمینه‌ساز پیشرفت علمی ترکیه و اجرای پروژه‌های ملموس در آینده خواهد بود.

 (2025/02/25، ارزروم، لینک منبع خبر)

 

جلسه ارزیابی پروژه "پلتفرم فناوری‌های تولید چاپگرهای سه‌بعدی نسل جدید" در دانشگاه فنی ارزروم

جلسه ارزیابی دوره‌ای پروژه "پلتفرم فناوری‌های تولید چاپگرهای سه‌بعدی نسل جدید" در چارچوب برنامه پشتیبانی مرکز تعالی 1004، با حضور دانشگاه فنی ارزروم به‌عنوان یکی از ذینفعان این پروژه، برگزار شد.

در این نشست، موضوعاتی همچون تولید افزایشی، دستاوردهای فناوری و توسعه مفهوم مشارکت استراتژیک مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

سمینار "تقویت دفاعی فناوری: مهندسی، تحقیق و توسعه و آینده"

پس از این جلسه، اعضای هیئت با دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه فنی ارزروم در سمیناری تحت عنوان "تقویت دفاعی فناوری: مهندسی، تحقیق و توسعه و آینده" دیدار کردند. این نشست در دانشکده مهندسی و معماری دانشگاه برگزار شد و در آن، علاوه بر پروفسور دکتر علی فاتیح یتیم، معاون رئیس دانشگاه، جمعی از دانشگاهیان از دانشگاه فنی ارزروم، دانشگاه سابانجی و دانشگاه گازی حضور داشتند. همچنین، نمایندگانی از مؤسسات و سازمان‌های پیشرو ترکیه در حوزه صنایع دفاعی، از جمله:

شرکت صنایع هوافضای ترکیه (TAI)

آسلسان (صنعت الکترونیک نظامی)

روکتسان (صنعت موشکی)

در این سمینار، آینده صنعت دفاعی، نقش مهندسی در این حوزه، و مطالعات تحقیق و توسعه مورد بررسی قرار گرفت. دانشگاهیان و متخصصان اطلاعات خود را درباره پیشرفت‌های نوین مهندسی و فناوری‌های دفاعی با دانشجویان به اشتراک گذاشتند.

این برنامه که با استقبال زیادی مواجه شد، فرصتی را برای مهندسان آینده دانشگاه فراهم کرد تا پاسخ‌های مستقیم و کاربردی درباره برنامه‌ریزی شغلی در حوزه صنایع دفاعی دریافت کنند.

در پایان سمینار، با اهدای لوح سپاس به سخنرانان و ثبت عکس یادگاری، این رویداد به پایان رسید.

 (2025/02/24، ارزروم، لینک منبع خبر)