اخبار اقتصادی ترکیه - ارزروم

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی منطقه شرق و جنوب شرق ترکیه در نیمه اول آبان ماه 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

جایگاه زردآلوی مالاتیا در جهان

استان مالاتیا در شرق ترکیه که به «پایتخت جهانی زرد‌آلو» شهرت یافته است، نقش بسیار مهمی در تأمین بخش عمده‌ای از نیازهای جهانی به زردآلوی خشک دارد. بر پایه داده‌های رسمی، از سال ۱۹۷۸ تاکنون از این منطقه حدود ۳ میلیون تُن زردآلوی خشک صادر شده و در این مدت حدود ۸ میلیارد دلار درآمد ارزی به‌دست آمده است.

زردآلوی مالاتیا — که در محلی به میش‌میش (mişmiş) معروف است — یکی از محصولاتی است که دارای نشان جغرافیایی ثبت شده در اتحادیه اروپا می‌باشد و چندین قرن است که در این منطقه کشت می‌شود.

بر اساس داده‌ها، در سال ۱۹۷۸ حدود ۸۹۳ هزار درخت زردآلو وجود داشت که برداشت آن حدود ۳۷ هزار تُن بود؛ اما در سال‌های اخیر این رقم به بیش از ۸٫۴ میلیون درخت رسیده و برداشت به حدود ۶۹۰ هزار تُن افزایش یافته است. صادرات زردآلوی خشک نیز از حدود ۶٬۸۵۴ تُن در سال ۱۹۷۸ به حدود ۱۰۰ هزار تُن در سال‌های اخیر افزایش یافته است.

رئیس اتاق بازرگانی و بورس کالای مالاتیا در گفت‌وگویی تأکید کرده است که این محصول یک داستان موفقیت‌آمیز را روایت می‌کند که نتیجه همکاری پیوسته میان کشاورزان، تولیدکنندگان و صادرکنندگان است؛ وی همچنین اظهار داشت که در فصل برداشت، هزاران خانوار از دیگر مناطق به مالاتیا می‌آیند و برای تأمین سالانه حدود ۱۰۰ هزار تُن صادرات زردآلو، حداقل ده هزار کارگر در کارخانه‌های فرآوری فعالیت می‌کنند.

 (2025/10/24، مالاتیا،)

 سرمایه‌گذاری 1 میلیون دلاری در انرژی خورشیدی آغری

استان آغری ترکیه، با سرمایه‌گذاری حدود ۴۴٫۱ میلیون لیر ترکیه (معادل تقریبی ۱٫۰۵ میلیون دلار آمریکا با نرخ تقریباً ۱ دلار = ۴۲ لیر)، و با حمایت نهاد حمایت از توسعه کشاورزی و روستاییTKDK ، هشت نیروگاه انرژی خورشیدی احداث کرده است که ظرفیت تولید آن‌ها مجموعاً ۶۷۰۰ کیلووات برق است. این پروژه شامل چهار نیروگاه در مرکز شهر آغری، دو نیروگاه در شهرستان «پاتنوس» و دو نیروگاه دیگر در شهرستان «دوغوبایزید» می‌شود.

از این سرمایه‌گذاری، مبلغی در حدود ۲۳٫۲ میلیون لیر (تقریباً ۵۵۲ هزار دلار) به‌عنوان کمک مالی حمایت شده است.

در این تأسیسات، با نصب ۵۷۲۴ پنل خورشیدی تولید برق انجام می‌شود.

شریف بیچاقچی، تکنسین برق پروژه، بیان کرد که نیروگاه‌های خورشیدی در سال ۲۰۲۲ با حمایت بلاعوض نهاد حمایت از توسعه کشاورزی و روستایی راه‌اندازی شده‌اند و برای سه پروژه‌ی شرکت‌شان حدود ۱۲ میلیون لیر (تقریباً ۲۸۶ هزار دلار) کمک بلاعوض دریافت کرده‌اند.

 (2025/11/05، آغری)

  کاهش تعداد گردشگران بازدیدکننده از ارزروم

یکی از پیست‌های اسکی معدود در جهان که در شمار برترین‌ها آمده، یعنی پالاندوکن آماده فصل جدید است. در حالی که نرخ اشغال هتل‌ها بار دیگر به حدود ۹۵٪ رسید، بخش عمدهٔ گردشگران داخلی هستند و گردشگران خارجی این سال نیز به سطح دلخواه نرسیدند.

با وجود تأسیسات مدرن، شبکه گسترده پیست‌ها، خطوط تله‌کابین و ظرفیت بالای اقامت، ارزروم امسال نیز آماده استقبال از هزاران گردشگر است. افتتاح فصل قرار است در هفته اول دسامبر انجام شود و با بارش زودهنگام برف، هدف این است که فصل طولانی و پربرکت باشد. از سوی دیگر، پالاندوکن برای نهمین بار فصل را زود باز و دیر می‌بندد و هتل‌ها باز هم مملو از گردشگران داخلی خواهند بود. پس از پاندمی، با کاهش علاقۀ گردشگران خارجی، بخش عمده فعالیت‌های گردشگری شهر به بازار داخلی متمایل شده است. از ۱ جولای رزروهای زودهنگام از سوی فعالان محلی انجام شده و آنان برای احیای جذابیت گذشتهٔ شهر، تأکید دارند که لازم است عملیات تبلیغاتی بین‌المللی صورت گیرد.

سلیم بائریانیک، مدیرعامل شرکت EJDER3200 AŞ، درباره آغاز فصل و اقدامات انجام‌شده بیان داشت: «افتتاح فصل در هفته اول دسامبر خواهد بود. یعنی آن بازه را هنوز نگذرانده‌ایم، اما با توجه به شرایط جوی ممکن است تاریخ کمی جلوتر کشیده شود. فعلاً وضعیت جوی مساعد برای آغاز زودهنگام نیست اما شاید زودتر هم آغاز شود. در تابستان، با توجه به پتانسیل فزاینده ما، وضعیت بسیار بهتری را مشاهده می‌کنیم. از اواخر ژوئن تا اوایل جولای و تا نیمه سپتامبر شاهد نرخ بالای اشغال هتل‌ها بودیم. همچنین مسابقات دوچرخه‌سواری بین‌المللی برگزار کردیم که افزایش تعداد شرکت‌کنندگان ما را بسیار امیدوار کرد. سال آینده نیز به این نوع رویدادها، حتی مسابقات سطح بالاتر، ادامه خواهیم داد. در بخش کوهستان، کلیه پیست‌ها، تله‌کابین‌ها، سیستم‌های برف‌سازی مصنوعی و دیگر آماده‌سازی‌ها کامل شده‌اند. اکنون در حال انجام فرایند تست هستیم. تست‌های فنی برف‌سازی نیز با موفقیت به پایان رسیده‌اند. به محض مساعد شدن شرایط، عملیات برف‌سازی آغاز خواهد شد. در تابستان نیز کارهای بهبود شرایط پیست، چمن‌کاری و اقدامات ایمنی همه به اتمام رسیده‌اند. خلاصه اینکه ما کاملاً آماده فصل هستیم. معتقدیم که این فصل نیز پُر، خوش و همراه با رویدادها خواهد بود. مانندِ تورِ جهانی World Cup رویدادهای مهم خواهیم داشت. به‌عنوان مرکزی که طولانی‌ترین فصل اسکی را در ترکیه دارد، باز هم فصل را زود باز می‌کنیم و دیر می‌بندیم. برای نهمین بار از فصل ۲۰۱۷-۲۰۱۶ تاکنون، پالاندوکن این ویژگی را حفظ خواهد کرد.»

جناب عمر آکچا، مدیر کل هتل سوای، نیز دربارۀ حجم گردشگران و رزروها گفت: «از ۱ جولای رزروهای زودهنگام ما آغاز شد. امسال نیز در هفته اول دسامبر فصل اسکی را شروع می‌کنیم. هتل ما اکنون در حال بازسازی است. افتتاح ما پس از اتمام کارها در ۲۷ نوامبر خواهد بود. رزروهای ما تقریباً ۹۵٪ از گردشگران داخلی هستند: استانبول، ازمیر و آنکارا. تنها ۵٪ نیز از خارج از کشور. رزروهای کمی از روسیه داریم. علاوه بر این، درخواست‌هایی از هموطنان‌مان که در اروپا زندگی می‌کنند داریم. منتظر فصل خوبی هستیم. با تأسیس نوین هتل‌مان، امسال در این فصل گردشگران‌مان تجربه‌ای مدرن‌تر و راحت‌تر خواهند داشت. پتانسیل اسکی در ارزروم هر سال در حال افزایش است. ما نیز متناسب با این پتانسیل آماده‌سازی‌مان را ادامه می‌دهیم.»

همچنین به ریاست مصطفی چیفتچی استاندار ارزروم، دیروز نشست پیش از فصلِ اسکی و ایمنی پالاندوکن برگزار شد تا پیش از فصل جدید، تدابیر لازم بررسی شود. در این نشست تصمیم گرفته شد: سیستم‌های رصد و جلوگیری از بهمن فعال شوند، با همکاری سازمان‌های AFAD، ژاندارمری و نیروی انتظامی انفجار کنترل‌شده انجام شود، در هتل و مراکز اقامتی سیستم‌های آتش، دودکش و برق بازدید شوند، لیفیت‌ها، گوندولا و تله‌کابین‌ها سرویس شوند، تابلوهای هشدار پیست‌ها نوسازی شوند، تیم‌های JAK، گشت پیاده‌ و موتوردار افزایش یابند، با پهپاد نظارت انجام شود، سیستم‌های برف‌سازی مصنوعی سرویس شوند و فعالیت‌های تبلیغاتی آغاز شوند. قرار است تا پایان نوامبر تا جلسهٔ نهایی، تمام آماده‌سازی‌ها نهایی شود.

(2025/11/06، ارزروم)

 زمان آغاز پروازهای فرودگاه وان

بورهان کایاتورک، نماینده‌ی حزب عدالت و توسعه از استان وان و رئیس کمیسیون تطبیق با اتحادیه اروپا در مجلس ملی ترکیه، درباره آخرین وضعیت فرودگاه فِریت ملن وان توضیحاتی ارائه داد.

پایان کار بازسازی و آغاز پروازها در اوایل نوامبر

بورهان کایاتورک، نماینده‌ی وان، اعلام کرد که کارهای نوسازی و تعمیرات فرودگاه فِریت ملن تقریباً به پایان رسیده و این فرودگاه در نخستین هفته ماه نوامبر آماده آغاز پروازها خواهد بود.

فرودگاه فِریت ملن مدتی است به‌دلیل عملیات بازسازی بسته شده بود. طبق اطلاعیه رسمی قبلی، قرار بود پروازها در ۵ دسامبر ۲۰۲۵ از سر گرفته شود، اما با پایان زودتر از موعد پروژه، احتمال دارد پروازها زودتر از تاریخ اعلام‌شده آغاز شوند.

نماینده‌ی وان زمان تقریبی آغاز پروازها را اعلام کرد

کایاتورک گفت:

«در نخستین هفته ماه نوامبر، فرودگاه وان فِریت ملن آماده پذیرش پروازها خواهد شد. پس از آن، برنامه ریزی پروازها به‌سرعت انجام خواهد گرفت. وان با این اقدام وارد مرحله تازه‌ای در حمل‌ونقل هوایی خود می‌شود.»

پروژه جاده کمربندی وان در حال پیشرفت است

نماینده‌ی حزب عدالت و توسعه همچنین درباره پروژه جاده کمربندی وان که شامل ساخت پل تقاطعی ادرمیت و مسیرهای ارتباطی است، گفت این پروژه طبق جدول زمانی پیش‌بینی‌شده در حال پیشرفت است.

او افزود:

«این پروژه یکی از طرح‌های مهمی است که ترافیک درون‌شهری وان را تا حد زیادی کاهش خواهد داد. با تکمیل آن، ایمنی ترافیک افزایش یافته و راحتی حمل‌ونقل در سطح شهر ارتقا خواهد یافت. ما این پروژه را در کنار طرح‌های جدید حمل‌ونقلی و جاده‌ای آینده دنبال می‌کنیم تا مشکلات ترافیکی وان را به شکل چشمگیری کاهش دهیم. ما پیگیر اجرای دقیق و کامل این پروژه‌ها هستیم.»

گامهای تازه برای توسعه اقتصادی وان

کایاتورک همچنین از سرمایه‌گذاری‌های جدید در بخش اشتغال و تولید در شمال وان خبر داد و گفت:

«این سرمایه‌گذاری‌ها ارزش افزوده مهمی‌برای شهر به همراه خواهند داشت. با اجرای این پروژه‌ها، توان اقتصادی وان تقویت شده و فرصت‌های شغلی جدیدی ایجاد خواهد شد. جزئیات این طرح‌ها را به‌زودی با شهروندان عزیزمان در میان خواهیم گذاشت.»

ساخت ۶ هزار و ۸۰۳ واحد مسکونی جدید در وان

نماینده مجلس در پایان به پروژه‌های مسکن نیز اشاره کرد و گفت:

«دولت‌های حزب عدالت و توسعه تاکنون بین ۳۰ تا ۴۰ هزار واحد مسکونی در وان ساخته‌اند. اکنون ساخت ۶ هزار و ۸۰۳ واحد جدید در دستور کار قرار گرفته است.

هدف ما از این پروژه‌ها، ارتقای سطح زندگی مردم، ایجاد محله‌هایی مدرن‌تر، ایمن‌تر و قابل‌زندگی‌تر برای شهروندان وان است.»

(2025/10/29، وان)

 آمار ماه به ماه واردات و صادرات در وان

مرکز آمار ترکیه آمار تجارت خارجی ۹ ماهه نخست سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد.

در ۹ ماهه نخست سال ۲۰۲۵، واردات وان مجموعاً ۵۵ میلیون و ۷۴۶ هزار دلار و صادرات آن ۱۷ میلیون و ۵۳۰ هزار دلار بوده است. در وان که فاصله تجارت خارجی افزایش یافته، وابستگی به خارج بیشتر شده و افزایش واردات در کنار کاهش صادرات جلب توجه می‌کند.

در این ۹ ماه، واردات بیش از سه برابر صادرات بوده و فاصله کسری تجاری وان را گسترده‌تر کرده است. کسری تجاری وان در این دوره مجموعاً ۳۸ میلیون و ۲۱۶ هزار دلار ثبت شد.

تفکیک فصلی:

فصل اول (ژانویه، فوریه، مارس):

واردات: ۱۹ میلیون و ۲۸۶ هزار دلار

صادرات: ۸ میلیون و ۲۶۹ هزار دلار

کسری تجاری: ۱۱ میلیون و ۰۱۷ هزار دلار

فصل دوم (آوریل، می، ژوئن):

واردات: ۲۱ میلیون و ۲۳۵ هزار دلار

صادرات: ۴ میلیون و ۵۵۹ هزار دلار

کسری تجاری: ۱۶ میلیون و ۶۷۶ هزار دلار

فصل سوم (جولای، آگوست، سپتامبر):

واردات: ۱۵ میلیون و ۲۲۵ هزار دلار

صادرات: ۴ میلیون و ۷۰۱ هزار دلار

کسری تجاری: ۱۰ میلیون و ۵۲۴ هزار دلار

بر اساس این داده‌ها، بیشترین کسری تجاری در فصل دوم با افزایش ۵۱٫۳ درصدی و کمترین کسری در فصل سوم با کاهش ۳۶٫۹ درصدی ثبت شده است.

بیشترین کسری ماهانه: فوریه با ۵ میلیون و ۹۰۷ هزار دلار

کمترین کسری ماهانه: سپتامبر با ۲ میلیون و ۲۳۰ هزار دلار

واردات از فصل اول تا فصل دوم ۱۰٫۱ درصد افزایش و از فصل دوم تا فصل سوم ۲۸٫۳ درصد کاهش یافته است.

صادرات از فصل اول تا فصل دوم ۴۴٫۸ درصد کاهش و از فصل دوم تا فصل سوم ۳٫۱ درصد افزایش داشته است.

به طور کلی، نسبت واردات به صادرات ۳٫۲ برابر است و بزرگترین فاصله کسری تجاری و وابستگی به واردات در فصل دوم مشاهده شده است.

آمار ماهانه واردات و صادرات وان در ۹ ماهه نخست ۲۰۲۵:

واردات:

ژانویه: ۳ میلیون و ۹۱۰ هزار دلار

فوریه: ۹ میلیون و ۱۲۰ هزار دلار

مارس: ۶ میلیون و ۲۵۶ هزار دلار

آوریل: ۷ میلیون و ۷۶۷ هزار دلار

می: ۷ میلیون و ۳۹۵ هزار دلار

ژوئن: ۶ میلیون و ۷۳ هزار دلار

جولای: ۴ میلیون و ۹۴۶ هزار دلار

آگوست: ۶ میلیون و ۱۷۳ هزار دلار

سپتامبر: ۴ میلیون و ۱۰۶ هزار دلار

صادرات:

ژانویه: ۲ میلیون و ۲۸۸ هزار دلار

فوریه: ۳ میلیون و ۲۱۳ هزار دلار

مارس: ۲ میلیون و ۷۶۸ هزار دلار

آوریل: ۱ میلیون و ۵۱۰ هزار دلار

می: ۱ میلیون و ۵۵۱ هزار دلار

ژوئن: ۱ میلیون و ۴۹۸ هزار دلار

جولای: ۱ میلیون و ۳۱۰ هزار دلار

آگوست: ۱ میلیون و ۵۱۵ هزار دلار

سپتامبر: ۱ میلیون و ۸۷۶ هزار دلار

(2025/11/05، وان)

 آغاز سفرهای زمستانی قطار گردشگری Doğu Ekspresi

عبدالقادر اورالوغلو، وزیر حمل‌ونقل و زیرساخت ترکیه اعلام کرد که سفرهای زمستانی قطار توریستی شرقTuristik Doğu Ekspresi در فصل زمستان ۲۰۲۵تا۲۰۲۶ از ۲۲ دسامبر ۲۰۲۵ آغاز شده و تا ۱ مارس ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت.

برنامه سفرهای فصل زمستان

اورالوغلو در بیانیه‌ای کتبی درباره سفرهای فصل جدید قطار شرق گفت:

«قطار توریستی شرق که از سال ۲۰۱۹ تاکنون هزاران گردشگر داخلی و خارجی را جابه‌جا کرده است، همچنان به معرفی میراث فرهنگی، زیبایی‌های طبیعی و بافت تاریخی ترکیه بر روی ریل‌ها ادامی می‌دهد.

او گفت:

در مجموع، این مسیر ۱۳۶۰ کیلومتر طول دارد و سفر با احتساب توقف‌ها حدود ۳۲ ساعت به طول می‌انجامد. در طول مسیر، مناظر کوه‌های پوشیده از برف، دره‌ها و بناهای تاریخی منظره‌هایی همچون کارت‌پستال پیش چشم مسافران ترسیم می‌کند.»

«قطار توریستی شرق از سال ۲۰۱۹ تاکنون ۸۱ هزار و ۲۶ مسافر را میزبانی کرده و به یکی از ویژه‌ترین برندهای گردشگری ترکیه تبدیل شده است.»