اخبار اقتصادی زیمبابوه، بوتسوانا و زامبیا

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی کشورهای زیمبابوه، بوتسوانا و زامبیا در هفتۀ سوم بهمن ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشورها به شرح زیر ارائه می‌گردد.

زیمبابوه

درخواست رییس جمهور زیمبابوه از سفارتخانه‌های این کشور برای تمرکز بر تجارت

رئیس جمهور منانگاگوا دستورالعمل گزارش شماره 1 سرویس خارجی زیمبابوه را در سال 2025 صادر کرده است که اهداف آن شناسایی فرصت ها برای تجارت، سرمایه گذاری و همچنین رشد اقتصادی و  شناسایی تهدیدهای بالقوه برای صلح و امنیت است. این موضوع را آمون مورویرا، وزیر امور خارجه و تجارت بین‌الملل، هنگام سخنرانی در مورد سیاست خارجی زیمبابوه در کالج کارکنان زیمبابوه در حراره، بیان نمود.

پروفسور مورویرا اظهار داشت: «به منظور تقویت یا عملیاتی کردن دکترین روابط خارجی و همکاری بین‌المللی زیمبابوه توسط دیپلمات‌های زیمبابوه، رئیس‌جمهور دستورالعمل گزارش‌دهی شماره 1 سرویس خارجی زیمبابوه در سال 2025 را صادر کرده است. دستورالعمل گزارش‌دهی برای سرویس خارجی زیمبابوه جزئیاتی را ارائه می‌دهد که چگونه همه گزارش‌های تولید شده در وزارت امور خارجه و تجارت بین‌الملل، باید یک نمای کلی از اطلاعات مربوطه ارائه دهد».

به گفته وی، این گزارش تحت موضوعات مختلفی تهیه شده است که شامل اقدامات/رویدادهای خارجی است که ممکن است بر حاکمیت زیمبابوه، صلح ملی، امنیت و ثبات، توسعه ملی و تجارت بین‌الملل تأثیر بگذارد. این همچنین شامل اقداماتی می‌شود که ممکن است بر تقویت حقوق و آزادی‌های اساسی زیمبابوه (انسان‌دوستانه، رفاه اجتماعی، هنجارها و ارزش‌ها) و رفاه شهروندان زیمبابوه در خارج از کشور تأثیر بگذارد. اقدامات خارجی که ممکن است بر چشم‌انداز همکاری بین‌المللی زیمبابوه تأثیر بگذارد و تصویر کشور و منافع ملی نیز در این دستورالعمل پوشش داده شده است. علاوه بر این، مورویرا بیان کرد که دستورالعملی نیز برای تمرکز مجدد منابع دیپلماتیک کشور برای مطابقت با منافع در حال تحول زیمبابوه وجود دارد.

بوتسوانا

انعقاد قرارداد دی بیرز و دولت بوتسوانا

دولت بوتسوانا و شرکت الماس آفریقای جنوبی دی بیرز می‌گویند که پس از مذاکراتی که از سال 2019 شروع شده است، به یک توافق فروش جدید 10 ساله دست یافته‌اند. تحلیلگران می‌گویند صنعت الماس مطمئناً از این معامله استقبال خواهد کرد، زیرا بوتسوانا، پس از روسیه، دومین تولیدکننده بزرگ الماس در جهان است. طبق قرارداد جدید، دولت بوتسوانا اجازه خواهد داشت 30 درصد از الماس‌های خام استخراج شده از طریق سرمایه‌گذاری مشترک معدنی با دی بیرز را بفروشد. این سهم تا پایان معامله در سال 2035 به 50 درصد افزایش می‌یابد. بوتسوانا امیدوار است که کاهش درآمد الماس را معکوس کند. دولت زمانی 7 میلیارد دلار در سال از طریق دی بیرز دریافت می‌کرد، اما این رقم در سال 2023 به 4.2 میلیارد دلار کاهش یافت، زیرا فروش الماس در سراسر جهان کاهش یافت. 

هانس مرکت، محقق استخراج الماس می‌‍گوید با توجه به اختلالات زنجیره تامین جهانی ناشی از تحریم الماس‌های روسیه، رسیدن به توافقی برای بوتسوانا و دی بیرز ضروری است. وی اظهار کرد: «این توافق بین بزرگترین تولیدکننده الماس جهان پس از روسیه، نه تنها برای هر دو طرف بلکه برای صنعت به‌ عنوان یک پیشرفت خوشایند تلقی خواهد شد». بوگولو کنونندو، وزیر مواد معدنی بوتسوانا، بیان داشت که دولت او و دی بیرز تا قبل از پایان فوریه این توافق را به طور رسمی امضا خواهند کرد. در پایان قرارداد جدید در سال 2035، گزینه‌ای برای تمدید پنج ساله وجود دارد.

نگرانی بوتسوانا از قطع کمک های ایالات متحده

همزمان با روی کار آمدن دولت جدید آمریکا، این کشور کمک های خارجی به برخی کشورها از جمله بوتسوانا را متوقف نموده است. قطع این کمک ها در وهله اول آثار خود بر بخش بهداشت بوتسوانا را بروز داده است. آقای کریستوفر نیان، سخنگوی وزارت بهداشت به صورت رسمی اظهار داشت، قطع این کمک ها به ویژه در خصوص مبارزه با ایدز آثار منفی زیادی بر بخش بهداشت خواهد داشت. وی اضافه کرد البته این مورد بر بازار دارویی کشور آنچنان تأثیر نمی‌گذارد چون داروهای مرتبط در خود کشور ما تولید می‌شود. وی افزود دولت بوتسوانا در تلاش است تا با دولت آمریکا مذاکراتی در زمینه ادامه‌دار بودن کمک‌ها حداقل در زمینه‌هایی که به این شکل تحت تأثیر قرار می‌گیرند، انجام دهد. در طول سالیان گذشته آمریکا همواره به بخش بهداشتی بوتسوانا کمک‌های مالی زیادی می‌کرد. کمک‌های آمریکا نه تنها به دولت، بلکه به نهادهای جامعه مدنی نیز قطع شده است و آنها دیگر به منابع مالی اینچنینی دسترسی ندارند.

زامبیا

ملاقات رییس جمهور زامبیا با نخست وزیر ژاپن

شیگرو ایشیبا، نخست وزیر ژاپن با رئیس جمهور زامبیا هاکاینده هیچیلما دیدار کرد و از امضای توافقنامه سرمایه‌گذاری بین دو کشور استقبال کرد. این توافق از شرکت‌های ژاپنی بیشتری برای سرمایه‌گذاری در این کشور جنوب آفریقا دعوت می‌کند. دو رهبر تایید کردند که در نهمین کنفرانس بین‌المللی توکیو در مورد توسعه آفریقا یا TICAD 9 که از 20 اوت به مدت سه روز در یوکوهاما، جنوب توکیو برگزار می‌شود، همکاری نزدیک خواهند داشت. ایشیبا در این نشست در دفتر نخست‌وزیری اظهار داشت که زامبیا کشوری مهم و همفکر است که ارزش‌ها و اصول مشترک دارد. وی افزود: ما خواهان تقویت همکاری برای حفظ و تقویت یک نظم آزاد و باز بین‌المللی مبتنی بر حاکمیت قانون هستیم. هیکیلما در سخنان خود انتظارات برای سرمایه‌گذاری بیشتر از ژاپن و روابط اقتصادی عمیق‌تر با این کشور را نشان داد.

تصمیم سوئیس برای قطع کمک های مالی به زامبیا

دولت سوئیس طی تصمیمی تمام برنامه‌های توسعه‌ای خود در زامبیا و دو کشور دیگر را متوقف کرد. سوئیس نیز همچون آمریکا در حال بررسی مجدد کمک‌های خارجی خود است. در این راستا این کشور نیز بخشی از کمک‌های خارجی خود را قطع نمود که تبعا باعث توقف برنامه‌های توسعه‌ای این کشور شد. این تصمیم دولت بنا بر بخشنامه مجلس مبنی بر کاهش اختصاص منابع مالی کمکی به کشورهای خارجی در دسامبر گذشته بود. با توجه به کاهش بودجه سوئیس، اولین محلی که پارلمان سوئیس آن را متوقف نموده است کمک‌های خارجی است. این تصمیم علاوه بر زامبیا، شامل کشورهای بنگلادش و آلبانی نیز می‌شود. تا کنون تصمیم دولت سوئیس بر قطع کمک‌ها تا پایان سال 2028 است.

سوئیس پروژه‌های متعددی در زامبیا در حال اجرا دارد که ارزش آن به سالانه 3.5 میلیون فرانک می‌رسد. برجسته‌ترین این پروژه‌ها در زمینه تأمین امنیت غذایی، بهداشت، امنیت اجتماعی و تغییرات اقلیمی است که قرار بود ارزش مجموع آن برابری با 50 میلیون دلار آمریکا باشد. دولت سوئیس معتقد است که روابط دوجانبه زامبیا و سوئیس محدود است و در نتیجه این کمک‌ها توجیه اقتصادی ندارد. این در حالی است که برخی شرکت‌های شناخته شده سوئیسی به ویژه در زمینه معدن مثل گلنکور در زامبیا فعال هستند.